Se aanhalen-
le454
Gemengd Nieuws.
Laatste Berichten.
Handelsberichten.
e| erdamschen dijk, in botsing gekomen met de
^ectrische tram, doordat het paard schichtig
s geworden voor de aankomende tram. De
■««bestuurder had geen tijd tijdig te stoppen,
at de aanrijding onvermijdelijk was.
Vo a Wagen werd in elkaar gedrukt en de wagen-
s r er' tranibestuurder en het paard werden
6 wood, hoewel niet ernstig.
De
zi<* m
ernstig,
UIT ROTTERDAM.
De cholera.
burgemeester van Rotterdam bericht dat
de barakken bevonden 8 patiënten aan
fin 2 verdachten. Van 3 is de toestand
van de overige bevredingend. Aangifte
kind 8311 V3D k6t °Ver '^den aan ckcdera van een
aam 2^ dezer. Sinds 20 dezer is dus het
s overledenen vijf, allen kinderen. In ob-
^atie zijn 47 personen, allen gezond.
zwem- en badinrichting aan de Maaskade
Oude Plantage en in de Baan zijn gesloten.
t e kinderspelen,
^0o'nginnedag te
^ro°swjjk onder
8chen Bond
verzoek
een 'n ver6and met de verpleging van
in dmaD' d*e verdacht wordt aan cholera té lijden,
e °P dat terrein gevestigde barak.
die men zich voorstelde op
geven op het exercitieterrein
lieding van den Rotterdam
voor lichaamlijke Opvoeding, zullen,
van den burgemeester, geen doorgang
Dit in verband
g -
g®n Hollandsche smokkel aar aan-
in B U 6 D' ®edert eeQ'gen lfld verdacht men
dnl 'Usae' een Hollandsche particulier van het frau-
invoeren van saccharine.
de °Qderdag had controleur Ligot vernomen, dat
var(jSrïlokkelaar den volgenden dag op den Boule-
8ebol^U ^a'naut zou komen. Door twee agenten
van h*60' Bte^de z'c^ de ambtenaar in de buurt
tjjjjcaió verdekt op. En werkelijk Vrjjdagna
polieag °m v'er uur zaSen de controleur en dg
iijk a^enten bem verschijnen. Hij werd onmidde-
bad aaagesPr°ken en verhoord, wat tot gevolg
aft onze landgenoot zoodanige bekentenissen
frs *f 6' dat door de politie voor meer dan 20,000
gen raudu*eus ingevoerde saccharine in beslag kon
Pan' worden. De man die geen enkel inditeits-
VeriJr bezit, en nu in de gevangenis is opgesloten,
Do aart geboren en gedomicilieerd te zjjn te
P°litir en Baf °°k een naam op, doch de
e gelooft dat hij haar wat opde mouw spelt.
('s-H. Ct.)
g
fro n krankzinnige telefoonjuf-
die W'. Marseille is een telefoonjuffrouw,
Was Pr'kkelbaar en snauwerig tegen de abonné's
beeft^eWeeSt' P'otsei'D8 krankzinnig geworden en
en t m 6en ^aar uren aDerlei verwarrin gesticht
zullen1St6n VCrwekt> die waarschijnlijk aanleiding
geven tot verscheidene processen,
een Dne'sie zï 's d8 jaren oud ging op-
s alle abonné's verkeerd verbinden en zij deed
Q Ve allerlei verzonnen mededeelingen. Zoo gaf zg
vitn aan de P°bHe te Parjjs en te Marseille kennis
een anarchistisch komplot dat er zou bestaan,
gevolge waarvan alle aankomende vreemdelingen
ten' tend gadegeslagen en enkele zelts in hech-
genomen werden.
bun80 sontlIn'ge echtgenooten berichte zij dat
zichRe Vrouwen bun ontrouw waren, en men kan
Win v°orstellen tot welke tooneelen die waarschu-
QokÖ aan*e'd'Dg gaven.
k6er^e den beursmannen berokkende zjj door ver-
gadeel Ver"}'n(^'nKen) en valsche berichten groot
tot Zo°dat velen reeds met gerechtelijke eischen
ToChadevergoeding dreigen.
