Dagblad mor Schiedam en Omstreken.
u
32ste Jaargang.
Zaterdag 18 September 1909.
No. 9517.
EERSTE BLAD.
Buitenlandsch Nieuws,
Verspreid© berichten.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2,per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter,
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van be wijsnummer,
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt iweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
ljjke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85.
Postbus no.
Dit nummer bestaat uit twee
Waden en een Geïllustreerd Zon-
^ngsblad.
f'
Diocesane Katholiekendag, ditmaal in het
v°rsteljjk 's Gravenhage te houden, nadert met
r"ssche schreden. Nog slechts enkele dagen en van
a^e zjjden uit Haarlems bisdom van oost tot
west, van noord tot Zuid, «zoover de majesteit der
diepe zee 't ombruischt:', zal men naar Nêsrlands
hofstad opgaan, om de groote wapenschouwing
mee te maken, die sinds enkele jaren de Katho
lieken van ons bisdom onder de schutse van den
0Persten herder dezer diocese te zamen brengt.
Ditmaal zal 't de derde Katholiekendag zijn die in
°ns bisdom wordt gehouden. Na een voorafgaande
Proeve van een Noord-Hollandschen Katholiekendag
te Alkmaar, waaraan vooral de patronaten hun
aanzjjn danken, volgde de eerste algemeene Dioce-
sanen Katholiekendag, in 1907 te Delft gehouden,
daarna de Katholiekendag in 1908 te Haarlem
P'aats had, zoodat deze Katholiekendag te VGra-
t'anhage reeds met de beide voorgangers een
baardig trio in de reeks dezer illustre vergade
ringen zal vormen.
Wat in het groote Duitschland in éane «generale
versammlung" van alle Duitsche Katholieken wordt
nagestreefd, dat tracht men in het kleine Neder
land door tal van partieele, diocesane bijeenkom
sten te bereiken. Aldus kunnen ook beter de
hjjzondere behoeften van ieder diocees op den
doorgrond worden gesteld en kan men beter met
de uiteenloopende belangen van de Katholieken
10 het noorden en het zuiden, die immers onder
zoo verschillende omstandigheden leven, rekening
houden en aller belangen recht doen wedervaren.
De diocesane Katholiekendagen, zoo als wij die
0,1 sinds enkele jaren in ons bisdom kennen en
hebben medegemaakt, beoogen in hoofdzaak twee
erlei doelAllereerst zijn zij sprekende betoogin-
Ren van katholiciteit, nuttig en noodig voor het
bevorderen van de toepassing der katholieke begin
selen in het openbare leven en het instandhouden
en bevorderen der eenheid als een wapenschouwing
^'aarbjj men niet alieen de krachten overziet,
""aar door wrijving van gedachten in het debat
en in particulier gesprek, opfrissching van gedach-
ten en verwijding van den gezichtskring bereikt,
^aar daarnaast zjjn de Katholiekendagen, al
van den eersten af, machtige hefboomen geweest
eei> bepaalde richting, aangegeven door het doel
.at daar behandeld werd, Zoo groot is toch de
"vloed van een een Katholiekendag, dat men aan
e "itspraken daar gegeven, aan de besluiten daar
Gnomen, het gewicht toekent den norm te zjjn
*°°r alle verdere actie op het bijzonder gebied
at' die conclusies beheerschen,
Dok deze derde Diocesane Katholiekendag belooft
^oderom van uiterst groot gewicht te zijn voor
6 ontwikkeling der katholieke actie in de naaste
°ekomst. De opleiding der jeugd, meer bijzonder
ra het verlaten der lagere school, is het onder-
Werp der conslusies die op 27 September zullen
§en°men worden' Al is ons katholiek onderwijs
°°k in de laatste jaren ontzaglijk vooruitgegaan, zóo
ts dat 't door onze Tegenstanders wordt geroemd,
Vee', zeer veel blijft er nog te doen over voor bet
voortgezet onderwijs, zoo middelbaar en hooger
als vakonderwijs. Op verschillende plaatsen is
reeds veel voor het vakonderwijs en het voortge-
2ef onderwijs der jongelingen gedaan. Vakscholen
feekencursussen geven reeds een opleiding naar
unische bekwaamheid, zoo noodig in den levens-
flu, verbonden tevens aan de voorbereiding tot het
lristeljjk vereenigingslevenpatronaten hier en
a"r doen veel goed en de jongensbonden van al-
^er ei slag, meest onder leiding of toezicht der
vv. geestelijkheid, zijn eveneens opgericht om
er zaam te zjjn in de aangegeven richting doch
^fl dit alles ontbreekt nog te veel de eenheid en
6 Jaste lijn naar welke die patronaten moeten
erken. Ook het vakonderwijs verschilt te
2eer van inrichting en doel en wordt van t e uit-
eenloopende zijde gegeven dan dat men van een-
neid van actie zou kunnen spieken.
