Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
32ste Jaargang.
Woensdag 20 Januari 1909.
9316
Aboaneert D op de
feuilleton.
Max' schilderstuk.
Niewe ScMeitacie Gomt
aet jrratis Gelllnstreerfl ZoniapU
prys 10 c. p. weet, 0.45 p. Bid, fl.35 p. 3 ad.
Buitenlandsch Nieuws.
Verspreide berichten.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
V ?A°r SGhiedam P«r 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland 2.— per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en hg alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
PRIJS DER ADVERTENTIëH:
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer
Elke regel daarboven 15 cent. i i
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regei.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
ljjke overeenkomsten aangegaan.
Bureau: BOTERSTRAAT 50
Telefoonnummer 85.
l'ostbus no. 38.
Aan de abonné's onzer Courant wordt
dringend verzocht bij verhuizing daar
in uitsluitend kennis te geven aan het
bureau van ons blad Boterstraat 50 boven.
Ook voor klachten over de bezorging
uls anderszins wende men zich rechtstreeks
tot het bureau van de »N. Schied. Crt."
DE BALKAN.
Bljjkens een gisteren ontvangen telegram geeft
de »Times" den inhoud weer van de negen artikelen
van het protocol, dat werd opgemaakt omtrent de
grondslagen, waarop de verdere onderhandelingen
tusscben Oostenrijk en Turkije gevoerd zullen
worden.
B|j art. 1 wordt vastgesteld, dat Oostenrjjk-
Hongarjje afstand doet van alle rechten op het
Sandsjak Novibazar.
Art. 2 behandelt de nationaliteitenkwestie en
bepaalt, dat alle Bosnische Mohammedanen het
recht zullen hebban gedurende drie jaar na het
Ottomaansche Rjjk te emigreeren. De goederen
dier gewezen Bosniaken moeten worden geëer
biedigd en naar hun aanwijzing worden beheerd.
Art. 3 handelt over de godsdienstvrijheid. De
Mohammedaansebe Bosniaken zuilen in rechten
gelijk gesteld worden aan alle andere landsburgers.
Bjj het Vrijdagsgebed zal in de moskeeën de naam
van den Khalif genoemd worden. De Mohamme-
daansche geestelijken zullen volkomen vrij ZÜÖ in
den omgang met hun volgelingen en onderworpen
zÖn aan de autoriteit van den Scheik oei Islam,
die ook de geestelijken zal aanstellen.
Volgens art. 4 zal de Oostenrjjksch Hongaarsche
regeering in een tijdruimte van 14 dagen, gere
kend van at den dag der ratificeering van het
protocol, aan de Ottomaansche regeering 2,500.000
Furksche ponden in goud uitkeeren als vergoeding
voorschillende domeinen eo eigendommen in Bosnië
en Herzegowina, beboorende aan den Ottomaan-
schen Staat.
Art. 5 stelt vast, dat de Oostenrijksch-Hon-
gaarsche regeering zich verbindt met de Otto
maansche re§eering en handelsverdrag te sluiten,
op voorwaarden, die nader zullen worden vastge
steld. In afwachting hiervan keurt eerstgenoemde
regeering het goed, dat van af 1 Maart de invoer
rechten op de in het Ottomaansche Rijk geïmpor
teerde goederen van 11 op 15 pCt. ad. valorem
verhoogd zullen worden, en dat in Turkije mono
polies zullen worden ingesteld voor ot dat de
invoerrechten zullen worden verhoogd op sigarette-
Papier, petroleum, lucifers, alcohol en speelkaarten.
Bf art. 6 wordt vastgesteld, dat de Oostenrijk-
sche postkantoren in het Ottomaansche Rjjk zul'
len worden afgeschaft.
Bg art. 7 belooft Oostem jjk-Hongarjje de Otto
maansche regeering te steunen op de te bijeen
t.e roepen Balkanconferentie.
De twee laatste artikelen worden niet bekend
gemaakt, maar de »Times" meent te weten, dat
zjj bepalen, dat Oostenrjjk-Hongarjje zal afstand
doen van zjjn bescbermingsrechten betreflende de
katholieke Albaneezen, benevens de wijze waarop
de verdere onderhandelingen zullen worden ingeleid,
Daar de door de Porte gegeven bevelen tot sta
king van het boycot in Turkjje zonder uitwerking
zjjn gebleven, heeft de Oostenrjjkscbe gezant
nieuwe stappen gedaan. De grootvizier heeft in
dien geest nieuwe bevelen gegeven.
RUSLAND.
De minister van Marine heeft opdracht gegeven
aan de werven aan de Baltische zee en van de
admirialiteit om te beginnen niet den bouw van
nieuwe pantserschepen,, die een waterverplaatsing
zullen hebben van 22.900 ton en welke ieder on
geveer 31 millioen roebels zullen kosten. De werk
zaamheden zullen in de maand Maart een aanvang
nemen en moeten binnen drie jaar geëindigd
zjjn.
