Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
32ste Jaargang.
Zaterdag; 23 October 1909.
No. 9547.
EERSTE BLAD.
Verspreide berichten.
^tads- en (Gewestelijk Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
atraat 50 en bjj alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTISN:
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer^
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk advertoeren worden uiterst bil-
ljjke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no.
Dit nummer bestaat uit twee
oladen en een Geïllustreerd Zon
dagsblad.
Buitenlandsch Nieuws.
DENEMARKEN.
Na verwerping van een tweetal door de rech
terzijde en de sociaal-democraten ingediende mo
tte van wantrouwen, nam het Folketin gister
tttet 49 tegen 44 stemmen een door de radicalen
lngediende motie aan, waarbij wantrouwen wordt
*e kennen gegeven in het gezamenlijke kabinet-
Holstein.
Vóór stemden de radicalen, sociaal-democraten
en 8 leden der rechterzijde.
Tegen stemden de linker-groepen. De rest der
rechtschen onthielden zich van stemming.
Hierop verklaarde de premier, dat het kabinet
aftreedt.
ENGELAND.
fn het vervolg van zijn te Sheffield gehouden
r®de, merkte sir Edward Grey op, dat tegenwoor
dig de nieuwe eisch gesteld werd, dat de depa,r-
tementen van buitenlandsche zaken nu niet alleen
de zaken zullen regelen en behartigen naar eigen
belangen en in het belang van den vrede, maar
°ok in verband met de meeningen over elkanders
binnenlandsche aangelegenheden. Het voldoen aan
dien eisch nu was onmogelijk, zeide sir Edward.
Ais een minister van buitenlandsche zaken aan
verzoeken om zich te bemoeien met de binnen-
landsche aangelegenheden van andere staten zou
voldoen, zouden allerlei wederkeerige beschul
digingen het gevolg zijn, gegrond op partijdige,
onvolledige en onjuiste inlichtingen. De minister
erkende dat de openbare meening in de beschaafde
Gereld invloed had op de betrekkingen tusschen
de mogendheden, maar die invloed zou eerder
benadeeld dan gesteund worden door het voldoen
üa" bovengenoemd verlangen.
De regeering trad wel op waar verplichtingen
k'j tractaat opgelegd waren, zooals het geval
Was in Macedonië en in den Congo. Indien iemand
jbocht meenen dat de regeering geen sympathie
W
met of onverschillig was voor de humani
taire belangen, dan wilde spr. alleen wijzen op
het
optreden van de opeenvolgende regeeringen
m overleg met de mogendheden en alleen
111 zake den Congo.
Nadat de heer Grey met waardeering had mel-
,nS gemaakt van de belangstelling in den laaf
den tijd door de Vereen igde Staten in de zaken
^ah den Congo gesteld, verklaarde hij dat Groot-
ruannië de annexatie door België nog niet had
erhend en dit ook niet kan doen eer bevredigend
ardwoerd is gekregen op twee gestelde vragen.
eze vragen waren in de eerste plaats of de
^eerderheid der inlanders nog gedwongen arbeid
°est verrichten, een verplichting hun bij wijze
Vah belasting opgelegd, en in de tweede plaats
het land nog voor den handel was gesloten.
lr Edward Grey voegde hier nog bij, dat de
genwoordige toestand in den Congo niet maar
eds kan voortduren, zeer ongewenschte ver
rekkelingen zouden daarvan het gevolg zijn.
BELGIë.
Men verzekert, aldus schrijft het „Handelsblad
an Antwerpen", dat, na zijne kunstwerken en
meubilair van zijn paleis te Brussel verkocht
e hebben, koning Leopold II ook zijn meubilair
kunstwerken van zijne villa te Ostende
er den hamer zal doen brengen.
6 geneesheeren zouden hem het verblijf aan
e Zee hebben afgeraden.
<fe meubelen en kunstvoorwerpen van het
^mnkiijke kasteel in de Ardennen werden reeds
koop aangeboden, naar men beweert.
D SPANJE.
e j,Matin" publiceert een interview met Mo
te Maura, zeide de premier, gaat been. Gij be-
r"Jpt wel, dat op mijn leeftijd Moret is 69
de Regeering geen groote aantrekkings-
acht voor mij bezit. De smartelijke verliezen,
l§ ik peb geleden en de zorgen in mijn dage-
lijksc.h leven maken den Regeeringslast niet lich
ter voor mij.
