Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
i en,
Jeans te ea St Min
ïsr-rrrd,e hn°
o e'tir z rstw
32ste jaargang.
Zaterdag 24 April 1909
No. 9395
EERSTE BLAD.
'ötr k°ni°8 ,er V"""'*
wX h" Z TV
Se otlXLt rsii, w?k,e de
Dit nummer bestaat uit twee
dagsblad™ Geïllu -
Buitenlandscli Nieuws.
steurtLKKg t0t FraDkr*kS dr06VigS 60 teleur-
ste.lends hebben moeten ervaren! Nooit zijn er
Verspreide berichten.
Zitr r mate VaD beider ver(hensten,
W Ïet N vTOreld' Z» »'S
Sch,edamscrelaTd1IofdVedering heilig6
ABONNEMENTSPRIJS
BureauBOTERSTRAAT 50
PRIJS DER ADTERTENTISM:
Van 1—6 regels ƒ0.92 met inbegrip ran bewijsnummer
Elke regel daar boren 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voorherhaaldeljjk adrerteeren worden uiterst bil-
Ijjke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 8ó« t'osibus no. 89.
Als wjj in het noemen dezer beide verheerlijk
ten den naam onzer hoogvereerde Stadsheilige op
de tweede plaats stellen, dan beslissen wij daar
maar handelen we geheel onder den indruk van
de grootsche plechtigheid die in het begin dezer
week teRome heeft plaats gehad. De nationale
heldin die eens haar roemrjjk vaderland redde van
den dreigenden ondergang, is als uit hare assche
herrezen en staat in den vollen glans harer maag-
dehjke onschuld en heiligheid voor de oogen Ir
n het Nieuwe Verbond, de uitverkorene des
Heeren, d.e haren kng vertraagden triomf viert.
Is wg aldus de Jonkvrouw van Orleans met
diepen eerbied beschouwen, dan denken wjj onwille-
d!m'g/an haar eVenbeeld' de Maagd van Schie-
dam, die op zoovele punten met Haar treffende
overeenkomst vertoont. St. Jeanne en St. Liduina
ïfln toch tqdgenooten. Het nederig landmeisje van
Domrémy stterf in 1431 te Rouaan op den brand
stapel Haar door bare valsehe rechters bereid
twee jaren voor de ootmoedige ljjderes van Schie
dam m hare vaderstad haar smartesponde voor
immer ontvliedde.
Maar niet alleen in dien vrijwel overeenstem
menden levenstijd, maar ook in vele andere opzich
ten is er geljjkenis tusschen de beide heiligen die
m de eerste helft der vijftiende eeuw stierven
Jeanne is in hare jeugd, evenals Liduina van
Schiedam, vroom zonder vertoon of bijzondere ken
merken, maar zjj hoort, tot hare taak geroepen
hare «stemmen" en ziet hare heiligen Liduina
«emet, tot het lijden uitverkoren, de inwendig
vertroostingen des Heeren en ziet haren Engelbe
waarder, die haar beschermt en geleidt. Jeanne
verjaagt de goddeloozen uit het leger; Liduina
ontmaskert de zondaars aan haar lijdenssponde
Het landmeisje van Domrémey komt van over
winning tot overwinning en verbaast de wereld
oor haar ongeleerde, zeldzame krijgskunst de
steeds TCdbe P°TerSd0Chter Vervolrnaakt zich
teeds in de navolgmg van den lijdenden Kruis
drager en toont zich een heldin van het lijden
othiertoe nooit begeerd, nu met mateloos geduld'
gedragen. Jeanne d' Are dringt steeds verder door
naar het oostelijke Reims, waar zjj in de kronines-
eer van haren heer en koning deelt; Liduina van
Schiedam nadert steeds meer het hemelsch Jeru
zalem, waar de mystieke rozelaar volbloeid blijkt
en hare Hemelsche Bruidegom Haar in zijne
eeuwige heerlijkheid doet deelen.
