Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
32ste*"Jaarffaiii;.
Woensdag 21 April 1909.
No. 9392.
8611661 *ed^d> 2-~ p- k«r
Buitenlandsch Nieuws.
Verspreide berichten.
Staten-Generaal.
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
7?™ h$nt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen en
Kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ135 nPr umd An
J ÊUi
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent. feb*' j i j ,1
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voorherhaaldeljjk adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
DE TROEBELEN IN TURKIJE.
Djevad Bei, de eerste secretaris van den Sultan,
beeft gister medegedeeld, dat Abdul Hamid van
em geen brief heeft ontvangen, waarbn gevraagd
wordt afstand van den troon te doen. Hij voegde
er echter aan toe, dat als het leger zou eischen,
dat de Sultan afstand doet, deze hieraan onmid
dellijk gevolg zou geven.
De sNeue Freie Presse" verneemt uit Konstan-
tinopel, dat de Sultan aan de Engelsche en Fran-
sche gezanten verzocht heeft te beletten, dat hij
van den troon vervallen verklaard wordt.
De gezanten antwoordden, dat zjj niet tusschen-
beide konden komen.
De afstand van den Sultan wordt weldra ver
wacht.
Reuter meldt nog uit Konstantinopel
t m|°is^erraa(* beeft onder voorzitterschap van
Aewlik Pasja beraadslaagd. Men verzekert, dat de
ministerraad den Sultan tot hedenavond tüd heeft
gelaten om afstand van den troon te doen.
Generaal Hoessein Hoesni Pasja, de aanvoerder
van het msluitingsleger om Konstantinopel heeft
twee proclamaties uitgevaardigd, welke op groote
schaal binnen de stad zijn verspreid.
De eene proclamatie is gericht tot de burgers,
de tweede tot het garnizoen.
In die proclamaties wordt het doel van het
aanrukkende leger verklaard en wordt de verze
kering gegeven, dat het leven en de bezittingen
van de burgers worden gewaarborgd.
Hoesni Pasja heeft in een telegram den mili
tairen opstand sterk afgekeurd en den troepen in
Konstantinopel verzocht om geen hinderpalen in
den weg te leggen aan de wederindienststelling
van de officieren die op den koran zweren zich
niet meer met de politiek te zullen inlaten, zich
alleen met hun militaire plichten bezig te zullen
houden en niet tusschenbeide te zullen komen bij
de tegen de laaghartigen gerichte beteugelings-
maatregelen. Indien de troepen van Konstantinopel
deze voorwaarden aanvaarden voegt Hoesni er
aan toe zullen wy' hen geen leed doen.
Het meerendeel der volksvertegenwoordigers is
gister naar San Stefano gegaan.
De telegrammen uit Konstantinopel van de
correspondenten aldaar der Londensche bladen
luiden vrjjwel overeenstemmend. De algemeene
opinie is, dat geen verzet te wachten valt bij het
innenrukken in Konstantinopel van het Jong-
Turksche leger uit Saloniki, hetgeen elk.oogenblik
kan worden verwacht. Want - zoo seint de
correspondent van de ^Standard" - het reactio-
nairisme is dood.
De Turksche bladen, die te Konstantinopel ver
schenen, prediken thans alle verzoenning en vre
delievende samenwerking van alle partjjen. Zelfs
de party der fanatieke Mohammedanen houdt zich
stil. Zë is er blëkbaar van overtuigd, dat op dit
oogenblik de bevolking van Konstantinopel niet
naar haar zouluisteren en toch de krëgsmacht
uit Saloniki met open armen zou ontvangen
De correspondent te Konstantinopel van de
•Daily Telegraph" seint in gekken zin. De in-
woners van Konstantinopel zyn merkwaardig on
verschillig Niemand zou vermoeden, dat Kon
stantinopel een beleg zal ondergaan.
