Staten-Uoneraal.
Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
In onze Vroedschap.
t TWEEDE KAMER.
Bjj nota van wjjzigingen op de begrooting voor
bet departement van koloniën voor 1910, wordt
f 4000 aangevraagd.
De Roomsch-Katholieke missie in Suriname heeft
zich 10 jaar geleden vrjjwillig verbonden om een
sedert geleidelik tot 10 geklommen aantal
R. K. liefdezusters beschikbaar te stellen, teneinde
als verpleegsters in het militair hospitaal te Para
maribo dienst te doen. De missie ziet zich thans
verplicht daarvoor een 14-tal zusters te bestemmen,
waarvan zjj niet alleen de onderhoudskosten, maar
bovendien de passagekosten van en naar Nederland
moet betalen. Het gouvernement verleent in totaal
f 2500, zoodat het ontbrekende door de missie uit
eigen middelen moet worden bijgepastwaartoe zij
thans niet meer in staat is.
In afwachting van een definitieve regeling der
geldelijke positie van de R. K. verpleegsters, welke
aan de orde is gesteld, stelt de regeering thans
voor meer financieelen steun te verleenen, bestaande
in een vergoeding van de passage-kosten van Neder
land naar Suriname ad f 4000 van de 10 thans in
het hospitaal werkzame verpleegsters.
Van het Loo.
H. M. de Koningin maakte gistermiddag met
H. M. de Koningin-Moeder een rjjtoer in victoria
met vierspan over Hoog-Soeren en door het Kon.
Park.
Te 6.45 vertrok H. M. de Koningin-Moeder, in
gesloten rijtuig, tot het station door H. M. de
Koningin uitgeleide gedaan. Deze was thans ver
gezeld van freule Rengers, hofdame, en graaf
Schimmelpenninck, adjudant.
Op het eerste perron nam H. M. hartelijk af
scheid van Hare Moeder, die een eenvoudig
bouquet veldbloemen droeg.
Mr. Veegens directeur-generaal van den
landbouw
Uit Den Haag wordt aan de «Tel." gemeld,
dat de oud minister en ex-Kamerlid mr. J. D.
Veegens zeer waarschijnlijk den heer Lovink als
directeur generaal van den landbouw zal opvolgen.
De verkiezing in Gulpen.
Zaterdagavond vertoefde een der atdeelingschefs
der Provinciale Griffie van Limburg, in opdracht
van de Ged. Staten van Limburg, te Gulpen ten
einde de verzegelde pakketten met stembiljetten
en processen-verbaal van de jongste Kamerver
kiezing in ontvangst te nemen, en naar Maastricht
over te brengen.
De bedoelde bescheiden werden reeds van hier
naar Den Haag verzonden. (L. K.)
Het nieuwe Kamerlid.
De heer F. H. de M ftvitó V adtuililSllQ"
teur aaiworclc dan w«*cisiaat, die voor
p..., - der Tweede Ka mpr io ^folr/xnM,
werd m het jaar 1861 geboren en is thans dus
48 jaar oud.
Na de vroegere Polytechnische school te hebben
bezocht bij deed niet het ingenieursexamen
werd de beer De Monté in April van het jaar
1892 als adjunct-commies geplaatst aan het de
partement van waterstaat, onder hetwelk toen nog
handel en nijverheid ressorteerde. In April 1896
verkreeg bij den rang van commies en drie jaar
later, April 1899 den hoofdcommiesrang, waarna
hjj in April van het jaar 1901 werd bevorderd tot
referendaris.
Vijf jaar later, in April 1906, verkreeg de heer
De Monté den inmiddels geschapen rang van ad
ministrateur, en werd speciaal belast met het beheer
van de afdeeling spoorwegen. Deze functie heeft
hij dus tot heden gedurenden drie-en-een half
jaar bekleed.
