Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Atoiaeert D os ie
Nieuwe SclieMe Courant
iratis Geillisteri ZoaJaiÉai
ro m c. (.m, 11.45 p. ui, f 1.35 j. 3 ad.
32ste Jaargang.
Donderdag 28 Januari [909.
No. 9323
feuilleton.
Max' schilderstuk.
fdr, is d?
8,1 8° braook"
V De onderwijzers en het
Arbeidscontract.
Verspreide berichten.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
tostwoor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland 2 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bp alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
*si\f i
5LV
PRIJS DER ADTERTENTIëN:
Van 1—6 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent. fe j -|
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil
Ijjke overeenkomsten aangegaan.
De vraag js gerezen of de wet op het Ar
beidscontract toepasselijk zal zijn op onderwijzers
bij het L 0.
;fl het „Centrum" beanttvoordt mr. Kooien deze
?raag aldus
Op ae onderwijzers bij het. openbaar is de
wet n i e t, op die bij het bijzonder onderwijs
w 1 van toepassing.
„Voigtn« artikel 1637a is de arbeidsovereen
komst de overeenkomst, waarbij de eene partij,
'Je arbeider, zich verbindt, in dienst van de
andere partij, den werkgever, tegen loon gedu-
itenide zekeren tijd arbeid te verrichten.
Deze bepaling is niet. opzet zoo ruim gesteld
om alle mogelijke soorten van dienstbetrekking
er onder te begrepen.
De 5 etvekking der apenbare onderwijzers zoude
dan odk onder de wet vallen, wrare het niet, dat
art. 1637z alle ambtenaren in pubüekrechteljj-
kcn dienst uitzonderde; ten aanzien van open
bare onderwijzers, personen in dienst van de
eemeente, is de Wet niet toepasselijk.
Ten aanzien van onderwijzers bij het bijzon
der onderwijs, die geen ambtenaren zijn, maar
ia privaatrechtelijke dienstbetrekking slaan, is
geen uitzondering gemaakt, op hen is dus de
wet. wèl toepassefjjk.
Do bedoelde vraag zoude wellicht niet gere
zen zin. indien niet bij de wet van 3 Juni 1905
,,St. bl." 151, eene wijziging was gebracht in de
Dager Onderwijswet betreffende de voorwaarden
va a «uhsidieoiing.
Wat was de strekking der nieuwe voorwaar
den in art. 59 al. 1 sub 60. en 7o.?
Nief anders dan om althans eenige elementen
van de arbeids-overeenkomst tusschen bijzonder
bestuur en bijzondere onderwijzers op schrift
vast te leggen door middel eener acte van be
noeming.
in sommige onderwijzers-kringen was de grief
geuit, dat de rechtspositie van den onderwijzer
sbsolnnt niet was geregeld: de wetgever heeft
in 1905 voor die onderwijzers, die verbonden
'rjn aan gesubsidieerde scholen, de rechtspositie
e, iilen versterken. Inderdaad, er was reden voor.
Omtrent den duur der overeenkomst, de be
zoldiging, de regeling ter voorziening in geval
ran vervulling van militieplicht en van langduri
ge ziekten den wederzjjdsGhen opzeggingstermijn,
omtrent al welke punten een ware anarchie
heerschto, heeft de wetgever in 1905 voorafgaan
de overeenstemming tusschen do oont.racteeren-
partijen geycxrcterd.
Ait. 59 sub 60. der Lager-onderwijswet geeft
liet zelf een afzonderlijke regeling omtrent aller-
punten, thans in de wet op het Arbeidscon-
kract uitgewerkt, maar bepaalt dat er omtrent
",e Pinten overeenstemming moet komen tus-
s hen bestuur en Onderwijzer; hoe die overeen-
{Naar het Duitsch
18) 1
fle'hèï £?k6611 -Zf r °»Seschikte tijd," zei
"enuren hln» Zlch "itstl'ekkend.de mor
ah up 7rJ a v ^aa,ine ongestoord door, maar
wt
S?6achterover liggen, sloeg de,, kamdrok
„Welnu
„Weet gij, dat men vannacht in het kantoor
vader heeft ingebroken bracht Rein-
taid er kuchend uit.
„Ei, ©i t"
00W, papieren,' voorwerpen van waarde
gestolen zjjn
„Kijk, kijk
mij vazehd met uw kalm-
anders don cv» B,"an«e-«ken diefstal, memand
geweest aleuteIs in uw hand
stemming is uitgevallen, blijkt dan uit de acte
van benoeming.
