Binnenland
8ta<is- en Gewestelijk Nieuws.
Verscheidene afgevaardigden, met name die uit
Nederland, wierpen een groot aantal bekenkingen
op betreffende de kwestie der solidariteit en de
vergoeding van schade in geval van aanvaring aan
personen veroorzaakt.
De door gouverneur Sosnowsky naar Nova
Zembla gezonden expedite is naar Archangel terug
gekeerd. De expeditie onderzocht een 200 werst
lang gedeelte der Oostkust van het eiland van
Soetsjoi Nos tot aan het Admiraliteits-sehiereiland.
Daarbij werd een gemakkelijke slechts 30 werst
lange doorvaart tusschen de Kruisbaai aan de
Berents-zee en de Karazee ontdekt. Aan de Kruis
baai is men op steenkolenbeddingen gestooten. Het
plan is gevormd aan deze baai een visscherskolonie
te stichten.
De soldatenmishandelingen in het Duitsche
leger nog niet tot het verleden behooren, leert
ons het geval van een sergeant van het 2e Han-
noveraansche inlanterieregiment, die zich voor den
krijgsraad te verantwoorden heeft wegens niet
minder dan 56 gevallen van mishandeling zijner
minderen en wegens machtsmisbruik. Volgens de
getuigen heeft hij zjjn soldaten geslagen, gestompt
met een geweerkolf, met zjjn sabel op de vin
gers getiktoorvjjgen en schoppen waren aan de
orde van den dag. Op een avond zelfs heeft hjj de
manschappen van 9-11 uur laten exerceeren,
schrobben en vegen. De eisch tegen den sergeant
was 5 maanden gevangenisstrafde krijgsraad
echter vond de gepleegde en bewezen feiten niet
zoo erg en veroordeelde hem tot 6 weken arrest
De overgangsrechten, die de gemeente Berljjn
heeft, hebben in 1908 834,000 mk. meer opgele
verd dan bjj de begrooting geraamd was. De
geraamde opbrengst bedroeg 3£ millioenj mk.
Meer dan de helit van het overschot heeft de
gemeente te danken gehad aan het warenhuis
van A. Wertheim, dat bjj zjjne verandering in een
naamlooze vennootschap 428,000 mk. overgangs
rechten aan de gemeente had te betalen. Het
grondbezit van de ffrma was op 42,800,000 mk.
waarde geschat.
De nieuwe Perzische regeering is er einde
lijk in geslaagd geld los te krjjgen van den oud
oom van den sjah, Zill-es-Sultan. Deze heeft 400.000
francs in contanten aan de regeering uitbetaald
en beloofd binnen 4 maanden nogmaals 700.000
francs te zullen geven. Als waarborg voor het
nakomen van zjjn belofte dienen de uitgestrekte
landerijen, welke bjj bezit. Men heeft nu ook een
minister van Buitenlandsche Zaken gevonden in
plaats van Nasr-el-Mulk, die voor het ambt be
dankte, in Ala-es-Sultaneb, vroeger gezant te
Londen en een tjjd lang onder Mohammed Ali
minister.
Tengevolge van buitengewoon hevige regens,
zjjn honderden bunders land in South-Warwicks
hire, Zuid-Wales, overstroomd. In laag gelegen
districten staan de huizen onder water; de rivie
ren wassen nog steedshonderden menschen zjjn
dakloos. Ook in Ilfracombe hebben overstroomin
gen plaats gehadde regenval is daar grooter
geweest dan in de laatste 35 jaar. In Zuid-Wales
verloren drie personen het leven.
Volgens de Londensche dagbladen heeft een
Eogelsch officier een luchtvlieger uitgevonden»
die zich thans bevindt in het kamp van Shorneliff
bjj Folkestone. Dit toestel, dat geheel afwjjkt
van de Fransche en Amerikaansche modellen, is
van uitsluitend Engelsche fabricatie.
