Dagblad voor Schiedam en
32ste Jaarlaag,
Zaterdag 20 Februari 1909.
No. 9343
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit twee
bladen en een Geïllustreerd Zon
dagsblad.
Buitenlandsck Nieuws.
Verspreide berichten.
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
rost voor bchiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
weet 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2— per kwartaal.
Afzonder!gke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekbandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1 6 regels /0.92 met inbegrip van bewijsnummer
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regei.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
i q i e overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer «5. Postbus no. 3».
DE BALKAN.
Oorlog?
Nadat men in langen tjjd aangaande de verhou
ding tusschen Oostenrijk en Servië weinig belang
wekkend nieuws heelt vernomen, komen er thans
allerlei zeer verontrustende tjjdingen over een
aanstaand gewapend optreden van Oostenrijk tegen
Servië. Bericht wordt zelts, dat verscheidene Rus
sische oorlogscorrespondenten al naar den Balkan
zijn vertrokken.
De ïTimes" vernam, d.d. Donderdag, uit Peters
burg, dat er dien dag een buitengewone minister
raad is gehouden, naar men denkt, over de Bal
kan aangelegenheden. De algemeene opvatting is,
over aanstaande verwikkelingen tusschen Oosten
rijk en Servië. Het gerucht loopt zegt de
Petersburgsche correspondent van de sTimes"
dat de verzending van een ultimatum naar Bel
grado, waarin ontwapening geëischt zal worden
onder bedreiging met een bezetting van Servische
gebied, slechts een vraag enkele dagen is.
Men zegt, dat het Oostenrjjksch- Hongaarsche
leger gemobiliseerd wordt. De mobilisatie moet 1
Maart geëindigd zjjn, en dat is het tijdstip, waar
op men een gewapende tusschenkomst in Servië
kan verwachten. De tegenwoordige toestand ljjkt
veel op dien, kort voor de inlijving van Bosnië en
Herzegowina.
De openbare meening in Rusland is nu echter
op de gebeurtenissen door de pers voorbereid, die
-zegt de correspondent op de jongste en ern
stigste poging van Oostenrijk om den wereldvrede
te verstoren de aandacht vestigt. Indien de geruchten
door de gebeurtenissen mochten worden bevestigd,
is het waarschijnlijk, dat er in heel Rusland een
levendige beweging zou gaande worden. Zelfs onder
de omziebtigste Russen heerscht de overtuiging,
dat de maatregelen, welke men van Oostenrjjkscben
kant verwacht, onvermijdelijk een Europeeschen
oorlog ten gevolge zullen hebben, en men vraagt
zich met eenige verbazing af, of de groote mogend
heden, die voor de zaak des vredes verbonden zjjn,
wel alle noodige maatregelen nemen, om de aan
vallende neigingen van Oostenrijk te stuiten.
Ook Gaston Dru, de correspondent van den
»Echo de Paris" te Petersburg, verzekert, dat
men zich daar buitengewoon ongerust maakt over
een botsing tusschen Oostenrijk en Servië. Rusland
kan voorhands echter niet tusschen beide komen,
zonder een onvriendschappelijke daad jegens Oos
tenrijk te begaan. Duiischland en Italië zouden al
hun best voor de handhaving van den vrede doen.
In de Doema, zegt Dru, begint het groot geraas
van het onweer in het Oosten het geschreeuw
over de zaak van Azof te overstemmen Hjj heeft
met graaf Wladimir Bokrinsky, den leider van de
gematigden, Chomjakof, den voorzitter van de
Doema, en Miljoekof, den leider van de kadetten,
gesproken. Alle drie waren het er over eeBs. dat.
al moet Rusland alle moeite doen, om. zoo eenigs-
zins mogelijk, een botsing met Oostenrqk te
vermijden, zqne politieke belangen, historische
overleveringen en bovendien de zeer opge
wonden openbare meening niet gedoogen, dat het
Servië aan een ongerechtvaardigden aanval over
laat. Servië wacht nog altjjd, vol vertrouwen op de
mogendheden. Het zou monsterachtig zjjn, om zjjn
«tem met geweld te willen onderdrukken.
Men beweerde Donderdagavond, dat Rusland
zijne troepen in de buurt van Kiëf versterkte,
maar de correspondent van de lEcho de Paris"
kon geen bevestiging van deze geruchten krjjgen.
Volgens de ïZeit" houden de mogendheden, die
het verdrag van Berljjn hebben onderteekend, be
sprekingen met het oog op een hernieuwd optre
den te Belgrado in het belang van den vrede.