Was eQ •DQen ontdekte hoe het met haar gesteld
iö ^^e'8erde zjj haar plaats te verlaten. Zjj sloeg
aail r woede verscheidene toestellen stuk en moest
kon at|den en voeten worden gebonden, vóór zü
0,1 «orde» weggebracht.
Oude
boe
er den titel »W at is Cholera en
heer QW°rdt zjj bestreden?" heeft de
WbJ^ A' Oofunar, arts te Haarlem, een belang-
VoIdow^6 brochure geschreven, waaruit we het
gen0e ?ra as'atica, gewoonlijk kortweg cholera
(iö l Was dus de ziekte waaraan die kinderen
ö'geen ^6Z'n Van Dorteland. Red.) leden en me-
toen u-Za' de scbrik om het hart geslagen zgn,
Van on k°61'de, dat in een zoo dichtbevolkt deel
ziekte DSJaild de eerste gevallen van de gevreesde
bebbe Waar§enomen- Menigeen zal gedacht
alle k 3an de iaren van '66, toen de cholera in
hiaat» ev'£beid woedde en tallooze slachteffers
r'ebt h Vk111^ ve'en zu'len hoopvol het oog
Weten-1 6n, °P den vooruitgang der geneeskundige
dat dg aP 'n de latere jaren geruststellend hopen
En Zlekte noë af te wenden, nog te keeren is.
Dgd zeker bebben zjj, die hun hoop geves-
ï^iste e6 H °DZe wetenscbaPi bet bij het
Welke 61 - cb°lera heeft, sinds wjj weten op
den v W.^ze ïe te bestrijden is, in beschaafde lan-
Verloren ^BaF scbrikwekkend karakter ver-
zal u schreef^beschaafde landen", en het
^Ük ke^hi a' t6 V8a'i °P8eval'en zÜnï boe moei-
Oainder h °m de ziekte in streken, die wij
befr .eschaafd Ple8en te noemeD, te bestrijden,
daar "Y^P1 Web boe dit komt. Van de bewoners
niets w1? D0^ D0°'t Van bacteriën hoorden, die
Zoo kl 6 VaD d'6 u'^ers' kleine levende wezens,
kunnen10' 6r duizend °P een speldepunt gaan,
die n .m°eil^k ezscHen, dat alle maatregelen,
in g zSn ter bestrijding zullen nemen. Maar
boek Streken' waar °P 200 tal van wjjzen,door
ove kD t'jdschrift de bevolking ingelicht wordt
bacteriën, haar verspreiding, de ziekten, die
zjj kunnen veroorzaken, daar valt hel licht omgaan
de hand dier kennis de middelen te noemen, waarop
wjj zoo krachtig mogelijk de ziekte kunnen tegen
gaan.
Later, toen wij de eigenlijke oorzaak der cho
lera leerden kennen, het onzichtbare, kleine we
zentje, dat we cholera vibrio noemen, begrepen
wij beter op welke wijze de besmetting werd
overgebracht en te meer eerbied kregen wjj voor
onze voorvaders, die te strijden hadden tegen een
onzichtbaren vijand en zijn schuilplaatsen door hun
juist opmerken ontdekt hadden.
De cholera vibrionen nu werden in 1884 door
Robert Koch in Egypte en Indië ontdekt. In de
ontlasting van een ljjder aan cholera vond hij
onder het microscoop tal van eigenaardig gekromde
lichaampjes: komma vormig, die zich voort kon
den bewegen en eenigszins gelijken op pas uit
komen kikkers, zoogenaamde donderkoppen. Doch
al mogen vze den vorm gemeen hebben met deze
dieren, hun grootte is duizend malen kleiner.
Millioenen en nog eens millioenen dezer kleine
wezens gaan er in een druppel water.
Zeker was het dat in water de cholerabacterien,
de cholera-vibrionen, zooals zij nu voortaan zou
den heeten, voorkwamen en dat het drinken van
znlk water de ziekte deed onstaan. Gemakkelijk
is het gevaar, dat het gebruik van dergelijk wa
ter oplevert, te ontgaan. Immers men kookt het
water. Alle bacteriën zjjn dan gedood, vooral
als men het een minuut of tien flink laat door
koken. Ongestraft kan men dan water gebruiken.