Een draadbericht uit Berljjn meldt:
Het toestel van Bleriot men weet dat deze
naar Keulen vertrokken is is door de maat
schappij van luchtscheepvaart in beslag genomen,
die hem verwjjt niet voldoende deel genomen te
hebben aan de proeven. Het geschil zal onderwor
pen worden aan het internationaal sportcomité.
Kapitein Baldwin en de heer Tourlison, beiden
met een bestuurbare luchtballon, zjjn van New-
York naar Albany vertrokken gelegen op 140
mjjlen afstand. De wedvaart is georganiseerd door
de «New-York World" die een prjjs van 50.000
francs uitlooft, j
Uit Madrid wordt geseind, dat in Grenada
een aardschok is gevoeld. Bijzonderheden ontbre
ken nog.
Gisteren heeft in de Guild Hall te Londen
de verkiezing plaats gehad van den nieuwen lord-
mayor, sir John. Knill. Volgens het gebruik zal
hjj voor dit jaar den mayor, sir George Truscott,
opvolgen.
Nispen (Njjmegen), Van Sasse v. Ysselt, Van Vljj
men en Nolens. Het heeft de aandacht getrokken,
dat in ééne afdeeling de heer Kuyper niet presi
dent is geworden. «Land en Volk" merkt daar
over op
«In de vierde afdeeling zat dr. Kuyper. Er zjjn
daar ingedeeld 12 leden van de rechterzijde, 6 van
links. Hoewel er van de 12 rechtsche leden
slechts 4 katholiek zjjn, werd niet dr. Kuyper,
maar de heer Van Sasse van Ysselt voorzitter.
Dit kon reeds op zich zelf de aandacht getrok
ken hebben, maar had toch een toevallige uitslag
kunnen zjjn van oorzaken, als wjj boven noemden.
Van »L. en V." is echter hoofdredacteur het
bekende Kamerlid Marchant. Die kon dus wel
iets meer van de zaak weten. En inderdaad is
ons bjj nadere navraag gebleken, dat de keuze van
den heer Van Sasse van Ysselt niet bloot toeval
is. De zaak krjjgt voor dr. Kuyper een nog onaan
genamer aanzicht, nu hjj zelfs niet tot vice-president
werd gekozen, maar dr. De Visser. Intusschen is
het nog mogeljjk, dat dr. Kuyper om een of andere
reden vooraf te kennen had gegeven, dat hjj niet
in aanmerking wenschte te komen (het bedanken
voor een benoeming strjjdt in de Kamer tegen de
gewoonten). Daar zou «De Standaard" ons misschien
over kunnen inlichten.
De afgevaardigde voor Sneek.
Bjj de familie van den heer Coljjn hier te' lande
is bericht ontvangen, dat de heer Coljjn zich 7
October te Batavia op de Koning Willem I zal
inschepen. De boot arriveert 31 Oct, te Genua-
(Vad.)
H. J. Lovink.
Het »N. v. d. D." meldt, dat de heer Lovink
over 5 jaar uit Indië denkt terug te keeren, «als
vrjj en onafhankelijk man".
Verder verneemt het blad, dat de heer Lovinck
op reis naar Indië zjjn voorganger te Buitenzorg
niet zal kunnen ontmoeten in het Zuiden van
Frankrjjk geljjk hjj voornemens was daar
prof. M. Treub, uit Indië terugkeerend, voorloopig
te Kaïro blijft.
Het Ned. rundvee-stamboek.
Naar wij vernemen heeft de heer Iman G. J.
Van den Bosch, te 's Gravenhage, hoofdinspecteur
van 'tNederl. Rundvee-Stamboek, zjjn ontslag ge
vraagd en zal hjj zich naar Rusland begeven, om
daar in een soortgelijke betrekking bjj de Russi
sche Regeering te worden geplaatst. (Nws.)
J. B. Verhejj.
De afgevaardigde voor Rotterdam III, de heer
J. B. Verhejj, zal wegens ongesteldheid de eerst
komende weken niet aan de Kamerwerkzaamheden
kunnen deelnemen.