Het nieuwbenoemde Kamerlid zal nu, ingevolge
het Kon. besluit van 5 Febr. 1868, als bezoldigd
landsambtenaar, behoorende tot een der departe
menten van algemeen bestuur, als Kamerlid zit
ting zal hebben genomen, van rechtswege van
zjjn ambt ontheven zjjn en in het genot van
verlofstractement komen.
Mevrouw Yan Marken, f
Te Delft is eergisteravond op 63-jarigen leeftjjd
overleden Agneta Wilhelmina Johanna Matthes,
weduwe van Jacob Cornelis van Marken, den be
kenden groot-industrieel. In Agneta Matthes, die
uit een oud, voornaam Amsterdamsch geslacht
sproot, is een vrouw heengegaan van groote be
gaafdheden en rijke talenten, welke zj anderen
ten zegen aanwendde. Zjj heeft Van Marken in
zijn arbeid krachtig gesteund; met groote mild
heid deed zjj in stilte wel, voornamelijk daar, waar
gancch de samenleving vroeg. Voor werkloosheid,
vacantie-kolonies en andere instellingen van sociaal-
opbouwende strekking deed men op haar nooit
vergeefs beroep. Haar huwelijk bleef kinderloos
maar in menig gezin, gezegend met talrijk kroost,
deed zjj de nevelen van nijpende zorg optrekken
Haar leven was rjjk aan zegeningen voor ander-
ren.
Onderofficieren bij de zeemacht
Door ruim 825 onderofficieren der Koninklijke
marine en het korps mariniers, is aan de Tweede
Kamer een adres gericht, waarin verzocht wordt
le. Waar zulks mogelijk is, behalve de soldjj,
aan alle gehuwden een geldelijke vergoeding uit
te betalen in plaats van de voeding.
2e. Het toekennen van een woningtoelage gelqk
aan die, welke door hunne ranggenooten bjj de
landmacht word genoten.
3e. Bjj verloven ook aan ongehuwden de voedir.g
doen uitbetalen.
Bjj het adres is een uitvoerige memorie van
toelichting gevoegd.
Huldeblijk oud-Kamerlid van Gijn.
Gister is in het lokaal van Dongen te Dordrecht
den heer van Gjjn een gouden gedenkpenning, bjj
de firma Begeer te Utrecht geslagen, door een
comité dat zich te Dordrecht gevormd had, over
handigd.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 7 October 1909, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 768.2 te Breslau.
Laagste barometerstand 732.7 te Seydisfjord.
Verwachting tot den avond van 8 October
zwakke tot matige zuidelijke tot zuidwestelijke
wind, toenemende bewolking, waarschijnlijk droog
weer zelfde temperatuur, mogelijk nachtvorst in
het Oosten.
Bevolking.
MaandSeptember 1909.
Bevolking op 31 Augustus 31863 zielen.
Geboorte 86
Vestiging. 190
276
Overlijden 29
Vertrek191
220
Meerder
Bevolking op 30 September 1909
21 huwelijken werden gesloten.
56 zielen.
31919 zielen.
Gemeentebegrooting.
Afdeelingsonderzoek.
Algemeene Beschouwingen
II. Een der leden verklaart dat deze begrooting
op hem een treurigen indruk heeft gemaakt en
hg wijst er op dat het percentage van de inkom
stenbelasting nu reeds 4.6 resp 4.4 bedraagt.
Dit is zelfs hooger dan te Rotterdam geheven
wordt. Wel is het hem bekend dan van Rijks
wege plannen zjjn gemaakt om de gemeenten te
hulp te komen, maar dit zal naar bet oordeel
van bedoeld lid niet veel baten, omdat niet de
goede weg is ingeslagen. Beter zou hjj gevonden
hebben een rijksinkomstenbelastingen, welke er
toe zou kunnen bjjdragen te voorkomen dat be
zitters van groote vermogens zich vestigen op
kleine plaatsen en zich aldus onttrekken aan de
bjjdragen in de gemeente, waar hun bedrijf ëe
vestigd is.