Maar toen ik de algemeene malaise heb gezien
en het wantrouwen van Europa tegen Spanje,
dank zij het slechte Regeeringsbeleid in mijn
land, heb ik besloten gehoor te geven aan de
stem, die de vaderlandsliefde in mij wekte. Onze
officieren en soldaten laten zich doodschieten
te Melilla, ik zal me laten doodschieten door
de kogels der conservatieven.
De liberale partij is door haar principes, door
haar traditioneele politiek genoodzaakt, het werk
van het afgetreden Kabinet den rug toe te kee-
ren. Het nieuwe liberale bewind, dat voor alles
eerbied voor en handhaving van de openbare
instellingen in Spanje vraagt, zal een politiek
volgen van rust en van welgezindheid tegenover
allen, die de landswetten en de sociale orde
aanvaarden, het zal onmeedoogend maar recht
vaardig zijn tegenover hen, die zich daartegen
verzetten.
Verwacht wordt, dat generaal Marina, na de
scherpe critiek van de oppositie op het militair
beleid in Marokko, vervangen zal worden door
generaal Weyler, generalissimus der Spaansche
troepen op Cuba gedurende den Spaansch-Ame-
rikaanschen oorlog.
\erder zullen de burgemeesters der groote ste
den en de prefecten door partijgenooten der Re
geering vervangen worden.
SERVIë.
Het eenige dagen geleden aangekondigde le-
gerschandaal in Servië, schijnt het record te slaan,
van alles wat nog op dit gebied vertoond is.
De eigenlijke defraudant moet namelijk de koning
van Servië zelf zijn. De gecompromitteerde offi
cieren van den staf Wlajie, Raschic en Ljubisic,
beweren schriftelijke bewijzen in handen te heb
ben, dat zij volkomen onschuldig zijn en dat ko
ning Peter de knoeierijen met de oorlogsbegrooting
gelast heeft. Er werd vooral geknoeid met de
leveranties. De commissie van onderzoek heeft
reeds uitgemaakt, dat de oversten Wlajie en Ra
schic elk I1/2 millioen in hun zak gestoken heb
ben. Beiden golden tot nog toe voor arme offi
cieren en de zaak kwam uit, toen Wlajie zijn
gestolen vermogen in de vermogensbelasting aan
gaf.
MAROKKO.
De berichten van het Rif zijn voor de Span
jaarden niet onverdeeld gunstig. Het schijnt, dat
het aantal vijanden en de aanvallen, die zij wagen
steeds grooter worden. De Spaansche troepen in
grooten getale opgehoopt, in betrekkelijk kleine
ruimte, nemen een zuiver defensieve houding pan,
en wagen hoogstens verkenningen, die zich over
kleine afstanden uitstekken en steeds door groote
troepenmachten ondernomen worden. Voortdurend
wordt echter nog bericht over betrekkelijk onver
wachte ontmoetingen met den vijand, wel een
bewijs, dat het met marschveiligheidsdienst en
wat dies meer zij, treurig gesteld is in het Spaan
sche leger. Intusschen schijnt de verhouding met
Moela.i Haf id er beter op te worden. Waar vroe
ger elk aanbod van den Sultan om de orde
aan het Rif te herstellen of in dien zin zijn
invloed te doen gelden, min of meer hooghartig
van de hand werd gewezen, is1 nu een Marok-
kaansch gezantschap via Tanger naar het tooneel
van den strijd vertrokken om daar te trachten de
vechtlustige Rifbewoners tot staking der vijan
delijkheden te bewegen. De Spaansche gezant te
Tanger, Merry del Val, heeft het gezantschap,
tegen zijn gewoonte, uiterst voorkomend behan
deld. Zou men te Madrid naar het einde ver
langen? Te Tanger hoopt men dat Merry del
Val. die beschouwd wordt als de inspirator van
de Spaansche Marokkopolitiek, naar aanleiding
van de jongste Kabinetswisseling in de Spaan
sche hoofdstad, het tooneel zijner diplomatieke
werkzaamheid met bekwamen spoed zal verlaten.
Aangaande den reis van den Tsaar melden de
buitenlandsche bladen nog de volgende bijzon
derheden
Om 2 uur in den middag van Donderdag kwam
de keizerlijke trein op het Brester-station van de
Warschauer voorstad Praga aan. Nadat de tsaar
met de ministers en zijn gevolg was uitgestapt,
schreed hij langs het front van de eere-compagnie,
gevormd door het Lithausche regiment garde-
infanterie, terwijl de kapel het volkslied speelde.
