E.Br^ndsm^
Genua
SPAARBANK TE SCHIEDAM.
JOH. KAMMAN, DAM
MOE
STAALALUMINIUM-
K. ROVERS,
Abonnementen
Nieuwe Schiedamsche Courant
Spaarzegels a I, 2 en 5 cents.
Portretten in kool, platina en andere procédés.
Wetenschappelijke berichten.
Advertentie ii.
de beste Slaolie.
Hulpkantoor in de Alida-Bewaarschool (Leliestraat),
Dagelijks geopend en Zondags van 9 tot 4 nur.
Vraagt altijd
Alesandorwerk A. VOI DEE HAMEI, ismsokeid.
OPLEIDING VOOR EXAMEN EN PRACTIJK.
Gratis Geïllustreerd Zondagsblad,
Hfl vond dien terug als hoteleigenaar te Mid-
dletown, maakte zich aan hem bekend en schoot
hem dood.
Sneeuw. Men raakt gewend aan ongewone
natuurverschijnselen in dit jaar. Terwjjl men uit
de Vereenigde Staten nog altijd temperaturen van
110 en 112 graden Fahrenheid (in Kansas, Arkansas»
Missoeri en Nebraska) en vele sterfgevallen ten ge
volge van de warmte meldt (11 alleen te St. Louis),
komt uit Johannesburg bericht van een sneeuw
storm, zoo zwaar als men zich niet heugt, ooit
aan den Rand beleefd te hebben. Het was vele
jaren geleden, sedert er in Johannesburg een vlok
sneeuw (»kapok" zeggen de Boeren) gevallen was.
Dinsdag stond het verkeer te Johannesburg ten ge
volge van de sneeuw bjjna stil, de telegraaf was
gestoord, de boomen bezweken onder den ongewo-
nen last en op straat werd lustig gesneeuwbald.
Regens in Mexloo. Uit Monterey, in
Mexico, werdt gemeld dat de rivier Santa Cata-
rina, ten gevolge van den aanhoudenden regen
buiten hare oevers is getreden. Veertien personen
verloren het leven. Het spoorwegverkeer is ge
stoord, de telegraphische verbinding met Laredo
afgesneden. Een aantal bruggen zjjn weggespoeld,
groote uitgestrektheden land staan onder water.
En steeds houdt de regen aan.
Door bjjen aangevallen. Te Muschte
bjj Schwiebus werd een heereboer in zjjn rijtuig
door een bijenzwerm aangevallen en doodgestoken.
Verscheidene andere personen werden bedenkelijk
gewond.
Een merkwaardige vondst.—Fr. Bona-
ventura Kruitwagen schrjjft uit Woerden aan het
iCentrum"
Eenigen tjjd geleden werd in het Aartsbisschop
pelijk Museum te Utrecht een blad perkament
gevonden, dat oorspronkelijk gediend had als schut
blad in een ouden foliant. Op dat blad vindt men
aan weerszijden gedrukt een gedeelte van den
Canon der Mis, en wel met een lettersoort, welke
alleen in gebruik blijkt te zijn geweest in de
drukkerij van Johannes de Westlalia, die te Leu
ven gedurende de jaren 1474—1496 zjjn bedrjjf
uitoefende.
Het merkwaardige van deze vondst is, dat tot
heden toe nog niet bekend was dat Johannes de
Westfalia ooit een Missaal had gedrukt. Uit het
gevonden blad perkament bljjkt echter, dat zulks
wèl het geval is geweest.
Om des te meer zekerheid te verkrijgen omtrent
de waarde van dit fragment, werd het opgezonden
aan prof. K. Haebler, bibliothekaris aan de Kon.
Bibliotheek te Berlijn, den bewerker van het
waardevolle Typenrepertorium der Wiegendrucke,
dat tot grondslag dient voor de beschrijving der
incunabelen vanwege de internationale Inkunabel-
Kommissioo. Prof. Haebler vond het perkament
blad zoo merkwaardig, dat hjj aanstonds aan de
directie van het Aartsbisschoppelijk Museum verlof
vroeg, om het te mogen facsimileeren en uit te
geven in de Veröflentiichungen der Deutschen
Gesellschaft für Typenkunde.
