Dagblad voor Schiedam en Omstreken. 32ste Jaargang. Zaterdag 2 Januari 1909. ,\o. 9302 EERSTE BLAD. Dit nummer bestaat uit twee biaden en een Geïllustreerd Zon dagsblad. Buiteniandsch Nieuws. De aardbeving in Italië. ABONNEMENTSPRIJS: Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.36, per maand 45 cent en per week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2,per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter- straat 50 en bjj alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders. BureauBOTEKSTRAAT 50 .IJ- PRIJS DER ADTERTENTISN: Van 1—6 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer. Elke regel daarboven 15 cent. Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel. Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst b i 1- ljjke overe en kom sten aangegaan. Telefoonnummer 85. Postbus no. 30 'I De berichten, welke uit Italië komen, met bijzonderheden over de geteisterde strekeD, ver vullen overal in de bescbaatde wereld de menschen met deernis voor de arme ongelukkigen, die daar in weinige oogenblikken tjjds op zulk een vreese ljjke wjjze het leven verloren en voor hen, die van al hun hebben en houden ontdaan, nog vol ont bering rondzwerven of ergens op een schip een schuilplaats hebben kunnen vinden. In Rome. In Rome, waar 30.000 Calabriërs en Sicilianen zjjn, is de verslagenheid onbeschrijfelijk. Er wordt voortdurend vergeefs getelegrafeerd om lijdingen over verwanten. Een berichtgever zegt, dat niets zoo meewarig is, als al die menschen zich voor de loketten in de telegraafkantoren te zien ver dringen met roodgeschreide oogen en de wanhoop op het gezich'. In de straten loopen talloos velen te weenen, met de couranten vol van 't treurige nieuws in hun haod. De Calabriërs en Sicilianen, die naar hun land willen, hebben met groote moeilijkheden te kampen. De treinen zijn bijna geheel in beslag genomen voor het vervoer van troepen. De schepen uit Napels duo. Men woont hartverscheurende toonecien bijmenschen, die voor de Kerstdagen te Rome gekomen waren, verkeeren nu in smart en rouw, reikhalzend uit ziende naar berichten omtrent verwanten of bekenden in de geteisterde streken. Ter kalmee ring der gemoederen heeft de minister van open bare werken bekend laten makeo, dat de Cala briërs en Sicilianen, die naar hun land willen gaan, gratis-vervoer hebben zoodra de verkeers middelen ter beschikking zijn. Op de ministeries heerscht een gedrukte stem ming. De minister-president Giolitti, anders een kalm man, die zijn aandoeningen meester is, loopt nu zenuwachtig rond, met betrokken gelaat en roode oogen. Een van zijn secretarissen is uit Reggio. Deze ontving het telegram, dat het olfi. cieele bericht bracht van de verwoesting der plaats. Het was aandoenlijk ce zien, hoe de maD schrikte van de verpletterende tijding. De Italiaansche minister van oorlog heeft zich aldus uitgelatendeze ramp heeft ods grooter verlies van menschenlevens bezorgd dan een van onze onafhankelijkheidsoorlogen. Bovendien, aan een oorlog gaat steeds een lijd van voorbereiding vooraf, maar dit gebeurde in veertig second en; een oorlog, treft alleen de jonge en sterke man nen, maar dit onheil heeft mannen en vrouwen, ouden en kinderen weggemaaid. In een oorlog worden de legers tegenwoordig gevolgd door voor treffelijk ingerichte veldhospitalen, maar in Cala- brië en Messina en verder op Sicilië zjjn ontel bare gewonden dikwijls 48 uur lang zonder hulp gebleven. En kwam men ze te hulp, dan kon men ze nog niet onder dak brengen. Door gebrek aan verzorging en hongerlijden is zoo nog omgekomen wat de natuur had gespaard. Verhalen vanooggetuigen. Een particulier telegram aan de „N. R. Crt." uit Rome meldt: Dcwer Rossi te Messina moest vertrekken; hij was bezig zich aan te kteeden toen plotseling een geraas als de ontploffing van bommen ge volgd werd door het 'geluid van stortregen, gesis en gefluit als van massa's gloeiende ijzeren staven in water. Hij Schoof het raam open. De schoor- steenen der huizen waggelden, een dichte stof wolk rees ophalf gestikt keerde hij in de kamér terug, waar de vitoer