Hoogste barometerstand 763.7 te Biarritz.
Laagste barometerstand 747.3 te Haparanda.
Verwachting tot den avond van 1 October zwak
ke noordelijke tot westeljjke wind, toenemende
bewolking, mogeljjk regen, koeler.
Bepalingen betreffende absint.
De commissie van rapporteurs voor het wets
ontwerp, houdende bepalingen betreffende absint
is van oordeel, dat door de gewisselde schrifturen
de openbare beraadslaging over het voorstel ge
noegzaam is voorbereid. (Huisgez.)
De Christ. Hist, partij.
14 October a.s. wordt in Amsterdam een ver
gadering geboHden van het nationaal comité der
christeljjk-historische party.
Van het Loo.
Men meldt van het Loo:
De bouw van de nieuwe Kon, stallen begint
thans flink op te schieten. Het buitenwerk is
reeds vrjjwel klaar, het binnenwerk echter zal nog
wel eenige maanden vorderen, zoodat een en an
der niet voor April in gebruik zal kunnen worden
genomen.
Z. K. H. Prins Hendrik komt persoonlijk dage
lijks meermalen een kjjkje nemen. Het geheel
ziet er keurig uit en ligt met het front naar het
paleis gekeerd.
Achterstan dsontwerpen.
Staatscourant no. 228 bevat de wet van den
27sten September 1909, tot onverwijlde bestrijding
van den achterstand bjj sommige gerechten.
Vrijzinnig-democratische Kamerclnb.
De vrjjzinnig-democratische Kamerclub koos
mr. Drucker tot haar voorzitter en mr. Limburg
tot secretaris. (L. en V.)
Depot der marechaussee.
Door het rjjk zjjn voorloopige onderhandelingen
aangeknoopt tot het koopen van circa 20,000 Ms
grond aan den Zwolschen weg op Het Loo, waar
by eventueele goedkeuring door de Staten-Gene-
raal zal gevestigd worden het depót van het wa
pen der marechaussee, welk depót tevens oplei
dingsschool zal zyn en ongeveer 80 manschappen
met paarden sterk wezen zal. Behalve een ka
zerne, worden er nog verschillende andere ge
bouwen gevestigd, o. a. een commandantswoning,
manege, enz. (Ned.)
Dr. Kuyper gepasseerd?
Uit 's-Gravenhage wordt aan «De Tjjd" ge
schreven
De Tweede Kamer is, zooals uit ons Kamerover
zicht bekend zal zijn, opnieuw in de gebruikelijke
vjjf afdeelingen verdeeld. Deze afdeelingen verkiezen
haar eigen voorzitters en onder-voorzitters. Door
toevallige aanwezigheid van de eene, afwezigheid
van de andere partjj kan die keuze soms eigen
aardige verrassingen opleveren. Zoo zyn van de
5 voorzitters nu 4 katholiek, n.l. de heeren Van
Art 19 gemeentewet.
De raad der gemeente Stad-Doetichem besloot
gisteren met 7 tegen 3 stemmen, die van de hee
ren Loke, Van Enst en Anderson, aan 't raadslid,
den heer Velsink, te berichten, dat de raad van
meening is, dat hjj door zyn faillissement een der
vereischten, genoemd by art 19 der Gemeentewet,
heeft verloren, en hjj dus van rechtswege ophoudt
lid van den raad te zjjn.
Het incident met de Hralen.
Inzake het onderzoek betreffende het gebeurde
met de Zweedsche onderzeeboot «Hvalen" wordt
vanwege de regeering met inwinnen van inlichtin
gen voortgegaan.
O. a. werden informaties gevraagd aan den pre
sident van de rechtbank te Haarlem, in verband
met de verleende machtiging tot leggen van be
slag op het schip.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 30 September 1909, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bffdt.
Gemeenteraad.