Hiertegenover werd opgemerkt dat bljjkens de
toezegging in de jongste troonrede een dereeinke
belasting reeHo ng is.
Een ander lid brengt hulde aan Gemeentewerken
voor hun zuinig beheer, maar vreest wel dat de
zuinigheid hier de wjjsheid zal bedriegen. Immers
zullen sommige straten moeten wachten op verbe
tering, en dit zal naar het gevoelen van dit lid
niet mogelijk zijn. In verband hiermede wordt
door een der leden betreurd, dat door deze zuinig
heid veel losse werklieden zullen worden ontslagen
terwijl de winter voor de deur staat.
De Voorzitter antwoordt hierop, dat de uitkom
sten van het grondbedrijf veel lagere cjjfers aan
geven dan aanvankelijk geraamd werden en hierin,
de oorzaak zit van den min gunstigen financieelen
toestand.
Door een der leden wordt de wenscheljjkheid
uitgesproken dat dit verslag verschijnt vóór het
antwoord van Burgemeester en Wethouders.
III. Een der leden constateert dat de begroo
ting te laat aan de raadsleden is uitgereikt en
dringt voor het vervolg op meerderen spoed aan-
Hjj wenscht tevens van Burgemeester en Wet
houders bij de begrooting een overzicht over het
geheel der belangrijkste posten, welke als leiddraad
kan dienen en het onderzoek vruchtbaarder zal
doen zjjn. Ditzelfde lid vindt de toelichtingen
onvoldoende, veelal sober of nietszeggend. Hij
betreurt, dat de Inkomsten-Belasting met f 13000
- is verhoogd en dat aan Openbare Werken
sterk is gesnoeid. Van meening zijnde, dat Grond
bedrijf ia 1910 kan tegenvallen, acht hjj den al-
gemeenen toestand bedenkelijk,
Een ander lid is van oordeel dat bezuiniging op
Openbare Werken verkeerd is, eveneens, dat posten
van algemeen belang door enkelen worden betaald.
De uitgaven voor onderwjjs komen hem bizonder
hoog voor. Hjj wenscht hoogere schoolgeldheffing
in het bizonder van de leerlingen der Hoogere
Burgerschool.
Ditzelfde lid is van meening, dat er betere sa
menwerking moet zjjn tusschen de verschillende
takken van dienst.
Een lid wenscht inlichtingen omtrent den bouw
der nieuwe school F.
Uitgaven.
Volgnummers 64. Jaarmedden van de ambte
naren en bedienden ter Gemeente-Secretaris enz.
II Een der leden vraagt of de bevolkingsagent
nog steeds tjjdeljjk is. Volgens] door spreker in
gewonnen inlichtingen is hjj te oud en het genees
kundig rapport slecht. Op de bemerkiDg dat hjj
van zjjn eventueel te verkrijgen pensioen wil af
zien zegt spreker, dat dit niet geoorloofd is.
Volgnummer 65. Kosten van uniformkleeding
van den adjunct bode. II. De vraag wordt ge
daan of de uniformkleeding wordt aanbesteed en
of dit openbaar geschiedt.
Volgnummer 68. Druk- en bindwerk. II. Door
een lid wordt opgave gevraagd van het bedrag,
dat als aaneemsom wordt betaald en van het be
drag buiten de aanneemsom.
III. Een lid is van oordeel dat alhier door in
krimping van het drukwerk een juiste correctie is
aangebracht.
Volgeummer 74 Kosten van aanplakken en om
roepen. II. Door een der leden wordt gezegd dat
z.i. de aanplakborden te klein zjjn. Er zjjn bil
jetten die in het belang der zaak wat langer die
nen te bljjven staan, maar door gebrek aan ruimte
spoedig moeten worden aangeplakt.
Een lid bepleit opnieuw het aanplakken te doen
uitbesteden.
