EJ Smtpl-dlr-bel-het
j.°f.V'Km*",® m' "8e° f8-~'per M*'
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
S"gö?d^keS™rkUnde het
Gemengd Nieuws.
Jean, de derde due van dien naam, was de man,
ter wiens eer de plechtigheid van Woensdag zal
plaats hebben, kleinzoon dus van den stamvader
van het geslacht. Jean, 2 Aug. 1746 geboren te
Leiden, was eveneens een zeer begaafd man, erva
ren zoowel in de wiskunde als in de rechten en
letteren. Hjj studeerde te Leiden van 1760 tot
1768. Nadat hij kort na zijn promotie eerst een
professoraat in het Grieksch te Groningen, daarna
een lectoraat in de rechten te Leiden had afge
wezen, werd hij advocaat in Den Haag, maar
keerde in {1772 naar Leiden terug om zijn oom
Etienne te helpen bij de redactie der courant, die
reeds indien tijd door haar onpartijdigheid, haar
uitstekenden Franschen stijl en haar voortreffelijke
inlichtingen over geheel Europa verspreid en de
eerste courant der wereld was. Haar hoofdredac
teur, want dat was onze Jean weldra, wist hear
nog hooger op te voerenkoningen en staatslieden
prezen zijn werkzaamheid en gaven hem ondub
belzinnige blijken van erkentelijkheid. Toen de
Amerik-koloniën van Engeland in 1774 in opstand
kwamen, koos Luzac zonder aarzelen de zijde der
opstandelingen en bewees aan hun zaak groote
diensten door bekendmaking van hun eischen en
idealen en nauwkeurige berichten omtrent den
loop van hunnen wanhopigen kamp tegen het
machtige Engeland. Washington, Franklin, Adams
Jefferson en andere leiders der opstandelingen
traden met hem in betrekking. Hij wees de
Fransche en Nederlandschen regeeringen en on
derdanen, vooral der kooplieden, op het groote
belang, dat ook deze hadden bij het welslagen van
den opstand, en deed veel om de verbintenis van
Frankrijk met de zaak der Amerikanen te bevor
deren gelijk hg ook de sympathie der Nederlan
ders voor hun zaak wist te winnen. In de tien
jaren van den opstand (1774—1784) is de Ga-
zette de Ley de" de kampvechters geweest voor de
Amerikaansche vrijheid en haar leider, Jean Luzac,
heeft recht op de hem thans betoonde hulde.
In zijn vroegere woning aan het Rapenburg,
waar hjj met zjjn oom Etienne in twee aaneen-
verbenden huizen leefde op den hoek der Heeren-
steeg, vlak bjj de drukkerij der courant daarachter,
wordt hem thans van Amerikaansche zjjde dank
bare hulde bewezen voor zjjn waarheidszin" en
«rechtvaardigheid" zooals op de gedenkplaat staat
te lezen. Plaatselijke en akademische autoriteiten
en vele andere belangstellenden zjjn onder alge-
meene leiding van de Maatschappij der Nederland-
sche Letterkunde, waarvan ook hij lid was en dr.
Griffis lid is, uitgenoodigd tot bijwoning der
plechtigheid, waarbij ook de familie Luzac zich
zal laten vertegenwoordigen, Het plan is, na af
loop der plechtigheid ten huize van den heer
Driessen, een bezoek te brengen aan de Universi
teitsbibliotheek, waar een kleine tentoonstelling
van Luzac's werken is ingericht, en aan zjjn tombe
in de Pieterskerk, waarna een ontvangst zal plaats
hebben ten huize van mevrouw de weduwe Lu-
gaan, die men hoogstens van den fiscus zou ver
wachten en dan nog liefst onbeantwoord zou laten
Hier volgen eenige voorbeelden
Hoeveel kapitaal bezat gij toen gij u als patroon
gevestigd hebt?