- Welke is nu de verhouding tusschen de wet
op het arbeidscontract in liet algemeen en de
wettelijke bepalingen betreffende de arbeidsover
eenkomst. van den onderwijzer bij het bijzonder
onderwijs
Do gewone, die immer geldt tusschen een al
gemeene en een sociale wet. Lex speciale dé-
rogat lege generali. De algemeene wet geldt,
behalve waar Se bijzondere wet afwijkende re
gelen behelst. I
Een voorbeeld, Volgens de wet op het ar
beidscontract. kan een 18-jarig arbeider slechts
eene overeenkomst aangaan indien hij daartoe
dooi zijn weidelijken vertegenwoordiger is gemach
tigd.
Deze bepaling geldt niet voor den 18-jarigen
onder Wijzer, die met het Bestuur der bijzonde
re school zelfstandig eene overeenkomst sluit. De
wet fischt zelfs, dat de- voor salaris afgegeven
quitamie door den onderwijzer is geteekend.
Zoo zijn er meer gevallen van afwijkende re
geline; de bepalingen van de wet op het L, 0.
gaan voor: is er geen afwijking, dan geldt.de
wet op het arbeidscontract."
liet, „Sociaal Weekblad" schrijft
De vraag of de bijzondere onderwijzers ook
onder de wet op de arbeidsovereenkomst vallen
in den laats teil tijd nog al besjyoken, dank zij
een artikel in ...De Nederlander" van 4 Jan. 1909,
waiuvn deze vraag ontkennend beantwoord wordt
en dit wel voornamelijk hierom, omdat men bij'
bijzondere onderwijzers niet te doen heeft met
een gewone overeenkomst, maar met eene met
het oog op openbare belangen bij de wet gere
gelde betrekkingomdat de ouderwijzer, al wordt
hij niet van overheidswege aangesteld, toch een
hij de wet geregelde arbeid te verrichten heeft,
z'oJat van „vrije overeenkomst", waarop hot
Buigt rlijk Wetboek blijkbaar het oog heeft, geen
s prase is.
Deze largumenteii lijken ons verre van afdoende
en volkomen kunnen wij ons vereenigen met de
bestrijding, die mr. A. Tepe in het „Kath. Sociaal
Weekblad" van 9 Jan. 1909 aan de beschouwin
gen van „'De Nederlander" wijdt.
Tal van betrekkingen zijn piet het oog op open
bare belangen bjj de wet geregeld, maar dit belet
volstrekt niet, dat een persoon, die een zoodanige
betrekking bekleedt, in zijn betrekking contracten
kan afsluiten, die door het gewone burgerlijk
recht beheerscht worden. De wettelijke bepalingen
ontnemen aan de rechtsbetrekking tusschen den
bijzonderen otucteirwijzer en het schoolbestuur niet
ha; 1 privaatrechtelijk karakter en is dit juist, dan
is aok" geen enkele reden te zien, waarop het
algemeene artikel 1637a niet de dienstbetrekking
van den bijzonderen onderwijzer omvatten zal.
De heer Chritiaan Winkelmann stond lang
zaam op, en zich voor den jongen man plaat
send, wierp hij een zoo doorborende blik op
hem, dat de koopmanszoon verstomd terugdeins
de.
„Nu jat" en s heeren Wfnkelmanns stem
klonk als liet grommen van een onverzadigden
tijger; - „de zaak ging door mijn hand, en nu
„Gij zijt een ellendige schurk!"
„En gij mijn schuldenaar 1 Wat dunkt u, als
ik een zeker papiertje op drie maanden na dato,
van den dood uws vaders afgerekend, eens aan
do firma Thomas Heilveling presenteerde ter
vroegere aflossing Als ik de firma Thomas
Heuveling eens meedeelde, in Welke handen
zich de helft van het geld bevindt, dat een ze
kere Max von Elliot
„Duivel! En mij in uw handen te moeten be
vinden, mij op genade en ongenade aan zulk
een schurk te moeten overgeven Het ergste is,
dat onze huisdraak, juffer Betje, eenige sieraden,
uie zich in de brandkast van'den oude bevon
den, ontvreemd zijn 1 De oude is buiten zich-
zelven, hg heeft mij terstond naar de politie
gezonden ik wilde liever eerst eens bij u ko
men.