Veor welk bisdom het Missaal van Joh. de
Westfalia gedrukt is, kan op grond van het gevon
den fiagment niet worden uitgemaakt, daar het
stecnts eeu stuk bevat van den Canon, die in alle
bisdommen zoo goed als geheel gelijkluidend was.
Opmerkelijk is het, dat van de geheele oplage
van het Missaal van Johannes de Westfalia het
werk zal toch wel minstens in 200 a 300 exem
plaren gedrukt zijn geweest slechts dit ééne
blad over is. Een ander geval van denzelfden aard
werd onlangs vermeld in sDe Tijd" van 8 Juli
1909, waar bericht werd, dat van het oudste
gedrukte Missaal van het bisdom Utrecht tot
heden toe, en dan nog pas verleden jaar, slechts
één exemplaar werd ontdekt.
Die bjjna volledige verdwijning der oudste
gedrukte Missaals en hetzelfde geldt van de
oudste Breviers laat zich echter wel eenigszins
verklaren. Een Missaal en Brevier werden dage
lijks, en meestal nog door meer dan een persoon
gebruikt, zoodat ze aan veel sljjtage onderhevig
waren. En waren de boeken eenmaal versleten,
hij tegen Lucie Enders, in wie hij zijne klein
dochter meende te zien.
Bewegingloos, noch altijd, als was zij ver
lamd, zag Lucie hoe de koffers van Gerda wer
den genomen en naar beneden gebracht.' Dan
maakte zij voort, zij sloeg een mantel om hare
schouders, zette een van Gerda's hoeden od
die naar bijzonder goed stond. Als de bedien
den beneden waren, haalde zij het handkoffertje
uit den schuilhoek te voorschijn, verborg die
zorgvuldig onaer haar wijden mantel en volgde
dan de overige.
Toen het dienstpersoneel uit het veld kwam,
vonden zij den zieke geheel hulpeloos op zijn
ziekbed liggen, van den verpleegster was geen
spoor te vinden.
De geneesheer, die spoedig kwam, was zeer
verstoord over de handelwijze der verpleegster,
en liet teistond er een ontbieden uit een ge
sticht der naast bijgelegen stad.
V. HOOFDSTUK.
Bedroggen verwachtingen.
De fabrikant Weller verschrikte hevig, als na
weken lang wachten zich eindelijk de jonge
ingenieur, wiens uitvinding hij onderzocht en
uitstekend bevonden had, bij hem liet aandie
nen.
Hij had over een paar uur nog met zijn ma
chinist Waltei, een bekwaam werkman, die een
dan nam men een nieuwe uitgave en de oude
wierp men weg. Want evenmin als men nu oudei
versleten liturgische boeken die door het dageljjksch
hanteeren al spoedig uit den band liggen en soms
bjj flarden aan elkaar hangen,j»aat bewaren, even
min deed men zulks in de 15e eeuw. Ook toen
immers volgden, evenals nu, de nieuwe uitgaven
elkaar rusteloos op, zoodat er nooit gebrek was
aan nieuwe en telkens betere uitgaven. Reeds
vanaf hun ontstaan behoorden dus de gedrukte
liturgische boeken tot de »verdwjjnende soort".
Alleen wanneer een liturgisch boek door een of
andere omstandigheid in het buitenland terecht
kwam, dus in een bisdom waar het niet mocht
gebruikt worden, werd het van den ondergang
gered. Het bleef dan vergeten staan in een of
ander hoekje van de bibliotheek.