Op de Agenda der openbare vergadering van den
Gemeenteraad, op Dinsdag 5 October a.s., des
n.m. 2 uur, staan o.rn. de volgende voorstellen
1. Voorstel van B. en VV. tot toekenning eener
verhooging der jaarwedde aan den onderwijzer aan
school F. J. van Meurs.
2. Voorstel van B. en VV. tot wjjziging der
verordening, regelende de belooning van vakonder-
wjjzeressen in nuttige handwerken.
3. Adres van den Schiedamschen Bestuurders-
bond, om evenals het vorige jaar, voor de winter
maanden een localiteit te mogen gebruiken ten
behoeve van het door hen te geven onderwjjs in
Nederlandsche taal, lezen enz., met praeadvies van
B. en W.
4. Adres van de Schiedamsche IJsvereeniging
om gedurende het a.s. winterseizoen op het Zui
dergors ijsbanen te mogen aanleggen, met praead
vies van B. en W.
5. Voorstel van B. en W. om thans over te gaan
tot de eindstemming over de verordening op het
Werkloozenfonds.
6. Adres van D. de Lange, dat de Raad, terug
komende op de beslissing van 7 September j.l.
verkoope een stuk grond, gelegen op den hoek
van de Nassau- en Schoolstraat met praeadvies van
B. en W.
7. Adres van de vereeniging «Schiedamsch
Volksbadhuis" om steun van de Gemeente voor
de oprichting van een nieuw volksbadhuis, met
praeadvies van B. en W.
8. Voorstel van B. en W. tot vaststelling van
een Werkliedenreglement.
R. K. Ziekenhuis.
Bjj den Gemeenteraad is ingekomen het verzoek
van den zeereerw. heer pastoor-deken H. J. A.
Coppens, namens zjjn principaal, voorden bouw van
een R. K. Ziekenhuis, vragend om afstand van het
perceel grond, ter breedte van 100 M. van het ver
lengde van de Nassaustraat en 150 M. ter diepte
van het verlengde van de Schoolstraat, en zulks
tegen den pry's van f5.50 p. M3.
W erklieden-Reglemeut.
B. en W. hebben bjj den Raad ingezonden een
schrjjven van de door hen samengestelde Commis
sie, belast met het ontwerpen van een Werklieden-
Reglement een bjj dat schrjjven ingediend ontwerp
en een memorie van toelichting.
Het schrjjven der betrokken Commissie luidt
aldus
«Bjj Uw schrjjven van 28 Juni 1907 A 414/5
werd onze Voorzitter uitgenoodigd om met de an
dere voorzitter uitgenoodigd om met de andere-
voorzitters en daarvoor aangewezen leden der Com
missies van Bijstand voor- en de hoofden van de
Gasfabriek en Waterleiding, de Gemeentewerken
en de Gemeente-Reiniging over te gaan tot het
ontwerpen van een werklieden-reglement.
«Wjj hebben ons niet zoo spoedig van onze taak
kunnen kwijten als wjj zelf wel wenschten. Het
vorderd langen tjjd voor ieder der leden in de
gelegenheid geweest was kennis te nemen van het
vrjj omvangrjjk dossier, waarin zooveel mogeljjk
by een gebracht was wat elders met betrekking
tot ons onderwerp was geregeld. Wjjders was het
een bezwaar de negen leden bjjeen te roepen tegen
een dag, waarop allen tegenwoordig konden wezen,
en de voltalligheid van onze vergaderingen was
noodig om ieder der leden in de gelegenheid te
stellen omtrent de punten van verschil zijn gevoe
len voor zijne medeleden uiteen te zetten.
«Toen eindeljjk ons voor-ontwerp gereed was
meenden wjj de betrokken werklieden in de gele
genheid te moeten stellen, zich over dit voor-ont
werp uit te spreken. Hunne opmerkingen zjjn door
ons ernstig overwogen en enkele daarvan gaven
ons aanleiding in ons ontwerp wijzigingen aan te
brengen.