De .Daily Mail" verneemt uit Konstantinopel,
dat de Sultan last heeft gegeven zesduizend man
troepen van het garnizoen te Konstantinopel naar
Anatolië te zenden. De Sultan zou daarmee het
bewës willen leveren, dat hë van zy'n kant niet
aan verzet met de wapenen denkt.
De krëgsmacht uit Saloniki handhaaft een
strenge censuur op telegrammen, zoowel op de
telegrammen die uit Konstantinopel worden ver
zonden, als op die Welke daarheen geadresseerd zën.
R' gaan nog steeds verscheidene vreemde oor
logsschepen naar de Turksche wateren. Gister
hebben de Engelsche slagschepen »Canopus" en
•Ocean", alsmede de kruiser »Minerva" bevel ge
kregen naar de Turksche wateren te vertrekken.
Admiraal Curzon Howe gaat aan boord van de
•Ocean" over.'
Uit Washington wordt gemeld
Twee Amerikaansche kruisers zy'n naar de Mid-
dellandsche Zee gezonden om de Amerikaansche
belangen te beschermen.
De Duitsche kruiser »Hamburg", die zich te
Korfoe bevindt als geleideschip van de »Ho-
henzollern", heeft bevel gekregen naar Mersina te
gaan.
ITALIë. I
In den loop van de ontvangst der Fransche
bisschoppen heeft de Paus in een toespraak <*e-
zegd, dat van het land, vanwaar hem van over
heidswege zulk een groote smart wordt aangedaan
hem zooveel steun geword, dat daardoor de hoon
van de geheele wereld weder wordt opgewekt.
Z. H. bedankte de bisschoppen van bëna geheel
Irankrëk voor de gehoorzaamheid aan den stede
houder van Christus te midden van den storm
door de hel verwekt.
De Paus gaf vervolgens raad voor de voortzet
Jog van de worsteling en raadde den bisschoppen
de aanvallen van de vëanden af te slaan. Z H
voegde er aan toe Men geeft den deugnieten 'ver
gunning voor alle misdaden; de vëanden der
Kerk zoeken door arglistige wetten de bisschop
pen van den Paus te scheiden. De bisschoppen
rooeten de eenheid handhaven.
ROEMENIë.
Koning Karei vierde gister zën zeventigste ver
jaardag.
De Duitsche kroonprins was naar Boekarest
gekomen, om den Koning geluk te wenschen. Hfi
werd door een dichte menigte levendig toegejuicht
e Koningin en de Roemeensche troonopvolger
alsmede tal van hoogwaardigheidsbekleders °be'
groetten den Kroonprins akn het station. De Ko
ning begroette hem ten paleize.
De sNorddeutsche Allgemeine Zeitung" herin-
ert in een artikel, dat aan koning Karei gewijd
18, aan de zoo moeitevolle taak, tot welker ver
vulling de rëkbegaafde prins in den bloai zijner
jeugd geroepen werd en waaraan hë zich met zoo
groote toewy'ding gegeven heeft. Met helderen
blik, zegt het blad, erkende koning Karei, dat de
toekomst van het hem toevertrouwde land slechts
dan goed zou kunnen zën, als het kon steunen
op een aan de moderne eischen voldoende weer
macht Hoe juist die opvatting geweest is, is te
Hlewna gebleken, waar het georganiseerd legerde
onafhankelëkheid van Roemenië bevocht. Het
blad herinnert dan aan de bemoeiingen des Ko-
nings m !t belang van de oeconomische ontwik-
kelmg zy'ns lands. »Zoo kan koning Karei thans
aan zën levensavond met voldoening neerzien op
de resultaten van zën arbeid. Wat door zën lei
ding tot stand gekomen is, wordt in de gansche
beschaafde wereld erkend."
BULGARIJE.
Het protocol van de Turksch-Bulgaarsche over
eenkomst bevat volgens de ^Frankfurter Zeitung"
arti els. Het achtste en gewichtigste artikel
bepaalt, dat Turkëe den nieuwen politieken toe
stand van Bulgary'e erkent.