Oostenrijk moet den mogendheden hebben ken-
nis gegeven, dat het tot een gedeeltelijke mobilisatie
zou moeten overgaan, indien Servië zich niet naar
hunne vertoogen schikt.
Uit Parjjs wordt nog geseind
De spanning in de betrekkingen tusschen Oos
tenrijk en Servië blqtt de verschillende kansela
rijen in hooge mate bezighouden.
Men verzekert, dat het meerendeel der regierin
gen in Europa, in de bezorgdheid over het gevaar,
dat elke verergering van het conflict de zaak van
den vrede zou doen loopen thans levendig van ge
dachten wisselen.
In diplomatieke kringen gaat een gerucht, dat
een vriendschappelijke tusschenkomst van een of
meer mogendheden, om een verzoenende raadgeving
te doen hooren, binnen zeer korten tjjd zou kunnen
worden verwacht.
De uTemps" meldt, dat de Bulgaarsche regee
ring gisteren bjj de Fransche regeering de vol
gende nota heeft ingediend
De Bulgaarsche regeering, onder den indruk
zjjnde van de binnenlandsche crisis in Turkjje,
heeft alle aanleiding te vreezen dat de oplossing
der kwestie met Bulgarjje, die reeds als zeer aan
staande werd beschouwd, tengevolge van de be
slommeringen der Verheven Porte, voor langen
tjjd zal worden uitgesteld. Daar de regeering in
een langdurig uitstel een voortdurend gevaar ziet
voor de algemeene belangen en het behoud van
den vrede in de Balkanstaten, wendt zjj zich an
dermaal tot de groote mogendheden met het ver
zoek, ten gunste van de ei kenning van Bulgarjje
tusschenbeide te komen. Die erkenning toch
schjjnt wel verdiend door het flinke en waardige
gedrag van het Bulgaarsche volk en zal kunnen
worden aangekondigd op 14 27 Februari, ter ge
legenheid van bet nationale feest ter viering van
den geboortedag van den Koning der Bulgaren.
De regeering gelooft zich wel verdienstelijk je
gens Europa te hebben gemaakt, dat zjj zich in
alle punten naar de raadgevingen der groote mo
gendheden heeft gescnikt, geduldig de erkenning
en de goedkeuring van haar daad afwachtende.
Een Reuter telegram un Weenen meldt, dat de
koning van Bulgarjje gistermiddag om 3 uur naar
St Petersburg is vertrokken.
Koning Ferdinand zou te Petersburg, waar hjj
de begrafenis van grootvorst Wladimir gaat bij
wonen, met koninkljjke eerbewjjzen ontvangen wor
den.
De »New York Herald" verneemt uit Havana
Bjj het huis van volksvertegenwoordigers is een
wetsontwerp ingediend, waarbjj aan vreemdelingen
het bezit van eigendommen in Cuba verboden
wordt. Indien dit wetsontwerp wordt aangeno
men, zullen er millioenen dollars Amerikaansch, En
gelsch, Spaansch en Fransch geld bjj betrokken
zjjn.
Het ontwerp bepaalt, dat alle transacties, die
gaande zjjn, geschorst zullen worden. Alleen Cu
banen van geboorte of als zoodanig genaturaliseerd
zullen eigendommen mogen verwerven.
Het feit, dat de H. Vader Mgr Henry, his
schop van Grenoble, benoemd heeft tot assis
tent-fcissehop bij den Pauselijken troon, geeft aan
den „Osservatore Romano" aanleiding te her-
inn ren aan den moordaanslag, onlangs door
zekeren Kraemer, een korporaal van het te Gre
nobïe in garnizoen liggende 140e regiment ge
pletfd op den bisschop, wijl deze standvastig
weigerde dispensatie zooals de misdadiger het
n einde te verleenen voor het huwelijk van
Kiaemtr's broeder met een bloedverwante wier
gescheiden echtgenoot nog in leven was, „een
kleine uitzondering", zooals de in godsdienst
zaken bljjkbaar zeer onwetende korporaal zich
uitdrukte, „waarmede de bisschop zjjn Krae-
mtr s familie veel genoegen had kunnen doen I"
Eenige anti-clericale trottoir-bladen in Frankrijk
begingen de laagheid te schrijven, dat de misdaad
het gevolg was van motieven waardoor de kerk
vorst in zijn eer grootelijks werd aangetast. Doch
deze laster vond ook in het grootste gedeelte
der met-katholieke pers geen geloof en de H.