Blijkbaar heeft de steller dezer vraag wel gevoeld
dat dit toch wel wat al te onbescheiden was en er
daarom in een adem bjjgevoegd«of indien gjj
bezwaren hebt deze vraag te beantwoorden hoe
veel kapitaal acht gjj noodig om een bedrijf als
het uwe te beginnen
Verder«Hoeveel verdient ieder van het per
soneel per jaar of per uur In een andere ljjst
wordt dat gevraagd voor elk der rubrieken van
het personeel afzonderlijk.
Dan nog deze dringende toelichting«Het aan
tal van uw eigen kinderen die in het bedrjjf
werkzaam zjjn, moet ook genoemd worden." Dat
m o e t is al heel aanlokkelijk
Maar de ergste vragen zjjn toch deze aan de
boekdrukkers gesteld: «Welke winst leveren deze
(uw eigen uitgaven) u op Hoe maakt gjj uwe
berekeningen En zoo zijn er meer.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 7 September 1909, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 771.4 te Horta.
Laagste barometerstand 745.6 te Skundesmaes.
Verwachting tot den avond van 8 September
eerst krachtige daarna afnemende noordwestelijke
tot noordelijke wind, afwisselende bewolking, buïg,
koeler.
Gemeente-begrooting.
De op heden bjj den gemeenteraad ingediende
begrooting van inkomsten en uitgaven der ge
meente voor den dienst van 1910, bedraagt totaal
f 1,096,342,78J, waaronder f 455.000 buitengewoon.
Stembureaux.
Nu Gedeputeerde Staten beslist hebben, dat o.a.
de heeren mr. W. H. Jansen, A. C. A. Nolet, en
F. J. Smit als leden van den Raad behooren te
worden toegelaten en dus het bezwaar van het
het Raadslid De Bruin in zake het wegzenden van
niet-kiezers ongegrond is verklaard, hopen wjj,
dat de leden der stembureaux aan die uitspraak
streng de hand zullen houden.
Voortaan zullen dus zoo vertrouwen wjj
niet-kiezers in de stembureaux geweerd worden.
De betrokken vrouwelijke propagandisten zullen
zich dan aan nuttiger, haren sexe meer eigenen
arbeid kunnen wjjden dan zjj tot heden in de
stembureaux plegen te verrichten.
veroordeeld tot 3 dagen hechtenis en 6 maanden
opzending naar den «krententuin" in Hoorn.
UIT ROTTERDAM.
Ter gelegenheid van het feit, dat de heer I.
Hudig 40 jaar lid van den Gemeenteraad was, werd
heden in Museum Boymans zjjn portret onthuld,
geschilderd door Jan Vetb, ter plaatsing in de rij
der mannen, die zich voor Rotterdam verdienstelijk
maakten. Alle tegenwoordige en tal van oud Raads
leden hebben dit denkbeeld met sympathie begroet
en velen waren thans in het Museum aanwezig.
De burgemeester, de heer Zimmerman, maakte in
een schoone rede van die die sympathie gewag,
releveerde de belangrijke diensten door den jubi
laris bewezen en vroeg hem vergunning, zijn por
tret in het Museum te plaatsen. Hierop werd het
portret onthuld Aan den jubilaris zelf bood de
burgemeester een fraai gecalligrafeerd album aan
met opdracht en namens de schenkers, richtte
het oud-Raadslid, de heer De Monchy, mede namens
oud Raadsleden, harteljjke woorden tot den jubilaris,
waarna deze zelf het woord nam om in harteljjke
woorden te danken voor de hem bewezen eer,
vergunning gevend tot plaatsing van het portret
in het Museum. Het welgelijkend portret droeg
aller bewondering weg.
- Ten nadeele van den juwelier A. N. Boers,
te Rotterdam, zjjn uit diens magazjjn aan het
Groote Kerkplein een 120-tal ringen ontvreemd,
ter waarde van 12000.
Kookt uw melk en uw drinkwater.
Vergadering van den Raad der gemeente
Schiedam, op Dinsdag 7 September 1909,
des namiddags ten 2 uur.
de Burgemeester, de heer dr. M.
zac.
Monument Dr. B. Reiger.
