Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Nmc ScMeiaisclie Courant
net iratis Bel
ps 10 c. p.veet, 0.4ÓJ. ml, f 1.35 j. 3 ui.
32ste Jaargang.
Zaterdag 10 Juli 1909
No. 9457.
TWEEDE BLAD
haar neef.
Officieele berichten.
Kennisgeving.
F E U I L LE TON.
Herhalingsschool
Aangifte van Leerlingen
Uit de Pers.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
.week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent. i j
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels ƒ0.92 met inbegrip van bêwijsnummer
Elke regel daarboven 15 cent. j£l}i M
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voorherhaaldeljjk adverteeren worden uiterst b i 1-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
LANDWEER.
pE. Burgemeester van Schiedam
ezien 10, 3de lid der Landweerinstructie I,
lo ter- kennis van belanghebbenden
dat de dienstplichtigen bij de militie te land,
d|e in den loop van dit jaar een achtjarigen
tenst hebben volbracht dat zjjn in het al-
??®een zij, die behooren tot de lichting van
op 1 Augustus a.s. zullen overgaan
aar de landweer, met uitzondering echter van
oen diebehooren tot een der bereden korpsen
tot het korps Torpedisten en die in het
dienst V£m ontbe^'n2 van ^en werkelijken
vn Z§' d'e over8aan naar de landweer zich
na j AuS«stus a.s. moeten aanmelden
*1 "e aldeeling Militie (Schoolstraat 12) en
suan behooren in te leveren hun zakboekje
e den daarin gehechten verlofpas. De verlof-
ngers die buitenslands verbluf houden, zullen
un zakboekje met den daarin gehechten ver-
pas b)l aangeteekenden brief (met duidelijke
Rüku!kv? Van buu v°l'e(l'8 adres buiten het
hii beo ben toe te zenden aan den Burgemeester
3o. daf06^ tste woonplaats binnen het Rjjk
.zHi die overgaan naar de landwer, van af
voor TilUS a,s' ooderworpen zijn aan alle
vestiet Voor de Landweer gegevenen
bepalinef. na^rt|k de aandacht op de volgende
Sen der Landweerwet.
Ij Artikel 24.
binntn Ve,r^8anger van de landweer meldt zich
«uw- n agdagen na den dag van zijn over-
veHnt r- landweer of na dien waarop hemde
eriotpas is uitgereikt, bij den Burgemeester zijner
hii aan' ^en einde deze den verlofpas, hem
Kere'i^n iandweer of laatstelijk bij de militie uit-
kene V°°r ^ez'en °Pnleuw voor gezien tee-
De verlofganger van de landweer, die buiten het
v* r°nt 01 verblÜt.boudt, of die zich bij zjjn
ter vp-» n'et verf°f buiten het Rijk begeeft, kan,
°tUschr»U v. Van de verpHcbting in het vorig lid
ziin vt\ ina?n den daarin vermelden termijn
keninp t° S b' aangeteekenden brief ter aftee-
laatst toezenden aan den Burgemeester zijner
Wordt6 P'00DP'aats binnen het Rijk. De verlofpas
kendo* T®® door dien Burgemeester bjj aangetee-
brief teruggezond.
P Artikel 25.
eene an!wfgaDgers van de landweer, die zich in
kennis aan fjerne<®te gaat vestigen, geeft daarvan
Binnen dert;»!? BurSemeester zijner woonplaats.
in de eemponf gen na d®.n dag, waarop hij komt
zich aan bü dnn Raann hÜ zich vestigt, meldt hjj
einde deze ziin ,UI"8emeester dier gemeente, ten
Zfln verlofpas voor gezien teekene.
n„ Artikel 27
Be verlofganger
zonder toestemming II n landweer mag zich
log niet langer ill Dozen Minister van Oor-
lands begeven. gedurende een jaar buitens-
in verzuim 'tóf wordPL^ de landweer, die niet
2Ï gevraagd wordt en hlS?femn?ing« waDneer
wl\|Kt noodig te zijn ter
(Uit het Fransch
44)
eener ÏÏÏL h6m a-et persoonl«k; bet is de zoon
heeft ,vF.lendln van mevrouw Harvethij
die persoonlijk. ^1 gen Anjou en beheert
»Een versU' bescbaafden boer, niet waar
bet bebouw™ g maD' 'e zelt toezicbt houdt op
Want hü hpp?! T T grond> en er Soed van leeft,
sFn redelik fortuin".