DUITSCHLAND.
De bekende kwestie die tot een bedenkelijk
conflict tusschen den Keizer én het volk geleid
heeft, is gisteren, hoewel vrijwel beëindigd, nog
eens- even om liet hoekje komen kijken.
In het Pruisische Huis van Afgevaardigden heeft
de i ijkskansolier van Büliow, voorzitter van den
PraisiSt. .„en ministerraad, bij de behandeling van
de begrooiing gesproken over zijn verhouding
tot den vorst. Ik houd 't voor de plicht van den
rijkskanselier, zeide hij, om den drager van de
kroon te dekken. Toen het artikel in de „Daily
telegraph" verschenen was, had hij niet geaar
zeld de schuld op zich te nemen. Wanneer hg
de verantwoordelijkheid voor de uitlatingen van
den vorst niet meer kon dragen, zou hij vragen
van rijn ambt ontslagen te worden.
Zijn rede vervolgend, drong Bülow er voorts
op wn om terug te keeren tot de oude Pruisische
spaarzaamheid, verzekerend dat er zelfs in de
militaire administratie uitgaven konden verineden
women.
iüins.e resultaat opgeleverd te hebben en con
cessies zal Weckerle niet van den keizer gekregen
hebben, daarde toon der Hongaren, vooral na
het bezoek bij dien keizer, steeds liooger gewor
den is. r 1 -
In Weenen koestel t men eenige vrees, dat het
Hongaarsche parlement, wanneer het protocol van
de overeenkomst tusstohen Pallavieini en Kiamii
pasja ter bekrachtiging zal worden aangeboden,
bedenkingen zal maken en die bekrachtiging zal
de zijde der regeering.
toten afhangen van het doen van concessies van
De voormalige minister-president Bauff heeft
in een artikel in de „Ptesiti Naplo" beweerd, dat
IIon«arije niet met Oostenrijk onderhandelen moet,
maar eistóhen en nemen Wat zijn recht is. Hon
garije neeft recht op een zelfstandige bank en zal
dat recht met alle macht handhaven.
Andrassy, de Hongaarsche Minister van Bin-
nenlandsche Zaken, is door keizer Frans Jozef
naar Weenen ontboden. Andrassy is er in ge
slaagd het geheele ministerie-Wekerlé te bewegen
de kiesrechthervormimg te verdagen tot na de
oplossing van de bank-kwestie. Wekerlé gaf
hiervan den Keizer reeds Zaterdag bericht, maar
deze wilde Andrassy eerst zelf hooren. Dus is
de kiesrecht-kwestie vooorloopig van de baan.
PERZIë.
De correspondent van de „Daily Telegraph" te
|St. Petersburg zegt, dat, volgens een in die stad
ontvangen telegram, de revolutionairen ie Tabriz
zjjn verslagen en dat velen hunner op Russiscjh
geoied zijn gevlucht.
Een nota aan de Londeusche pers logenstraft
dat Engeland eene leening aan Perzië heeft toe
gestemd.
Een tweede nota zegt:
Het Engelsche gouvernement heeft vernqmen
dat Rusland zekere voorstellen rakende hervor-
mirgen in Perzië te doen had. Deze voorstellen
zijn te Londen nog niet ontvangen. Zij zijn van
dien aard dat ze eene tusschenkomst onmogelijk
maken,
en oericht in de Russische dagbladen meldt
dat geen enkele meedeeling, ofi'icieele of andere,
aan re Russische pers werd gedaan over eene
geconcerteerde werking tusschen Engeland en Rus
land ia Perzië. -
{Naar het Duitsch.)
12)
Ondanks den somberen dag heerschte hie-
overal een vriendelijke helderheid, die het oog
zoOjwel als het gemoed aangenaam aandeed In
iweerivil van hun ingespannen arbeid toond-n
de jong re en ondiere kantoorbedienden alle bl'ljde
gezichten; men kon het hun aanzien, dat "zij
gaarne en opgelwiejkt hun plicht vervulden, dat
de trots van het huis Kun trots, de zorg vin
het huis hun zohg wias.
En dan hét eigen kantoor van het hoofd der
nrma, waarvan de vooropgaande oom, toen liij
Je.rnam, dat mijnheer de consul alleen was,
e m t groen laken beslagen dubbele deur
opende. -Hooge boogvensters, ieder met een eri
®j® glasruit, met grbene gordijnen behangen,
een l>reiddcn ook in deze slechts kleine ruimte
te. ®anSenfme helderheid, en een prettige warm-
Tie mm?!6 den binnengietredene le gemoet.
