r r
Verspreide berichten.
Staten-Generaal.
Binnenland
$tads- en We westelijk Aiieuws.
dat dit onderzoek een gebrek aan vertrouwen
verraadde.
Het hoofd der politie heeft ontslag gevraagd.
Volgens andere lezingen zou dit alles maar een
voorwendsel zjjn, daar het kabinet om andere
redenen wilde aftreden.
SERVIë.
Te Londen noemt men als candidaten voor den
Servischen troon, voor 't geval de Karageorgewit-
sen dien ontruimen en de keus niet tot prinsen
uit kleinere rijken beperkt wordt, den hertog van
Teek, broeder van de prinses van Wales, en prins
Arthur van Connaught, zoon van koning Eduards
broeder.
ZUED-AFRIKA.
Een Reuter-telegram uit Bloemfontein meldt
De Wetgevende Vergadering heeft metalgemeene
Stemmen een motie, om de grondwet goed te keu
ren, aangenomen, echter onder voorbehoud van
inoverwegingneming van amendementen.
De «Petit Parisien" verneemt uit Bagnères
de Bigorre, in het departement van de Hautes
Pyrénées, dat 250 arbeiders van aluminiummijnen
wegens geweigerde 1 oonsverhooging tot staking
evergingen. Zjj maakten de machines onklaar en
trachtten een kruitkamer door dynamietpatronen
in de lucht te laten springen. Er zijn 50 gen
darmes gerequireerd om orde en rust te herstel
len en te handhaven.
Mgr. von Abert, aartsbisschop van Bamberg
wiens toestand eergisteren plotseling een zeer
ongunstige wending nam heeft de bepaling,
waarbij pastoor Tremel in de uitoefening der H.
Bediening geschorst werd, ingetrokken en de
plaatsvervangende geestelijke doen terugroepen.
Volgens de «Standard" zullen in de volgende
maand bij Salisbury uitgebreide proeven genomen
worden met het beschieten van kabelballons met
projectielen uit de nieuwe achttien ponders.
Dinsdagmiddag heeft de burgemeester van
New-York, in de wijk Queensboro een nieuwe
brug geopend, die 7636 Engelsche voet lang is en
50 millioen gulden heeft gekost. Zjj vormt een
korte verbinding tusschen het Manhattan en Long
Island. De langste spanning van de brug is 1182
Eng. voet. Men schat dat er op de drukste tijden
van den dag 60,000 menschen in het uur van de
brug gebruik zullen maken.
Het geboortecijfer in de Vereenigde Staten
daalt snel. Volgens een statistiek van het alge
meen bevolkingsbureau, is het verhoudingscjjfer
van kinderen tot vrouwen in den loop van een
eeuw met de helft verminderd. In New York en
de vijf Staten van Nieuw-Engeland is het geboorte
cijfer op het oogenblik gelijk aan het Fransche.
Meer dan de helft van de bevolking van de Ver
eenigde Staten bestaat nu of uit vreemdelingen of
uit in de Vereenigde Siaten geboren kinderen van
vreemde ouders.
TWEEDE KAMER.
Voortgezet werd het debat over de
subsidie-regeling voor bijzondere
hoogere burgerscholen,
met de gisteren omschreven amendementen-Ter
Laan en Van Asch van Wgck.
De heer T y d e m a n besprak de verschillende
ontheffingen van de bevoegdheden der leeraren
waarvan in het ontwerp sprake is, van welke dis-
pensatiën hg vreest dat ze leiden tot ergerlijken
gewetensdwang. Voorts verdedigde spreker het
beginsel van goedkeuring vau het leerplan, als
voorwaarde voor subsidieverlening en verklaarde
zich dus vóór het amendement-Ter Laan, dat die
voorwaarden uitdrukkelijk wenscht in de wet.
Van het derde amendement-Ter Laan, dat koste-
looze toelating van leeriingen wil, vreest spreker
echter dat het den gewetendwang, waardoor dit
wetsontwerp zich toch reeds te veel kenmerkt,
zal vermeerderen en daarom zal hjj tegen dat
amendement stemmen.