Guy h»allemt .een^ vrouw die niets bezit", viel
bocheld of kt0"6?"1/11 de rede; »is bij dan ge
X C k™pe of iets van dien aard
loffelhke vpfkf16® n,et-- en met bet oog op de
zal Arlette in lfBrmgeD' dle lk over bem ontving,
den...." een O'fslekend echtgenoot vin-
is geheeltfeinna?iUS de ,voorbeeldige werkman
er toe.6 -» g ZOnder de minste aanleiding
sHjj is weduwnaar".
»0zoo, een oud natuurlijk 1"
ziinp et D'a °Ud ia niet' Pas tvvee-en-dertig e»
het is voopa1n ZflnHDOg kl8in- aanbidt en
fiet is vooral om hunnent wil, dat hij wenscht te
zake van uitoefening van of opleiding tot landbouw
handel of nijverheid, in gewone tijden niet gewei
gerd.
Bij de toestemming kan de verlofganger worden
vrijgesteld van de verplichting tot deelneming aan
de oefeningen in artikel 11 vermeld, tot het bij
wonen van het bij artikel 29 voorgeschreven on
derzoek en tot het komen in werkelijken dienst
ingeval van oorlog, oorlogsgevaar of andere buiten
gewone omstandigheden.
Aan de toestemming kunnen overigens zoodanige
voorwaarden worden verbonden, als in het belang
van den dienst noodig worden geoordeeld.
Artikel 28.
De verlofganger van de landweer, die artikel
24, 25 of 27 niet naleeft, wordt in werkelijken
dienst geroepen en daarin gedurende ten hoogste
eene maand gehouden. De duur van dezen dienst
wordt bepaald door Onzen Minister van Oorlog,
die tevens het korps van het leger aanwijst, waarbij
de werkelijke dienst moet worden vervuld.
Schiedam, 10 Juli 1909.
De Burgemeester voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE, W.B.
verbonden aan de openbare jongensschool
met uitgebreid leerplan
(vroeger talencursus).
Jongelieden boven 12 jaar, die de genoemde
Herhalingsschool willen bezoeken, moeten zich voor
1 Augustus a.s. tusschen 's nam. 2 en 4 uren,
aan de gezegde jongensschool (Gedempte Baan-
sloot no. 1) aanmelden.
Na dien tijd worden geen leerlingen meer inge
schreven.
Het Hoofd der Herhalingsschool:
A. H. E. T1JL.
voor de openbare lagere scholen
met uitgebreid leerplan.
Ouders of voogden, die leerlingen voor boven
genoemde scholen wenschen aan te geven, wordt
verzocht zich vóór 25 Juli a.s. aan te melden
voor meisjes en jongens voor de eerste drie
leerjaren, bij mej. A. S. VAN ANDEL, en
voor jongens voor de hoogere leerjaren, bü den
heer A. H. E. TIJL,
de leerlingen moeten geboren zün vóór 1 Janu
ari 1904.
De zaak Tidema n—K uyper.
Het »Vaderland" schrijft
Als een whistspeler, die alvorens zjjn spel te
bepalen, tracht gewaar te worden, v elke troeven
zijn tegenspelers in banden hebben, wenscht dr.
Kuyper alzoo zjjn verklaring der feiten, die toch
zoo eenvoudig zou kunnen zjjn en niets dan de
waarheid behoefde te behelzen, eerst af te geven,
nadat hjj zal weten, over welk bewjjsmateriaal de
tegenpartjj beschikt.