Gistermiddag had te Utrecht de overdracht
plaats van het monument voor dr. B. Reiger. Het
monument bestaat uit een bronzen buste van dr.
Reiger, vervaardigd door Toon Dupuis, en is ge
plaatst op een granieten voetstuk op een grasveld
aan de zuidzjjde der Maliebaan.
De overdracht geschiedde met een toespraak
door prof. d'Aulnis de Bourouill.
i I I M
Bezoek Rjjksseruminrichting.
Naar men verneemt, zal eene delegatie van hoofd
ambtenaren van het Pruisisch ministerie van
landbouw in den loop dezer week de Rjjksserum
inrichting te Rotterdam bezoeken. Zjj zal worden
begeleid door den directeur-generaal van landbouw,
die de heeren ook naar andere inrichtingen zal
vergezellen, welke zjj op hare studiereis, ter gele
genheid van het alhier te houden internationaal
veeartsenjjkundig congres, wenscht te bezichtigen.
3 October te Leiden.
Men meldt uit Leiden
Voor de uitdeeling van haring en brood, bier,
pjjpen, tabak en. koffie, voor ditmaal van
wegen de 3 October-vereeniging, hebben zich bjj
het bestuur weer ver over de 3000 mannen en
nog ruim zooveel vrouwen aangemeld. De om
standigheid dat dit jiar voor het eerst in plaats
van bier ook koffie cadeau wordt gegeven, heeft
de animo wellicht nog doen toenemen.
Museum te Nijmegen.
Op de ontworpen gemeente-begrooting over
4910 van Njjmegen is fl5,C00 uitgetrokken voor
de herstelling van de voormalige Mariakerk en
f 31.000 voor inrichting van dat gebouw tot mu
seum.
Tolkebadhuia.
In de week van 30 Aug.—5 Sept. 1909 werden
genomen 214 baden
lste kl. 2de kl.
kuipbaden 12 kuipbaden 29
regen 18 regen 134
school
kinder» a 5ct 21
Gedurende de maand Augustus 1909 werden
genomen 1327 baden.
lste kl- 2de kl.
kuipbaden 102 kuipbaden 187
regen 115 regen 824
school
kinder &5 ct 99
Middenstandsenquête.
De «Zutph. Ct." critiseert de wjjze, waarop te
Zuilen namens de Staatscommissie voor den Mid
denstand de enquête gehouden wordt. Tal van in
gezetenen, die, ruim genomen, tot den midden
stand worden gerekend, hebben lange vragenlijs
ten ter invulling gekregen, welke dienen te wor
den teruggezonden aan den enquêteur voor Zut-
fen, mr. Max Moltzer. Het blad denkt niet dat
hjj veel antwoorden krijgen zal. Weliswaar wor
den de gedane mededeelingen als vertrouwelijk
beschouwd en wordt de strengste geheimhouding
bewaard, maar zonder door de wet verplicht te
worden, geven kooplieden evenmin als particulieren
gaarne opening van boeken. Daar zjjn toch vragen
bjj die de perken van alle bescheidenheid te buiten
Bijna verdronken.
Heden-ochtend omstreeks half negen gingen bet
10-jarig dochtertje van den heer P. C. M. Jansen
en het 11-jarig dochtertje van den heer J. T. J.
Melchers gezamenljjk naar de Zustersschool aan
de Korte Haven, toen zjj, het «kippenbruggetje"
gepasseerd, aan de overzjjde langs den waterkant
naar de Vest gaande, arm aan arm daaraf gleden
en te water geraakten.
De meisjes zouden zeker verdronken zjjn, zoo
de 20-jarige Antonie van der Pluym, aan de over
zijde op een zandschuit werkzaam zjjnde, niet te
water was gesprongen en er in geslaagd was haar
op het droge te brengen, waarbjj nog anderen
hielpen, o.a. zekere Groeneweg door het toesteken
van een haak. Bjj den mouter J. Dries in de
Branderssteeg binnengebracht, werden zjj daar
door diens vrouw liefderjjk geholpen en moesten
zjj, nadat droge kleeren waren aangebracht, op
advies van dr. De Bruin aanstonds naar huis
en naar bed gaaD. Oogenschjjnljjk hadden zjj geen
letsel bekomen.
