Binnenland,
8tads- en Be westelijk Nieirws,
Bemengd Nieuws.
verandering gebracht. De Zendingsparagraaf neemt
de minister geheel voor rekening. Geen blaam kan
en mag zjjn ambtenaren treffen. De minister ver
wijst voor de door hem te volgen politiek naar de
lijnen, verleden jaar door zijn voorganger aan
gegeven.
Van hem heeft men geen agressieve houding
tegenover den Islam te wachten. Met al de kracht
welke in hem is zal de Minister zich, al heeft hij
Indië nimmer met eigen oogen aanschouwd, met
Gods hulp wjjden aan de schoone zaak om het doel
te bereiken dat men zich in Indië en hier voorstelt.
De minister is en bljjft trouw aan de Christe
lijke beginselen, door hem steeds hier beleden.
Als hij geen Christen meer was, zou hij ook als
minister heengaan (Bravo's).
Na replieken worden de algemeene beschou
wingen gesloten.
Eg de onderafdeelingen bepleitte de heer Scha
per vermindering van het tractement van den
Gouverneur-Generaal tot f 100.000.
De Minister betoogde dat dit niet ging. De
G.G. heeft een hoogen staat en prestige op te
houden.
Bg de afdeeling Justitie kwam de heer Scha
per terug op de reeds vele jaren hier besproken
koeliebehandeling, welke zjjn inziens nog veel te
wenschen overlaat. Wederom werden door spreker
eenige koelieschandalen geschetst en aangedrongen
op verbetering en toezicht. Gelijk dit nu gehouden
wordt beteekent het niets. Goede arbeidsvoor
waarden moeten ingevoerd worden met vrijheid
van werkstaking.
De heer Hugenholtz kwam er tegen op
dat de Chineezen in Indië nog altijd onderworpen,
zjjn aan de uitzonderingsbepalingen en over één
kam geschoren worden met vreemde Oosterlingen.
Spr. drong aan op opheffing van het passen-
stelsel, opheffing van het gebod voor de Chineezen
om in één wijk te wonenop beter onderwijs
voor de Chineezen, op subsidieering van de bjjz.
Chineesche scholenop gelijke rechtsbedeeling,
in het algemeen op betere en meer bescherming
door het Nederlandsche Gouvernement.
De heer Van de Velde verdedigde de ar
beidsinspectie tegen de critiek van den heer
Schaper. Koelie-mishandeling moet voorkomen
worden wanneer de arbeidswetgeving in vollen
omvang werkt.
De Minister beloofde den heer Schaper over
weging van de wjjztging der instructie van de
arbeidsinspectie.
Aan den heer Hugenholtz kan de Minister geen
subsidieering der specifiek -Chineesche scholen toe
zeggen. Wel dient het wgk- en passenstelsel voor
Chineezen verruimd te worden.
Aan de heeren Brummelkamp en Van Vlijmen
verzekerde de Minister, dat de Indische regeering
ernstig streeft naar de bestrgding van het opium
kwaad.
De heer D u y s besprak uitvoerig de toestanden
der arbeiders in de suikerindustrie.
Ten slotte kwam spr. er tegen op, dat men
geheele dessa's dwingt tot politiedienst tegen de
rietbranden. Door dien maatregel verminderen de
rietbranden niet. Vermindering is alleen te verkrij
gen door uitbreiding van de politiekorpsen en door
beter toezicht.
De heer Bogaardt spreekt eveneens over de
suikercultuur en betoogde dat de Javaan zelfs als
belanghebbende er bij betrokken dient te worden.
Hg bepleitte, oprichting van een gouvernements-
saikerfabriek.
De heer Van Vijjmen bepleitte reorganisatie
van het bestuur.