De heer De Savornin Lohman bepleitte
krachtig de volkomen vrijheid van bet bijzonder
onderwijs. Spreker voelt niets voor de beperking
van die vrijheid der bijzondere school en wil om
deze eenvoudige en alles afdoende reden dat zjj,
die bgzondere scholen oprichten, er het meeste
belang bij hebben dat het gehalte van het bijzon
der onderwgs goed zjj. Men zegge dan liever
rooyaal, dat men subsidie wil weigeren aan de
bgzondere school dan een subsidie te geven onder
voorwaarden, die een bgzondere school tot een
openbare willen maken. Men late de godsdienstige
kwestie rusten. Die kwestie is van het grootste
gewicht voor de voorstanders van de bijzondere
school, maar daar hebben anderen niets mee te
maken. Wil men zich echter wel bemoeien met
de inwendige inrichting der bgzondere school, dan
scborte men die subsidie-verleening op en wachte
betere tjjden af om deze zaak te regelen.
De Minister van Binnenlandsche
Zaken, betreurende de wjjze waarop strjjd
tegen dit ontwerp wordt gevoerd en meer bepaal
delijk zicb uitende in de amendementen, vooral
die van den heer Ter Laan, ontried aanneming
van alle amendementen, ook dat van den heer
Asch van Wijck en verklaarde nogmaals met
nadruk dat de Regeermg onoverkomelijk bezwaar
heeft tegen de goedkeuring van het leerplan als
voorwaarde voor subsidie-verleening. Dit acht
de Minister een hoogst irrationeele wgze van
vrjjheidsbesperking. Zonder tot willekeur te gera
ken kan men niet, uitsluitend bjj wgze van politie
maatregel, een leerplan, dat aan de wettelijke
eisohen voldoet en dit zullen de leerplannen
werkelijk doen, naar de Minister verzekerde
aan contróle onderwerpen. De Minister zou zich
nog kunnen denken, dat men voorstelde geen
subsidie te geven aan scholen die niet zouden
kunnen worden aangemerkt als Hoogere Burger
scnolen m den zin der wet. maar dat heeft met
goedkeuring van het leerplan mets uitstaande.
De Minister verklaarde niet tot de totstand
koming van deze wet te kunnen medewerken,
indien het amendement-Ter Laan betreffende de
goedkeuring van het leerplan wordt aangenomen.
Waar de minister in volle vertrouwen toegevende
aan het verlangen, uit de Kamer zelf kenbaar
gemaakt, naar subsidieering van de bgzondere
burgerscholen dit wetsontwerp indiende, kon hg
een beginsel, als de heer Ter Laan en anderen
verlangen en waartegen de minister groot bezwaar
heeft, niet in de wet opnemen. De beste oplossing
ware, dat de heer Van Asch v. Wijck zjjn amen
dement betreffende de verdeeling der lesuren
introk en wekte op tot samenwerking tusschen
linker- en rechterzijde om tot overeenstemming te
komen. Dan zal moeten blijken of een Kamer,
samengesteld als deze, in staat is een wet als de
onderhavige tot stand te brengen.
Ook tegen bet amendement Ter Laan betreffende
kostelooze toelating van leerlingen had de minis
ter bedenkingen.
De heer Ter Laan handhaafde zjjn amen
dementen.
De heer Tydeman bestreed nader het zijns
inziens exclusivistisch en monopoliseerend karakter
van het ontwerp.
De heer Bos repliceert en zet nogmaals uiteen,
dat het hier niet gaat tegen de serieuse scholen,
maar om eventueele misbruiken te voorkomen van
kleinere.
De heer V e r h e y geeft in overweging, om in
het ontwerp ook op te nemen eventueele subsidie
voor gymnastieklokalen, indien verplicht onderwjjs
in die gymnastiek wordt aangenomen.
