Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
32ste Jaargang.
Zaterdag 31 Juli 1909
No. 9475.
EERSTE BLAD.
Officieele berichten.
Kennisgeving.
Kennisgeving.
K e nnisge vi n g.
Buitenlandsch Nieuws.
De revolutie in Spanje.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
Week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1—6 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer
Elke regel daarboven 15 cent. M ISPS MS.
JJnemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
nummer bestaat uit twee
A&üen en een Geïllustreerd Zon-
wgsblad.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
bed6'#1 °P art' der Verordening op het Grond
mat?n Van den As'en December 1908 Gemeente-
Doen te weten
konw de rekening en verantwoording van de in-
het H-ea ultgaven van genoemd Bedrjjf, over
ge(ji '®nstjaar 1908, op heden aan den raad is in-
r«ken Cn met balans en winst- en verlies-
v0or tegelijk op de secretarie der gemeente
ge„ e®n ieder ter lezing is nedergelegd en met
sdschr'f slu^'teD tegen betaling der kosten, in
j, aldaar verkrijgbaar is gesteld.
beh 18 biervan afkondiging geschied, waar het
uoorh den 31sten Juli 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE, W. B.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Burgemeester
Gelet
en Wethouders van Schiedam
1851 9 der wet van den 29sten Juni
Bng ,nr no85), regelende de samenstel-
sturen lcatlng en bevoegdheid der gemeentebe-
Doen te weten
at de rekening en verantwoording van de in-
jaa-'iqao n uitgaven der gemeente, over het dienst-
teg'el' u keden aan den raad 's ingediend, en
ieder t de secretarie der gemeente voor een
tevens lezinB is neergelegd terwijl die rekening
aldna»' te,^ea betaling der kosten, in afschrift
verkrijgbaar is gesteld.
behnn 15 hiervan afkondiging geschied, waar het
t, den 31en Juli 1909.
Burgemeester en W ethouders voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE, W.B.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Bren*1 °P de bepalingen der Hinderwet,
BgRftatlrK!'leme!ne_, kenDis, dat op heden
*erKOnii ■en^°0m en z^De recbtverkrjjgenden
Steenbrèkg -S verleend tot oprichting van een
in ^et ertl met gasmotor van 17 paardenkracht,
staande aan de Lange Nieuwstraat
kadaster Sectie L no. 576.
c h i e d a m, 30 Juli 1909.
urgemeester en Wethouders voornoemdi
M- L. HONNERLAGE GRETE, W.B.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
SCHROBBEN van straten.
GezienMEESTER EN Wethouders van Schiedam,
vrog van de' bis der verordening ter handha-
8traatn0liti °Peabare orde en veiligheid en op de
Van 190»\G Schiedam, (Gemeenteblad no. 27
Wgze mptWaarbjj het schrobben of op andere
boeien van reinigen van straten en het laten
Verloor water op de straten is verboden.
P®»sati« to 1,1 deze tot deo 1 September a.s., dis-
^erkdao-J voormeld verbod op de vier eerste
8—-n u°e® Tau de week van des voormiddags
s c h i e d a m, 30 Juli 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
l M. L. HONNERLAGE GRETE, W.B.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Gymnasium te Schiedam.
te ^dntt6 a' bun hinderen of pupillen wenschen
tUen rfo. eejDemen aan het tweede admissie-exa-
Kehoudon r nadere goedkeuring van curatoren
a»S wnrA w°rden in het begin van September
schrift -.?11 Verzocht' daarvan voor 20 Augustus
UEZENBERG8 t6 d°8n den rector Dr. J. L.
Volksbadhuis en Zwem
inrichting.
Onder de punten die in de Raadszitting op a.s.
Dinsdag te behandelen zjjn, komt ook het volgende
voor
Verzoek van het Bestuur van het Volksbadhuis
om de stichting van een nieuw badhuis mogelijk
te maken, met prse-advies van B. en W.
Zooals men weet, stellen B. en W. den Raad
voor
a. zich in beginsel bereid te verklaren van Gemeen
tewege aan adressant, op nader verzoek, tegen ver
goeding van rente en aflossing en onder nader
vast te stellen voorwaarden, het kapitaal te ver
strekken, benoodigd voor den bouw van een nieuw
Volksbadhuis op een geschikte plaats
b. zich bereid te verklaren bjj de behandeling
der begrooting te overwegen, of gelden kunnen
gevonden worden voor geldeljjken steun van
gemeentewege in de exploitatie van een nieuw
Volksbadhuis, al of niet tegen verstrekking van
schoolbaden tot een zeker maximum aantal per
jaar, tot verminderd tarief.