De minister nam niet voetstoots aan wat
de heer Duys heeft gezegd. De Javanen bezitten
nog niet genoeg zelfstandigheid, om zich te ver
eenigen tegenover de fabrieken. De bestuursamb
tenaren staan meer aan de zijde der inlanders dan
aan die der industrieelen. Spr. gaf toe, dat de
toestand niet goed is, maar het is meeiljjk te zeg
gen, welken weg we moeten inslaan. Het is mis
schien mogelijk den termjjn der voorschotten belang
rijk in te korten gelijk indertijd de agrarische
commissie voorstelde, maar de juriduische autori
teiten achten het nog niet den tjjd, daartoe over
te gaan. De minister zal de zaak ernstig overwegen.
Het oprichten van een gouvernementssuikerfabriek
stuit op groote bezwaren.
Na replieken wordt de vergadering verdaagd tot
Maandag.
Baron van Heeckeren van Keil.
Naar aanleiding van de tegenspraak, door tus-
schenkomst van het Zweedsche Telegraafagentschap
gegeven op het bericht, dat de Zweedsche regee
ring zich bg de Nederlandsche regeering had
beklaagd over baron van Heeckeren van Keil, des-
tjjds gezant aan het Zweedsche hof, dringt de
«Nieuwe Courant" er nogmaals op aan, dat de
regeering aan de Staten-Generaal inlichtingen zal
verschaffen.
Want, zegt het blad, door dergelgke tegenspra
ken zonder meer valt de aandacht opnieuw «op de
wjjze waarop het afscheid van baron van Heecke-
ren van Keil in de Skandinavische pers werd
besproken. De Stockholmsche pers gewaagde van
de «bjjzondere omstandigheden", waaronder zgn
heengaan geschieddeeen der groote Noordsche
bladen deelde mede dat «het wantrouwen over
het optreden van den gezant thans als geheel uit
den weg geruimd beschouwd moest worden". En
de bjjvoeging van dit blad dat «de Nederlandsche
regeering na ontvangen inlichtingen vertrouwelijk
heeft te kennen gegeven, dat de gezant altjjd over
eenkomstig zgn instructie heeft gehandeld en hem
geen verwgten gemaakt kunnen worden", maakte
de zaak v~or de Neaerlandsche regeering bedenke
lijk, daar immers, indien den gezant persoonlijk
niets te veiwgten viel maar d.^ze ten voile de uit
voerder van ue regeerings-instructiën was, zijn
terugroeping niet anders dan als een diplomatieke
nederlaag van onze regeering tegenover een of
meer der Noordelijke regeeringen valt te beschou
wen".
«Het Vaderland" scbrjjft:
Het Zweedsche Telegraaf-Agentschap berichtte
gisteren aan de N. R. Ct., dat de Zweedsche re
geering zich nooit over den gezant van Heeckeren
beklaagd had. Volkomen juist; de Zweedsche
regeering deed dit niet. Het was de Koning van
Zweden zelf, die zich beklaagde. Wat de Telegraaf
dienaangaande eenigen tijd geleden wist mee
te deelen, nl. dat de Koning zgn klacht richt
te tot Koningin Emma, kunnen wg thans beves
tigen.
Het geschiedde bg gelegenheid van het bezoek
der Koningin-Moeder aan Zwedende klacht ging
dus niet via Berljjn, zooals de Nieuwe Ct. te ver
staan geeft.
Die stap van den souverein zelf is een bezwa
rende omstandigheid, wjjl de gezant bg den Ko
ning geaccrediteerd is. Daarom is het gewenscht
dat over deze zaak meer licht worde verspreid,
en is het belangrijk te weten, welke houding de
Nederlandsche regeering te dien opzichte aannam
o. a. of zjj den gezant heeft gedesavoueerd, dan
wel of zg amende honorable heeft gedaan.
Maar neg van meer belang zou het wezen, wan
neer eindelgk eens het volle licht opging over de
hiermee samenhangende vraag, of de minister
Kuyper destjjds achter den rug van den toenma-
ligen minister van buitenlandsche zaken lastge
vingen verstrekte aan onze gezanten. Immers de
Aftonbladet bericht, dat de attreding van den heer
Van Heeckeren nog een gevolg is van de Buitenhof
crisis tjjdens den minister Melvil van Lynden. De
zeer correcte houding van den gezant in die aan
gelegenheid is de oorzaak geworden van een wrok
aan dr. Kuyper's zjjde, waarvan de gezant als
slachtoffer is gevallen.