De heer Van Asch van Wjjck merkt op,
dat verwerping van het ontwerp op hem niet
zooveel indruk zou makeD, want veel geeft het
niet. Mocht blijken dat het amendement-Ter Laan
zal worden verworpen, dan zal spr. het zjjne in
trekken.
De heer Roodhuyzen vereenigt zich meer
met het denkbeeld-Bos, om de subsidie facultatief
te stellen.
De heer Van Wijnbergen stelt nu een
amendement voor, luidende, dat de subsidie kan
worden verleend, telkens voor minstens drie en
hoogstens vjjf jaar.
De Minister maakt nog enkele opmerkingen.
Het amendement-Van Wijnbergen acht hjj in het
geheel niet onaannemeljjk. Hjj vat het zoo op,
dat de subsidie alleen dan niet zal worden ver
leend, indien de school bljjkt niet degeljjk genoeg
te zjjn.
De Voorzitter zegt, dat deze zaak morgen
na afloop der vereenigde vergadering verder kan
worden behandeld misschien zal de Kamer, zoo
noodig, Vrjjdag om 10 uur voor het afdeelings-
onderzoek ook nog moeten bijeenkomen in het
openbaar.
De Voorzitter deelt verder mede, dat eind
verslag is uitgebracht omtrent de wetsontwerpen-
Troelstra en Drucker, in zake de grondwetsher
ziening. (Luid gelach).
De vergadering wordt verdaagd tot Donderdag,
na afloop der vereenigde vergadering.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Woensdag 31 Maart.
Ingekomen zjjn een tweetal verzoekschriften le
van de Vereeniging van ambtenaren bjj de ge-
meentetelepboon te Amsterdam, houdende verzoek,
een onderzoek in te stellen in de zaak van H. J.
Messink, gewezen commies der postergen en tele
grafie te Dordrecht, na vooraf omtrent de geschie
denis dezer zaak inlichtingen te hebben ingewon
nen bjj den heer Havelaaren 2e. van den heer
Messink zelf, om hem vóór dit onderzoek persoonljjk
te hooren.
De heer Van Nierop stelt namens de com
missie voor de verzoekschriften voor, onder herin
nering, dat de commissie reeds vroeger deze zaak
nauwkeurig heeft onderzocht, de adre-sen te depo-
neeren ter griffie ter inzage van de leden.
Aldus wordt besloten.
Na trekking der atdeelingen begeven de leden
zich naar de secties tot het kiezen van voorzitters
en ondervoorzitters.
De Voorzitter verdaagt de vergadering tot
na afloop van de vereenigde vergadering op mor
gen, op een nader te bepalen uur.
Vereenigde vergadering der beide Kamers.
Woensdag 31 Maart, 4 u 5 n.m.
De Voorzitter leest het eindverslag voor op
de wetsontwerpen inzake het regentschap en de
voogdjj, en stelt voor, deze ontwerpen morgen te
'11 uur in een openbare vergadering te behandelen.
Aldu3 wordt besloten en de vergadering verdaagd
tot Donderdag 11 uur.
Regentschap en Voogdij.
Memorie van Antwoord.
Het was de regeering een groote voldoening te
vernemen, dat de benoeming van den Prins der
Nederlanden tot voogd aigemeene instemming
vond.
Daar de meerderheid van den Raad van Voogdjj
in elk geval te 's-Gravenbage woonachtig zal zjjn
en de Raad ook daar in de eerste plaats het veld
zjjner werkzaamheden zal vinden, bestaat er niet
de minste grond, den zetel in een andere gemeente
te vestigen.
Toegegeven moet worden, dat wellicht de be
paling van den dag, waarop de vestiging van het
verbljjf buiten het rjjk aanvangt, eenige moeilijk
heid zal kunnen opleveren, maar de redactie in
het V. V. aangegeven, roept gelijksoortige be
zwaren op. Het gebod eindeljjk, om een voorstel
in te dienen tot vervanging in de voogdjj, is on-
noodig, naar hetgeen reeds wordt voorgesteld,
omdat de regeeriög immers toch in het onderstelde
geval gehouden is, een wetsontwerp tot voorzie
ning aanhangig te maken. Intusschen brengt de
reegeering, om aan eiken twjjfel een einde te
maken, in het desbetreffende artikel deze wjjziging
aan, dat de raad van ministers aangaande het feit
der afwezigheid zal hebben te beslissen.