Beiden hebben eene roeping té vervullen die zn
ten einde toe volbrengen. De Jonkvrouw van
erf2nSm0e<; haar vaderland bevrijden van den
voerende Maagd van Schiedam moet door haar
lflden en gebed den zwaartillenden arm des Hee
ren van Kerk en Vaderland afweren de f t
mede bevrijden van het schisma u
Kleed zonder naad verscheurt; het Vaderland'oik
verlossen van de vreemde huurbenden die het
overstroomen en zich in schandelijken overmoed tot
voor Liduina's sponde vertoonen. Valt Jeanne in
de handen hare gewetenlooze rechters, die haar
rein, onschuldig streven bezoedelen Liduina raakt
ten prooi aan hare medogeiilooze beulen, die haar
maagdelijke onschuld beleedigen. Leed de een van
de Engelschen de andere wordt door de Picar-
diers als vermorzeld. Sterft de Fransche heldin
op het blakend vuur door hare verbitterde vjjan-
en ontstoken; de Hollandsche ljjderes bezwijkt
oor het liefdevuur, het smachtend verlangen naar
en Hemelschen Bruidegom, dat Haar na het ont
luiken der laatste roze verteert. Beide heldinnen
es geloofs zijn slachtoffers van de goddelijke
ie e, die om de fouten en zonden der eenen te
erstellen, de verstervingen en gebeden der ande-
doet°ov°e^ aldUS de sohaal der gerechtigheid
ooet overtreffen door do cv.» ijl
heid, die ten slotte in ftl barmhartig-
eeuwige raadsbeschik-
krngen den doorslag geeft.
Zoo staan zjj beiden voor onzen geest, de heilige
tfldgenooten van de eerste helft der vijftiende
eeuw in hare veelzijdige, treffende overeenkomst
irachten wjj die overeenkomst nog verder na té
sporen, dan zien wjj hoe nu voor ruim achttien
jaren onze hoogvereerde Stadsheilige de hooge eer
der Kerkelijke goedkeuring van openbare vereerinv
genoot en hoe nu vóór slechts weinige dagen hare
hooggevierde tjjdgenoote de groote hulde der aar
vankeljjke zaligspreking, die tot de latere heilig
verklaring voert, werd waardig gekeurd. Wii
meer bejaarde Schiedammers, die ons herinneren
Txrol Ir J r "JiJCien
met welk een geestdrift eerstbedoelde blijde lijding
hier werd ohtvannmn i-nr.n,,n j
werd ontvangen, kunnen ons de vervoering
het enthousiasme begrjjpen dat de beweeglijke Fran
sche bjj het voltrekken der laatstvermelde plechtmè
handeling deden bljjken. Wjj kunnen he?
ons indenken, dat toen het officieel decreet vZ
gelezen en het hulsel van Jeanne's beeltenis in de
prachtig versierde St. Pieterskerk v.eltoen zh
als triomfeerde te midden van tallooze kunstlich
ten, de algemeene geestdrif t der duizenden Fransolm
pe grims, geestelijken en leeken, zich uitte in een
Vive Jeanne d'Arce, vive notre heroine, gevolgd
oor het jubelend Te Deum, dat die lalloozen
met de twee machtige koren onder het overweldi-
gead..g®brom der St- Pieiersklokken medezongen
Wij die gevoeld hebben welke eer in o n z e hei
lige, aan onze stad werd bewezen wjj kunnen 't
^lke, d'epe ontroering' welke levendige
geestdrift t wekte, toen in de namiddagplecht,g
beid de H Vader, die Frankrijk zoo teeder mint
de Rehkwien van de nieuwe zalige kwam vereeren
ho d d1J T V8rtrek 0Dder het stil betoogend
hoed- en doekgewuif de nederdalende zjjden Fran
sche vlag der Orleanisten met be.de handen greep
en ze kuste. Ja die treffende scène van echt zui
geVOel verw°ndert ons toch
wjj van de edelmoedige Fransehen de eer onzer
nationale en stedelijke heilige hoog te houden,
niet alleen in de dagen van geestdriftige vervoering,
maar ook in den tjjd van kalme godsvrucht die
daarop volgt. Het verzaligde landmeisje van Dom
rémy en de heilige Schiedamsche poortersdochter,
zjj schitteren als twee sterren van ongewone grootte,
als lichtstralen van buitengewone beteekenis in
den troebelen tjjd, toen duisternis de aarde be
dekten en nacht alle volken, door het schisma
verschrikt en verscheurd. Btjjven zjj ook nog in
onze veelbewogen twintigste eeuw hare weldoende
lichtstralen verspreiden
o 'ci *vuuuert
"ld"jWe_t!n.Waï.de W00rd- vaderland en ge
boortestad onder die
Wat is die welsprekende plechtigheid in Rome's
onvergetelijke St. Pieter heerljjken hartverheffend
geweest bij al wat wjj in de laatste jaren met
zoovele pelgrims van éen land bjj zulk een zalig
spreking geweest Veertigduizend met tal van
extra treinen door de Alpen gekomen met zestig
bisschoppen, waaronder drie Fransche kardinalen,
aan het hoofdDat was een schouwspel waard
door engelen en menschen bewonderd te worden.