Voor Katholiek Middelbaar onderwjjs, nu door
de jongste wijziging der wet op het Middelbaar
Onderwijs mogelijk gemaakt, is mede nog zoo
ontzaglijk veel te doen. Voorde meerintellectueele
knapen, die niet of niet-uitsluitend den levens
kring van het handwerk ingaan, ontbreekt nog
bjjna alles op het gebied van het Katholiek Mid
delbaar onderwjjs de Hoogere Burgerscholen met
hun neutrale inrichting en den zoo dikwjjls ver-
derfeljjken omgang met knapen van allerlei aard,
veelal godsdienstloos, zjjn voor verweg de meesten nog
steeds het noodzakelijk kwaad dat zjj moeten door
maken, willen zjj het doel bereiken waarop zjj en
hun ouders hopen.
Zoo zullen dus de drie zwaarwichtige onder
werpen die op den aanstaanden Katholiekendag
in behandeling zullen komen zjjnde Patronaten;
het Vakonderwijs en het Middelbaar onderwjjs.
Inleiders van beproefde autoriteit op elk gebied
zullen conclusies, reeds vroeger gepubliceerd, ver
dedigen en bespreken, en ten slotte zullen zjj, na rjjp
beraad, al of niet gewjjzigd, worden vastgesteld.
Na de drie afdeelingsvergaderingen wordt dan,
als vroeger, éene groote algemeene vergadering
gehouden, waarin de zeereerw. heer Hageraats,
rector van het R. K. Wees- en Armhuis te 's-Gra-
venhage, de groote rede zal houden en het slot
woord door Z. D. Hw. den Bisschop, mgr. Callier,
wordt gesproken.
Terwjjl de zeereerw. heer A. J. Ciarjjs, preses
der St. Jozefs-gezellenvereeniging te Amsterdam,
het voortgezet onderwjjs in de patronaten behan
delt, en de heer Jos. Cuypers het vakonderwijs
inleidt, zal niemand minder dan dr. R. van Op
penraay S.J.,rector van Katwjjks gymnasium,het mid
delbaar onderwjjs, voor zijne rekening nemen. Het
onderwerp der groote rede van rector Hageraats,oud
professor, zal dan ook zeker wel. van onderwijskun
digen aard zjjn, waar toch de geheele dag in het
teeken van het onderwjjs staat. De Haagsche
rector, hier ook niet geheel onbekend, zal dit
onderwerp zeker op de hem eigen hoogst verdien
stelijke wijze behandelen.
Vooral in onze goede stad Schiedam, waar het
werk van het voortgezet onderwijs in de patro
naten en het vakonderwijs in de laatste jaren
zoo krachtig is bevorderd, zal zeker deze derde
Diocesane Katholiekendag geheel aan het onder
wjjs gewjjd, levendige belangstelling wekken. Ver
trouwen we dan dat een groote schare onzer ver
dienstelijke katholieke mannen, beschermheeren
van het patronaat en bevorderaars van het vak
onderwijs, naar het Haagsche onderwjjs-festjjn
zal opgaan. Schiedam, dat altjjd in de eerste
rjjen stond, waar er iets goeds op katholiek reli
gieus of sociaal gebied was te verrichten, zal zeker
bjj de illustre vergadering in den Haagschen Die
rentuin royaal en alleszins waardig vertegenwoor
digd zjjn. Kaarten a 50 ct. zjjn nu nog bjj den
secretaris, den heer F. van der Steen, FraEfois
Valentjjnstraat 203 's-Gravenhage, te verkrjjgen.
RUSLAND,
De Petersburgscke correspondent der «Neue
Freie Presse", scbrjjft over de zenuwziekte der
Tsaritsa en brengt in herinnering, aan welke
beproevingen de Tsaritsa al blootgesteld is geweest
en cog is. Voortdurend moet zjj in angst leven,
daar haar gemaal aanhoudend bedreigd wordt. De
vrees voor aanslagen zit er bjj de Keizerlijke
familie zelfs zoo in, dat de ontmoetingen van den
Tsaar met andere staatshoofden tegenwoordig
steeds te water plaats vinden. Te land bedreigen
hem te veel gevaren. De aanslagen der terroristen
hebben de Tsaritsa, die veel voelde voor de vrij
heidsbeweging, bjjna afkeerig gemaakt van het
streven om het volk vrijheden te verleenen. Toen
de Tsaar den lOden Mei 1906 de openingsrede
der eerste Doema uitsprak, wilde de Tsaritsa de
plechtigheid bijwonen. Zij zag er zoo zwak en
lijdend uit, dat alle aanwezigen medelijden met
haar kregen. Na tfloop van de plechtigheid viel
zij haar gemaal weenend om den hals. De gebeur
tenissen van bet jaar 1906 ondermijnden het
gevoelige gestel der Tsaritsa nog meer. In de lente
van 1907 ontdekte men weer een samenzwering
tegen den Tsaar. Den llden September 1907 liep
het keizerlijke jacb', de Standart, in de Finsche
wateren op een klip. Het schip kraakte alsof het
breken zou en de electrische lichten gingen uit,
De Tsaritsa dacht aan een aan«lag en was zeer
onder den indruk. Haar ontroering steeg nog, toen
ze bemerkte, dat de Kroonprins verdwenen was.