Wjj hebben de eer U thans een ontwerp-regle-
ment met memorie van toelichting aan te bieden,
met welke aanbieding, naar wjj meenen, aan onze
opdracht is voldaan."
De MemSrie van toelichting op het Ontwerp-
werkliedenreglement laten wjj thans hieronder
volgen
Lang voordat in verschillende gemeenten een
werkliedenreglement werd voorgesteld en, hier
uit eerljjke overtuiging, elders weer uit zucht tot
navolging tot stand kwam had Schiedam reeds,
dank zjj het initiatief van het raadslid den heer
M. C. M. de Groot, deze zaak in hoofdtrekken
gerege»d, al bleef de naam ook aan de nieuwe
regeling vreemd.
«Sedert 5 December 1893 bestaat de bepaling,
dat geen gemeentewerkman, zonder zich te hebben
kunnen verdedigen, zoo maar kan worden gestraft
of weggezonden. En dat komt ons voor de hoofd
zaak te zjjn. Een, tot in de kleinste bijzonder
heden, omschrjjven van ieders recht en ieders
plicht, ljjkt op papier fraai, maar voert o.i. op
den verkeerden weg.
«Evenmin als de wereld wordt geregeerd door
reglementen, wordt arbeid geleid of verricht door
stroomen van inkt, en bergen papier. In de voor
naamste plaats hebben we noodig menschen van
vleesch en bloed, met tact en toewjjding voor
hun taak.
«Een ideale regeling zou samen te vatten zjjn
in deze woorden, dat ieder, die zjjn taak met lust
en toewjjding volbrengt, aanspraak heeft op waar
deering en behoorljjk loon, terwjjl ieder, die niet
zjjn beste krachten geeft, voor den publieken
dienst ongeschikt is.
«Wjj hebben niet zoo kort durven zjjn, en ge*
tracht bet beginsel, dat met die woorden wordt
uitgesproken, in bjjgaand ontwerp-werklieden-
reglement wat meer uit te werken, zonder t e
veel in details af te dalen.
liet stelsel der oude Fransche wetgeving het
vastleggen van beginselen ljjkt ons nog altjjd
beter dan het vooral regelen van alle onderdeelen-
Wanneer men bjj de hoofdzaak tevens de onder
deden regelen wil veroudert de regeling te spoedig,
en is men bovendien verplicht alles te regelen,
en juist dan bestaat het gevaar, dat zich later
gevallen voordoen, die men bjj het vaststellen der
regeling niet heeft voorzien. Verder leerde reeds
de geschiedenis der Romeinsche wetgeving, dat
zoodra een regel geschreven was, de spitsvondig
heid een weg zocht om den regel te ontduiken.
Wjj hebben met inachtneming van het boven
staande andere reglementen geraadpleegd en voel
den ons om zjjn beknoptheid het meest aange
trokken tot dat van Leiden.
Toch veroorloofden wjj ons hier en daar afwjj-
kingen. Zoo schreven wjj niet voor, wat wjj ook
in andere reglementen aantroffen, dat de Directeur
eens per week zitting moet houden om klachten
aan te hooren.
Heeft een werkman zjjn Directeur werkeljjk
iets te zeggen of te vragen, dan vraagt hjj ter
stond gehoor en zal, wanneer de dienst het toe
laat, dat gehoor terstond worden verleend.
Een spreekuur voor te schrjjven, waardoor ieder
werkman vrjjheid heeft zich uit zjjn werk te ver
wijderen om een uurtje met den Directeur te con
verseeren, achten wjj niet gewenscht.
Na een paar inleidende artikelen hebben wjj bjj
de bepaling omtrent de aanstelling uitgedrukt, dat
het uitreiken van een akte van aanstelling alleen
dan plaats heeft, wanneer de betrokkene er de
zegelkosten voor over heeftde akte kan hjj im
mers ten allen tjjde opvragen. De kostelooze
stukken worden hem ten allen tjjde uitgereikt.