Grootsch was ook het schouwspel dat de St.
leterskerk na dien onvergeteljjken Zondag ook
den volgenden dag weer bood. De Paus, zittende
op den troonzetel voor het hoogaltaar ie midden
dier nog vermeerderde duizenden pelgrims, het
adres door mgr. Touchet, bisschop van Orleans,
voorgelezen, beantwoordend met een toespraak]
gesprok T' V°°r de °Pnieuw uit"
gesproken gevoelens van trouw en verknochtheid
r ransche Katholieken aan den H. Stoel en ver
volgens verklarend tijdens de jongste droevige ge
beurtenissen door Frankrijk doorleefd, een bewon
derenswaardig bewjjs te hebben ontvangen van
koste^vanmdl T
Koste van alle opofferingen.
H,?hT! dr°Dg H- Vader er b« frawche
Kathol,aker, op aan te volharden in dete ver-
gend dat het Vaderland alt i n" ™a eid' Betoo
gt gevonden in z«n b^te verdedigers
riien van de kinderen der
Kerk spoorde 7 H «li uc ttmai
onder de banier der bJÖVeD str^en
getrouw te bli^n IaH
lijk mede te arbeiden om a i 6D 2°°Veel m°ge'
schen harevethee%kL°fSdrde j^'11 derFran"
spraak van het Hoogste Kerkelfik P,[!Chtige Uit'
de gelSk. eer e„k die
bewezen' VerhöV6n Piaatsbekleeder werd
T o Ook de devotie tot de zalige
on vrouw van Orleans te omvatten. Vooral leeren
DE TROEBELEN IN TURKIJE.
De berichten uit Turkije blijven nog zeer ver
ward. Werd gister gemeld, dat de nationale ver
gadering te San Stefano besloot den sultan af
te zetten, thans wordt bericht, dat men de wet
tigheid van dit besluit ontkend.
In de zitting der Nationale vergadering van
gistermorgen, die met gesloten deuren werd ge
houden, werd besloten een telegram naar de pro
vincies te zenden, ten einde de bevolking gerust
te stellen en onlusten te voorkomen.
Aan de Temps" wordt uit Konstantinopel ge
seind
De bevelhebbers van de troepen in Konstan
tinopel en Saloniki kwamen overeen, den sultan
op den troon te handhaven, maar de Kamer,
die te San Stefano vergaderde, onderhandelt thans
met den Scheik-ul-Islam, om Abdoel Hamid's af
zetting te verkrijgen.
De bevelhebber van het Macedonische leger
seinde aan den groot-vizier Tewfik-pasja, dat,
indien de keizerlijke garde weer tot de discipline
terugkeert, geen enkele dwangmaatregel tegen
haar genomen zal worden; zoo niet, dan zullen
als begunstigers der contra-revolutie gestraft
worden.
In 'n telegram wordt 't gerucht, dat de sultan
ten gevolge van agitatie van streek is, tegenge-
sProken.
Be troepen van Monastir hebben gisteravond
lakridej, tusschen Konstantinopel en San Stefano,
'°zet. Men verwachtte, dat zij in den afgeloopen
nacht tegen Jildiz Kiosk zouden optreden.
Het Selamlik heeft gister, zonder eenig incident
Pkiats gehad.
Be Sultan werd toegejuicht.
Be troepen, die de Selamlik bijwoonden, waren
m'nder talrjjk dan gewoonlijk.
I erscheiden Engelsche correspondenten te Kon
stantinopel seinen, dat het garnizoen daar weigert,
detl e&d op de grondwet af te leggen, gelijk de
J°ng-Turken eischen.
Be correspondent van de „Daily Chronicle"
sc Bjft dat toe aan twijfel bij' die soldaten of het
omsingelende leger wel zoo sterk is als de Jong-
U1 cen beweren. Hij twijfelt daar ook aan. Wel
s 'oornen er, volgens berichten uit Macedonië,
vnJWiliigers toe, maar het gehalte schijnt niet
van het beste. Het zijn meerendeels mannen die
geeu lucht kennen en van allerlei ras: Turken,
noken, Serviërs, Bulgaren, Albaneezen, Joden,
Wallachenn.
Be correspondent van de „Standard" seint, dat
0 sultan de soldaten er aan herinnerd heeft,
dclt zij bezwaren hebben hem te gehoorzamen
zoolang hy ,je gron<iwet handhaaft, hetgeen hij
beweert voortdurend te doen. Mocht iemand het
tegendeel bewijzen, dan zou de sultan onmia-
c yk afstand doen van zijn troon. Naar het
®e heeft de troonsopvolger, die zich in Jildiz
jriofS V bevi'n(H> den sultan verzekerd, dat hij er
aan denkt onder de gegeven omstandigheden
en Loon te beklimmen, tenzij de sultan er hem
toe noodigt.