Wg vragen of hier te lande langer een sluier
mag blijven hangen over dezelfde feiten, welke in
het buitenland aan velen bekend zjjn. De heer Van
Heeckeren is lid van de Eerste Kamer, dr. Kuyper
van de Tweede Kamermen heeft dus niet ver
te loopen om de waarheid te vernemen. Het geldt
hier een staatszaak, waarin het nog gewichtiger
is dr. Kuyper's optreden te leeren kennen dan in
het geval WestmeyerLehmann.
Eindelgk zou het belangrgk zgn te vernemen,
waarom de Nederlandsche regeering, die het voor
behoud van neutraliteits-eerbieding stelde tot con
ditie van de onderteekening der Noordzee-Conven
tie, na de afwjjzing van dien eisch door Duitsch-
land desniettemin de Conventie onderteekend heeft.
Achteraf bezien is het wellicht jammer dat de
Staten-Generaal zoo gemakkelijk aan de Noordzee-
Conventie hunne goedkeuring gehecht hebben.
De Burgemeester van Amsterdam.
Het Haagsche correspondentiebureau meldt
Op het Loo was niets bekend van een audiëntie
heden door H. M. de Koningin aan den burgemees
ter van Amsterdam, den heer Van Leeuwen, te
verleenen.
Voorts kan worden bericht, dat de ontslagaanvrage
van den heer Van Leeuwen, sedert deze haar heelt
ingediend, tot dusver den gewonen loop van zaken
heeft gevolgd en zgn verzoek nog in behandeling is.
Gouverneur-generaal Idenburg.
Naar men verneemt, heeft de nieuwbenoemde
gouverneur-generaal, de heer Idenburg, thans
Zwitserland verlaten en zich begeven naar de Ita-
liaansche Riviera.
Prov. Staten-verkiezing.
's-GRAVENHAGE. De vrijzinnige kiesvereeni-
ging »'s Gravenhage" in district II heeft tot eenig
voorloopig candidaat voor het lidmaatschap van de
Provinciale Statén (vacature wijlen den heer Van
Hattum van Ellewoutsdjjk), bg acclamatie gekozen
den wethouder Leiy.
Afschaffing van de kermis.
De gemeenteraad van Almelo heeft een voorstel
van B. en W. aangenomen, om te beginnen met
1911, de kermis af te schaffen.
Handvljjt.
Op 12, 13 en 14 dezer wordt vanwege de af
deeling Assen der Vereeniging schoonheid in op
voeding en onderwjjs een tentoonstelling gehouden,
ten doel hebbende veredeling van de handvljjt. Zjj
is verdeeld in zes afdeelingenweefwerk, vlecht
werken, houtsnijden huisvlijt en enkele inzendin
gen van handvljjt uit het buitenland. Vele inzen
dingen zgn ingekomen. Aan belangstellenden zul
len lessen in weven en andere vormen van hand
vljjt worden gegeven.
Christelijk Nat. Vakverbond.
Het Christelijk Nat. Vakverbond hield Woens
dag te Rotterdam zgn eerste algemeene vergade
ring, onder voorzitterschap van den heer Diemer.
Vertegenwoordigd waren 13 bonden en vereeni-
gingen. Uit het jaarverslag van den secretaris,
den heer J. Stins, bleek, dat zich tot dusver 15
organisaties hebben aangesloten. «De Gids", het
bondsblad, heeft 1034 abonné's.
Als sprekers op deze vergadering fungeerden
de heeren Stins en M. W. Smit met de onder
werpen «Goede en doelmatige inrichting van
vakorganisaties" en «Werkeloosheid" en vakbewe-
giig"-
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 12 November 1909, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 769.6 te Iledaix.