En zoo laat zich dan ook verklaren, waarom de
oudste gedrukte liturgische boeken van Nederland
heden ten dage bjj voorkeur in het buitenland
worden gevonden. Zoo berust b.v. het eenig bekende
exemplaar van het oudste Utrechtsche Missaal (de
drnk van Keulen, omstr. 1480—'82) in de biblio
theek van het Protestantsche Domkapittel te
Naumburg (zie »De Tjjd", t.a.p.) een volledig exem
plaar van de tweede editie van datzelfde Missaal
(Delft, omstr. 1490 vindt men slechts in de
Koninklijke Bibliotheek te Kopenhagen (het exem
plaar dat in het Aartsbisschoppelijk Museum te
Utrecht bewaard wordt, mist het meest gebruikte
gedeelte, nl. den Canon), terwjji eindelijk het
eenig bekende exemplaar van een zeer oude, wel
licht de oudste uitgave van het Utrechtsche Bre
vier (Keulen omstr. 1480 een boek, dat ook
als drukwerk hoogst merkwaardig en eenig in zjjn
soort is, gevonden wordt in de Universiteits-biblio
theek te Uppsala.
Het bovenstaande zij een dringende aansporing
tot allen, vooral tot niet-vakmannen, om toch
volstrekt niets, ook niet het kleinste fragment van
drukwerk, dat soms mocht gevonden worden, als
Doude rommel" weg te gooien. Want zooals uit
de gemelde geschiedenis van het perkamentblad
van het Aartsbisschoppelijk Museum bljjkt, kan
onder dien »rommel" soms iets heel merkwaar
digs schuilen.
In het bijzonder wordt
de aandacht gevestigd op
SOUCHON a f 1.30 per V» KG.
verren blik in technische zaken en groote
kennis had, er over gesproken, en diens oordeel
over deze nieuwe uitvinding viel zeer ten gun
ste van den jongen man uit.
De oude Walter was door den fabrikant reeds
sedert jaren op de fabriek werkzaam gesteld,
evenwel uit medelijden over de rampzaligen
toestand, waarin hij verkeerde.
Waller was n.l. geruimen tijd in een krank
zinnigengesticht opgesloten geweest, waaruit
hij ontslagen was, alhoewel niet geheel hersteld.
Niettegenstaande hij zich soms zonderling ge
droeg, was hij aan.zijn werk toch steeds een
der ij verigsten. Het was alsof een beschermen
de engel over hem waakte en hem steeds goede
ingevingen gaf, want de woorden en uitdruk
kingen, die hij bezigde, verrieden meer in hem
dan een eenvoudig werkman.
Niemand in de fabriek wist ook maar iets
van zijne familie of waar vandaan hij kwam,
geen mensch kende iets van zijn vorig leven of
zijn wederwaardigheden, alleen de fabrikant wist
dat hij bij de zeeramp der „Simbria" tegenwoor
dig was, en zijn leven op eene groote plank van
het vergane schip, waarop hem matrozen van
een Engelsch schip, bijna doodelijk verwond
gevonden en zoo gered hadden.
Deze herinneringen waren als duistere licht-
blikken in het bijna vergeten leven van dien
ouden man, die als het ware in een droom
leefde. Met niemand in de fabriek had hij ee-
nige omgang, iedereen evenwel had medelijden
RESERVE-KAPITAAL 1 187.752.68. Geeft 3.6 rente 'zjaars, rente op rente
Minste inlag-e 25 cents.
Inbrengen en terug ontvangen van gelden en bijschrijven van renteop alle werk*
dagen 's v.m. v. 9-12 uur, en 's Vrijdags- en Zaterdagsavond v. lyi—Syi uur.
geopend eiken Maandagavond van 77»—£7* uur.
Ten kantore van de Spaarbank en in de Alida-Bewaarschool zjjn verkrijgbaar
DAM
kookgereedschap uit de fabriek van
Leeraar M. O. Boekhou
den enz.
Bureel van Administra
tieve Controle.
Gevestigd sedert 4894.
Kantoor: Groote Markt no. 6. Interc. Telefoon no. 184.
Inrichten, bijwerken, in orde brengen, controleeren en geregeld bijhouden ran
administration van welken aard ook. Leeraar in Staathuishoudkunde
en Statistiek, Boekhouden, Handelsrekenen en Handelsrecht.