De generaal-gouverneur van Warschau, generaal-
adjudant Skalon, stelde daarop verscheidene bur
gerlijke en militaire autoriteiten aan den tsaar
voor.
De tsaar vertoefde slechts eenige minuten in
de versierde vorstenzaal van het station en reisde
daarop weer verder, om te 8 uur des avonds
aan het Duitsch-Russische grensstation Alexan-
drowa aan te komen.
De geheele lijn, waarlangs de keizerlijke trein
rijdt, wordt streng door militairen bewaakt. Om
10 uur kwam de tsaar te Posen aan, alwaar de
trein ook slechts enkele minuten stilhield.
Het aantal regimenten, dat de lijn van Bar-
donnecchia naar Racconigi bewaakt, bedraagt
thans niet minder dan 32.
In de buurt van Raccagoni is een leger van
niet minder dan 10.000 soldaten, carabineri en
politieagenten gemobiliseerd. Bovendien zullen
meer dan 200 agenten van de geheime politie ter
plaatse zijn.
Voor de bewaking Van de spoorlijn Modana
Turijn zijn 17 regimenten infanterie, een regiment
Alpenjagers, een regiment bergsaglieri, drie regi
menten cavalerie, 1500 carabineri en 300 politie
beambten gerequireerd.
Te Raccagoni is geen logies meer te krijgen,
alle beschikbare kamers zijn in beslag genomen
■door het Koninklijk gevolg en diverse beambten.
Van laatstgenoemden zijn een groot aantal be
nevens officieren in tenten ondergebracht.
Een ieder, die te Raccagoni uit den trein stapt,
wordt onmiddellijk ondervraagd door een com
missaris van politie.
De Russische hoftrein kwam gisteravond om
7.28 uur aan het hoofdstation te Straatsburg aan.
Het station was geheel en al afgezet. Tien
minuten later hervatte de Tsaar zijn reis weder.
Naar de „Berl. Lok. Anz." verneemt, hebben
op het oogenblik tusschen de kabinetten van
Duitschland, Frankrijk, Engeland en Spanje inlei
dende onderhandelingen plaats over het uitwerken
van een Marokkaansche mijnwet, die steunt op
de bepalingen der acte van Algesiras. De verte
genwoordigers der vier regeeringen zullen waar
schijnlijk binnenkort te Parijs samenkomen, om
deze onderhandelingen ten einde te brengen.
De werkstaking in het hoogovendistrict van
Mansfeld heeft zich over drie nieuwe mijnen uit
gestrekt. Het cijfer der werkstakers bedraagt nu
6000. Een aanzienlijke militaire macht is over
de mijnen verdeeld.
Maandag wordt het Noorsche Koningspaar
te Kopenhagen verwacht. De Koningin zal met
Koningin Alexandra doorreizen naar Londen.
Te Berlijn wordt beweerd, dat de Koning
van Griekenland in Denemarken een buitenverblijf
heeft gekocht, met het plan afstand te doen van
de Regeering en zich daar metterwoon te ves
tigen.
Dergelijke geruchten hebben meer de ronde
gedaan en bleken tot nu toe onjuist te zijn.
Het noodige voorbehoud is dus gewenseht.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van." 23 October 4909, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 773.0 te Horta.
Laagste barometerstand 740.7 te Dunrossness.
Verwachting tot den avond van 24 October
matige tot krachtige zuidwestelijke wind, zwaar
bewolkt of betrokken, regenbuien, zelfde tempe
ratuur.
Gemeenteraad.
Op de agenda der openbare vergadering van den
Raad der gemeente Schiedam op Dinsdag 26 Oc
tober 1909 des n.m. 2£ ure, staan o.m. de vol
gende voorstellen
1. Voorstel van B. en W. tot wijziging van
het uitbreidingsplan betreffende de terreinen ach
ter het St. Liduinagesticht, van de vereeniging
van den H. Vineentius van Paulo.
2. idem tot verkoop van grond aan J. H. Vroo-
mans aan de Warande, 25 Meter uit de St. Li-
Liduinastraat.
3. Voorloopige vaststelling van de Gemeente-
rekeniDg over 1908, met advies der Fin. Comm.
4. Vaststelling van de rekening over 1908 van
het Burgerlijk Armbestuur, met advies der Fin.Com.