„Goed zoo Geef Rei 11 hard, watReinhard is;
ei zal uit de opbrengst van den afgeloopen
nacht wel eèu kleinigheidje afvallen voor uw
beleefdheid mij de sleutels uit te leveren. Ha
ha
Iieinhard boog het hoofd. "Een oogenblik toch
DE BALKAN,
Turkije en Bulgarije.
De verhouding tu^chen Turkije en Bulgarije
wordt meer en meer gespannen. Tegenover de
Bulgaarsche gemobiliseerde divisiën, wenscht Tur
kije zjjn troepen aan de Bulgaarsche grens van
alles te voorzien wat voor een gewapend optreden
noodig ie, wat blykt uit het volgend telegram
süe minister van Oorlog verlangt dat ten spoe
digste een rapport worde ingediend omtrent het
geen het legercorps te Adrianopel noodig mocht
hebben".
Volgens berichten uit welingelichte bronnen heeft
het ministerie van buitenlandsche zaken te. Weener»
op sommige punten den tekst van het protocol, be-
hoorende bij de overeenkomst met TurkjjV, gewij
zigd en den gewjjzigden tekst aan de kab netten
hier en te Boedapest voorgelegd. Men geloolt, dat
het ontwerp vandaag of morgen kan verzonden
worden aan de Oostenrijksch-Hongaarschen gezant
te Konstantinopel.
Men rekent er op, dat de bekrachtiging van de
overeenkomst over twee weken kan geschieden.
De »Neue Freie Presse" verneemt, dat het memo
randum niet de nota dat de Servische regee
ring van plan is aan de mogendheden te zenden,
.gereed is en opgesteld moet zjjn op den raad van
Rusland. Afschrift zal er - eerst van gezonden
worden naar Petersburg en Cettinje, teneinde de
goedkeuring van Rusland en Montenegro voor den
tek« te verkrijgen.
BELGIë.
Het zilveren jubilé der katholieke regeering
in België zal dit jaar in de eerste helft van Sep
tember te Menchelen gevierd worden door het
houden van een groot nationaal congres, waarop
sociale aangelegenheden zullen worden besproken
onder voorzitterschap der presidenten van Kamer
en Senaat en het eere-presidium van kardinaal
Mercier.
PORTUGAL.
De Koning confereerde gister met de voornaam
ste personen van de hervormingspartij, die zich
vijandig tegenover het tegenwoordige ministerie
gesteld hebben,
Rf is een rtrooming ontstaan, die de Kamer
ontbinding wenscht te vermijden en de vorming
van een ministerieele meerheid wil vergemakkelij
ken-
zijn gewonen gang. Er wordt gemeld van een on
gelooflijke redding: Gistermorgen hoor ie ca-abiöe-
onder de puinhoopen van een huis in de Via Pla-
cida een zwak bevend geluid Dat deed hen aan
het graven gaan en na heel wat arbeid vonden zjj
een tachtig-jarigen grijsaard. De oude man had
zich gedurende 28 dagen met kruiden gevoed en
geen druppeltje vocht gehad om zijn brandende
dorst te iesschen.
De stadsbeambten, die bezig zijn aan het verwij
deren der puinhoopen, vonden gister het van hunner
vereeniging. Zij begroetten het metLeve Italië 1
Leve Messina I" -
OOSTENRIJK-HONGARUE.
in de gister genouden Hongaaiscne Kamerzil»
zitting heeft de premier Wekerle een uitvoerige
uiteenzetting gegeven van de aanleiding tot bet
proces legen de aanlegger» van de Pan-Servische
beweging.
De Pan-Serriscbe agitators verbreidden onder do
landbouwbevolking het denkbeein, ais zju Busnië-
Horzegowina rechtens aan Servië toebeüooren, en
dat het binnenkort door dit kontnkrqk zou wor
den geannexeerd. In de scbolen werd verklaard,
dat de koning van Servië de weitige soeverein
was over deze provincies. De minister verzocht de
Kamer, deze verschijnselen niet gering te achten.
Het Openbaar Ministerie zag zien genouozaakt
streng op te treden tegen de aanstokers der
agitatie.
De Kamer heeft de verklaringen van Wekerle
voor kennisgeving aangenomen.
ITALIë.
Naar de nOsservatore Romano" meldt, bedraagt
de som, die voor de slachtoffers iu Italië bfj Z. 11.
den Paus is ingekomen reeds 2.179.147.62 Lire.
De Aartsbisschop van Messina heeft Zondag de
11. Mis in de open lucht opgedragen. Het weer
is daar prachtig en het leven herneemt er weer
TÏÏRKIJë.