Deze houding lijkt ons geheel in overeenstem
ming met wat overigens van deze geschiedenis
bekend is.
hertrouwen. Hjj wou graag een zacht, eenvoudig
meisje vinden, die er niet tegen op ziet altjjd bui
ten te wonen.... Heusch Guy, ik begr jjp je niet
Afgaande op wat je gewoonljjk voor Arlette doet
en over haar zegt, zou men geneigd zjjn tegeloo-
ven, dat je van haar houdt, en nu het handelt
over eene zaak voor haar toekomst, doe je niets
dan spotten
Zjj zweeg, bljjkbaar erg ontstemd door de hou
ding van haar broer, waarvan zjj de reden niet
begreep, gesteld dat die bestond.... Maar hunne
blikken ontmoetten elkaar en opeens begonnen beiden
te lachen.
Guy boog zich over mevrouw Chaussey en druk-
e een kus op haar golvend haar, zooals hjj reeds
ais kleine jongen zoo gaarne deed....
Louise wees niet boos, ik ben overtuigd, dat
je slechts Arlette's geluk beoogt, maar ik moet
e ennen het ljjkt mjj zoo bespottelijk van haar
eene huisvrouw en stiefmoeder te willen maken,
ons arm, klem vriendinnetje 1 En wat zegt het
kind zelf van het plan
wk Zal hf haar no« niet ze8gen voorloopig....
hare verbeelding gaande te maker., als
er misschien toch niets van komt
»Dat is verstandig stemde Guy toe, maar on-
aUe^behillv^mio^k?1'16011'011 t0°n'kl°Dk Zijne Stem
schemles"?1 L°UiSe' ik beb om vier
hü'Jonverbi^pH?t' Want diep in bart hoorde
n\j onverbiddelijk eene verwijtende stem tegen
Uit ïLand en Volk"
Wat zou wel de reden zjjn, waarom de heer
Kuyper vooraf zekerheid wil, dat niets anders zal
worden gepubliceerd Men zou zoo zeggen, dat de
waarheid altjjd dezelfde is, wat ook na het uit
spreken daarvan in het licht moge komen.
En bovendiende heer Kuyper weet, of al de
stukken voor hem liggen. Hjj weet, welke brieven
hjj heeft geschreven. Wat hjj niet weet is alleen,
of nog meer van hetgeen hem bekend is zal wor
den gepubliceerd.
Dit nu zal hjj nimmer kunnen weten, zoolang
niet alle brieven die hjj in deze zaak heeft ge
schreven, voor hem liggen. Immers, of mr. Tide-
man en de redactie van »Het Volk" al verklaren
»Wij hebben niet meer", daarom kan een derde
nog wel in het gelukkig bezit zjjn van een geheel
dossier.
En omdat de heer Kuyper dit derhalve nimmer
zal kunnen weten, zal het hem altijd »niet wel
doenljjk" bljjven, »in de bekende zaak nader van
zich te doen hooren".
Goede reis 1
Het »Huisgezin" vraagt wie aan dr. Kuyper de
zekerheid moet geven, of al de stukken voor hem
liggen. Mr. Tideman, »Iiet Volk", of een ander En
het vervolgt
Is, verder, het later gepubliceerde sbewjjsma-
teriaal" niet van betrekkelijk weinig beteekenis,
en was niet de vrjj algemeen gedeelde opvatting,
dat dr. Kuyper's verweer op het eerst gepubli
ceerde interview van mr. Tideman niet als geheel
bevredigend kon worden beschouwd
Dat verweer steviger, meer afdoende, nadere op
helderingen, een vollediger voorstelling, dit
werd van dr. Kuyper verwacht, en dit kon, dunkt
ons, ook al had de tegenpartjj nog jets achterge
houden.