Bjj den te Amsterdam gehouden
openluchtwedstrjjd in het gewichtheffen en worste
len om 't kampioenschap van Nederland, uitgeschre
ven door den Nederlandschen Bond van kracht- en
sportverenigingen, behaalde de heer D. Verboom,
lid der vereniging «Kracht door Oefening", alhier,
een derden prjjs in het zwaar gewichtheffen.
M o r g e n-( W o e n s d a g)o chtend zullen
6 tuinlieden, in dienst bjj Gemeentewerken, onder
leiding van den opzichter der plantsoenen, den
heer J. K. Dominicus, naar Zeist vertrekken, ten
einde aldaar de Tuinbouwtentoonstelling te be
zoeken.
Door he) Kantongerecht alhier is
de 30-jarige W. P., een echte drinkebroer, die
binnen den tjjd van 1 jaar reeds 8 keer is bekeurd
wegens openbare dronkenschap, voor hetzelfde feit
Voorzitter
A. Brants.
Tegenwoordig13 leden.
Installatie.
Na opening der vergadering stelt de Voorzitter
allereerst aan de orde het beëedigen en installee-
ren der nieuw benoemde Raadsleden, nadat hjj
door den Secretaris het betrokken besluit van
Ged. Staten heeft doen voorlezen.
Den Secretaris wordt verzocht, de leden binnen
te leiden.
Nadat zjj zich voor den Voorzitter hebben
geplaatst, leggen, nadat hun gevraagd is, of zjj bereid
zijn de eeden of beloften af te leggen bjj art. 39
der Gemeentewet voorgeschreven, en daarop beves
tigend hebben geantwoord, achtereenvolgens de hee
ren mr. W. H. Jansen, A. C. A. Nolet, F. J. Smit,
N. van der Velden, J. van der Meer en H. van der
Drift de voorgeschreven eeden af.
De Voorzitter wenscht hun geluk met hunne
benoeming. Op hem rust de plicht hun een kort
woord van gelukwenscbing toe te voegen. Den
meesten hunner behoeft hjj niet te zeggen wat zjj
aanvaard hebben zjj weten dit door jarenlange
ondervindingslechts voor een hunner is 't iets
nieuws. Welnu, vervolgt voorz., volgt het voor
beeld uwer voorgangers en tracht allen te zamen
werkzaam te zjjn voor het heil en welzjjn der
gemeente SchiedamStreeft er naar in zorg en
moeite, in voorspoed en blijdschap, in eenheid
samen te staan en op te trekken voor het heil der
gemeente Schiedam. En gedenken wjj ook hen die
zijn heengegaan éen uit vrije keuze, omdat zjjn
betrekking niet toeliet zooveel tjjd aan de ge
meente te offeren een ander omdat hjj de gemeente
gaat verlaten spr. meent hun aller leedwezen
over hun heengaan te mogen overbrengen.
Ten slotte verzoekt voorz. hun plaats te nemen,
lhans zqn tegenwoordig 19 leden.
Notulen.
De notulen van 3 Augustus jl. worden goedge
keurd, die van 17 Augustus d.a.v. worden ter
goedkeuring verdaagd.
Ingekomen stukken.
°.orzitter doet mededeeling, dat bij B. en
W. zqn ingekomen
Van den Minister van Binnenlandsche Zaken,
missive houdende mededeeling dat het besluit van
den Kaad d.d. 3 Augs. ter benoeming van dr. R.
van der Meulen tot leeraar van het Gymnasium,
wordt goedgekeurd;
Kennisgeving
m'ss'»e houdende mededeeling dat in de
tijdelijke benoeming van F. M. Friederich en J.