Volgens de laatste consulaire berichten duren
o ru°°iden in het district Antiochië nog steeds
T)1 ïdö bev°lking vlucht naar alle kanten.
i ansche vice-consul te Marash seint, dat
de orde aldaar hersteld is.
en lichte paniek had gistenniddag in de Ga-
a a w ij plaats, waar de winkels gesloten wer-
De correspondent der „Daily Mail" te Mersina,
meldt, dat volgens gerucht vier Duitschers te
Bakjee zijn omgebracht.
De consulaten te Aleppo zijn vol vluchtelingen,
PORTUGAL.
Gisternamiddag om 5 uur zijn in Portugal he
vige aardschokken gevoeld.
Te Lissabon dreigden vele huizen in te stor
ten. Op eenige plaatsen ontstond brand. De bevol
king werd door hevigen schrik bevangen en ont
vluchtte de huizen.
Gemeld wordt, dat een brand aanzienlijke scha
de berokkende op een der zeven heuvels. Een
groot aantal kerken is gescheurd, maar geen enkel
huis is ingestort.
Uit Espino seint men, dat daar eenige huizen
zijn ingestort.
SPANJE.
Telegrammen uit Madrid melden, dat in Madrid,
Cordora, Sevilla en Badajoz gister-avond om 5.50
uur aardschokken zijn waargenomen, Overal
heerscht een geweldige paniek.
IT ALK.
Reuter verneemt, dat de Koning en de Koningin
van Engeland Zondagmorgen uit Malta naar een
Italiaansche haven zullen vertrekken, naar welke
staat nog niet vast; hieromtrent zal een besluit
genomen worden na de ontvangst van het ant
woord van den Koning van Italiëtusschen dezen
en koning Eduard is n.l. een ontmoeting be
raamd. Heden zal waarschijnlijk bekend gemaakt
worden naar welke haven de Koning en de Ko
ningin van Engeland zullen vertrekken.
BULGARIJE.
Roemenië en Groot-Britannië hebben thans ook
de onafhankelijkheid van Bulgarije erkend.
VENEZUELA.
Reuter seint ons over Port of Spain een bericht
uit Caracas, d.d. 20 dezer, luidende:
Gomez heeft besloten alle personen die ten
tijde van de omverwerping van Castro's bewind
gevangen werden gezet, in vrijheid te stellen,
daaronder begrepen iedereen, die betrokken was
bij het bekende complot om Gomez te vermoor
den.
Generaal Ferrares, door Castro in 1903 beschul
digd van verraad, is begenadigd.
Een ander besluit bevat bepalingen omtrent
de viering der onafhankelijkheid van Venezuela
op 5 Juli 1911.
Vice-president Velutini zal binnenkort tijdelijk
het presidentschap aanvaarden.
den.
Uit Marash komt verder geen nieuws. In an-
i ei e gedeelten van Anatolië en Syrië heerscht
vermoedelijk grooter opgewondenheid, zonder
schijnbare reden.
PERZIë.
Door middel van een rondzendtelegram geeft
de Russische regeering kennis aan de vreemde
mogendheden, dat een Russische troepenafdeeling
bevel gegeven is van Dsjoelfa naar l'abris op te
lukken, aangezien de Perzische bevelhebber der
troepen voor Tabris den toevoer van proviand
voor vreemdelingen en de vreedzame plaatselijke
bevolking niet toegelaten moet hebben, ofschoon
de Sjah beloofd had bevelen te dien aanzien
te zullen geven.
Mgr. Terzian, Armenisch aartsbisschop te Ade-
na, heeft aan den generaal-overste der oostersche
missiewerken te Parijs, pater Charmetant het vol
gend telegram gericht: „Gedurende drie dagen
zijn de Christenen geplunderd en uitgemoord, ter
wijl hun eigendommen verbrand werden. Er
heerscht vreeselijke ellende. Gelieve onmiddellijk
hulp te zenden voor de overlevenden, die van
honger dreigen om te komen." Pater Charmetant
(20, rue du Regard) doet dientengevolge een be
roep op den liefdadigheidszin der Europeesche
Katholieken.
De Fransche ministerraad heeft besloten, de
Fransche troepen in Marokko met 3000 man te
verminderen.
In de tuinen van het Vaticaan zjjn eergisteren
drie vreemde individuen gevangen genomen, die
wapens bij zich droegen. Naar hun herkomst en
bedoelingen gevraagd, weigerden zjj inlichtingen
te geven.