Laagste barometerstand 744.8 te Memel.
Verwachting tot den avond van 13 November
meest matige tot krachtige westelgke wind, zwaar;
bewolkt of betrokken, regenbuien, zélfde tempe
ratuur.
Gemeenteraad.
Aanvulling van de Raadsagenda voor de verga
dering op 16 November 1909
20. Verzoek van de firma C. F. A. Jonkers
Co. te Rotterdam om omzetting van de bestaande
erfpacht van het pakhuis «Java" in een nieuwe
erfpacht volgens de verordening van 27 November
1906, Gemeenteblad no. 17 met bepaling van een
nieuwe erfpachtssom, met prae advies van B. en W.
21. Verzoek van de afd. Schiedam van de R. K.
Middenstandsvereenigiog «de Hanze" om subsidie
en beschikbaarstelling van een lokaal voor den
door haar op te richten cursus in Handelsonder
wijs, met praeadvies van B. en W.
Varkensmarkt.
De jaarljjksche varkensmarkt was, ondanks het
minder gunstige weer, even opgewekt als het vorig
jaar. De handel was levendig, althans in specu
laas-varkens want het echte type, de krulstaart
in natura, was ook na niet ter markt. Slechts een
enkel uitstalletje, o.a. van «molentjes" deed zien
dat 't «varkensmarkt" was.
Deze jaarmarkt behoelt althans niet afgeschaft
te wordenzg schaft zich-zelve af sinds «onheug
lijke tgden."
- - -1 i
Gedeputeerde Staten van Zuid-
holland hebben besloten het door deze gemeente
te dragen gedeelte van het aandeel dezer provincie
in de te leveren manschappen voor de lichting
der nationale militie van 1910 te bepalen op 120.
UIT ROTTERDAM.
De burgemeester van Rotterdam, mr. A R.
Zimmerman, is op reis naar Emden en Hamburg,
met het doel daar de havenwerken in oogenschouw
te nemen.
De burgemeester van Rotterdam bedoeld met
deze reis, door eigen aanschouwing zich ervan te
overtuigen, in hoeverre de Rotterdamsche haven
bg den havenaanleg daar achterstaat.
Voorheen waren het steeds ambtenaren, die
dergelgke studiereizen maakten. De burgemeester
van Rotterdam schjjnt zich thans zelf een oordeel
te willen vormen.
UIT HOEK-VAN-HOLLAND.
Men meldt uit Hoek van Holland, dat op den
Banjerd bg Brouwershaven een Eogelsch zeilschip,
een zoogenaamde barge, in nood verkeert. De
reddingsboot van Hoek van Holland is gister
middag, omstreeks 4 uur, vertrokken, om hulp te
verleenen.
Men seint ons nader uit Hoek van Holland
De stoomreddingboot «Prins der Nederlanden"
keerde heden-middag twaaif uur terug van haar
tocht naar den op den Banj iard in nood verkee-j»
rende Engelsche barge. Het schip, dat niet geladeDB
was, is over de banken heen in diep water gebracht
en heeft toen koers gezet naar Zierikzee, waar het
ter reeds ankerde.
De reddingboot stond, bg afwezigheid van schip
per Jansen, onder bevel van schipper Van den
Klooster.
Ongelukken. Te Oude Pekela verdronk het
twee-jarig kindje van schipper L) Schrik.
Twee kinderen van den heer A. Haring te
Koegras (N.-H.) zgn sedert Maandag niet van de
school te 't Zand teruggekeerd. Al het zoeken was
vergeefsch. Men vreest, dat ze al spelende in het
Noord-Hollandsch Kanaal gevallen en verdronken
zgn.
Door verkeerden wisselstand is eergisteren te
Oostburg de personentram op een bietentram
geloopen. Een persoon geraakte tusschen de inge
schoven wagens bekneld en het koste veel moeite
hem te redden. Onmiddellijk moest geneeskundige
hulp worden ingeroepen. Het rollend materieel
werd belangrgk beschadigd. De overige passagiers
kwamen met den schrik vrjj.