Men vond hem later op de brug met een matroos,
die het leven van den jongen had willen redden
als het schip gezonken was. Behalve dit alles,
dat al genoeg is om iemand zenuwziek te maken,
is er van zekere zjjde een lasterveldtocht tegen de
Tsaritsa 'geopend. Men verwacht nu goede ge
volgen van het verblijf in de Krim voor de Tsaritsa.
De specialisten, die pas weer geraadpleegd zjjn,
Heten zich nog al hoopvol uit. Gelijk men weet,
is 't ook de gezondstoestand der Tsaritsa, die de
oorzaak is geweest van het telkens uitstellen van
's Tsaren reizen naar de Turksche en de Italiaan-
sche wateren.
ENGELAND,
Te Birmingham, is gister een groote betooging
van liberale zjjde ten gunste van de begrooting
gehouden. Zeventig leden van het parlement za
ten op de verhooging. Arthur Chamberlain, broe
der van Jozef Chamberlain, zat voor.
Asquith legde er den nadruk op, dat de meeting
een billjjke verdeeling van de weelde vroeg. De
gekozen vertegenwoordiging van het volk moest
de beslissende stem hebben. Hjj erkende den ernst
der aanvallen door den staatsman Rosebery op de
hangende voorstellen nopens de grondbelas;ing
gericht, echter instede dat het socialisme den
laatsten tjjd intrede heeft gedaan, zjjo zjj bijna
een eerbiedwaardige antiquiteit. A=quith eindig
de met te zeggen, dat de liberalen gaarne de
uitdaging van het Hoogerhuis aannemen. Een tus-
schenbeidetreden door het Hoogerhuis in zake de be
grooting, zou de ernstigste omwenteling zijn. Dege-
beurtenissen van den laatsten tjjd waren zeide
hjj van veel dieper en ruimer beteekenis dan
het zuivere recht van het Hoogerhuis om zich
met de financiën te bemoeien.
FRANKRIJK. J
Volgens een bericht in de Parjjsche «Presse",
drongen eergistermiddag een 150 tal stakende ar
beiders de werkplaatsen van de gasfabriek op de
vlakte van Saint Denis binnen. Zjj klauterden
over de muren van de inrichting en trachtten de
arbeiders tot staking over te halen. Toen dezen
weigerden, begonnen de stakers van een loods uit,
de arbeidswilligen met steenen en stukken ijzer
te bombardeeren. Politie en gendarmes kwamen
tusschenbeide en er ontstond een handgemeen,
waarbjj zes arbeiders gewond werden, waaronder
drie zwaar.
De «Matin" meldt, dat de Miicon het vaandel
van het 334e regiment in de kazerne's nachts van
den stok is gescheurd, in stukjes gesneden en in
de W. C. 's gegooid. Een soldaat moet 't gedaan
hebben, maar men kende gisteren den onverlaat
nog niet.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
Volgens de «Neue Freie Presse" is Oostenrjjksch-
Servische commissie voor de regeling van de grens
langs de Drina in moeieljjkheden gewikkeld, Servië
heeft het voorstel gedaan de regeling van de grens
aan een internationale commissie op te.dragen.
In de diplomatieke kringen te Weenen gelooft men
niet dat Oostenrjjk-Hongarjje in dit voorstel zal
treden, maar meent men dat de bestaande moeie
ljjkheden wel uit den weg zullen kunnen worden
geruimd.
SERVIë.
De «Frankfurter Zeitung" geeft een telegram
van haar correspondent te Belgrado, dat, in tegen
stelling met de verontrustende berichten der laat
ste dagen, den toestand in Servië als zeer bevre
digend voorstelt.
«In gansch Servië", meldt dit bericht, heerscbt
rust en orde. Sedert geruimen tjjd is hier geen
sprake meer van politieke betoogingen. De regee
ring bereidt in alle kalmte verschillende wetsvoor
stellen voor de eerstvolgende Skoeptej ina-zit ting voor.
Alle geruchten betreffende een ernstige gisting
en een antidynastieke bewegiDg onder de bevol
king zjjn slechts uitvindingen van eenige buiten-
'andsche bladen, die Servië bljjkbaar vjjandig
gezind zjjn".