op en' neer gingeen gèrom- mel als van een oneindige steenenlawine deed zich hooiende .bovenverdiepingen waren i'n'gè- 8 tort. De balken der zoldering dreigden te be- 2wijken. Dokter Rossi greep een touiw en liet zijn moeder, zuster en de andere bewoners uit het raam op straat zakken. Rondom zag men overal Ingestorte paleizen. Alles vluchtte naar een piein en daar richtte de dokter van planken en lappen een narak op, waar een groot aantal half naakte .mensehen kwam schuilen. Hij ging de stad in. Overal zag hij een tooneel van ver woesting. Na eenige menschen geréd te hebben, drukte niji een café open, vond daar kisten mine raalwater ien cognac en g'ing de gejwonden helpen. Hij zag het kamerlid Lutiovrco Fulci jammerend woelen jn de puinihoopen van het huls, waar zijn broeder net kamerlid Nicolo Fulci, bedolven lag. De Dom is een warhoop; pdintorokken van den afgeknotten toren steken boven hét tooneel van verwoesting uit. Puin en modder vloeien uit gespleten ruizen. 1 •Op s'traat overal gevallen huisraad en jam meiende menschen. De geredden spoelen den keel met zeewater, daar stof en gruis in neus èn mond een ondragelrjken hinder veroorzaken. DeS- mid dags, toen het gepeupel honger èn dorst leed, sloeg 't aan het plunderen van winkels. De dou anebeambten van de haven schoten er op los. Des avonds was dr. Rossi zoo moe, dat hij zich aan boord van een Engelsch stoomschip begaf. Bij het veriaten van de haven leverde het geheel een gruwelijk gezicht: overal brandende puinhoo- pen, terwijl een stortregen neerkletste. Een ander ooggetuige, een burgemeester van een dorp in Lombardije, sliep op de derde ver dieping van het Hotel Trinacria; hij werd gewekt door een ontzettend leven en bleef onder een balk en puin op de, tweede verdièping uren lang, half gestikt door stof en rook, liggen schreeuwen, totdat eindelijk soldaten, die uit de Citadel ont vlucht waren voor de overstrooming, hem be vrijdden. Dadelijk ging hij naar de haven op een stoomboot. Met de zangeres' Karaiech is hij, een van de weinige overlevenden uit het Hotel Tri nacria. iEen ooggetuige die de ramp te Reggio bijwoonde verhaalt, dat hij uit bed geworpen werd eh een verdieping lager te midden van puin kwam te liggenhij was door den vloer gezakt; met moeite baande hij zich een weg naar het raam, buiten was alles stil; huis aan huis zag men alleen nog muren staan; de verdiepingen waren ingestort. Eindelijk vond hij een ladder en bereikte de straat. De straten lagen vol puin en telefoondraden. De zeekade was niet te bereiken. Eindelijk kwam lij op een plein, waar een groot aantal menschen a 'een. met een hemd aan zich bevonden. Een aangrenzend weeshuis was ingestort, bijna allen vonden er den dood. Van een groot paleis ston den a..een cle gevels; menschen hingen in dé ramen en riepen om hulp. Andere huizen waren volkomen in puinhoopen veranderd. Stofwolken veroorzaakten een brandenden dorst, de fontein cp het plein was echter droog. De straten ver tot non huis aan huis bouwvallen. Overal waren menschen bezig te trachten bedolvenen te redden. Vtlen liepen als gek en handenwringend rond. Eindelijk vond hij een paar kousen; hij was nog steeds 'blootvoets Aan de havenkade zijn de hui zen alle verwoest; een goederentrein stond in brandde haven zelf was vol wrakstukken, petro- leumblikken, goederen en groenten. Hij vluchtte U n slotte aan boord van een torpedoboot. Te Messina. ,,üe Messagero" maakt berichten van een uit Messina teruggekeerden reporter openbaar. Daarin staat Hoofdzakelijk: Het standbeeld van Neptu- nus staat ongedeerd op de verwoeste en droog geworden fontein, te midden van de bouwvallen der breede laan, die naar de zeè voert. In strijd met alle geruchten dienaangaande is de Straat van Messina niet vol met allerlei voorwerpen; er dr.jft ook geen enkel lijk. Bijna alle kinderen van Messina vonden den dood. Volgens de „Tribuna" trachtte de uitgehongerde bevolsing te Messina zich meester te maken van de kas der nationale bank. De tusschenbeddè tre dende soidaten doodden 2 personen. Dè staat van beleg is afgekondigd; generaal Mazza treedt als