Smit tot leeraar aan de Burger-Avondschool gedu-
berust Cursus 1909/10 door hem zal worden
Kennisgeving
Idem missive houdende mededeeling dat het
besluit van den Raad dd. 17 Augs. jl. ter benoe
ming van den heer J. van Andel, tot tijdelijk
Kennisgeving
Van Ged. Staten dezer provincie, missive ten
geleide van de door hen goedgekeurde kohieren
Kennisgeving
Idem missive ten geleide van het door hen goed
gekeurde Raadsbesluit d.d. 17 Augustus jl. tot
verkoop van een perceel grond aan de Nassaustraat,
hoek 1 rins Mauritsstraat, ter breedte van 27 M
Kennisgeving
Idem missive ten geleide van het door hen goed
gekeurde Raadsbeluit d.d. 17 Augustus jl? tot
overnamen van de Vriendschapstraat en de ver-
j?e boifwj .0r raa 1 voor zoover daar langs
Kennisgeving
Idem missive ten'geleide van een afschrift van
bun schrqven van het Raadslid P. de Bruin in
zake het in gebruik geven van het Exercitieter
rein - De Voorzitter doet de betrokken missive
voorlezen waarna zich daarover nog eenige dis
cussie ontspint, waarop we terugkomen.
Kennisgeving
Ingekomen van B. en W.
Ged' ,ntaien dezer provincie, besluit d.d.
30 Augustus/2 Sept. B no. 2394 (1e Afd.) G.S.
no. 5, waarbq zjj bepalen, dat de heeren mr. W.
IF Jansen, A. C. A. Nolet en F. J. Smit op 7 Juli
1J.J9 in kiesdistrict I gekozen en de heeren N.
van der Velden, J. van der Meer en H. van der
Drift, op 17 Juli 1909 bjj herstemming gekozen,
in de kiesdistricten II en III tot leden van den Raad
dezer gemeente behooren te worden toegelaten I
Kennisgeving
Van B. en W. missive houdende iuzending van
de begrooting der plaatseljjke inkomsten en uit
gaven voor 1910 met de daarbjj behoorende ifle"
morie van toelichting
Kennisgeving. De begrooting met memorie
zal worden gedrukt, aan de leden rondgedeeld fi"
algemeen verkrjjgbaar worden gesteld
Idem missive houdende voorstel tot het vastelle0
van den pensioen-grondslag voor den met ingang
van 1 September jl. benoemden leeraar aan hef
Gymnasium in Ned. taal en letterkunde, den beer
R. van der Meulen, en wel op f200.—
B. en W. stellen voor den grondslag aldus vasf
te stellen
Hiertoe wordt besloten.
Idem missive houdende voors'.el om aan bet
politiepersoneel voor de goede diensten op 31
Augustus jl. betoond een buitengewone belooning
toe te kennen en wel aan de inspecteurs elk
f5.—, de hoofdagenten elk f3.50 en de agenten
le en 2e klasse en den veldwachter elk f 2,50
B. en W. stellen voor hiertoe te besluiten.
Dienovereenkomstig besluit de Raad
Idem missive houdende mededeeling dat de dames
Wenneker den grond voor hare villa, benoodigd
ter verbreeding van het trottoir kosteloos aan de
Gemeente hebben aangeboden
B. en W. stellen voor hen te-machtigen den
grond te aanvaarden en de geefsters namens de
gemeente dank te betuigen voor hare belangrjjke
bjjdrage tot verfraaiing en verbetering onzer stad
De heer mr. Jansen vraagt of nu het bek
op kosten der gemeente zal worden verplaatst.
De Voorzitter zegt, dat 't de bedoeling
van het College is, aldus te handelen, dankbaar
voor de schoone daad.
Tot aanvaarding wordt besloten
Idem missive houdende verzoek tot goedkeuring
op hunne handelingen om voor het aanleggen van
de aardlanen aan de St. Liduinastraat en hare
zjjstraten langs de Ambachtschool te verkoopen
en daartoe het aanbod van havenwerken van Rot
terdam 25.000 M3. zand te accepteeren tegen 30
ct. per M3 geleverd op het terrein
De gevraagde goedkeuring wordt verleend
Van de Schiedamsche Slagers vereeniging «On
derling belang", adres dd. 25 Aug. jl. houdende
verzoek om ontheffing van de haars inziens onbil
lijke heffing van keurloon van vleesch
In handen van B. en W. gesteld om advies.