De uitdrukking «gemeene recht" is door de
regeering veranderd in «burgerijjk recht" terwjjl
de redactie in andere artikelen daarmede in over
eenstemming is gebracht. Nog een paar redactie
wjjziginaen, in het verslag aangegeven, zjjn door
de regeering overgenomen.
Geschenken aan H. M. de Koningin.
De wieg, die het Amsterdamsche Comité aan
H. M. de Koningin ter gelegenheid van de bljjde
verwachting zal aanbieden, is geheel van massief
rozenhout vervaardigd, evenals de zes door een
kruis verbonden zuiltjes, waarop ze rust. Het hout
is fraai gebeeldhouwd en met verguld gemonteerd.
De wieg wordt omgeven door een kleed van
wit fluweel dat door een vergulden stang gedra
gen wordt, en waarvan de rand geborduurd is
met leeuwen van oranjeappelen en het Amster
damsche wapen. Het kleed wordt gedekt door
een vergulden band in kroonvorm, waarbjj als
eindigingsvorm een gouden vogel met uitgespreide
vleugelen en een edelsteen in den bek is toegepast.
Van den band hangen langs het kleed gouden
kwasten omlaag.
Het geschenk der Noord-Hollandscbe vrouwen
aan H. M. de Koningin zal bestaan in een zilveren
«pap-garnituur" op zilveren blad.
De verschillende stukken zjjn versierd gedeelte-
ljjk met gedreven, gedeelteljjk met gegraveerde
emblemen.
Het bjjbehoorend zilveren blad prjjkt in het
midden met het gegraveerde wapen der provincie
Noord-Holland en daaromheen, langs den rand»
wapens van de belangrijkste gemeenten in deze
provincie.
Bjj het geschenk zal worden gevoegd een op
perkament geteekende oorkonde, bevattende de
namen der gemeenten, van waar bjjdragen ge
zonden werden voor het geschenk. Deze oorkonde
wordt geborgen in een met satijn bekleeden
koker.
Het geschenk der Deventer vrouwen aan H. M.
de Koningin is gereed. Het is een Smyrnasch
tapjjt, groot 3.19 bjj 2.20 meter, bestemd ora on
der de wieg te liggen. Het betrekkeljjk kleine
kleedje bevat ruim 330,600 knoopjes van de fjjnste
wol, in één geweven het is gemaakt in de Kon.
Deventer tapjjtfabriek.
Overste Swart.
De correspondent van de «Nieuwe Courant" te
Batavia seint, dat overste H. N. A. Swart, civiel-
en militair gouverneur van Atjeh en onderhoorig-
heden, buitengewoon is bevorderd tot kolonel.
In verband hiermede, herinnert het blad er aan,
dat naar het «Bat. Nbl." onlangs meldde, de leger
commandant overste Swart ongeschikt had verklaard
tot bevordering bjj keuze, zooals de gouverneur-
generaal wenschte. De buitengewone bevordering
is dus geschied in strijd met het gevoelen van den
legercommandant.
i iJ
Dr. Cnypers.
Naar wjj vernemen, is dr. P. J. H. Cuypers, die
Zaterdag te 's-Gravenhage vertoefde, een accident
overkomen, dat, ondanks zjjn hoogen leefijjd, geen
ernstige gevolgen heeft gehad. In de Hoogstraat
n.l. werd hjj door een boodschapper op een fiets
van achteren aangereden. De man reed zoo wild,
dat de heer Cuypers voorover viel en eeniga meters
over het gladde asphalt schoof. Eenige heeren
hielpen hem overeind en onderwjjl maakte de dader
dat bjj wegkwam.
Dr. Cuypers leed veel pjjn in beenen, heup en
elleboog, die geschaafd was en bloedde.