bevelhebber op. Bij zijn aankomst te Messina deed de Koning de te zijner eere afgegeven salvo's ophouden. Z. M. kon het Corso niet overgaan, door de puinhoopen. Een smeekende menigte omringde den Koning De Koning heeft een Koninklijken commissaris benoemd om den burgemeester te vervangen, daar deze, de wethouders en de gemeenteraadsleden allen verdwenen zijn 'of zich niet hebbeh aange leid. i -; f.e Reggio. De bouwVallen van Reggio zijn nog veel indruk- W'Kl ender dan Messina, omdat ze op een heiling liften. beenoude 'liep de Koning door dè bouwvallen. H't, aantal slachtoffers te Reggio-is, naar ver luidt 20.000. De koude doet de gewonden om- kornei, f Het jrenedengedeettè van Reggio is geheel ver- wyé'stjhet hooge gedeelte heeft hèt uitgehouden, miïar Me huizen zijn gescheurd. Do Kering, Reggio bezoekende, wildé door de straten gian, dié het. me.est gelèdea hadden, maar hij kon a.n zjjn voornemen geen gevolg geven door de v»le muren, die' op instorten stonden. kan den ant van Terpe zijn de gemeenschaps? middelen iiH Reggio zoo goed als onbruikbaar, De biaden hebben beschrijvingen van schokkende toorieeien. Hf, gepeupel, party trekkende van dé afwezigheid de openbare macht, plunderde de juwelierswinkelU-.De beschikbare soldaten, ge- st'.und door sc'inarisfen, beschermden met be- wonderenswiaai'é^en moéd' de èagéndoimméïi, Daar de daden van gweld aanhielden, i moesten zij gebruik maken va hun wapens'. De aankomst Van; oorlogsschepen maakte één eind aan deze beestachtige tooneel^, Yoigens de laatste opgave van het dagblad „Tribuna" zijn er te Rggio 2000 lijken onder de puinhoopen vandaan ghaald. Er zijn 3000 ge- w jioeu en J20.000 dooon.. in de provincie zijn 20'steden verwoest, waaijtj 7000 slachtoffers vie len. 1 De kustdorpen Santa laten na, Cetona, San Giovanni en Gallico zjjn gedeeltelijk verwoest. Cula, brigadier der carabinirs, riep van de kust: Al myn manschappen; zjjn ood of gewond; het dorp is een kerkhof gewontn. De commandant van het Rumsche oorlogsschip „Malarof" heeft 300 gewonden naar Napels ver voord. Hij verhaalde dat Pajaz.ata uiterlijk niet veel veranderd is; toch jtaan nog alleen dè muren overeind; de verdjepiagei zijn ingestort Onder zes ingestorte verdiepingm en te midden van puin en lijken trof men twee tinderen rustig spelend, aai\' v. Nieuwe aard schokten. Te Messina en Palermo zijn giste- weer aard schorsen gevoeld. De reddingsdienst. Admiraal Viale, de commandant vai het vlie gend sm%ldeel, heeft de leiding van dm marine- dienst voor Messina aanvaard. Voor Mesina lig gen 12 pants'erschepen 4 Italiaansche, 4 Eigelsche. 4 Russische, bovendien vele torpedo-vaarttigen en tal van schepen van de Navigazione Generale Deze laatste kunnen alles bii elkaar 20.001 men schen bergen. Woensdag was bet, wegens dehooge deining, onmogeljjk den wal te bereiken. Eei met brood geladen torpedojager deed uren lang mteite. om zjjn lading te lo?sen, maar slaagde daar niet in. De nauwe haven van Messina biedt vooi de daar verzamelde groote vloot vele moeieljjkheien. Bjj de redding onderscheidden de Russen zich voortdurend. Uit vele Italiaansche havens zjjn oorlogs- en handelsschepen met hulpkrachten, levensmiddelen, kleeren en andere goederen naar Messina onderweg. De Hamburg-Amerika-ljjn zal de slllyria", die 5 Januari uit Hamburg verwekt, met geschenken uit Duitschland naar een Siciliaansche baten zenden. Een Russische stoomboot heeft Dinsdag de eerste levensmiddelen te Reggio aangebracht. De men schen, die in geen acht en veertig uur gegeten hadden, vielen er als razend op aan. Zjj vochten om een broodje, een stuk vleesch, een flesch wjjn. Ten slotte wilden de hongerlijders alle voorraden in eens plunderen. De soldaten konden de men schen alleen met hun wapens in bedwang houden. Maar een vrouw was in hare wanhoop niet te stuiten. Zjj rende in de scherpe bajonet van een soldaat en werd zwaar gewond weggedragen. De Franscbe pantserschepen ïCharlemagne", »St. Louis" en «Gaulois" te Toulon hebben bevel gekregen zich gereed te houden naar Messina te vertrekken. Te Napels zjjn 76,000 gewonden aangebracht. In