Van den heer M. van der Vlies, missive hou
dende dankbetuiging voor zjjn benoeming tot
boekhouder van het Grondbedrijf,
Kennisgeving
^Van het bestuur der Schiedamsche IJsvereeniging
adres houdende verzoek haar voor het a.s. winter
seizoen de beschikking te geven over het Zuider
gors om daarop na inundatie haar banen te kun
nen aanleggen
De heer De Bruin vraagt dat B. en W. met
het bestuur der IJsclub iu overleg zullen treden,
opdat de entrees wat matiger gesteld worden en
dus meer dan het vorig jaar het groote publiek
van de ijsbaan gebruik zal kunnen maken.
De Voorzitter verzekert, dat B. en W. deze
opmerking ter harte zullen nemen en aldus zullen
werkzaam zjjn, waarna dan in de volgende verga
dering hieromtrent advies zal kunnen worden uit
gebracht.
In handen van B. en W. gesteld om advies -
Van J. J. van den Tempel en 38 anderen allen
winkeliers, adres houdende verzoek tot opheffing
van de Zaterdag-avond-markt, wegens de schade,
welke zjj daarvan ondervinden
In handen van B. en W. gesteld om advies.
Agenda.
Gelo ofsbrieven.
Aan de orde is
Onderzoek der geloofsbrieven van de heeren
J. M. van der Schalk en C. Klein, gekozen tot
leden van den Raad;
Door den Voorzitter wordt overeenkomstig art.
39 van het reglement van orde voor den Raad,
een commissie tot onderzoek benoemd, bestaande
uit de heeren Mr. J. C. von Briel Sasse, A. Gouka
en B. A. J. Wittkampf. Gedurende het onderzoek
wordt de vergadering geschorst.
Na heropening deelde de heer mr. von Briel Sasse
mede, dat de commissie de geloofsbrieven heeft
onderzocht en volkomen in orde bevonden, en
adviseert de commissie tot toelating van de beide
gekozenen
Nadat de voorzitter de commissie heeft bedankt
voor haar bemoeiing, stelt hjj voor beide geko
zene leden toe te laten, waartoe zonder hoofde
lijke stemming wordt besloten.
[De zitting duurt voort.)
De moord te Gouda. Omtrent dezen
moord wordt nader gemeldDe drie gebroeders
Zomerdijk te Gouda kregen gisternacht halfeen
aldaar met drie andere personen, waaronder zeke
re B. en S., die thans in hechtenis zjjn, ruzie.
Twee van de broeders gingen huiswaarts, doch de
derde, een 29-jarige slagersknecht, liep met de
anderen mee. Zomerdjjk werd toen aangegrepen
met stok geslagen en ten slotte met een mes ge
stoken in den hals, waarna de drie vechtersbazen
wegliepen. Ook Zomerdjjk liep nog een eindje
door, doch kon spoedig niet verder en viel neer.
Op aanwijzing van anderen werd hjj later door een
politieagent gevonden. Dr. Bejjer constateerde
slagaderbreuk, zoodat de mishandelde is doodga
bloed.
Het onderzoek duurde den geheelen ochtend. De
vermoedelijke daders B. en S., twee bjj de justifie
bekende jongelingen, bljjven in hechtenis. De der
de persoon, die bjj de vechtpartij tegenwoordig
was, scbjjnt geen schuld te hebben.
B. heeft bekend den doodslag te hebben gepleegd.
Het mes, waarmede de daad is bedreven, werd ten
huize zjjner ouders op een zolder gevonden en in
beslag genomen.
Nader wordt nog uit Gouda gemeld
De politie uit Rotterdam was gisteren met twee
doctoren van daar te Gouda, om de sectie op
het van den vermoorden Zomerdjjk te verrichten.
Deze sectie toonde aan, dat den verslagene een