De krasse bouwmeester schrjjtt intusschen zelf,
dat hjj, hoewel met wat pjjn, weer loopen kan,
en met zjjn gezond gestel wel vlug weer genezen
zal. (Tjjd.)
Tweede Kamer-Verkiezingen.
MIDDELBURG. Wjj vernemen, dat jhr. mr,
E. A. O. De Casembroot, die door de vrjj-liberale
kiesvereeiiiging te Vlissingen tot candidaat is
gesteld, zicb bereid verklaard heeft deze candidatuur
te aanvaarden.
ZIERIKZEE. De vrjjzinnig-democratische
kiesvereeniging te Zierikzee heeft met algemeeDe
stemmen mr. R. J. H. Patijn candidaat gesteld.
LOCHEM, Ook de liberale kiesvereeniging
te Locnem heeft mr. Jannink opnieuw candidaat
gesteld,
De S. D. P.
Het «Hbld" verneemt, dat mr. Mendels bedankt
heeft als partjj bestuurder van de S. D. P'
Tweede Kamer.
Bjj de Tweede Kamer is ingekomen een wetsont
werp tot verzekering van de naleving der conventie
voor de verbetering van het lot der gewonden en
zieken in de legers te velde, den 6den Juli 1906 te
Genèvé gesloten.
Invoer van gedistilleerd.
Staatscourant No. 76 bevat een Koninkljjk
besluit van den 20en Maart 1909, houdende af-
wjjking van de wetteljjke bepalingen omtrent den
invoer van gedistilleerd.
Het eenig artikel van dit besluit luidt
Met afwjjking in zoover van het bepaalde bjj
art. 4 par. 1 der wet van 1 Mei 1863 (Staatsblad
No. 47), kan van tot verbruik ingevoerd gedis
tilleerd, ook al bedraagt de hoeveelheid, herleid
tot de sterkte van vjjftig percent, vjjftien liter of
meer, de accjjns worden betaald op dezelfde plaats
als het invoerrecht.
Castro.
Het bericht, dat Gastro er in geslaagd zou zjjn
twee transatlantische stoomschepen als oorlogsbo
dems uit te rusten, wordt door de «Matin" in al
len deele onjnist genoemd.
Aan Brusselsche huizen werden aanbiedingen
gedaan voor de levering van belangrjjke hoeveel
heden ammunitie, maar dezen waren er niet van
gediend.
Uit Cardcas is te New York bericht ontvangen,
dat de Venezolaansche regeering den gouaerneur
van het eiland Trinidad tracht te bewegen, Castro's
landing te Port of Spain (Trinidad) te verbieden.
De Venezolaansche regeering geeft er bijjkbaarde
voorkeur aan, hem te Laguaira af de wachten.
Departements- Ambtenaren.
Het bestuur van den Bond van Ambtenaren bjj
Departementen van Aigemeen Bestuur en Hooge
Colleges van Staat te 's Gravenbage, heeft zich in
verband met het voorstel der Commissie van Rap
porteurs over de wetsontwerpen in zake de trac-
tementsregeling der Departementsambtenaren, om
een parlementaire enquête in te stellen, met een
adres tot de Tweede Kamer gewend.
Het Bestuur wijst er opnieuw op, dat het ten
zeerste gewenscht is, dat aan de bestaande rege-
loosheid in zake den promotiegang ten spoedigste
een einde komt; dat naar zjjn oordeel een even
tueel in te stellen enquête zeer wel is los te ma
ken van de openbare behandeling der tractements-
ontwergenredenen waarom het verzoekt de
openbare behandeling en de aanneming van meer
genoemde wetsontwerpen niet afhankeljjk te stellen
van een eventueel besluit der Kamer tot het in
stellen eener enquête.
De S. D. A. P. en de internationale.
De S. D. P. geeft geen kamp, zegt «Hbld." Het
bestuur heeft zich nl. dezer dagen meteen schrjj-
ven tot het bureau der «Internationale" gewend
om aansluiting. Geantwoord is, dat het bestuur
der ïluternationale" hierover zal vergaderen, zoodat
nog geen beslissing kan worden genomen.