Vader heeft door deze benoeming de trouwe
plichtsvervulling van den wakkeren kerkvorst on
getwijfeld op bijzondere wijze willen eeren.
BELGIë.
De centrale afdeeling der Kamer heeft vastgesteld,
hoever zich de bezigheden moeten uitstrekken van
de commissie, welke overeenkomstig het voor
stel van Snoy belast zal worden met het onder
zoek van het legervraagstuk.
Met algemeene stemmen heeft de centrale afdee-
lrng uitgemaakt, dat de opdracht der commissie
beperkt zou zjjn en dat zjj zich met name niet zou
bebben bezig te houden met de vraag, hoe de
mogelijke gebreken zouden moeten worden verhol
pen. Het besluit, dat ne afdeel-ng gisteren heeft
aangenomen, bepaalt»Er zal een commissie wor
den aangesteld, welke een onderzoek zal houden
naar de uitkomsten van de wet van 21 Maart 1902,
met betrekking tot getalsterkte van bet leger.
Deze commissie zal nagaan, of de getalsterkte van
het leger voor vredestjjd op 42 300 manschappen,
komt en voor het leger voor oorlogs jjd op
180.000 manschappen. Zoo niet, dan zal zjj den
omvang en de oorzaken van het tekort vast
stellen."
De commissie van onderzoek moet zorgen met
den terugkeer der Kamer na de Paaschvacantie
gereed te zjjn en haar rapport in te dienen. De
commissie zal bestaan uit elf leden, te kiezen door
het bureau der Kamer uit verschillende partjjen.
ITALIë.
De nCorriere d'Italia" meldt, dat de Koningin in
Juli een blijde gebeurtenis verwacht.
SERVIë.
Na kennis te hebben genomen van het ant
woord van den minister van koophandel, landbouw
en nijverheid, op de door Radoelowits, nationalis
tisch afgevaardigde, ingediende interpellatie, heeft
de Skoepsjtina met 61 tegen 33 stemmen een mo
tie van wantrouwen in het geheele kabinet aan-
genomen.
Men kan verwachten, dat het geheele kabinet
aftreedt. Heden heeft weder een vergadering der
Skoepsjtina plaats.
Huldeblijk aan H. M. de Koningin.
Het Haagsche Comité voor Volksfeesten bericht
dat voor de huldebetooging bjj gelegenheid van
de aanstaande heugelijke gebeurtenis in het Ko
ninklijk huis, door den kolonel commandant van
bet regiment grenadiers en jagers welwillend de
medewerking is toegezegd van de Koninklijke
Militaire Kapel en van de Jager-kapel*
Tweede Kamer.
De afdeelingen van de Tweede Kamer waren
gister gereed met het onderzoek der deze week
naar de sectiën gezonden wetsontwerpen.
Nieuwe kiezers.
Het aantal personeD, dat dit jaar aangifte
deed voor plaatsing op de nieuwe kiezerslijsten is
o>eral beduidend lager dan in 1905, het jaar van
de vo'ige periodieke Kamerverkiezingen.
Zomerdienstregeling.
De Minivter van Waterstaat brengt ter kennis
"an belanghebbenden, dat bjj de boekhandelaren
firma Gebr. Van Cleef te 's Gravenhsge tot een
beperkt aantal exemplaren verkrijgbaar zjjn ge
steld de ontwerpen voor de zomerdienstregeling
1909, aangeboden door de Maatschappij tot Exploi
tatie van Staatsspoorwegen, resp. de Nederl. Cen
traal Spoorweg Maatschappij, tegen betaling van
f0.32J, resp f011 per exemplaar en van eventu-
eele portokosten.
gerangschiktmr. A. J. L. van Beeck Calkoen, te
's-GravenbageJ. S. F. van Hoogstraten, lid van
van de Provinciale Staten van Gelderland, te Arn
hem mr. dr. F. A. C. Graaf van Lqnden van San-
den burg, lid van Gedeputeerde Staten van Utrecht,
te Neerlansbroek prof. Noordtzq, te Kampen, en
ds. G, W. C. Vunderink, te Amersfoort.
Enkhuizen. De liberale kiesvereening te An-
djjk (N.-H. district Enkhuizen) heeft candidaat voor
de Tweede Mamer gesteld mr. H. Goeman Borge-
sius.
Z i e r i k z e e. De Sociaal-Democratische Ar
beiderspartij f® Zierikzee heeft voor de aanstaan
de Kamerverkiezing den heer Wibaut candidaat
gesteld.
Mr. Delprat.