Maar met het koken van het water alleen was
men niet in staat om de besmetting te voorkomen.
Men at salade, vruchten, pruimen: het kind at
rauwe wortelen en op al deze voedingsmiddelen
waren cholera-vibrionen. De groenteboer had 's mor
gens, zooals gewoonlijk, de salade in de sloot af
gespoeld, de pruimen had men gewasschen in wa
ter uit de pomp of uit de leidingde wortelen
waren eveneens door den koopman afgewasschen
in de sloot, een sloot waarvan het warer later bleek
cholera-bacteriën te bevatten.
Men begreep dus, dat alle fruit en alle groenten
die rauw gebruikt worden, met goed gekookt
water behoorden te worden gewasschen en dat
die groenten of dat fruit, waarvan de oppervlakte
niet rauw gebruikt mochten worden. De salade
is niet zóó goed te wasschen door de bochtige en
gekrulde bladnerven, of er bljjtt nog weieens een
plekje over. En juist op dat plekje kunnen zij
huizen, die wjj zoo vreezen, de cholera-bacteriën.
'tls daarom dat in cholera-tijden de rauwe salade
van onze tafel verdwijnt, de peren en appelen
geschild worden, rauwe wortelen contrabande zijn-
Het drinken van ongekookte melk is aileronver-
antwoordelijkst.
Men wassche dus zorgvuldig zjjn handen voor
'teten en gebruike niets met ongewasschen
handen, likke niet aan de vingers bij 't doorblade
ren van een boek.
Het lichaam o, hoe is het onze plicht, dit zoo
krachtig mogelijk te houden. Uitspattingen z\jn
verre van ons, de prikkels, die het moede lichaam
tot nog meeadere werkzaamheid opzweepen, worden
geweerd I
Geen alcohol worde het lichaam toegevoerd, als
ware het om zijn waakzaamheid te verslappen.
Alle maatregelen om den vijand te weren wor
den genomen. Geen verkoelende dranken beleedi-
gen, schaden ons darmkanaal, geen overmatige
arbeid vermoeie ons lichaam. Wjj vreezen niet
alleen den ljjder, dien wjj verplegen, met al onze
macht, wetend dat alle voorzorgen door ons geno
men worden om de uitbrejding te voorkomen, doch
zjj tevens, op onze houde voor de gezonden, voor
wier mogeljjke besmetting wjj waken door onze
handen herhaaldelijk te reinigen."
Ged. Staten v. Zuid-Holland.
Bezwaren toelating Raadsleden.
Men seint ons uit Den Haag
Door het socialistisch Raadslid P. de Bruin te
Schiedam was aan Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland het verzoek gericht het Raadsbesluit van
17 Aug., houdende de toelating van op 7 en 17
Juli 1909 voor den Raad der gemeente Schiedam
gekozen leden, te vernietigen.
In het desbetreffend verzoekschrift van den heer
De Bruin wordt o.m. gezegd
»dat in de gemeenteraadszitting van 17 Augustus
1909 besloten is toelating der op 7 en 17 Juli j.l.
gekozen leden voor den Gemeenteraad van
Schiedam,
»dat door den heer Dr. J. Van LeeuweD, als
kiezer in district I der gemeente Schiedam, be
zwaar is ingebracht tegen de gehouden stemming
op grond van het feit dat uit de ruimte voor het
publiek bestemd, personen uit het Stemlokaal zijn
verwjjderd gewordeD, om andere dan in de kies
wet genoemde redenen
»Dat door den Raad dit bezwaar ongeldig werd
geacht, doch ondergeteekende van meening is dat
een onwettige daad heeft plaats gehad, daar art.