Malversatie. Naar wg vernemen, is het
onderzoek, vaDwege de directie der Rijkspost
spaarbank, ingesteld naar aanleiding van de
fraude, gepleegd door een inmiddels ontslagen
ambtenaar der bank, thans afgeloopen. Dat dit
eerst nu het geval is, vindt zgn oorzaak hieriD,
dat het onderzoek zeer omvangrijk was. Zoo moes
ten duizenden staten, voornamelijk van de post
kantoren te Amsterdam, worden nagezien, ten
einde de hoegrootheid van het gemalverseerde be
drag te kunnen vaststellen.
Gebleken is, naar wg vernemen, dat dit bedrag
belangrgk hooger was dan men aanvankelijk op
grond van de eigen bekentenis van den ambte
naar aannam. Intusschen ljjdt de Rijkspostspaar
bank geen schade, daar het bedrag reeds gedeel
teljjk door de familie van den ontrouwen ambte
naar is terugbetaald en het overige eveneens door
de familie zal worden aangezuiverd.
De zaak is thans ter verder onderzoek in han
den der justitie. Deze heeft nog geen termen ge
vonden om den ambtenaar in voorloopige bewa
ring te nemen. (Hdbl.)
Ongeluk of misdaad? Omtrent het
geheimzinnige geval aan den Kweekerjjweg te
's-Gravenhage, waar, zooals wg reeds mededeelden,
Vrgdag-avond 1.1. de grondwerker v. d. N. uit
Scheveningen, doodeljjk gewond door een schot
in de borst, werd aangetroffen, is «Het Vad." in
staat nog de volgende bijzonderheden te vermelden
V. d. N., volgens het zeggen zijner verwanten
en bekenden, een zeer oppassend huisvader, zou
op den bewusten avond met een vriend gaan zie®
naar eenige «klemmen", welke zij daags te voren
in de omgeving van den Kweekerjjweg hadden
uitgezet.
«Stroopers" in de volle en vrjj ongunstige betee-
kenis van het woord, waren v. d. N. en zijn vriend
niet, daar zoo vertelde men bjjna alle grond
werkers, die in de aan de duinen grenzende bui
tenwijken werkzaam zijn, af en toe een kansje
wagen om voor «moeder de vrouw" een konijn te
verschalken.
Toen v. d. N.'s kameraad op de van te voren
afgesproken plaats van samenkomst kwam, vond
hij v. d. N. niet.
In de meening verkeerende, dat laatstgenoemde
van zjjn voornemen had afgezien om naar de
klemmen te gaan kjjken, begaf hg zich huiswaarts,
waar bij naar bed ging.
Inderdaad had v. d. N. zich wat verlaat en men
vermoedt nu, dat hjj, denkende zgn kameraad wel
bg de klemmen te vinden, den Kweekerjjweg
opgegaan is. Hier vond men 's avonds laat den
verslagene liggen. Hjj was nog in staat te zeggen
«Ze hebben op mjj geschoten" en «Ben jjj bet,
Darus zoo heette zjjn kameraad, maar weldra
verloor hjj het bewustzijn.
Het feit, dat de verslagene gedeeltelijk nat was,
schjjnt als volgt verklaard te moeten worden.
Langs den Kweekerjjweg loopt een kleine sloot
en vlak bjj de plaats, waar v. d. N. werd gevon
den, maakt deze weg een kromming. Men ver
moedt nu, dat de verslagene vlak bjj die krom
ming werd aangeschoten, in zjjn verwarring van
den weg raakte en langs den berm afglijdende,
in het slootje stapte. Hjj moet toen nog tegen den
berm opgekrabbeld en een stuk weegs doorgeloo-
pen zijn, totdat hjj, kort voor het daar aanwezige
bruggetje, ineengezakt is.