Naar men verneemt, hebben de voorloopige be
sprekingen over de benoeming van mr. G. H. M.
Delprat te Rotterdam tot directeur van de Rijks
postspaarbank tot geen resultaat geleid, zoodat
hiervan is afgezien.
Tweede Kamerverkiezingen.
Waddingsveen. De liberale kiesvereeni-
ging te Waddingsveen besloot met algemeene stem
men de candidatuur van den heer Van Doorn bq
de a.s. verkiezingen krachtig te steunen.
Kampen. Men schrijft aan »De Standaard"
Woensdag vergaderde te Wezep de Centrale A. R.
Kiesvereeniging in het district Kampen. De afge
vaardigden der plaatselijke kiesvereenjgingen waren
in goeden getale opgekomen. Na breedvoerige be
spreking, waarbjj steeds op den voorgrond werd
geplaatst, dat de vergadering bjj alle streven naar
samenwerking met de beide andere rechtsche groe
pen zich verplicht rekende, het karakter en de eer
van de eigen partjj hoog te houden, en principieel
alle kerkpolitiek verwierp, werd de volgende Ijjst
vastgesteld van voorloopige can iiduen, alphabniich
Woestduin.
In den Raad van Bloemead&al deed eergisteren
middag de burgemeester de volgende mededeeling,
hoewel daartoe niet verplicht, omtrent de sluiting
van Woestduin op Zon- en feestdagen.
Op 2 December verzocht de directeur van Woest
duin verlenging van de vergunning tot het houden
van wedstrijden op Zon- en feestdagen. Daar B. en
W. allerlei kwaads hadden gehoord over het wed.
den, verzochten zjj den directeur mededeeling vaa
de maatregelen die het bestuur zou treffen tegen
het wedden, omdat daardoor zooveel personen te
gronde gingen.
De directie antwoordde met het nemen van
maatregelen te zullen wachten, tot bekend was,
welke bepalingen de Minister van Justitie zou tref
fen. B. en W. wendden zich toen tot den Minister
van Binnenlandsche Zaken, die antwoordde, dat
zjjn collega van Justitie hem on 28 Januari had
medegeneeld. dat een wetsontwerp omtrent wedden
zjjn departement spoedig zou verlaten.
B. en W. hebben, niettegenstaande dat, toch
gemeend, de vergunning niet te moeten verleenen,
omdat er zooveel slachtoffers van het wedden vallen.
Het verbod van het geven van harddraverijen
bestaat bjj wet van 1815; wel kunnen B. en W.
daarvan ontheffing verleenen, doch als ernstige
mannen hebben zjj gemeend, in het belang der
gemeente van het recht geen gebruik te moeten
maken.
Op deze verklaring volgde applaus. (N. Ct.")
Faillissement en kiesrecht.
Uit een missive van den Minister van Jus
titie van 13 Februari 1909, waarbjj aan de bur
gemeesters is toegezonden de gewaarmerkte op
gaaf, uedoeld in art. 22 der kieswet, blijkt, dat de
Minister, in afwjjking van hetgeen tot nog toe
als de officieele interpretatie gold, den failliet
niet uitgesloten acht van het kiesrecht. De Mi-
nis'er schrjjft: 1
„ik merk hierbjj op, dat deze opgaaf alleen
oeyat de namen van hen, die onder curateele
zijn gesteld en aan wie bij rechtelijk gewijsde
het kiesrecht is ontzegd, doch niet van hen,
die in staat van faillissement verkeeren, daar
deze volgens het oordeel der Regeering niet het
beheer of de beschikking over hun vermogen
helmen verloren.
(W. v. d. Ned. Bond v. Gem.-Ambt.)
Naar aanleiding van deze uitspraak vrh> een
inzender in de „Gemeentestem"':
lo. Zijn de gemeentebesturen aan deze uitspraak
der Regeering gebonden?
2o. Is het niet de rechter die beslist of iemand
terecht al of niet op de kiezerslijst is geplaatst?
6o. Is deze uitspraak van de Regeering juist
t.e ac-<én
4j. Zoo ja, moet deze uitspraak dan geacht
worden te steunen op artt. 21 en 23 der Faillis-
scmentswet
De redacteur, mr. W. Cramer, antwoordt ids
volgt: 1
„De vraag, of in den tegenwoordigen stand
der wetgeving aan een vonnis tot faillietverklaring
de kiacht kan toegekend worden van eeu uit-
spraa*., waardoor de betrokkene het beheer of
do beschikking over zjjn goederen verliest, heeft