5. Behandeling vande Gemeente-begrooting
van 1909 met de begrootingen voora. de Ge
meente-gasfabriek, b. de Gemeente-drinkwater
leiding, c. pakhuis »de Nederlanden", d de Ge
meente-Reiniging, e. het Stads-Ziekenhuis, f. bet
St. Jacob-Gasthuis, g Burgerlijk Armbestuur, h.
het Stedeljjk-Museum, i. het Grondbedrijf.
De Gasfabriek.
Door de Comm. voor de Gasfabriek en Drink
waterleiding is het volgend schrjjven aan den Raad
verzonden
»Bjj het opmaken onzer begrooting voor de Gas
fabriek, dienst 1910, moesten wjj rekening houden
met de ontmoedigende cijfers der eerste maanden
van 1909.
Deze cijfers waren ongunstig, doordien de licht
gas-verkoop achter bleef bjj de overeenkomstige
maanden van 1908. als een gevolg van den toestand
der nijverheid hier ter stede, misschien ook van
het toenemend gebruik van hangend gloeilicht en
verder door de invoering van den lagen kookgas-
prjjs, wat velen, die reeds comforen op de licht
gasleiding hadden aangesloten, bewoog, een kookgas
meter te doen plaatsen, waardoor het lichtgas-
verbruik schijnbaar achteruitging.
De ongunstige cijfers zjjn in de laatste maanden
snel en veel gunstiger geworden.
W\j zijn thans in de gelegenheid met voldoende
mate van gerustheid te verklaren, dat de bedrqfs-
uitkomsten van 1910, behoudens onvoorziene om
standigheden, beter zullen zijn, dan wjj in het
voorjaar hebben mogen ramen.
Wjj achten ons verplicht u, met het oog op de
a.s. behandeling der gemeentebegrooting hiervan
in kennis te stellen.
Daar echter die hoogere winstraming logisch
met zich mede brengt, dat verschillende posten,
zoo in ontvangst als in uitgaaf, wjjziging ondergaan,
kunnen wjj niet volstaan met een eenvoudige ver
hooging van het winstcijfer.
Meer ontvangsten wegens gas toch gaan gepaard
met in ontvangst meer Cokes en Zwavelzure Am
moniak en in uitgaaf meer Gaskolen, meer Zwavel
zuur, meer arbeid in de stokerjj, meer ovens in
bedrjjf en plaatsing van meer muntgasleidingen,
munttoestellen en -meters".
De commissie voor de Gasfabriek stelt daarom
een gewijzigde begrootiDg voor 1910 voor.
Kamers van Arbeid.
Wjj herinneren er aan, dat er hedenavond in
het Bondsgebouw gelegenheid zal bestaan de stem
biljetten in te vullen voor de verkiezing van de
Kamer van Arbeid.
Voor de bouwbedrijven worden aanbevolen de
heeren J. Stegmao, W. M. Kloppers, A. P. S.
Swartjes, A. de Goederen en Th. H. Hickendorfï.
Voor de voedings- en genotmiddelen
de heeren W. J. Kraamer, F. M. Bremer, S. P.
Martens, G. BreHre en J. Gunnewegh Hz.
Uitvoering van Gewijde Muziek.
Reeds meer dan eens heeft men ook in
ons blad zeer gunstige beoordeelingen kunnen
lezen omtrent de uitvoeringen door den heer en
mevrouw Secrève Van Emminckhoven op ver
schillende plaatsen in den lande gegeven.
Bljjkens achterstaande advertentie bestaat thans
het voornemen ook bier ter plaatse wederom een
uitvoering van gewjjden muziek te geven, en wel
in de Groote Kerk.
Deze uitvoering zal plaats hebbea op Woensdag
27 Oct, a.s., des avonds ten 8 uur, onder leiding
van den bekenden organist, den heer J. H. Se-
crève uit Den Haag, terwjjl als solisten zullen op
treden mevr. W. Secrève Van Emminckhoven,
sopraan en de heer J. van Rjjsselberg, baritonzan.
ger, onze stadgenoot, en de beer Manifarges, (violist)
Afgaande op de zeer gunstige beoordeelingen
uit andere plaatsen, durven wjj het kunstminnend
publiek een avond vol kunstgenot voorspellen.
Mevrouw Secrève staat toch bekend als een zeer
goede sopraanzangeres. Zjj is leerlinge van mevr.
Noordewier—Reddingius en van Cornélie van Zan-