Volgnummer 79. Kosten van het opmaken van
het verslag der handelingen van den Gemeente
raad. II. Een der leden is van meening dat het
verslag der raadszitingen geen waarde heeft en
wenscht als bezuiniging dit werk aan den Secre
taris te zien opgedragen.
Meerdere leden betoogen, dat het niet mogeljjk
zal zjjn met dit werk den Secretaris te belasten
Volgnummer 82. Kosten van kiezerslijsten enzt
II Een der leden vraagt verlaging van dezen post
omdat in 1910 geen verkiezingen plaats hebben.
Hoofdstuk III. Kosten der politie. I. Gevraagd
wordt wanneer politieposthuizen zullen verrjjzen
aan het station en bjj de Rotterdamsche poort.
Volgnummer 97. Belooning van de inspecteurs
dienaars en verdere beambten van politie enz.
II. III. In afdeeling II was een lid en in afdee
ling III was men algemeen van gevoelen dat de
salarisregeling der politieagenten verbetering be
hoeft.
In III wenschten enkele leden eene algeheele
reorganisatie ook wat den dienst betreft.
Volgnummers 103 en 104. Jaarwedden van de
deskundigen voor het schouwen enz. III. Een der
leden is van meening dat deze kosten behooren te
worden betaald door de belanghebbenden.
Een ander lid wensch inlichtingen omtrent de
door de regeering in uitzicht gestelde wettelijke
regeling omtrent den schouw op distilleer- en ruw-
ketels.
Volgnummer 109. Toelage aan de Gezondheids
commissie. III. Een der leden wenscht in ver
band met de verbetering der volkshuisvesting
opruiming van meerdere krotten.
Volgnummer 110. Kosten ter voorkoming en
bestrijding van epidemische ziekten II. Een lid
vraagt of bjj besmettelijke ziekten de in het be
lang der volksgezondheid onteigende goederen
worden vergoed.
(Slot volgt).
B. K. Ziekenhuis.
Naar wjj vernemen, zullen de plannen voor het
te bouwen R. K. Ziekenhuis worden ontworpen
door de heeren Margrjj Snickers, bouwkundigen
te Rotterdam, die indertjjd ook bet ontwerp voor
nieuwe gedeelte van het St. Franc,scus-Gast-
Uuis «iiiau ujoukvcu. Mei Ue uitvoering der tee-
keningen wordt onmiddellijk een aanvang gemaakt.
Het ziekenhuis, met voorgevel aan de Verlengde
Nassaustraat tegenover de conciërgewoning van het
oude kantongerecht en de belendende tuinen en
zjjgevel aan de Verlengde Schoolstraat, zal zóo ge
bouwd worden, dat 't desnoods voor 40 bedden
kan strekken, hoewel er aanvankelijk slechts 20
zullen worden beschikbaar gesteld.
Uiterlijk zal bjj de gevels van het gebouw de
eenvoud worden betracht die voegt aan de ern
stige bestemming daaraan te geven, maar inner
lijk zal de stichting aan de hoogste eischen in
onzen tjjd voor een ziekenhuis te stellen, voldoen.
Sociale Cursus.
Morgen, Vrjjdag 8 October, 's avonds te half
negen begint de reeks van cursusavonden, welke
in den loop van den winter zullen gehouden wor
den in het Bondsgebouw.
Op dezen openingsavond zal het bestuur de noo-
dige mededeelingen doen, welke in het belang der
goede regeling van belang kunnen geacht worden.
Bondsleden en leden der bjj de K. S. A. aange
sloten vereenigingen hebben vrjjen toegang tot
dezen cursusavonden.
Een groote opkomst, ook op dezen eersten avondt
is zeer gewenscht.
Geheimzitting. Brouwerstraat.
Persoonlijk feit. Ziekenbuisgrond.—
Zuidergors-jjsbaan. Werkloozenfonds.
Volksbadhuis. Werklieden-re
glement.
