Dagblad voor Schiedam en Omstreken. 32ste Jaargang. Zaterdag 15 Mei 1909. No. 9413. TWEEDE BLAD Het Vredespaleis. Sta ten-Generaal. Gemengd Nieuws. ABONNEMENTSPRIJS: kmfvnïM verfhijnt da#elijks> uitgezonderd Zon- en Feestdagen en tost voor Schiedam per 3 maanden ƒ135 n^r mmnri au week KJ cent Franco per post door geheel Nederland f 2 - per kwtrtïï" Afzonderlijke nummers 2 cent. r 'si' ^wartaal. Abonnementen worden daseliikq'nnrKTor,^™ r> «tra,. 60 en bij «dle Boettandel^n. PRIJS DER ADVERTENTISN: Van 16 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer. Elke regel daarboven 15 cent. [è=h^' i«d«g ,5 Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel. 51 3 Voorherhaaldeljjk adverteeren worden uiterst bil- lijke overeenkomsten aangegaan. Telefoonnummer 85. Postbus no. 39. Aaa den schrijver der Brieven uit de Hofstad in de «Arnhemsche Courant" is het gelukt een ezoek te brengen op het terrein waar Carnegie's vredespaleis met Hollandsche securiteit, maar ook met Hollandsche langzaamheid uit den grond rijst Hjj weet daarvan het volgende te vertellen «Het is meer dan een toeval, dat de man die de lakens uitgeeft in het bestuur der stichting en by den bouw van het Vredespaleis, een heden- daagsch Nederlandsch staatsman is, de oud-minis ter jhr. mr. A. P. B. van Karnnbeek, voorzitter zoowel van het bestuur der Carnegie-stichting als van de Bouwcommissie van het groote werk. Voor zoover ik weet, heeft deze college van de 20 eeuw van Huygens en Cats zich nimmer - als zjj aan gedichten bezondigd, maar voor practische aangelegenheden heeft hij een even open oog als zy, en zijne toewijding aan de zaken van het Vre- desgebouw is grenzeloos. Deze reeds bejaarde s aatsman staat, om zoo te zeggen, met het Vre despaleis op en gaat er mee naar bed, hij is er altyd mee bezig, steeds met dezelfde onvermoeide toewijding en bezield met jeugdig vuur. Het werk is nu zoover gevorderd, dat de onder bouw zich 3 M. boven den grond verheft. Eerst daarboven begint het eigenlijke gebouw. Deze onderbouw rust op fundeeringen, die gedeeltelijk 6, gedeeltelijk 4.5 M. beneden den vloer van het on derhuis gelegen zjjn. Men heett n.l. bij het leggen der fundeeringen den niet geringen tegenvaller gehad, dat veel dieper is gefundeerd moeten wor den dan aanvankelijk was berekend. De grondbo- ringen hadden overal een vaste zandlaag aange geven op de plaats waar het gebouw geprojecteerd was. Maar toen met de ontgraving begonnen was stiet men beneden de bovenste zandlaag on een vry dikke laag drijfzand. Er is töen een moment geweest van groot verdeeldheid in de Bouwcom missie. Het uitgraven van dit drijfzand en het veel dieper leggen der fundeering zou de kleinigheid van een halven ton meer kosten, hetgeen bjj fun- deeringwerken die ruim een halve hectare in op- P rv akte beslaan, niet te verwonderen is. Natuur- VoorzTeLT gedeeJte der commissie tegen die on- CorH gerB k0Sten °P" Maar de hofmeesters we LTe7n Van d6r SteUrhl8lden TO-et bij stuk, weigerden de verantwoordelijkheid te aanvaarden hl16" ,üiet,-Werd doorgetast- en zagen eindelijk un volharding met begunstiging bekroond. En zoo rust nu de onderbouw op een fundeering, die zoo als de hoogte van een flinke verdieping in den grond lük^wemif I1" 6r °Pnhet tCrrein DOg betrekke" lyk weinig te zien. De zware onderbouw, twee manslengten hoog spreekt weinig tot den be schouwer. Des te meer is het te waardeeren, dat dezer dagen door het bestuur der Carnegiestich- tingeen geïllustreerde beschrijving van den stand ^an het werk, en de projectie en details van den de verbe ^tgGgeTen' hetwelk opzicht aan er beelding tegemoet komt. Het is van de direa." T K"k' gseit, zoowel [door o.idder.'