De ^Nederlander" schrjjft:
Dr. Kuyper schrjjft in de «Standaard", dat hij,
alvorens op reis te gaan, zich nader over boven
bedoelde zaak had willen uitspreken, indien hjj de
zekerheid had gehad dat nu al de stukken, waar
uit het «ondersteld bewjjsmateriaal" moet worden
geput, voor hem lagen.
Wjj mogen derhalve verwachten, dat na zjjn
terugkeer hjj nadere inlichtingen geven zal. Tot
zóólang schorten ook wjj ons oordeel op, en zullen
ons bepalen tot mededeeling van 't geen door an
deren mocht worden te berde gebracht. De rol
van aanklager ligt niet op onzen wegeen oordeel
behoort eerst geveld te worden, nadat beide par-
tjjen zich volledig hebben uitgesprokèn.
De «Residentiebode" vindt het ingezonden stuk
van dr. Kuyper volstrekt niet verbijsterend (zooals
de »N. Crt." het noemt), maar van de beproefde
tactiek, die onze vaderen toepasten, nl. een ton
die lekt nooit te willen dichtstoppen, vóór zjj is
uitgelekt. Op dit stuk toont dr. Kuyper een mees
ter te zjjn, die zjjn vak kent, vindt het blad en
vervolgt
de nietige vermaken, waarmede hjj zjjn tjjd ver
beuzelde....
Vreemd genoeg had hjj daar nooit veel over
nagedacht, vóór zjjn gesprek met Arlette, over de
zedeljjke verplichting van den arbeid. Nog pas had
hjj den onbekende bespot, die zich geheel wjjdde
aan de zorg voor zjjne bezittingen.... en toch was
deze man geen onnut lid vau de maatschappij, geen
liefhebber van clubs en vermaken, zonder dwang
van ernstig plichtbesef....
De stem van zjjne zuster deed hem uit zjjn ge
peins opschrikken.
«Je hebt nog tjjd genoeg, Guy, dus wacht even
op mjjdan kunnen wjj samen gaan, ik zal mjj
vlug kleeden, Arlette komt mjj afhalen...."
«Is zjj dan al uit
«Natuurlijk, hoe meer beweging, hoe liever, zij
is Madeleine naar eene lezing over philosofie gaan
brengen, maar zjj wilde niet bljjven om die bjj te
wonen, omdat zjj philosoüe wat zwaar op de hand
vindt. Wjj gaan samen een paar boodschappen
doen en dan Madeleine tegeljjk halen, als zij ge
noeg wijsbegeerte heeft opgedaan.... Wil je even
om Adèle bellen Dan ben ik in een oogenblik
gekleed...."
Hjj bleef bjj het venster staan, de blik verloren
in de jjle winterlucht.... Waarom hadden de woor
den van zjjn zuster hem zoo diep getroffen, toen
zjj sprak over de nederige positie van Arlette,
waardoor eene verbintenis voor haar moeiljjk te
vinden zou zjjnwat ging hem dat eigenlijk aan,
hjj echt kind van zjjn tjjd, dat er nooit aan zou
Ons lijkt het dit zjjn wjj met een vroegere
uitspraak van de «Nieuwe Courant" eens neod-
zakeljjk, dat dr. Kuyper afdoende inlichtingen ver
strekt, welke het hoofdpunt in de beschuldiging,
tegen hem ingebracht, te niet doen. Maar wjj
kunnen ons zeer goed voorstellen, dat het oogen
blik daarvoor nog niet gekomen is, terwjjl men in
afwachting van dat moment niet vorderen kan,
dat dr. Kuyper een voorgenomen zomerreis-doet
vervallen. Wanneer het oogenblik voor een afdoend
antwoord zal aangebroken zjjn, kunnen wjj niet
uitmaken, doch voor den uitersten termjjn schjjnt
een natuurljjke grens aangewezen. Elk der beide
Kamers van de Staten-Generaal heeft toch het
recht, inlichtingen te vragen aan de regeering. Wjj
twjjfelen er niet aan, ol er zal van dat recht ge
bruik gemaakt worden, zoodra de Staten-Generaal
bijeenkomen, indien niet te voren afdoende ophel
deringen zjjn verstrekt. En met dat uitstel is niets
verloren. Immers het gaat hier niet om gesproken
woorden, die vervluchtigen, maar om beschuldi
gingen, welke in druk verschenen.