Het protocol bevat ook een principieele bepa-
ing over den Orientspoorwegde gedetailleerde
geling is nog met gereed, maar wordt ia de
eerstvolgende dagen verwacht.
Rifaat Pasja heeft zich in naam zijner regeering
verplicht het protocol reeds op heden, Woensdag,
aan de Kamer voor te leggen. Aangezien echter
e Kamer zich voor het grootste gedeelte te San
Stefano bevindt, zal dit wel niet kunnen geschie-
mbuVT1111 aaD' dat de groote Mogendheden on
middellijk na de Turksche Kamer Buleariie als
onafhankelyk koninkrëk zullen erkennen."
PERZIë,
RussL8heVnlgrn r d°°r d6n Enf=elschen en den
k'ach,i8
Tabris van 6 da-en bewillig Wapeastilstand te
celiik zal »h'n ewilI,gd, waardoor het mo-
komen dat t h°0rZlen,ngen te treffen te voor
komen dat de hongerige en wanhopige elementen
aan het toezicht der natin»«r T elementen
„nann(ln i atlonalistische leiders ont-
snappen en de consulaten aanvallen, hetgeen gis
termorgen door eenige consuls werd gevreesd.
In Engeland is de pry's van het brood reeds
nie on e angry gerezen als gevolg ten deele van
e specua ie van eenige Amerikaansche geldmen-
scnen, die op groote schaal graan opkoopen om
en prys omboog te dry ven. De Westminster
Gazette drukt nu, op veler verzoek, de treffende
prent af, die Gould in Mei 1898 m het blad plaat
ste, toen een dergelyke beursmanoeuvre van den
jongen Leiter het brood duur had gemaakt, waar
van in Italië gebrek en oproer met vele dooden
en gewonden de gevolgen waren. Een geldfilistijn
de hooge hoed schuin op het hoofd, een dure
sigaar in den mond klemt balen graan in zyn
gryparmen vast. Als onderschrift Spreuken XI,
26a: Wie koorn inhoudt, dien vloekt het volk.
Een jong Chineesch officier, die op het Fran
sche opleidingsschip sBorda" gedetacheerd was, heeft
eenigen tyd geleden papieren ontvreemd en is daar
mede over de grenzen gevlucht. De man keerde
naar Frankryk terug en werd aan de gare du
Nord gearresteerd. Hij bekende onmiddellyk en
verklaarde uit vaderlandslievendheid gehandeld te
hebben. De papieren zouden volgens een verkla
ring van een officier van geringe waarde zyn.
Bë Cherbourg is een station voor draadlooze
telgrafie ingericht, dat de communicatie onder
houdt met het Middellandsche Zee-eskader. De
eerste proeven zy'n schitterend geslaagd.
i TWEEDE KAMER. I
Vergadering van Dinsdag 20 April.
Hervatting werkzaamheden.
De Voorzitter doet mededeeling van ver
schillende ingekomen stukken daarna worden de
afdeelingen getrokken. Deze begeven zich ver
volgens in sectie-vergadering tot het kiezen van
voorzitters en onder-voorzitters. Na afloop deelt
de voorzitter mede, dat tot voorzitters zën
benoemd de heeren Loeff, Lohman, Plate, Nolens
en Borgesius.
Heden te 11 uur openbare vergaderingvoort
zetting van de behandeling van het ontwerp in
zake het middelbaar onderwy's.
Vrëdag is aan de orde de interpellatie-Van
Twist, in zake de keuring van vee en vleesch.
I i
Protocol Venezuela.
Door den minister van buitenlandsche zaken is
aan de Tweede Kamer aangeboden, ter kennis
neming door de leden, een afschrift van het pro-
tocol, Maandag door hem en den heer J. de J.
gevolmachtigde van Venezuela, geteekend.