.'j d;^,2™'"''8"' Ik heb mij, met de plattegrond- en perspectief- teekemngen, die in dit boekje voorkomen, op het terrein van het werk een denkbeeld trachten te vormen van het Vredespaleis, zooals het zich zal voordoen, als het gereed is. Al te moeilijk is dit niet, want de plattegron- terwhTT* duidel^k de 15King en indeeling aan, den vogelperspectief van het paleis, van omiwmaai!leg die ket omringt en van de naaste 8 mg een gemakkelijk middel is om zich te orienteeren. liet^K5 bekend ma8 worden verondersteld, komt veningsc°h W bet Iront °aar den Ouden Scbe- een ruim61] maar daarvan gescheiden door erootn hQPijln Cn bassecour met waterwerken en P èce de !l fr°epeD' di6 eeQ kolossale obelisk a^ terwsi d"*ifes te lande tjm-aaleg in den ook bij ons uitstrekt. BéÜ&ffS? "ff piemen en bassecours met beel- d^^^~vvaberwerke55^n5iok5ia5^ërnaar5zorè~ vliet" gekeerde punt ontworpen. De achtergrond wordt gevormd door het hoog hout van «Zorgvliet" en het groen van verschillende stadsaanplantingen Uit aesthetisch oogpunt is het niet gunstig dat aan de eene zijde van het terrein de stoomtramlün Anna Paulownastraat-Laan van Meerdervoort «re- legen is. Maar deze Ijjn wordt in den laatsten tijd, tengevolge van de concurrentie die de elec- lectnsche stoomtram aandoet, slechts met halve' kracht geëxploiteerd, en het schijnt in het voor voornemen te liggen, de exploitatie geheel op te geven, in welk geval de spoorlijn waarschijnlijk in een beplanten wandelweg zal worden veranderd Dit zou ongetwijfeld aan de schoonheid der naaste omgeving van het Vredespaleis ten goede komen Een kwestie die de gemoederen der kunstenaars enhoudheidkenners nog al in beweging brengt die van den geprojecteerde toren. Het ontwe'rn Cordonmer had er aanvakelük twee, maar toen hot na de teekening der bekroningen gewijzigd werd (een handelwijze die destijds zoo scherp £e- critiserd werd) is een der torens opgeofferd. Had men daarbij den oorspronkeljjken vorm behouden dan zou er waarschijnlijk over te doen zjjn ae' weest Maar men heeft tegelijkertijd de inwendL ndeehng m den toren veranderd, en nu beweert men om van het intérieur te zwjjgen - dat deze m zyn gewijzigde gedaante volstrekt past by (den origineelen bouw. De tore draagt een laat-Gothiek karakter, terwyl het bouw «B h vroeg-Reneta,^ - Waarschjjnlyk zal daarover nog wel hot «der geschrevee „orden, 1 tot de spits toe gereed is Aao« a a zal overigens de ^£i^V°taaWndrnk lijk weinig afdoen. g Taarte waar®cbjjn- opzikchTrgdrootschkiflkDnbeennerdldtemdrUk dat het Vredepaleis een sierai/ïl alleen van Den Haag, maar bovendien een bouw werk, dat de aandacht der gansche beschaafde wereld tot zich zal trekken. Geen wonder - zal men zeggen - daar het uit een zoo ruime beurs wordt gebouwd. Op deze opmerking zal ik ditmaal niet ingaan, maar alleen antwoorden, dat men niettegenstaande het groote bedrag voor den bouw beschikbaar, zeer zuinig moet werken en zelfs vreest, niet te zullen toekomen. Toch behoeft er geen vrees te bestaan, dat de uitvoenng.de sporen daarvan zal dragen, want de president der stichting, de heer Van