Sedert eenigen tjju uvtj aan de militaire aca
demie te Konstantmopel een zeer onrustbarende
beweging aan den dag, welke werd toegeschreven
aan overspannen onafhankelflkbeidsbegrippen bjj
de leerlingen dier academie. Daar eenigen die be
weging afkeurden, kwam het tot een bloedige
botsing tusschen de leerlingen. Er werd daarop een
krijgsraad ingesteld. De leerlingen der academie
vereenigden zich en eischten de afzetting van den
directeur. Een afgevaardiging begaf zich naar den
minister van oorlog en verzocht dezen dien maat
regel te nemen, maar de minister liet die afvaar
diging gevangen nemen. De actdemie is thans door
troepen bezet.
Uit Washington wordt geseind, dat verschil
lende parlementsleden, in verband met de aanva
ring der ^Republic" een wei hebben voorgesteld,
waarbjj alle schepen, die de Amenkaansche havens
verlaten en vy f tig of meer passagiers over eea
afstand grooter dan 500 mjjlen vervoeren, verplicht
worden een Marconi-installatie aan boord te heb
ben.
zuchtte hij onder het looden gewicht der schan
de, waaraan hij ziclj reddeloos had prijsgegeven.
„In plaats van naar de politie te gaan. keert
gij naar huis terug," ging de huiseigenaar voort
„dezon morgen moet het bericht over her ont
brekende geld aankomen en dan laat gij dade
lijk iiet goed van uw neef onderzoeken, - de
sleutels zijn daar immers toch in verborgen
„Sedeit gisteren-avond."
„Goed zoo; ik betwijfel het, of de oude dan
nog de hulp der politie inroept. En als hij hot
doet. des te beter voor onsüocii verlaat
mij nu; ik moet de courant nog uitlozen. Ik
heb ;het reeds eens gezegd ik houd er niet
van 's morgens gestoord te worden."
Uit het privaatkantoör Van het hoofri der fir
ma Thomas 'Heuveling en Zoon klouk de schel
zoo hard en driftig, dat het gezamenlijke per
sotieel mijnheer Karker niet uitgezonderd, van
zijn zitplaatsen opsprong maar als duurde het
den chef te lang, voor iemand zijner onderge
schikten door zijn komst op het roepen antwoord
de, schreed hij zelf in het volgende oogenblik
over den drempel van het kantoor, waar de
sporen van de plaats gehad hebbende inbraak
nog niet volkomen verdwenen waren. Nog nooit
had men dit steeds ernstige gelaat zoo onheil
spelEnd gezien als op dit oogenblik; in zjjn
hand hield hij een opengebroken-.telegram.
AVie yan.de heeren hééft.de voor Frank en
Meyer'in Mainz bestemde'som gelds verpakt f'
Tang-sjio-ji, die met prins Taai ibe, tweede
zoon van prins Tsjmg, aan het hoofd staat van
vroeg hij op een toon, die ondanks den zakelij
ken inno'dd der woorden een zekere opgewon
denheid niet wist te verhelen.
Max stond op „Dat heb ik gedaan, mijnheer
Heuveling," zei hij op het kantoor mocht
van de familiebetrebking geen sprake zijn.
„Mijnheer Reinhara overhandigde mij de bank
noten met den brief; ik zeil' pakte het geld in
en verzegelde het s.chrijven."
„E11 de som, die mijn zoon u ter hand stelde,
was compleet en overeenstemmend met het
borderel
„Dat was ze," antwoordde de zoon des hui
zes. die tot nu toe rustig aan zijn lessenaar ge
werkt had; „ik liet Elliot in .mijn tegenwoor
digheid de biljetten tellen onder het zegelen
werd ik weggeroepen."
„Wilt ge u naar mijn kantoor begeven,
ook gij, Ellioter lreeft, naar mg zooeven uit
Mainz bericht wordt, een vergissing plaats ge
had."
Hij verwijderde zich, op den voet gevolgd door
Reinhard en Max. Achter hen sloot de chef de
deur; van al hetgeen in de kleine ruimte ver
handeld werd, kon niet het minste geluid tot
de ooren van de kantoorklerken doordringen.
„Wat is er gebeurd lieve vader?" vroeg Heu
veling Jr. op zijn gewone gluiperige wjjze. „toch
geen slechte tijding?"
Wordt vervolgd.)
BWwmsss
R .7
4
AMF.RTKA