JLSl de.schrijftafel werd door een
ril v 'S pjl 'deOl m olieverf gesierd, een co-
hand nihmi-„Maaiers", door een meester-
van i-rJfhn 15 een nis kwam uit bet groen
a slbare sierplanten het marineren borst-
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
Nauwelijks zijn de buitenl'andsChe moeilijkheden
der Oostenrijkseh-Hongaarsche monarchie eenigs-
zi.ns opgelost, of fle binnehlandsidhe verwikke
lingen treden weer sterker op den voorgrond.
De Hongaren eiischen dringender hun eigen bank,
geheel afgescheiden van die te Weenen en vindén
de groote kracht van hun eisch in dé zwakheid
van oen premier von Weckerle. Het bezoek van
den laatste bij keizer Frans Jozef séhijnt niet het
beeld van den stichter der firma, den overleden
viadér van den consul, te voorschijn.
En nu de tegenfivioordige chef, die juist uit
zijn gemakkelijke» draaistoel van glimmend le
der voor zijn schrijftafel opstaat en over het
groepo tapijt de bezoekers te gemoet treedt.
Ferdinand, vrijheer Von Walter, kon iets meer
dan vijftig jaar oud zijn. Zijn gestalte leek door
zijn lichaamsomvang, die volstrekt niet in log
heid ontaardde, kleiner dan zij: was; het volle
gezicht met de flikkerende blaugve oogen, die
nu eens schier kinderlijk goedaardig konden
'ricihil.teren, dan weer van toorn wisten op te
vlammen, zoodat ieder woord van tegenspraak
ui mond en haat moest besterven, dat zoo
innemende gezicht was baardeloos, en slechts
weinige baren van een matbkmde kleur be.dek-
en "et geniale hoofd, waaruit reeds zooveel
groote, in handels- en venteersaangelegenheden
diep ingrijpende plannen ontsproten waren.'
7lf S'j daar?" riep hij Heuveling te
Oemoet, hem de hand toestekend en even har
telijk den jongenman begroetend, men het voor
de eerste maal eclht warm om het hart werd
sedert zijn kort verblijf in de veelgeprezen han-
r eiSisfad. k Heb reeds van die onaangename
k oil leg esich i ed ems gehoord; we moeten liet ver-
hes dragon, Heuveling, dat is nu eenmaal niet
anders., maar wij zullen 't den Engelschman
'we! weer betaald zetten."
Heuveling haalde de schouders op. „Als men
toch maar dc gaaf bezit alles zoo luchtig op te
AMERIKA.
''resident Roosevelt heeft aan den Senaat met
betuiging van zijn instemming een brief van Root
doi n toekomen, waarin deze machtiging vraagt een
commissie van drie Amerikanen te benoemen,
met de opdracht naar Liberia te gaan en die
republiek bij te staan in haar regeeringstaak.
In zijn onderschrift vraagt de president 20,000
dollars toe te staan om de kosten dier commissie
l,e bestrijden.
De Senaat heeft de vermeerdering van het
sa aris van den president, reiskosten daaronder
nemen als gij, Walter'" antwoordde hij ernstig
als altijd. „Helaas, of misschien gelukkig, ben
ik inzulke gevallen anders."
„Mijn waarde Heuveling, gij zijt. en blijft het
voorbeeld van een eerzaam Hamburger koop
man; schitterend staat gij, staat u'vv firma daar,
als een toonbeeld van éigen en hanielsdcge-
lijkheidmaar gij zijt al te zeer koopman en
verbittert u zelYen daardoor het levpn. Gij be
reidt u nog zorg, en ik, ik bladeiide, tot de
post van elf uur aankjwam, in de kopergravures
der Dresdener galerij en vergat reeds lang
ha, etn ocllega in de ve'réering der kunst, naar
het schijnt" zoo brak hij "zijn woorden af.
Die uitroep gold Max, die gedurende het on
derhoud Ier heere'n vóór de olie verf schilder ij.
getreden was en giet een uitdrukking van bc-
Kviondering zijn verbaasde blikken op het kleu
renrijke beeld gevestigd hield, alles om zich
heen vergetend. Hij schrok op, toen de zachte,
fijne band van den consul zijn schouder aan
raakte en diens vraag in zijn oor drong.
'•■Dat is een prachtige schilderij," stamelde
Max „nog nooit heb ik iets dergelijks gezien."-
„Dat is zeker uw neef, van wien ge mij ver
teld hebt, Heuveling?" vroeg de consul en liet
er zacht op volgen: „Een knap jonkman, wat
schittert zijn oog Weet gij, dat hij een kun
stenaarsblik beeft?"