De twee maanden, die tot den derden Dinsdag
van September verloopen moeten, brengen de zaak
KuyperTideman niet van de baan.
En dat noemden wjj zonder aarzelen, overeen
komstig hetgeen wjj vroeger schreven, een geluk
kig feit.
De levensvatbaarheid
van het socialisme.
De «Vaderlander" (Unie-lib.) schrjjft
«Als wjj, burgerlijke democraten, beweren, dat
men met het socialisme het best bestrjjdt door de
economische toestanden te verbeteren, wordt deze
bewering door de sociaal-democraten als onzinnig
gebrandmerkt. Verbetering dier toestanden heet
in onze zoogenaamde kapitalistische maatschappij
onmogeljjkde Verelendungstheorie houdt vol,
dat het den werkman steeds slechter gaat, de
voorstanders van sociale hervormingen worden
voor «temperaars" uitgescholden en de maatschap
pelijke ellende zal eerst een einde nemen, ais het
privaatbezit der productiemiddelen gemeenschap
pelijk bezit zal geworden zjjn; daarom zal in onze
maatschappij het socialisme steeds veld winnen.
De practjjk leert het echter wel anders. Wanneer
Schoterland bv. teruggewonnen is voor de vrij
zinnigen, dan vindt dat enkel en alleen zjjn oor
zaak in de verbeterde economische toestanden
aldaar. (We spreken nu alleen van Schoterland,
omdat wjj dat district kennen.) Toen wjj daar
verleden jaar waren verzekerden onze par*jjge-
nooten aldaar ons, dat het socialisme in dat dis
trict hard achteruit was gegaan. En op onze
vraag hoe dat kwam, kregen wjj ten antwoord:
Dat komt, omdat het den kleinen boer en den
kleinen burger zooveel beter gaat. In de bange jaren
van 18801890 was de ellende hier groot, en de
grond rijp voor het socialisme, dat als een evan
gelie van redding begroet werdnu gaat het den
menschen veel beter, en dan keeren zjj zich van
het socialisme af.
gedacht hebben eene vrouw zonder fortuin te
trouwen Waarom was hjj nu zoo ontstemd over
het huwelijksplan voor zjjn klein vriendinnetje
Wat kon het hem inderdaad schelen ot zjj al
dan niet zou trouwen Hjj kon toch met ver
wachten, dat zij ten eeuwige dage het lief, aan
trekkelijk kind zou bljjven, zooals hjj haar nu zoo
gaarne zag Ot vroeg ot laat zjj de vrouw mocht
worden van den een of andere Bretagner, öl wel
nu van dezen onbekende, uit het hartje van Anjou,
altjjd zou hjj haar verliezen.... Eens moest toch
het oogenblik komen, wanneer zjj zou ophouden,
het lieftallige, vertrouwelijke kleine meisje te we
zen, dat hem nu zoo dierbaar was, het was onver-
mjjdeljjk zekeren waarom liet hjj, wjjsgeerige
Parjjzenaar, ervaren wereldman, en hardnekkig
vrijgezel, zich door dat vooruitzicht zoo vaastreek
brengen
Wat ben ik een dwaas I met al die droome-
rjjen I" mompelde hjj, inwendig boos op zichzelf.
En om zjjne gedachten af te leiden, deed hij wat
Arlette gewoon was in zoo'n geval te doen, hjj
zette zich aan de piano, om op goed geluk te spe
len, wat zjjn hart hem ingaf.... te beginnen met
een Zigeunerlied, wild en hartstochtelijk
eensklaps afgewisseld door een droomerige me
lodie. 6
(Wórdt vervolgd
-• i
20 j