Adressante toonde in haar verzoek aan, dat
vergrooting van het badhuis een dringende eisch
is, dat de vergrooting onmogelijk ter plaatse kan
worden uitgevoerd, zoodat op geschikter plaats een
nieuw badhuis zou zjjn te bouwen, wjjl dan echter
het kapitaal in het tegenwoordige badhuis gesto
ken, zoo goed als verloren is, zou de Vereeniging
zeer moeilijk op gunstigen voet het kapitaal voor
eene nieuwe inrichting bjjeen kunnen krijgen,
waarom zij zich tot de gemeente wendt, met het
verzoek haar het noodige bedrag ter leen te ver
strekken.
B. en W. gronden hun gunstig prse-advies op het
verzoek van de betrokken vereeniging op de vol
gende feiten dat het bezit van een goed volks
badhuis ontwijfelbaar een openbaar gezondheids
belang is en de behoefte daaraan voor onze ge
meente is bewezen. Zjj willen niet alleen het cre-
diet der gemeente ter beschikking van de Vereeni
ging stellen en haar het benoodigde bedrag
verschaffen tegen een vergoeding van rente en
aflossingmaar. ook willen zjj overwegen of er bij
de begrooting een bedrag voor geldely ken steun is
te vinden. Waar toch de exploitatie van een
badhuis niet rendabel is te achten, meenen zjj, er
voor geldeljjken steun van de zjjde der gemeente
termen aanwezig zijn.
Tot zoover gaven wjj slechts weer wat in de
betrokken Raadsstukken te dezer zake is verhan
deld. Velen die van het Volksbadhuis in verband
met de Broersvestwerken in den laatsten tjjd
hebben hooren gewagen, weten, dat er nog wel
andere beweegredenen zjjn, die den bouw van een
nieuw volksbadbuis in de naaste toekomst nood
zakelijk maken. Het Volksbadhuis heeft feitelijk
de geheele massa die achter en bezjjden die in
richting bij het Broersvestwerk is opgehoopt, te
dragen gekregen en heeft dit op geduchte wjjze
ondervonden. Niet alleen door de klachten van den
badmeester, maar uit eigen ervaring hebben velen
die af en toe van die inrichting gebruik maken,
zich van bovenbedoelde waarheid kunnen overtui
gen de deuren der badkamertjes sluiten ter
nauwernoodde tuimelramen aan beide zjjden
heelemaal nietbreede scheuren en afgebrokkelde
kalk in de badcellen doen zien wat het badhuis
te ljjden had. Zoo is deze aanvankelijke model
inrichting in een toestand gekomen die hare be
stendiging onmogelijk en eene geheel nieuwe
inrichting noodzakelijk maakt.
Maar nog eene andere inrichting in onze ge
meente waarmee evenzeer een openhaar gezond
heidsbelang gemoeid is, vraagt dringend voorzie
ning. De openbare zwemplaats aan het Spuikanaal,
voor tal van jaren ingericht ter zelfder plaatse,
waar vroeger eene particuliere zweminrichting ge
vonden werd, verkeert evenzeer in treurigen toe
stand. Niet alleen lijdt zjj aan hetzelfde euvel,
waaraan tal van houten gebouwen in den loop
der jaren te ljjden komen, maar ook moet zij, om
de gesteldheid van den grond waarmede de zwem
mers te rekenen krjjgen en wegens de onmiddel
lijke omgeving, als zwemplaats minder geschikt
worden geacht. AanVankeljjk vrij geïsoleerd, ligt
zg nu zeer nabjj een woningencomplex, dat zich
steeds meer naar den kant van het Spuikanaal
uitbreidt. Bovendien is ze geheel afhankelijk van
weer en tjj, wat zich vooral in dezen treurigen
zomer door het gering bezoek maar al te zeer
doet kennen.