Voor deze onderstelling spreekt vooreerst, dat
v. d. N.'s stok bjj bedoelde.kromming van den weg
in de sloot is gevonden, terwjjl ook de berm zelf
daar ter plaatse sporen vertoonde, dat er iemand
uit de sloot op den weg was geklommen.
De schotwonde in v. d. N.'s borst was uiterst
klein. Bloedverlies had niet plaats, daar aan de
kleederen niet het geringste bloedspoor merkbaar
was.
Of de kogel uit een revolver dan wel uit een
buks igeschoten was, kon tot dusverre nog niet
uitgemaakt worden.
De onderstelling, dat het schot een ver
dwaald schot van een strooper was, schjjnt reeds
daarom uitgesloten, omdat deze lieden bjjna im
mer met hagel, zelden of nooit met kogels plegen
te schieten.
De gedane oproeping aan de personen, die zich
op dien tjjd met acatyleenlantaarns inde nabjjheid
bevonden, heeft nog geen resultaten opgeleverd.
Of die personen stroopers waran, die met den
z.g. «lichtbak" jaagden daartoe dient vaak een
c«rbidlantaarn of wel gewone fietsrijders, kon
met het oog op den vrjj aanzienlijken afstand niet
worden uitgemaakt.
Aan wraakneming schjjnt in dezen niet gedacht
te mogen worden.
De verslagene stond volstrekt niet als een vech
tersbaas bekend en geen zijner kameraden her
innerde zich iets van ruzie of twist, welke v. d.
N. zou gehad hebben.
Het onderzoek, dat nog steeds met grooten ij ter
wordt voortgezet heeft dan ookjtot nu toe nog niet
het minste resultaat opgeleverd.
Wat de zaak nog geheimzinniger maakt, is de
omstandigheid, dat de pet van den verslagene,
ondanks het nauwkeurig plaatselijk onderzoek,
nog steeds niet gevonden is.
Zelden heeft de poli ie hier ter stede voor een
moeilijker taak gestaan, dan om in deze zaak eenig
licht te brengen.
Diefstal van boter. Uit den boterban-
del «Zuid Laren", Reguliersgracht 27 te Amster
dam, werden in den laatsten tjjd herhaaldelijk
vaten boter vermist. Een dezer dagen verdwenen
wederom vier groote vaten. Het schijnt than®
echter gelukt te zjjn de vermoedelijke daders i®
in handen te krjjgen. Althans Woensdagmiddag
werden vier personen gearresteerd, verdacht van
diefstal of heling van deze vaten boter. Een va®
het viertal is een bekend flesschentrekker, wonend®
in de Rustenburgerstraat, die vermoedelijk hef
plannetje op touw heeft gezet.
Voorts zjjn nog aangehouden een winkelier e®
en twee knechts van den boterhandel.
Naar de gestolen vaten boter, een waarde ver
tegenwoordigende van ongeveer duizend gulden,
wordt jjverig gezocht. (Hdlbl.)
t»" «*v
Op vrjje voeten. De dames Margaretba
de Vos en A. H. G. Stütte, die eergistermorgen i®
gezelschap van Willem de Vos, met den trei®
naar Parjjs wilden vertrekken, doch door de polit'6
aan het station D. P. werden gearresteerd, zÏJ0
gistermiddag op vrjje voeten gesteld.
Dienst geweigerd. De stöomtrawler
«Azalia" IJ M 13, die tgdens de staking te IJ®01'
den in Crimsby met Engelsch personeel is gaa°
varen, is uit zee teruggekeerd, omdat het Engelscbe
volk weigerde de commando's van den kapit®1®
op te volgen.
Op u r k. Men schrjjft van Uurk, d.d. 11 dez®r
aan de »N. R. Crt.":
Gistermiddag werd onder veel belangstelling
genoodigden de mandenmakerjj WerkverschafllD£
alhier geopend.
Na een korte uiteenzetting van de oorzaak der