Het belang van de raadszitting op eergisteren
lag wellicht evenzeer in hefgeen achter de dub
bele gesloten deuren behandeld werd als in de
handelingen die in de openbare raadszitting biet
kenwant een langdurig comité ging vooraf en
eerst om drie ure werd 't der ongeduldig wach
tende groote menigte vergund de afscheiding der
vestibule te overschrijden.
Meermalen gebeurt 't dat na een langdurig comité
de zaken nog al willen vlotten de heeren hebben
dan in de geheimzitting de tongen zoo duchtig
geroerd dat zjj, bljjbaar sprekens moede, de zaken
maar laten gaanditmaal bleek dit echter niet
het geval te zjjn en was erjbljjkbaar.bjj de verschil
lende belangwekkende onderwerpen tot langdurige
bespreking overvloedige stof.
Allereerst kregen we de maidenspeech van het
laatstgekozen raadslid, den heer Klein, te hooren,
die een kort en krachtig pleidooi hield voor de
verbetering van de Brouwerstraat, op de inwilli
ging van het laatste verzoek van den heer Jur-
gens aandringend. Daarbjj bleek opnieuw dat de
grond aan de Brouwerstraat een verbazende waarde
moet hebben. Waar de heer Klein een bód van
f25 per M2 terecht een mooie prjjs achtte, meen
de het College dit strookje grond van 5 meter
lengte nog niet tot dien prjjs te moeten afgeven
en bleeft 't den vastgestelden prjjs van f 35 hand
haven. Ook op dit adres werd ten slotte weer
afwijzend beschikt. De eigenaars van panden aan
de Brouwerstraat zullen daardoor zeker wel een
hoogen dunk van de waarde hunner eigendommen
krijgen. Als een klein strookje grond aan die
straat reeds zulk een verbazende waarde heeft,
welke waarde moet dan niet de bebouwde grond
van eenigen omvang hebben.
Toen aldus dit grondzaakje weer was afgehan
deld, kwam een persoonlijk zaakje van een der
beschreven vaderen de aandacht onzer vroeden vra
gen. Vroede De Bruin was beleedigd, in zjjn eer
Onbetrouwbaarheid.
Naar men aan de «S. Ct." mededeelt, zal het
Raadslid, de heer P. de Bruin, in eene openbare
vergadering in de Officieren-Vereeniging a.s. Dins
dag spreken over «Onware beschuldigingen", naar
aanleiding van hetgeen eergisteren te dier zake ia
den Gemeenteraad heeft plaats gegrepen.
Bioscope-avond.
De bioscope-voorstelling door den heer W. J. G.
Wesselman, van Amsterdam, gister-avond in het
Bondsgebouw gegeven, heeft alleszins het gewensch-
te succes gehad. Zoowel bjj dekinderfeest-voorstelling
ten half zes als bjj de groote voorsteling om 8
uur was de gehoorzaal door een .groote menigte
bezet.
De verschillende voorstellingenveelal cómiscb,
een enkele maal ook tragisch en vaak ook leerzaam
zooals de gevolgen van het drankmisbruik en de
treurige historie van Marie Antoinette, vooral ook
de tooverpantoraimes met hun veelkleurig spel,
vielen bjjzonder in den smaak van het publiek,
dat door herhaalde bijvalsbetuigingen en vooral
ook door voortdurend lachen zjjn eingenomenheid
luide deed bljjken.