GRIEKENLAND.
Naar de «Matin" uit Athene verneemt is Theo-
tokis voor den aandrang van zjjn vrieuden bezwekm
en is bjj op zijn besluit teruggekomen. HjjbedaiJst
niet voor de Kamer en legt de leiding van zjjn
partjj n'el neer.
i ITALIë. i 1
De «Lokal Anzeiger meldt uit gezaghebbende
bron te weten, dat de Tsaar tot Maart in de Krim
bljjft, en de Italiaansche reis van het jaar niet
doorgaat.
Volgens de Turjjnsche «Stampa" zal de sameu-
komst tusschen koning Victor Emanuei en den
Tsaar wel plaats hebben en zou zulks geschieden
in het koninklijke jachtslot San Rossore, bjj Pisa.
Aldaar moeten reeds talrjjke Russische politie-agen-
ten zjjn aangekomen, om maatregelen te nemen
voor de veiligheid van den Tsaar.
MAROKKO. i
De Roghi doodgeschoten.
Een telegram uit Fez van 13 dezer dus vier
dagen vertraagd meldt, dat de Rohi, die in
kooi gevangen zat en waarover in den laatsten
tjjd zooveel te doen is geweest, op last van den
sultan is doodgeschoten.
Naar het schjjnt voegt het telegram hier
aan toe was Moeiey Hafid woedend over het
optreden van de buitenlandsche consuls, in ver
band met de martelingen, den gevangene van
den sultan aangedaan.
De daad van Moely Hafid zal ongetwijfeld een
pijnleken indruk maken, vooral in de diploma-
ke kringen te Fez, waar men zich bejjverd heet1
bjj den sultan een mildere straf voor den Roghi
te bedingen.
Nader wordt nog uit Fez gemeld
Boe-Hamara is Zondag-avond op de binnenplaats
van het paleis ter dood gebracht' 't Schjjnt, dat
deze maatregel is te danken aan de woede van
Moeley Hafid, nadat hjj het bezoek der,vreemde con
suls had ontvangen ter zake van de wreedheden
aan de gevangenen gepleegd. De Sultan, in het
paleis teruggekeerd, beval daarna de executie van
den Roghi Boe Hamara werd doodgeschoten in het
bjjzjjn van den keizerlijken harem.
Ten gevolge van de vertraging in de uitbetaling
van hun soldjj zjjn 1300 soldaten gedeserteerd.
De «Zeppelin III", die gistermorgen boven het
manoeuvreveld verscheen, daalde, bjj een poging
om zich in den dichien nevel te oriënteeren, in de
buurt van MerchiDgen te dicht naar den grond.
Het achterste gedeelte van het luchtschip streek
langs een eikenboom, waarbjj de stalen drjjfband
van de rechter-achterschroef brak. De trek en
steunstaugen werden op verscheidene plaatsen ver
wrongen, en eenige gaten in het omhulsel van het
achterste ballongedeelte geslagen.
Het luchtschip keerde 's avonds naar Frankfort
terug, waar het vlot landde.
Uit Madrid wordt gemeld, dat de mijnwerkers
in dienst van een Eugelsche maatschappij in het
mjjndistrict Huelva, toen hun verzoek om loons-
verhooging van de nand was gewezen, de woning
van hun directeur met steenen bombardeerden en
den directeur verwondden. Tot straf staakte de
maatschappij het werk, zoodat honderd werklieden
broodeioos werden. Het plaatselijk bestuur wil
trachten een verzoening tot stand te brengen.
Volgens de laatste berichten heeft de Gross
de laatste dagen bjj de Duitsche manoeuvres uit
muntend dienst gedaan met verkenningen. Het
luchtschip is van dradelooze telegrafie voorzien.
Volgens een telegram uit Konstantinopel
rekent de Turksche regeering vast op het bezoek
van keizer Wilhelm en koning Eduard in het voor
jaar.
Het Italiaansche bestuurbare luchtschip heeft
eergistereD, naar uit Bracciano gemeldt wordt,
een tocht van 5 uur gedaan, waarbjj het een af
stand van 239 K. M. aflegde en een hoogte van
860 M. heeft bereikt.
De volle Luxemburgsche Kamer heeft het
wetsontwerp tot invoering van de Duitsche sterke-
drankwet, met de bepaling dat de opbrengst aan
ouderdoms- en invaliditeits-verzekering zal besteed
worden, aangenomen.
Een draadberieht uit Berljjn meldt: Orville
Wright heeft een vlucht van 53 minuten uitge
voerd, in welken hjj het wereld hoogte-record,
153 roeter, geslagen heeft, zich tot een hoogte
van 180 meter verheffend. Kapitein Engelhardt
l
I i
i. i ei