De gemeente zal dus binnen niet al te langen
tjjd tot de inrichting van eene nieuwe zwemplaats
moeten overgaan. Reeds werd de Spuihaven aan
den Frankelandschen djjk als de daarvoor meest
geschikte plaats aangeduid. Maar, daargelaten de
vraag of hier het afstandsbezwaar niet weegt, rjjst
toch de kwestie of niet op andere, meer
doelmatige wjjze in de behoefte eener nieuwe
zweminrichting zou zjjn te voorzien. Konden hier
de belangen van Volksbadhuis en Zweminrichting
niet gecombineerd worden? Zou het bestuur
van het Volksbadhuis, dat op zoo verdienstelijke
wjjze in de behoefte aan baden voorzag, ook den
liefhebbers van zwemmen niet van dienst kunnen
zjjn, door aan een nieuw volksbadhuis een nieuwe
zweminrichting te verbinden Wellicht zouden
de uiteenloopende belangen van Volksbadhuis en
Zweminrichting niet gedogen, dat bjj een volks-
badhuis eene zweminrichting in stroomend
water werd verkregen. Maar zou niet op andere
wijze de combinatie tot stand zjjn te brengen
Zou er niet eene geschikte plaats in de ge
meente zjjn te vinden, waar eene overdekte bad
en zweminrichting kon worden gebouwd De
gemeente, die er hare waterleiding toch voor ten
dienste heeft, zou dan aan het bestuur van het
Volksbadhuis iets meer moeten leenen, maar was
dan ook, bjj goed gesloten overeenkomst ook foor
minvermogende zwemmers, in eens van de kwestie
badhuis en zwemplaats af. Het bestuur van
bet Volksbadhuis zou door de combinatie van
beide inrichtingen een groot gezondheidsbelang
dienen en den dank van alle weldenkende stad-
genooten, vooral van hen die de zoo nuttige zwem-
sport minnen, had 't zeker verdiend. Moge deze
enkele opmerkingen in de betrokken kringen de
welwillende overweging vinden die wjj daaraan
zoo gaarne zagen verzekerd
De beweging in Spanje veroorzaakt door de
gebeurtenissen van het Riff schjjnt zich nog steeds
uit te breiden, te oordeelen althans naar de niet-
officieele inlichtingen in particuliere corresponden
tie of door reizigers, die de grens overschreden.
Gaat men echter alleen at op de laatst ontvangen
telegrammen, dan staan de troebelen te Barcelona
op het punt een einde te nemen en is de rust in
verschillende streken des lands hersteld.
Maar wjjl de eenige telegrammmen die ons
bereiken die zjjn, welke de Spaansche censuur
laat passeeren, spreekt 't van zelf dat men daar-
aan weinig geloof kan hechten.
Indien men ze daarenboven vergelijkt met de
berichten van personen komende uit Catalonië en
vooral uit Barcelona, ziet men het kunstmatig
karakter van het regeeringsoptimisme wel in.
Zeker, dank zjj de verschrikkelijke uitwerking der
kanonnen, zal de regeering kunnen seinenDe
orde is te Barcelona hersteld. Maar 't is heel
Catalonië dat in opstand isde bruggen zjjn ver
nield, de spoorwegen versperd, de telegraaflijnen
doorgesnedenDe brand van kerken en kloosters
het katholieke Spanje, laat geen twjjfel over
het anti-clericaal karakter dezer beweging.
De regeering verkeert in uiterst moeilijke omstan
digheden zjj moet voldoende troepen in Spanje
houden om de beweging te onderdrukken en tege
lijk belangrjjke versterkingen naar Afrika zenden.
De regeering staat dus voor het moeilijk dilemma:
de noodzakelijkheid de aanvallen der Mooren in
het Riff zoo spoedig mogeljjk te doen ophouden,
opdat de rust in het land wederkeere, en de
moeiljjkheid de broodnoodige krachten te mobili-
seeren.
Uit San Sebastian wordt aan de Parjjsche
»Temps" gemeld, dat een telegram van den kapi
tein-generaal van Catalonië bjj den burgerlijken
gouverneur ontvangen, meldt, dat de hoofden der
revolutionaire beweging te Barcelona zich naar de
autoriteiten begeven hebben. Het getal der slacht
offers is zeer belangrijk. Het kanon heeft 23 hui
zen van Barcelona vernield. Tien militaire gerechts
hoven zjjn in werking en vellen vonnissen die
onmiddeljjk uitgevoerd worden 10 regimenten
cavalerie, 5 regimenten artillerie en 15 bataljons
infanterie zjjn naar het tooneel van den strjjd
gezonden.
Politieke mannen van alle partjjen, zelfs van de
gematigde republikeinsche, bieden der regeering
hunne medewerking aan.
De regeering heeft de sluiting van het Volks
huis te San Sebastian bevolen. De leider van de
socialistische partjj Pallo Iseglias is in bewaring
gesteld wegens de voorbereiding van de algemeene
werkstaking die Maandag zou uitbreken.