Karnebeek, voer met meesterlijk talent de onderhandelingen met de verschillende Staten die aan de Vredes- con erentie hebben deelgenomen, over de uitvoe ring der destjjds aangenomen motie van den af gevaardigde der Fransche Republiek, baron d'Es- ourne es e Constant, waarin de wensch werd uitgesproken, dat de contracteerende Staten alle iets m natura zouden bjjdragen. ,bet 0DtwerP gezien van het gesmeed EL T Scheveningschen weg dat vppft h T dientengevolge zal geven. Zweden g het gamet voor den onderbouw in de ko- ommen aan het front, Frankrijk bekleedt de groo te rechtzaal met gobelins. Engeland zorgt voor de groote geschilderde glazen die in die zaal komen, apan schenkt prachtige geborduurde wandbeklee- d'nnfa ("oalsN bekecd een specialiteit van de Ja- panache kunst) bestemd voor de zaal van een Con- administratief. Met verschillende landen wordt tdeld\Men begr*pt mtusschen, dat tinl geSCbenkep' bestemd om ook in de uitrus- nale het gebouw de ia^rnatio. onbeWrl aUdrUkkiDg te doen komen, een niet vormen'' tegemoetkoming de kosten zullen TWEEDE KAlvrif.R Zitting van Vrijdag 14 Mei. grooving6 to'Tdflkï'-11 d^ suPPletoire landbouw-be- wet VOOrtvloeienrfo1Dg Öer k°Sten uit de SchePen' met de stirhfin T8en> overeenliomst van ruiling £d behaniiSUltX Dei te Arnhem". Daarna voorzienincr „mi Wetsontwerp houdende nadere van muntbiljpTte'n geleSenheid tot ^wisseling wo^eaab-eer ^an Doorn bestreed de opvatting ge«nng, dat men na verloop van zekeren de aan houders van muntbiljetten uitbe- anng kan weigeren. Muntbiljetten immers zjjn bewijzen van rentelooze schuld tegenover den Staat. Men kan nu wel die bewjjzen uittrekken en dié biljetten als wettig betaalmiddel aan zekeren termijn binden, maar 't gaat niet aan; na ver strijking van dien termijn te zeggen «Nu betaal ik niet meer." Spreker zou toch niet tegen het ontwerp-§temmen, omdat daardoor de toestand nog erger zou worden. Minister Kolkman ontkende, dat de Staat zich onttrekt aan de verplichting zjjn schuld te betalen. De Staat is volkomen bereid de schuld geheel te honoreeren, maar anderzijds wil de Staat zjjn administratie in orde houden, en daarom wordt een termjjn van inwisseling gesteld, om er een stokje voor te steken, dat een houder van zulk schuldbewijs, in casu een muntbiljet, te eeuwigen dage zjjn schuld tegenover den Staat loopende houdt. Het wetsontwerp wordt daarop goedgekeurd. Hierdoor is dus besloten, dat men tot 1 October 1909 nog muntbiljetten kan inwisselen. Voorts toerden goedgekeurd de suppletoire Wa- terstaatsbegrooing voor uitbreiding van den hoofdpost- en het telegraafkantoor te 's-Graven- hage, onteigeningsontwerpen voor den spoorweg aanleg van Neede naar Hellendoorn en ten behoeve van spoorwegljjnen van Gorredjjk naar Assen van Steenwjjk naar Oosterwolde en van Meppel naar Smilde, en ten behoeve spoorweg van Hattem naar Kampen. Reglement van orde. Daarna is aangevangen de behandeling van des heeren Lohman's voorstel tot wijziging van het reglement van orde der Kamer, strekkende tot verkrijging van een meer rationeele werkwijze, o.a, door instelling van commissiën Van voorbereiding, vaste commissiën en begrootingscommissiën voor de behandeling van wetsontwerpen ter betere voorbereiding van de openbare beraadslaging. De heer Yan Nispen (Nijmegen) verklaarde met de hoofdstrekking van het ontwerp te zullen medegaan, naar wenschte, dat tot instelling van