Heuveling fronste het voorhoofd. Max had
niets gehoord, het schilderstuk hield nog steeds
zijn zinnen geboeid. j
begrepen, lot 100,ÜÜ0 (vroeger 75,000) goed
gekeurd. Dit maakt het zoo goed als zeker, dat
lalt dit bedrag zal krijgen.
Gister-nacht brak te Messina een door een kTach
tigen wind aangewakkerde hevige brand uit in de
ingestorte huizen langs de kust. De troepen en
de bemanningen der oorlogsschepen snelden on
middellijk toe. Na een vruchtelooze poging het
vuur |te blusscbeo, moesten zjj zich bepalen tot
het afzonderen van den brand.
In de geheele streek van Reggio werden gister
den geheelen ochtend aardschokken waargenomen.
De Fransche-Kamer stond gister een buitenge
woon krediet van 100.000 frs. toe voor de Fran
sche families onder de slachtoffers in Italië.
Er zjjn te Rome op het oogen blik 3000
slachtoffers van de aardbeving gehuisvest. Daar
er nu geen plaats meer is, is door de autoriteiten
verzocht geen viuctuelingen meer naar Rome te
zenden, maar naar Toskane, Emilia en plaatsen
in het noorden van Italië.
folgens de „Osservatore Romano" is bij
den Paus reeds een bedrag van 1,408,192 lire
voor de slachtoffers der aardbeving ingekomen.
De Norddeutsche Lloyd zal deze week een
kleine 5100 landverhuizers, naar de Vereen.gde
Staten aan boord nemen. Met de „Kaiser Wilhelm"
en der Grosse" gaan er 650, met de „Neckar"
1925, met de „Ilannover" 1000 en met oe „Gros
ser Kuifürst" 1500 mee.
Eergisteren is het bouwen van een nieuwe
loods van dc Zeppelin-maatschappij aan de f.nna
'•"lender gegund, en voor het najaar moet het
werk opgeleverd zijn. De loods wordt in hoofd
zaak gebouwd volgens het met dien eersten prijs
bekroonde ontwerp van die firma. De loods wordt
geheel van ijzer en zal 160 M. lang, 43 M. breed
en 20 M. hoog zijn.
Verleden week zijn te New York de jaar-
ujji.sehc statistieken gepubliceerd van de onge
vallen die in 1908 op en door de New Yorksche
spoorwegen en trams hebben plaats gevonden.
Er zijn dat jaar 444 personen verongelukt en
35,06. gekwetst. Afzonderlijke ongeval .en ook
die waarvan geen persoonlijk letsel het gevolg
was, zijn er in 1908 te New York 56,481 geweest,
waarvan 42,391 met trams, 11,445 met Subway
of Elevated en 2645 met spoorwegen op den be-
ganen grond.
Uit New-York komt het bericht, dat een
rifchof.scho electrician, die op het ©ogenblik in
Amerika woont, eenige opzienbarende mededee
lingen omtrent beweerde Duitsohe spionnage in
Schotland heeft verbreid. Toen hij nog in Schot
land woonde, moet de man kennis gekregen heb
ben van deze Duitsche machinaties. En thans
maakt bij de Amerikaansche bladen deelgenoot
van deze al of niet bewezen en gegronde weten
schap. De New-Yorkschc correspondenten der Lon
densche bladen brengen zijn mededeelingen met
„Ik hoop, dat wij nog nader met elkaar be
kend worden, mijn jonge vriend," ging de koop
man voort; ,,'k heb boven nog meer van die
schilderijen in mijn kleine galerij; die u wel
zullen bevallen; doet gij misschien zelf aan de
schilderkunst?"
„Ze is mijn hoogste lust," antwoordde de
jongeman bescheiden; „ik heb echter nooit ge
legenheid gevonden, om er onderricht in te
ontvangen. Ik vormde mij zelf, zoo goed 'ik
kon, maar als ik dit stuk beschou)w, dan schaam
ik mij bijna over mijn kinderachtige pogingen."
„Elke poging i-s prijzenswaardig, zoodra zjj
door innerlijke aandrift- wonR ingegeven," riep
do koopman; „ik stel zeer veel belang in jonge
talenten mag ik ujw schetsen zien, wanneer
ik bij uw oom kom?"
„Héér consul'" Blozend zag Max zjjn chef
aan. f
Het ernstige, gerimpelde aangezicht van den
koopman trilde even. „Ik beken4 dat dergelijke
talenkn mij voorshands niet aanstaan," zei hg.
„Is Max eenmaal een flink koopman gejworden,
lieeft hij de vele deels niet gemakkelijke studiën
overwonnen, die hij hiertoe noodig heeft, dan
mag Ljj zich in zijn ledig© uren een uitspan
ning naar eigen keus bepalen; voor 't oogenblik
'wcnsch ik niet...."
(Wordt vervolgd.)
•e