Indien U Maizena koopt, let er dan op, dat op het pakje den
naam eener bekende fabriek voorkomt, vooral als TJ Maizena als kinder-
voedsel gebruikt. Vaak toch worden meelsoorten, die niet voor voedsel
bestemd zijn, door handelaars verpakt en met een etiquet, waarop eene
gefingeerde fabriek vermeld staat, als Maizena in den handel gebracht.
wordt in onze fabriek met de meeste, zorg uit prima grondstoffen bereid en
voldoet aan alle eischen, die men aan zuivere Maizena moet stellen.
Contröle-Bureau v. Ledden Hulsebosch, Amsterdam.
N. V. FABRIEK „DE BIJENKORF",
Koog aan de Zaan. v.h. M. K. HONIG.
OP DE
Dagblad voor Schiedam en Omstreken
MET
worden dagelijks aangenomen aan het bureau van de „Nieuwe Schiedamsche
Courant", Boterstraat 50bovonj bij de boekhandelaren en de courantenbezorgers.
Abonnementsprijs lo cent per week, f o.45 per maand, f 1.35 per 3 maanden.
met hem, omdat hij, naar het scheen, zijn ge
heele geestvermogens niet bezat.
Somtijds als de fabrikant hem op zijn kantoor
liet ontbieden en daar binnentrad of bezig was,
da,n was het of hij oude herinneringen bij zich
wilde opwekken, of hij vroegere zaken voor zij
nen geest wilde terugroepen, doch het was of
hij zijn denkvermogen niet kon verzamelen, dan
zuchtte hij zwaar en verviel weder in zijn vroe-
geren toestand.
Boven de schrijftafel .van den fabrikant hing
het levensgroot portret van den vroegeren eige
naar der fabriek, Alfred Weller. Voor dit beeld
bleef de oude Walter somtijds in gedachte ver
zonken staan als hij op den fabriekeigenaar
wachtte, of alleen in het kantoor was. Het
was alsof een magnetische aantrekkingskracht
van dit beeld uitging. Trad evenwel de eige
naar binnen, die steeds een statig en hoogmoe
dig voorkomen had, en wiens gebiedende blik
een ieder op een afstand hield, dan was het
alsof de oude machinist geheel en al terneer
geslagen was. Zijne oogen, die als hij alleen
was een levendigen blik hadden, schenen hun
glans te verliezen.
Zijn gelaatsuitdrukking, die voor een oogen-
blik levendig was, die zijn herinnering scheen
op te wekken, werd weder geheel en al stomp
zinnig.
De fabriekseigenaar verwonderde er zich
meermalen over, dat de machinist eene
technische kennis had, die men nooit bij hem
gezocht zou hebben. Het was alsof de uitvin
ding van den jongen ingenieur aan zijnen geest
was ontrukt, of hij de grondgedachte er van
had gehad, zoo volkomen was hij tot zelfs in
de kleinste onaerdeelen er van op de hoogte.
Zelfs een klein gebrek dat er in voorkwam, had
hij spoedig ontdekt.
Het bericht van den bediende, dat de jonge
ingenieur Fred Weller, de fabriekseigenaar
wenscht te spreken, deed Walter plotseling
verbleeken. Eene zonderlinge uitdrukking, iets
gelijk schrik en angst was op zijn gezicht te
lezen. Het was alsof hij bij 't hooren van den
naam Fred Weller, vage herinneringen in zijn
geest wilde terugroepen. Doch hoe hij zich ook
inspande, alles was te vergeefs.
Toen Fred Weller in zijne jeugdige frischheid
in flinke en ongedwongen houding binnentrad
en eene lichte, doch eerbiedige buiging voor
den fabriekseigenaar maakte, zag de machinist
naar hem op, het scheen echtèr niet de
persoon, doch enkel de nieuwe uitvinding te zijn
die zijne belangstelling opwekte, en die hij zich
andermaal wilde voor oogen roepen.
Met een slinksche buiging verliet hij op een
wenk van zijn meester, die met Fred Weller
alleen wilde zijn, het kantoor.
Wordt vervolgd.)
TRADE MARK
Catz
ole
uomg's maïzena