vaste commissiën eerst zou worden overgegaan, indien met de commissie van voorbereiding ervaring zal zjjn opgedaan. De heer Van Karnebeek opperde eenige bedenkingen betoogende, dat de minder wensche- jijke wjjze van afdoening van wetsontwerpen in net najaar hoofdzakelijk te wijten is aan de lang dradig voorbereide algemeene beschouwing over de Staatsbegrooting. Hij oordeelde, dat dit alge meen politiek debat bij het Adres van Antwoord moest worden gehouden. De heer Schaper erkende, dat het voorstel Veel goeds bevat, maar er schuilt z.i. ook veel ge vaar in, omdat in den regel commissiën van voor bereiding een kapstok zjjn gebleken, om wetsont- werpen op de lange baan of van de baan te schuiven. Spreker is voor bekorting der beraad- sla.ging, indien daardoor de gewenschte openbaar- beid niet woedt geschaad. Ook tegen de afsnijding V£m het recht van amendeering op korten termijn had hjj echter bedenking. De heer L o h m a n merkte tegenover den heer Van Karnebeek o.a. op, dat, indien men bq gele genheid van het Adresdebat tevens het algemeen Politiek debat ging houden, de Kamer, die zoozeer gesteld is op schriftelijke voorbereiding, later bij behandeling van de begrooting toch weer in her- baling zou vallen. Tegenover den heer Schaper ontkende spreker, dat door de commissiën van voorbereiding zaken op de lange baan worden ge schoven. Door de werkzaamheid der commissiën za' ook het publiek op de hoogte worden gehou- Na replieken werd het algameen debat gesloten. Na eenig debat over art. 39 kwam het amën- dernent-Van Nispen, bepalende, dat ook de griffier tot rapporteur kan worden benoemd, in stemming. Er verklaarden zich 29 stemmen vóór en 29 tegen, zoodat de stemmen staakten en er in de vo'gende vergadering een nieuwe stemming zal boeten plaats hebben. Dg art. 58, bepalende, dat bg de algemeene beschouwing over de begrooting, aan geen lid twee malen het woord wordt verleend, tenzij met verlof der Kamer, drong de heer Schaper er °P aan, deze bepaling mild op te vatten terwijl d?zelfde spreker bij art. 74 opmerkt, dat het te ver gaat, om het indienen van amendementen zóó te beperken, als hier geschiedt. In plaats van 20 leden, die een amendement moeten onderteekenen, indien dit kort voor de behandeling wordt inge diend, stelde spr. voor, te lezen 10 leden. De heer L o h m a n voldeed aan dezen wenscb. De heer Schaper stelde voor, om te bepalen, dat gewone amendementen 24 uur van te voren moeten zjjn ingediend. Het ontwerp bepaalt X 24 uur. Dit amendement werd met 45 tegen 7 stemmen verworpen. De heer Verhey ontwikkelde bjj art. 32 be zwaren tegen de bepalingen, dat de vergaderingen om 1 Uur zullen beginnen, behalve 's Vrijdags. fe'Pr. adviseert, de bestaande gewoonte te hand haven. De heer Arts sloot zioh hierbjj aaD, en gaf in overweging, om in plaats van 1 uur te lezen 11 uur. Gebeurt dat niet, dan zal hjj tegen het geheele voorstel stemmen. De heer Lobman zeide, dat het hem volkomes onverschillig is, wat de Kamer hieromtrent zal beslissen. De heer Verhey wees er nog op, dat de pers nu 's avonds geen verslagen zal kunnen hebben. De bepaling om de vergaderingen om 1 uur te doen beginnen, werd met 31 tegen 21 stemmen aangenomen. De vergaderingen zullen dus gehouden worden van 1 tot 6 uur en Vrijdags van 10 uur al, indien althans het geheele ontwerp wordt aangenomen. De heer Schaper protesteerde tegen deze beslissingen