Behoeft de gemeente de diensten van een werk
man niet dan wenschen wjj hem de vrjjheid te
laten, elders arbeid te verrichten. Ook de ge
meente leent van anderen werkkrachten. Dat
leenen kan wederkeerig geschieden.
Bjj art. 4 handhaafden wjj een bestaand voor
schrift.
In art. 6 hebben wjj met voordracht bepalingen
weggelaten, omtrent het op het werk komen. Het
zal in den regel noodig zjjn, dat de werkman op
tjjd op zjjn werk isdoch dat het steeds zoo'n
vereischte is, dat ieder geval van overtreding ge
straft zou moeten worden, kunnen wjj niet inzien.
Een werkman, die zjjn taak steeds met jjver
volbrengt, achten wjj niet vrjj om te komen, wan
neer hjj wilde belangen van den dienst zullen
hem gemeenljjk aan een bepaald uur binden maar
waar hjj jjver en verantwoordelijkheidsgevoel toont
moet een toevallige omstandigheid geen aanlei
ding zjjn tot straf, zelfs niet tot een opmerking.
Datzelfde geldt voor hem, die werkeljjk bjj on
geluk schade berokkent, al mag onverschilligheid
voor de Gemeentebelangen o.i. niet door de vin
gers worden gezien.
Aan art. 8 hebben wjj een slotbepaling toege
voegd, om duideljjk te maken, dat het artikel
alleen slaat op het verrichten van arbeid, in plaats
van (en niet naast) het gewone werk.
In de artt. 9 en 11 konden de daarin aange
geven onderwerpen niet geregeld worden; daar
voor loopen de eischen der verschillende dienst
takken te veel uiteen. In deze verordening bepalen,
hoe de regeling voor iederen tak van dienst tot
stand komt, achten wjj beter.
In art. 12 is zooveel mogeljjk het bestaande
behouden.
Met de artt. 13 en 14 voerden wjj een nieuw
beginsel in.
Zoolang de werkman niet bjj ziekte zjjn volle
werkloon krjjgt, is hjj verplicht zich te verzekeren
tegen een kwade kans, die hjj niet kan dragen.
Dat de werkman, die bjj verschillende fondsen
verzekerd is tegen ziekte, zich tegenover zjjn gezin
verplicht kan gevoelen om het verzekerd aantal
weken per jaar ziek te wezen, achten wjj verkeerd.
Daartegenover is in acht te nemen, dat de man,
bjj werkeljjke ziekte, zeker niet minder behoeften
heeft, dan in gezonde dagen.
Laat daarom de gemeente den werkeljjk zieken
werkman het volle loon betalen dat kan geen
schade zjjn en in moreelen zin niet anders dan
winst geven. Fraude dient echter streng tegen
gegaan, daarom onze straffe slotbepaling.
Art. 15 komt ons voor, de noodzakelijke aan
vulling der vorige artikelen te zjjn.
In art. 16 hebben wjj de gemeente een voor
beeld willen doenhgeven, hoetegenover militieplich-
tigen gehandeld moet worden.
Hoezeer wjj de straffen 't liefst zoo geregeld
zieD, dat ze kort op de overtreding zullen volgen
en niet, door te lang nawerken, verbitteren, meen
den wjj met de bepaling van art. 17 sub c een
afwjjking van dat beginsel te moeten toelaten,
omdat dit buiten berisping 't eenige strafmiddel
is, dat niet op het gezin van den werkman neer
komt.
Wjj stelden de volgorde anders dan gewoonlyk
in de reglementen voorkomt, omdat wjj niet den
indruk willen versterken, dat de zwaarste straf
eerst mag opgelegd worden wanneer de lichtere
vruchteloos zjjn toegepast.
De eindbeslissing over de geschillen behoort o.i.
in alle gevallen bjj Burgemeesters en Wethouders
te berusten. Het is ons bekend, dat door een