In tegenstelling met de desbetreffende tegenspraak,
kan met zekerheid worden gezegd, dat het bestuur
der S. D. P. tegenover de motie een afwjjzende
houding heeft aangenomen. Zelfs heeft deze reeds
weer gevolg, want het bestuur der atd. Utrecht
is van plan aan de afdeeiing afscheiding van de
S. D. A. P. voor te stellen, wanneer na herhaalden
aandrang het partijbestuur bljjft weigeren aan die
motie gevolg te geven, nl. om de afdeelingen en
later congres en referendum over nadere fusie-
voorstellen te doen beslissen.
Nachtarbeid der bakkers.
Inzake bakkersnachtarbeid heeft het Bakkersco
mité (voorzitter dr. J. Roeters van Lennep, secre
taris mr. H. Blaupot ten Cate), dat een uitgebreid
onderzoek instelt omtrent de werking der Italiaan-
sche wet op de afschaffiog van den nachtarbeid in
broodbakkerjjen, van den secretaus der Italiaansche
Bakkerspatroons-Vereeniging te Rome een rapport
ontvangen. Dit verslag zet uiteen dat de gevolgen
van de toepassing der wet maar al te zeer nadee-
lig, ja zelfs noodlottig geweest zjn, zoowel voor
fabrikanten en winkeliers, als voor den arbeider.
Aanleg Vischkade.
B. en W. hebben bjj den Raad het volgend
schrjjven ingezonden
«Langs den strekdam tegenover Pernis wenscht
het Domein een vischkade aan te leggen.
De bevoegdheid daartoe is voorbehouden, toen
de plaat in het openbaar door het Dornem-bestuur
is verkocht.
Het Domein heeft in verband daarmede de
beschikking over een strook van 10 M. achter den
strekdam noodig en kan ook deze volgens de ver-
koopconditiën eischen.
Deze strook zou dan in erfpacht zjjn te nemen,
zoo lang aldaar door Domein een zalmzegenvisscherjj
wordt gedreven of verpacht.
Het Domeinbestuur heeft genoegen genomen met
den door ons voorgestelden canon van f 26.50»
welke berekend is tegen tlOO.— per bunder.
Ten einde de rechten der gemeente op den grond-
waarop de strekdam gelegd is, door deze over»
eenkomst niet te verkorten en de zaak niet te
vertragen door onderhandelingen met het departe
ment van Waterstaat is van wege Domein in
het hierbjj gaand ontwerp contract een reserve
ingevoerd.
Wjj hebben gemeend met die reserve in plaats
van een erkenning genoegen te moeten nemen,
omdat het bestuur der DomeineD, dat de aanbe
steding der vischkade reeds heeft uitgeschreven,
een spoedige behandeling natuurljjk zeer op prjjs
stelt.
Hoezeer wjj het nu ook moeten betreuren, dat
de staat heeft kunnen goedvinden in strjjd met
de belangen der gemeente tot verpachting van de
visscherjj aldaar over te gaan, neemt dit niet weg
dat wjj de rechten van den Staat moeten eerbie
digen en moeten volharden in een loyale nakoming
van onze verplichtingen, reden waarom wjj U
voorstellen de overgelegde ontwerp-overeenkomst
van erfpacht goed te keuren en te nemen het in
ontwerp hierbjj gevoegd besluit."
„Recht, Plicht en Orde."
De R K. Kiesvereeniging «Recht, Plicht en
Orde hield gister-avond de aangekondigde verga'
dering in de bovenzaal van het Bondsgebouw, die,
als gewoonljjk bij de jaarvergaderingen, door een
klein aantal leden bezet was.
De voorzitter, de heer A. C. A. Nolet, zette na
opening der vergadering korteljjk haar doel uiteen
en stelde daarna aan de orde de lezing van de
notulen der beide laatst gehouden vergaderingen,
welke daarna onveranderd werden vastgesteld.
Vervolgens werd door den secretaris, den heer