Ter toelichting merkt de minister hierbë het
vo]gende op
•Van myn eerste onderhandelingen met den
heer Paul in de maand Januari jl. af, stelde Harer
Majesteits regeering zich op het standpunt, dat
eerst tot een herstel der diplomatieke betrekkingen
zouden moeten worden overgegaan, nadat de
noodige waarborgen waren verkregen, dat de
Nederlandsche handel tegen speciale benadeeling
in de toekomst werd gevrë waard en zoo mogelëk
°°k de surtaxe van 30 pet., door Venezuela ge
heven van goederen, laatstelyk herkomstig uit
de Nederlandsche Antillen, werd afgeschaft en
voorts alsnog eenige schadeloosstelling voor de
aanhouding van Nederlandsche scheepjes werd
gegeven.
•Ik deed derhalve een ontwerp van verdrag,
j"et die inzichten rekening houdend, aan den
tti, ^au* toekomen, die, na ontvangst dezen
stukken, en veorloopige bespreking van hunnen
inhoud, tëdelyk vertrok, teneinde in afwachting
der instructies zëner regeering, zich van zyn zen
ding by andere regeeringen te kwyten.
bet eind der vorige maand bier teruggekeerd,
deelde de heer Paul më mede, dat het hem tot
zflu leedwezen niet mogelëk was, het genoemde
ontwerp in (jen aangeboden vorm te teekenen.
Hy wees er op, dat de tegenwoordige Venezue-
laansche regeering door intrekking van het decreet
van 14 Mei van den beginne af getoond heeft,
oprecht naar een vriendschappelyke verstandhou-
ding met Nederland te streven en dit ook na dien
tyd nog door meerdere den Nederlandschen handel
feu goede komende beschikkingen, uit eigen be
weging heeft bevestigddat elke staat het recht
heeft zyn fiscale en handelswetgeving te regelen
op de wijze, die hy' voor zyn eigen belangen het
meest bevorderlyk acht en dat ook Engeland,
dat by de afschaffing der surtaxe wellicht nog
meer belang heelt dan Nederland, toch nimmer
van die afschaffing een voorwaarde maakte voor
^'onderhouden der diplomatieke relaties.
Met het oog daarop betoogde de heer Paul,
dat het onder de bestaande omstandigheden voor
de regeering van generaal Gomez ten eenenmale
onmogelyk was, tot een zoo ver strekkende wyzi-
ë'n8 in de fi*cale wetgeving des lands als de
afschaffing der 30 pet. over te gaan, alvorens zich
van de instemming der Cortes verzekerd te^heb-
te onthouden, die Haar thans door alle belangheb
bende mogendheden om strëd wordt verleend,
hebben Harer Majesteit's regeering er toe bewo
gen, Haar oorspronkelëk standpunt in zooverre te
wëzigen, dat Zy niet meer door de afschaffing
der krachtens de wet geheven 30 pet. een absolute
meestbegunstiging zou eischen, maar met een
gelëkbegunstiging voor Curasao met de andere
Antillen en in het bëzonder Trinidad, genoegen
zou nemen. Deze wëziging zou eenerzyds voor
Venezuela het constitutioneele bezwaar doen
vervallen, dat tegen de intrekking der additioneele
rechten voor Hare Regeering bestond, en vaneen
andere zyde aan Nederland langs een omweg toch
op den duur hetzelfde gewenschte gevolg kunnen
verzekeren. Deze laatste verwachting namelyk
hangt samen met de omstandigheid, dat Engeland
krachtens het tusschen dat Ry'k en Venezuela
bestaand handelsverdrag de bewuste heffing voor
zoover Trinidad aangaat, onwettig verklaart, deze
hare zienswyze in de jaatste maanden te Caracas
met bëzonder sterken aandrang doet gelden en,
na vertrouwbare^ berichten doen veronderstellen,
niet zonder kans daarin eerlang te slagen.