69 een ruimte aanwjjst voor het publiek bestemd
en geen enkel artikel der Kieswet eischt, dat op
deze ruimte alléén kiezers worden toegelateD
»dat de verwijderde personen op Woensdag 7
Juli 1909 van 8 tot 8s/4 uur 's morgens in het
stemlokaal aanwezig zjjn geweest, zonder dat op
hunne aanwezigheid aanmerking was gemaakt en
zonder dat er, blijkens verklaring van den voor
zitter van het Stembureau, de Edelachtbare Heer
Dr. M. A. Brants, burgemeester der Gemeente
Schiedam, eenerlei wanordelijkheden had plaatsge
had, die aanleiding tot de verwijdering had kun
nen geven (verklaard in de openbare raadsverga
dering van 17 Augustus 1900);
»dat de gewraakte maatregel van invloed heeft
kunnen zijn, omdat de contróle der kiesvereenigin-
gen, mede door de verwijderde personen gevoerd,
in de war geraakt kan zijn gestuurd
»dat eene beslissing over de toelatiDg tot de
stemlokalen in een zekere ruimte, van niet-kiezers
van belang geacht kan worden ter verkrijging van
geljjke behandeling op alle stembureau's
»dat ondergeteekende op grond hiervan reeds
met gebruikmaking van Art. 33 der Gemeentewet,
vernietiging van het in aanhef dezes genoemd
raadsbesluit meende te moeten verzoeken, doch
het hem voorkomt, dat, waar door twee der nieuw
gekozen raadsleden, de heeren H. van der Drift
en N. van der Velden, in strjjd met de Gemeen
tewet (art. 32) de beoordeeling en de beraadsla
ging hunner eigene geloofsbrieven is bjjgewoond,
het besluit rechtens onwettig is
^verzoekt ondergeteekende Uw College eerbie
dig gemeld besluit van 17 dezer te vernietiger,
mede op grond van z. i. onrechtmatige verwijde
ring van personen uit de voor het publiek bestem
de ruimte van het Stemlokaal."
In de heden-middag te 's-Gravenhage gehouden
openbare vergadering van Ged. Staten werd ver
slag uitgebracht in zake de door dengheer De
Bruin ingebrachte bezwaren.
Allereerst wordt gegeven een extract uit de
notulen der Gemeenteraadszitting, waarin de
geloofsbrievenkwestie aan de orde is geweest. Dan
volgt de mededeeling dat het voorstel van B. en
W. tot toelating met 11-2 stemmen is aange
nomen. Rapporteur wjjst op de artt. 65, 67,
69 en 82 der Kieswet, waarvan hjj voorlezing
doet. Uit die artt. in onderling verband beschouwd,
bljjkt, dat aan het woord »publieke" in art. 69
de beteekenis moet worden gegeven van niet
stemmende kiezers. Naar sprekers overtuiging is
het niet-toelaten van niet-kiezers in het stem
lokaal, niet in strjjd met de wet, ook als is 't in
eenige plaatsen gebruikelijk niet-kiezers tot de
localiteit toe te laten.
De Voorzitter, de heer IJzermans, geeft daarna
het woord aan den rapporteur. De heer Krapj
rapporteur, doet voorlezing van bovenstaand adres
van De Bruin alsmede der van het gemeente
bestuur ontvangen op deze zaak betrekking heb
bende missiven en van het verslag der commissie
voor de geloofsbrieven, welke geen reden van
ongeldigheid der verkiezing aanwezig achtte en
van het schrijven van B. en W. in dato 17 dezer,
waarbjj ZÜ zeëëea> de geloofsbrieven in orde te
hebben bevonden en waarop tot toelating is besloten
en van het proces-verbaal van het stembureau van
het district met de vermelde klacht van dr. Van
Leeuwen. Van een storing der stemming kan in
het onderhavige geval geen sprake zijn. Ook ce
contróle heeft geregeld plaats gehad. De tweede
kwestie omtrent de toelating der heeren Van der
Drift en Van der Velden, die de beraadslagingen
over de geloofbrieven hebben bjjgewoond, zet de
rapporteur nu uiteen. Ten slotte zegt hjj, dat
nog uit het adres—De Bruin noch uit destukken
bljjkt, dat er eenige onregelmatigheid of anders
zins heeft plaats gehad die op de verkiezing
zelf van eenigen invloed is geweest en ook eeni-
gerlei storing niet is geschied.