Italië is al ruim eén millioen lire vöbr de slachtoffers bjjeen. De Koningin-Moeder is hier gistermorgen te Na pels, aangekomen. Zjj bracht een bezoek aan de gewonden in de hospitalen en troostte hen. Men verwacht den hertog van Genua, die on middellijk naar Sicillië zal vertrekken. Gedurende den Nieuwejaarsochtend zag men in de straten van Palermo draagbaren en karren gewonden naar de hospitalen vervoerende, laDgzaam voortgaan. Allerlei soorten van rijtuigen vervoe ren de overlevenden van Messina. Drie lange aangekomen treinen zjjn eveneens gevuld met overlevenden en gewonden. De hertog van Aosta heeft Palmi bezocht. Dé hertogin van Aosta heeft weeskinderen in haar paleis te Napels ondergebracht. De Koning bracht een bezoek aan het Russische admiraalsschip, de »Tsarewitsj". Z. M. dankte officieren en matrozen en bracht hun hulde. R o o v e r s. Ook na deze ramp zjjn weer schurken aan 't werk getogen om Ijjken te berooven en huizen te pjundereD. Het gebeurt nu en dan, dat door de soldaten deze individuen op het stelen betrapt worden en zjj krjjgen dan dadeljjk den kogel. Een Russisch matroos zag een man te Messina een Ijjk een viDger afsajjden om een ring te roo- ven. Hjj schoot hem met de revolver nfeer. Woensdag zijn er 24 roovers doodgeschoten. Het waren ook veel boeren uit den omtrek, die te Méssina kwamen plunderen. ,(F., He tpordejelder gcleérdén. De beroemde Weensche geoloog, prof. buess, heeft zich tot een persman op zeer weinig bemoe digende wijze uitgelaten betreffende de aardbeving in Zuid-Italië. Volgens .hem zijn de aardschokken in Calabrië niet veroorzaakt door vulkanische uit barstingen maar door een langzame inzinking der aardkorst, van welke de schokken dan bet resultaat zijn. Neemt deze dalende beweging van de aardkorst in die bewuste streken voortgang, dan zullen de granietrotsen van Seylla en een groot deel van de Peloritaansche bergen onder de zee verdwijnen. „Wij zijn getuigen" aldus Suess „van een geleidelijk in stukken breken van den aardbol, hetgeen reeds sinds langen tjjd aan den gang is. De korte levensduur, aan de menschheid toegemeten, sterkt ons echter in de hoop, dat wij zeiven vasten grond onder de voe ten zullen houden." Milne, de erkende Britsche autoriteit op 't ge bied van vulkanische uitbarstingen en aardbe vingen, heeft meeegedeeld, dat blijkens de door zijn instrumenten opgeteekende bevingslijnen. de aardbeving in het zuiden van Italië een van de allerhevigste geweest is van den jongeren tjjd. Sir Norman Lockyer, astronoom van het obser vatorium te Zuid-Kensington, zeide aan een verslag gever dat de oorzaak dezer aardbeving zeer waar- schjjnljjk is het barsten van een of andere laag of bezinksel. Messina ligt in een welbekende aardbe vingstreek. Het ligt bjjna op een rechte Ijjn met Etna, Stromboli en Vesuvius. Of aardbevingen iets ipet de zon te maken heb ben, dat is nog niet te zeggen, Lockyer neigt er toe, om het aan te nemen. Ook acht hjj 't moge- ljjk, dat men nog eens aardbevingen zal kunnen voorspellen, maar dan niet met aanduiden waar ze juist zal wezen. Maar men moet beginnen met nauwkeurig van alle aardbevingen aanteekeningen te houden en in bizonderheid te beschrjjven. De be langrijkste zjjn daarbjj voor de wetenschap, niet die, waarbjj het meeste menschen omkomen. Want het is slechts toeval, dat zoo'n aardbeving een streek treft, waar veel menschen wonen. Lockyer eindigde met de hoop uit te spreken, dat men in Engeland meer aan geologie zou doen het kan Duitschland ten voorbeeld nemen. Pater Alfani, van bet observatorium te Florence, voorziet dat de seismische werking 2 tot 3 jaar zal duren en vervolgens zal verminderen. A 11 e r 1 e i n i e u w s. De ramp °P de ^ust va& Sicilië en Calabrië is een der grootste, die ooit'door een'aarbeving zjjn veroorzaakt. De geschiedenis vermeldt verschil lende geweldige aardschokken, waarbij een groot aantal menschen omkwam. Zoo o.a. de aard beving ia 79, tegeljjk met dè Vesuviusuitbarsting, die Pompeji en Herculanum verwoestte; die van

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1909 | | pagina 1