»De heer Paul nam met deze gewyzigde voor
slagen genoegen, weshalve in het thans gesloten
Protocol de Venezolaansche regeering zich heeft
verbondenlo. tot handhaving van den status
quo tot aan de tot standkoming van een handels
verdrag, en 2o. om, indien aao Trinidad of eenig
ander eiland in de Antillen een verlaging of af-
1 schaffing der 30 pet. surtaxe wordt ver leen d^deze
gunstiger behandeling aanstonds ook aan Curasao
ten goede te doen toekomen3o. een bedrag van
20,000 francs te betalen, waaruit de eigenaren der
vijf in het protocol genoemde scheepjes schadeloos
gesteld kunnen worden voor de onwettige aan
houding door de Venezolaansche kustwachters in
de jaren 1907 en 1908.
»Het ligt in de bedoeling der regeering binnen
kort een gevolmachtigde ad hoe naar Caracas te
zenden, teneinde met de regeering aldaar te on
derhandelen over het te sluiten handelsverdrag."
Ten slotte spreekt de minister de hoop uit, dat
de Staten-Generaal met dezelfde voldoening als
Harer Majesteit's Regeering de totstandkoming
van dit Protocol zullen begroeten, waardoor op
alleszins bevredigende wyze een einde is gemaakt
aan de met Venezuela gerezen moeily'kheden en
tegen een herhaling daarvan alle waarborgen zën
verkregen, welke onder de gegeven omstandighe
den verkry'gbaar geacht konden worden.
Vooral deze laatste beschouwing, waarvan
Harer Majesteits Regeering de juistheid niet ge
heel kan ontkennen, en voorts de overweging, dat
t ,me' Hare eigen belangen in hooge mate
stiookt, om aan de regeering van generaal Gomez,
die van Hare vriendschappelyke gezindheid over
tuigende bewyzen heeft gegeven, niet dien steun
De verjaardag van Prins Hendrik.
Men meldt aan de A v p.
Als verjaringsgeschenk ontving Rrins Hendrik
van de Koningin een prachtig rypaard.
De resident van Bali eu Lombok.
Naar wë vernemen, volgens telegrafisch bericht
bë de familie hier te lande ontvangen, is de heer
H. W. Veenhuyzen benoemd tot resident van
Bali en Lombok, als opvolger van den heer G. F.
de Bruyn Kops.
De heer Veenhuyzen is vroeger secretaris dezer
residentie geweest. Den 5en Maart 1904 werd hg'
benoemd tot assistent-resident. Hë is toen eenige
jaren in Aijeh geweest, totdat hy 6 Juni 1906
benoemd werd tot assistent-resident van Lombok,
ter standplaats Mataram. Sedert September van
het vorige jaar was hy weder naar Atjeh over-
geplaats, het gewest waar hy vele moeilyke jaren
in verschillende positie doorbracht.
Blykens het voorgaande is de nieuwe resident
met het gewest Bah en Lombok bëzonder vertrouwd.
<N. v. d. D.)
Tweede Kamer-verkiezingen.
GORINCHEM. De definitieve candidaat voor de
Tweede Kamer van de vrëzinDigen in het district
Gorinchem is de heer mr. Th. de Meester.
ROTTERDAM. In de Dinsdagavond gehouden
vergadering der Vooruitstrevend Liberale Kiesver-
eeniging Rotterdam, district III, is tot voorloopig
candidaat gesteld voor het lidmaatschap van de
Tweede Kamer, het aftredend lid kolonel J. B.
Verhey.
DEVENTER. De afdeeling Deventer der S. D.
A. P. stelde candidaat voor de Tweede Kamer A.
van Hinte, lid van den Rotterdamschen gemeente
raad en secretaris van den Nederl. Bond van Ge
meentewerklieden.
De heer v. Hinte heelt de candidatuur aanvaard
het Party bestuur keurde haar goed.
ZUTPHEN. Baron van Heeckeren van Kei
burgemeester ven Angerlo, is voorloopig gecandi-
deerd door de anti-revolutionnairen in het district
Zutphen,