De heer De Bruin krjjgt nu het woord. Hjj bljjft
van meening dat door het wegzenden van contro
leurs wel invloed op de contróle is uitgeoefend en
daardoor indirect op het stemmenaantal dat de
socialist zou gehad hebben in het normale geval.
De daad van den voorzitter van het stembureau
wegzending van niet-kiezers, zou, indien gewettigd,
tot allerlei onbillijkheden en onregelmatigheden
aanleiding geven. Hjj wjjst op het Kon. Besluit
van 26 Febr. 1897 betreffende de ruimte welke
voor het publiek wordt verëischt. Dit besluit,
waarin duideljjk van het publiek wordt gesproken
en geen nadere omschrijving van het woord pu
bliek wordt gegeven, is door rapporteur niet ge
noemd. Dit Kon. Besluit stempelt de daad des
voorzitters lot een onwettige.
Burgemeester Brants verklaart, hoe de verwij
dering der niet-kiezers is geschied en wjjst er op,
dat hij niets partijdigs heeft gedaan.
Rapporteur Krap merkt den heer De Bruin op,
dat hjj in het adres het kon. besluit niet heett
genoemd, zoodat 't geen punt van bespreking kan
uitmaken.
De Voorzitter, de heer IJzerman?, vraagt den heer
De Bruin, of hjj de storing kan aanduiden welken
invloed op de stemming heeft gehad. De Bruin
zegt, dat in de plaats van den controleur die weg
gestuurd is, een ander is moeten komen, die met
ander werk belast was. Daardoor is de contróle
in de war gestuurd. Als de controle ongestoord
had kunnen plaats hebbeD, hadden er wellicht meer
socialistische kiezers naar de stembus kunnen
worden gebracht. Die dingen zjjn natuurlijk niet
te bewjjzen, maar liggen voor de hand.
Nadat de Burgemeester nog had gerepliceerd
en eenige der door den heer De Bruin gegeven voor
stellingen in een ander licht had gesteld, gaf voor
zitter het woord aan het lid van Ged. Staten, den
heer Van der Velden.
De heer Van der Velden zegt, dat ook naar zjjne
meening de bedoeling der wet duidelijk is en alleen
kiezers mogen worden toegelaten. Houdt men zich
niet hieraan, dan zou men tot allerlei vreemde
combinaties komeD.
De Voorzitter zegt daarna, dat Gedeputeerden
nader over de zaak zullen beslissen en sluit de verga
dering.
De cholera te Rotterdam.
Tot nader order worden verloven naar Rotter
dam niet aan Marinepersoneel verleend.
Het scheepje waarop de beide plotselinge
sterfgevallen te Amsterdam voorkwamen, is, naar
men ons meldt, van Harlingen naar Keppel door
gevaren. Er schijnt ten dien opzichte dan ook
niet de geringste aanleiding tot ernstige veront
rusting te zjjn.
a a a - j
Dr. Herbert Williams, de officier van gezond
heid voor de haven van Londen, heeft aan een
verslaggever verteld, welke maatregelen wegens
het choleragevaar tegen booten uit Rotterdam
genomen worden. Zoodra een boot de Theems op
vaart komt er een dokter aan boord, en alle op
varenden worden ondervraagd en desnoods onder
zocht. Naam en adres van eiken reiziger worden
opgeteekend vcor hjj aan wal mag. Worden de
inlichtingen onvoldoende geacht, dan moet de rei
ziger aan boord bljjven. Verkeerde inlichtingen
kunnen met zware boete, tot 100 toe, worden
gestraft. Onlangs is nog een kapitein gestraft met
20 boete en 3.3 kosten, omdat hjj reizigers,
die aan boord moesten bljjven, aan wal had laten
gaan. Mocht »de epidemie" in Rotterdam zich
uitbreiden, dan zouden er strenger maatregelen
worden genomen.