Te Figueras zijn gisterochtend 22 oproermakers
gearresteerd en naar de gevangenis geleid. Ver
scheidene revolutionairen wisten de Fransch-Spaan-
sche grens over te komen.
Reizigers uit Barcelona tot Gerona over zee of
te voet en vervolgens van Gerona per trein te
Cerbere aangekomen, verhalen, dat het Volksge
bouw te Barcelona door de artillerie is platgescho
ten. Alle kloosters, behalve één, zjjn in brand
gestoken. De forten te Monjuich nemen deel aan
het bombardement, 10.000 gewapende revolution-
nairen leveren dagelijks geregelde gevechten tegen
de troepen.
Te Mataro hebben de opstandelingen de belas
tingkantoren en een klooster verbrand en hande
laren gemolesteerd. Er heeft een gevecht tusschen
de opstandelingen en de burgerwacht plaatst gehad
hierbjj zjjn nooden en gewonden gevallen.
Een van Barcelona te Portbou aan gekomen
reiziger heeft verteld, dat het geweervuur Dinsdag
10 uur des morgens weer begonnen is.
In de voorstad Gracia hebben de opstandelingen
des avonds het klooster op het San Antonioplein
verbrand, en de kerk leeggehaald, die zjj vervol
gens in brand staken in eenige straten hebben de
opstandelingen de steenen uit den grond gehaald
maar er werden geen barricades opgeworden. De
soladten schoten in de lucht, omdat zjj minder in
aantal wareD dan de revolutionairen en vreesden
te worden overweldigd. Er is geen bam geworpen.
Een consulaire agent uit Palomos heeft mede
gedeeld, dat het raadhuis en het klooster te San
Feliu de Guixsos, het klooster te Palamos en de
kerk te Calonge verbrand zjjn.
Voortdurend loopen geruchten over een eventu
eel aftreden van den Spaansche premier Maura en
de instelling van een militaire dictatuur onder ge
neraal Weyler. Hoewel dit gerucht in officieele
Spaansche kringen wordt tegengesproken, schjjnt
het toch niet van allen grond ontbloot te zjjn.
Indien generaal Weyler de dictatuur mocht worden
opgedragen, zou hieruit volgen, dat koning Alfon
so, die den minister-president Maura tot op zeke
re hoogte voor den kritieken toestand verantwoor
delijk s.telt, besloten is, den opstand met kracht
te onderdrukken. Generaal Weyler heeft nameljjk
tjjdens zjjn gouverneurschap te Cuba wegens zjjn
wreedheid veel van zich doen spreken.
IN MAROKKO.
Aangaande de positie der Spaansche troepen bjj
Meilila wordt het volgende gemeld
Het hoofdkwartier van den opperbevelhebber,
generaal Marina, bevindt zich te Melilla. De stad
ligt aan de westzjjde van het schiereiland Guelaya
en is gebouwd op een rotsige hoogte, ongeveer
50 voet booen het omliggende land. Rondom de
stad ligt een fortengordel met een straal van
ongeveer 2 kilometer. Na de gebeurtenissen van
9 Juli rukte generaal Marina met zjjn troepen
vooruit en nam een aantal stellingen in op on
geveer 8 K M. van de stad, met een frontbreedte
van ruim 7 K. M. Deze vooruitgeschoven posten
zjjn na door de Mooren afgesneden en er wordt
gevochten voor en tusschen de bovengenoemde
forten.
Het is op dit oogenblik zeer moeiljjk, den juisten
stand van zaken te weten te komende censuur
laat zoo goed als niets door. Volgens de laatste
regeeringsberichten hebben de Spanjaarden eenig
voordeel behaald en zou de toestand te Melilla veel
minder kritiek zjjn. In tegenspraak met deze offi
cieele berichten, wordt uit Algiers gemeld, dat de
toestand der Spanjaarden nog steeds hacheljjk
is, vooral daar verschillende Spaansche compag
nieën aan het muiten slaan en weigeren tegen
den vjjand op te trekken. Het voortdurend zenden
van versterkingen en de koortsachtige haast waar
mede de regeering nieuwe troepen uitrust, mag
eveneens als bewjjs gelden dat de regeeringsbe
richten op zjjn minst genomen optimistisch gekleurd
zjjn.
De berichten uit Marokko bevestigen het ver
moeden, dat de Spaansche verliezen veel te laag
opgegeven waren. Nu de verbindingslijnen der