op heftigen toon. Het is een machts stemming, die door de aanwezige Haagsche leden is doorgedrevenalle leden van buiten Den Haag zjjn weg. Spr. riep op heftigen toon, dat hjj nu tegen het ontwerp zal stemmen. (Rumoer. Er wordt onderling druk gedebatteerd. Verschillende Kamerleden van buiten, die tegenstemden, loopen zeer boos heen en weer, heftig gesticuleerend;. De beraadslaging is afgeloopen. De eindstemming over het voorstel heeft later plaats. De Voorzitter deelde mede, dat Maandag de raming der Kamer behandeld zal worden en stelde voor, ook Dinsdagavond te vergaderen. Aldus werd besloten. De vergadering werd verdaagd tot Maandag, des namiddags half twee. Van vreugde gestorven. S.uit Markelo, die in de strafgevangenis te Ameio nog verblgf moest houden tot 1 October a.s., was ter gelegen heid van bigde gebeurtenis in het Vorstelijk Huis, de straf welke hjj nog moest ondergaan, kwijtge scholden. Vrjjdag zou zjjn moeder hem van de gevange nis afhalen. Zjj heeft hem echter niet levend teruggezien de blijdschap, dat hg weer in vrijheid zou worden gesteld, had den 20-jarigen jongeman zoo aange grepen, dat hjj daardoor gestorven is. l- T J I I - Nachtvorst. Men meldt uit TielDe strenge vorst, gisternacht, heeft groote schade aangebracht. De vroege aardappelen zjjn afgevrorenook het fruit 'heeft veel gelsden. i ifC! J Ifli Branden. Men meldt d. d. 14 Mei uit Rot terdam Tjjdens de caféhouder J. van Amerongen met zjjjn gezin naar de feesten was, brak vanmiddag een felle brand in zijne woning, aan den Dordtschen straatweg no. 443, uit. Twee verdiepingen boven het café brandden uit. De brandweer bluschte met 6 stralen het vuur. —Donderdag brandde een hooiberg van een boerde rij op het Woudhuis. toebehooreude aan den heer G. E. H. Tutein Nolthenius te Apeldoorn. De brand sloeg over op een schuur en daarna op de boerderjj. Alles werd vernieldde inboedel is gered verzekering dekt de schade. Een 5-jarig kind moet den brand veroorzaakt hebben. G e v 1 u c h t.Naar men verneemt, is de gemeente bode te Raamsdonkveer gevlucht naar Duitschland. De marechaussée stelt tegen hem een onderzoek in, ter zake van door hem vermoedelijk gepleegde verduistering. Wonderlijke foto. De «Daily Chronicle" heeft het volgende wonderlyke verhaal. Een dame zat 's avonds te lezen, Dg het licht van een kleine petroleumlamp, die achier naar stond en haar licht over deu reenier schouder van de lezeres wierp. Deze tiad ee dril op, een heel gewonen bril, die ruig vttu naai moeder was geweest. Zjj las iets dat Daji ontroerde, en in beide oogen ontstond een traan. Uie tranen vloeiden niet over haar wangen, ze bevochtigden ook niet de bnlle- glazen, want die stonden een eind van haar oogen af. Maar op eens leek het rechter oogglas van den bril dof. Ze nam den bril af en legde die voor zich tafel. Een oogenblik later rustte haar blik toevallig op den brii en zjj zag iets ongewoons op het rechtsche glas. Ze hield den bril tegen het licht en zag nu op het rechtsche brilleglas zeer duidelijk haar eigen portret, terzjjde genomen, in wit. Scherp waren te onderscheiden de krul 'van het haar, de strepen van de blouse," de kanten kraag, een stuk van de borstspeld. Een andere dame, erbjj geroepen, herkende het portret ook, en het was, eenige dagen nadat de foto ontstaan was, nog gaaf. 1 1

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1909 | | pagina 5