De ïNew-York Herald" bevat een telegram dd,
27 Aug. uit Washington van den volgenden in
houd:
De dienst van het Marine-hospitaal zal de noo-
dige stappen doen om te voorkomen, dat er iets
of iemand van het voor Baltimore bestemde stoom
schip »Andjjk" geland wordt, alvorens op dit
schip een nauwkeurig onderzoek is ingesteld. De
Amerikaansche consul te Rotterdam heeft n.l.
bericht, dat de »Andjjk" cholera aan boord heeft.
De hulp-geneesheer Wallenburg, die te Napels
is geplaatst, is naar Botterdam gezonden om den
consul bjj te staan in het toezicht, dat de bepa
lingen, de naar Amerika vertrekkende schepen
betreffende, ten uitvoer worden gelegd.
Tramongeluk.
Zaterdagavond is met de stoomtram, welke
kwart over 9 uit Leiden naar Kat wjj k aan Zee
vertrekt, een vreeseljjk ongeluk gebeurd. Bjj de
Groenesteeg, gemeente Oegstgeest, is de tram over
een tot nog toe onbekend persoon gereden me*
zoodanig gevolg, dat het hoofd geheel van den
romp is gescheiden. Het geval bracht onder de
reizigers zulk eene hevige ontroering teweeg, dat
eenige toeschouwers bewusteloos neervielen.
De Gooische stoomtram zou gister-middag de
overweg bjj Watergraafsmeer passeeren, toen een
automobiel nog beproefde om de locomotief der
tram voorbjj te komen. De conducteur liep voor
de tram om zorg te dragen, dat er geene onge
lukken zouden gebeuren. Bjj het voorbijschieten
der tram greep de auto hem echter aan en sleurde
bem mee. Vreeseljjk gekwetst werd hjj opgeno
men en naar het Burgerziekenhuis gedragen. Zjjn
toestand werd daar zeer bedenkeljjk geacht en de
Heilige Sacramenten werden hem toegediend.
Nader vernemen, wjj dat de conducteur Looser
heet, gehuwd is en acht kinderen heeft en te
Laren woont. Hjj bracht een rustigen nacht door.
Zjjn toestand is redeljjk wel.
BEURS VAN SCHIEDAM. 30 Aug. 1909.
uiticieele noteering van de Commisaie uit
Kamer van Koophandel voor de Beura.
M o u t w jj n
30 Aug.
f 10i/a
per Hectoliter zonder lust en zonder belasting.
Hamen* ie Commissie coot
j noteeringr
f H. A. I, WITT KAMPTE,
Bond van Distillateurs
26 Aug.
27 Aug.
28 Aug.
fioyj
f 10%
Moutwjjn:. i
Jenever:
Amsterdamsche proef.:
Spoeling:
Stemming op hedenkalm.
28 Aug.
10V»
0.90
30 Aug.
10%,
14»A
161/4
0.90
31 Augustus geen Beurs.
PARUS, 28 Aug.
Spiritus kalm; per hectoliter: per Aue.
fr. 42.75 betaald, per Sept. fr. 42.75 a 43.— per
4 laatste md. fr. 41.25 k 41.50, per 3 md. van Oct
fr. 40.50 a 40.65, per 4 eerste md. fr. 40.75 a 41.—.
HEW-IQRK.
A M *63V Weetera 28 Aug- 62% 27
CHICAGO,
Mais: Sept. Dec. Mei.
28 Aug. 75 661/4
27 Aug. 75 661/4
Rogge prjjsh Sept.
28 Aug. 68
27 Aug. 68
Bears van Amsterdam.
Maandag 30 Augustus.
Carren Steels 75% Atchisons 115'/!Den-
j, Enes 347/8Kansas gew. 47- Roc-
r/ -s inn? Pac. 1263/4 j South Rails 30"/,6
Unions 198%; Wabash Gr. Trunk gew.
Marine gew. Marine pref.
Vorstenlanden 1753/4Handelm. rescónto
A'dam Deli—.— A'd. Serdang Delicult
1013'4 Krapoh Langk. A.— Medan
N. Asaban 74%R'd. Deli 35072.
Kon. Petr, 447.— Enims 189; Perlak
Sumpal 164; Z. Perlak
Prolongatie l'/v
cholera
is
f IO1/4