De tafereelen van de Doopplechtigheid van prinses
Juliana, de Aubade en de aankomst op het Loo,
waarbjj aanvankelijk het Wilhelmus werd vertoond
en gezongen, besloten den bioscope avond, die
veelzjjdig genot gaf.
en goeden naam aangetast! Men had hem toen
hjj, dwaas genoeg, in de begrootingssectie nog eens
op zjjne niet-herbenoeming in de commissie van
gemeentewerken terug kwam, «onbetrouwbaar-
heid" verweten. Voor dat verwjjt had hjj in een
adres aan den Raad verantwoording gevraagd en
verzocht dat woord waar te maken. Terecht
merkte de voorzitter aanstonds op, dat dit zaakje
in den Raad niet thuis hoorde en 't niet aangaat
de reden te vorschen die een lid bjj het uitbren
gen van zjjn stem leiddenen de heer Van der
Schalk sloeg den spjjker op den kop met zjjn op
merking dat onze roode vroede dadeljjk in de sec
tie voor dat woerd verantwoording had moeten
vragen en 't een gevaarlijke weg zou zjjn voor
ieder woord in de sectiën gesproken, de leden in de
openbare raadsvergadering ter verantwoording te
roepen. De heer Van der Schalk dacht er zeker
niet aan, dat vroede De Bruin ook hier alleen
tribune-spreker was. Wat heeft zoo'n spreker aan
een debat in de besloten sectiënDe heer Smit,
medelid van de commissie van gemeentewerken,
wilde de zaak met een enkel woord ophelderen,
maar kreeg daartoe geen gelegenheidde meer
derheid van den Raad oordeelde, ondanks de roe
rende betoogen van De Bruin's protectors, de
heeren De Groot en Van Westendorp, dat het
zaakje in den Raad niet thuis hoorde.
Toch spjjt 't ons, dat wjj den heer Smit niet
eens konden hooren. Wjj kunnen ons toch zoo
voorstellen dat het woord onbetrouwbaar een wjj-
dere beteekenis heeft dan men er aan pleegt te
hechten. Iemand is ook onbetrouwbaar als hjj
misbruik van zjjn ambt en positie maakt, als hjj
in die positie ideeën tracht te propagandeeren die
hjj niet geroepen is daar voor te staan. Hadden
wjj wellicht bjj 's heeren Srait's spreken iets der
gelijks gehoord Wjj weten 't niet, maar be
treuren 't wel een beetje dat wjj het verdienstelijk
medelid van gemeentewerken niet hebben mogen
hooren.
Nadat dit zaakje aldus tot blijkbare ontstemming
van vroede De Bruin en zjjn geestverwanten was afge
handeld in den doofpot I hoorden we roepen
kreeg onze roode vroede weer gelegenheid zjjn ge
prangd hart te luchten. Bjj het ontwerp grondver-
koop aan de Verlengde Nassaustraat voor den bouw
van een R. K. Ziekenhuis, trok Bruintje geducht aan
den ketting waar aan hjj zich zelf had doen leggen.
Woorden als «vriendelijke, eerljjke, niet eerroovende'
meerderheid van den Raad vloeiden als een stroom
van zjjne bestorven lippen. Later nam hij het
woord «schoften", dat hem mede ontviel, terug en
drukte hjj zjjn spjjt uit zich niet te hebben be-
heerscht; maar de «onbetrouwbaarheid" zjjner
bekeering bleek ook hier maar al te zeer want
bjj het bespreken van andere onderwerpen gebruikte
hjj zulke krachttermen dat de nedere boeteling
van zoo even daarbjj niet meer te herkennen was.
Zoo ook bjj de bespreking van het ontwerp-Zieken-
huishjj noemde 't een schande dat B. en W.
bereid waren den grond voor f5.50 per M2 af te
staan, terwjjl grond daar vlak over gelegen.
De Bruin was daarbjj bljjkbaar betrokken - f10
moest gelden, en zjj merkbaar het Stedeljjk Zie
kenhuis bjj het R. K. Gasthuis achter stelden.
Maar weihouder Van Westendorp beduidde zjjn
pupil, dat hier van geen verkapte subsidie sprake
was en alleen op zakeljjke gronden de prjjs van
f5.50 werd voorgesteld voor den grond, die op
een kostprijs van f4 was geschat.
Nagenoeg de gebeele Raad heeft zich ten slotte
- imri.-ri.-
