Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
32ste Jaargang.
Maandag 15 November 1909
No. 9565
Buitenlandsch Nieuws.
Verspreide berichten.
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
jveek 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bjj alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 tegels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer,
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel!
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
ENGELAND.
Toen minister Churchill Zaterdag met zijn
vrouw uit Bristol te Londen aankwam, werd hg
door een met een zweep gewapende sufïragette
aangevallen.
Na eenige oogenblikken worstelens maakte
Churchill zich van de zweep meester en overhan
digde die, bg wjjze van zegeteeken, aan zijn vrouw.
De juffrouw van de zweep werd gearresteerd.
DUITSCHLAND.
Enkele Duitsche kranten beginnen nu de po
litieke beteekenis van de samenkomst tusschen
den Keizer en aartshertog Frans Ferdinand in
het licht te stellen.
De »Germania" vindt het niet zonder belang, dat
die ontmoeting volgt op het bezoek van den Tsaar
in Italië en op hetzelfde oogenblik, waarop Iswolski,
in strjjd met alle diplomatieke gebruiken, in een
groot Russisch blad de Balkan politiek van graaf
Aehrenthal aanvalt. Het ljjdt wel geen twijfel,
weent de »Germania", dat de Keizer en de aarts
hertog, die soldaten in hart en nieren zijn, over
wilitaire vraagstukken, welke voor beide staten
van gewicht zijn, evengoed als over hunne belan
gen bjj de buitenlandsche staatkunde zullen spre
ken.
De conservatief-agrarische»DeutscheTageszeitung"
zegt, dat, indien Oostenrijk de banden met Duitsch-
land wil aanhalen, het met een levensbelang reke
ning houdt. Door zjjne inljjvingspolitiek heeft Oos
tenrijk zichzelf voor jaren lang in een toestand ge
bracht, die zijne staatslieden, meer nog dan Bis-
Warck na 1870, op hunne hoede moet doen zjjn
tegenover de samenspanning van de vijanden van
hun land. Daarom moet Oostenrijk het Duitsche
tijk, welks trouwe kameraadschap de inlijving heett
doen slagen, als dekking achter zich hebben. De
verwoede strjjd, dien Iswolski en zjjne pers tegen
graaf Aehrenthal voeren, werpt een belangwekkend
licht op de verhoudingen in de hooge politiek.
FRANKRIJK.
Cochery, de Franscbe minister van Financiën,
heett, met het oog op den heftigen tegenstand
waarop zjjn fiscale plannen in het Parlement en
tn zekere bedrijven, o.a. in den wjjnbouw, stuitten,
zjjn portefeuille ter beschikking van den premier
gesteld. Briand verzocht hem de beslissing aan den
Winisterraad te laten.
De Parjjsche correspondent van de ^Frankfurter
Zeitung, waaraan wjj dit bericht ontleenen, ver
woedt, dat meerdere Kabinetsleden het voorbeeld
van Cochery zullen volgen.
OOSTENRIJK-HONGARUE.
De heer Alexander Gaal, van de partjj Kossuth,
is tot president der Hengaarsche Kamer gekozen.
Tot vice presidenten zjjn gekozen de heeren de
Novai, van de constitutioneele partjj, en Stephanie
Rakowski, van de volkspartjj.
De Koning zou eerst den heer Weckerlé ont
vangen en daarna de heeren Kossuth en graaf
Andrassy.
De geheele Hongaarsche pers betoogt, dat het
kabinet Weckerlé Kossuth-Andrassy eene overwin-
°ing behaald heeft door de verkiezing tot presi
dent der Kamer van zjjn candidaat, den heer Gaal.
Uit al de persbeschouwingen bljjkt de algeheele
voldoeningen dat men eindelijk op bevrediging
hoopt. De nieuwe onafhankelijke partjj van Kos-
®tth wint veld en de partjj van den heer Justh
verliest terrein. In welingelichte kringen zegt men;
dat 't wellicht niet tot eene ontbinding der Kamer
**1 behoeven te komen.
TÜRKUë.
De troonrede, welke gister werd uitgesproken
vermeldt, dat de regeering altjjd een vriendscbap-
Peljjke politiek tegenover alle mogendheden zal
v°lgen. De binnenlandsche aangelegenheden ver-
toonen niets verontrustends. De toestand in Jemen
"°rdt beter. De begrooting wjjst een tekort aan'
ondanks de pogingen der regeering om dit te voor-
°wen, maar de vermeerdering der douanerechten
en de verbeterde wjjze van inning der belastingen
sullen het evenwicht herstellen.
lady Minto deden gisteren een rjjtoer om de stad
Allahabad toen nadat de stoet voorbjj was ge
gaan, een bom ontplofte m de nabjjheid der poort
Raipur. Men vond een man bewusteloos op den
grond, een hand was afgerukt. Dicht bjj hem vond
men een andere bom, die niet ontploft was.
Men beweert dat reeds op 't oogenblik dat het
rjjtuig de poort van Raipus naderde, iemand iets
neerwierp, maar wijl er geen ontploffing volgde,
gaf men daar verder geen acht op.
Zooals men weet, had in Juli 1.1. een andere
aanslag, nog tragischer dan deze, te Londen plaats,
in het keizerlijk instituutde adjudant van lord
Minto werd toen vermoord door den Indischen
student Lal Dhingra, en toen deze terecht stond,
verklaarde hjj, dat hjj had willen betoogen voor
het revolutionair ongeduld, waarmee het Aziatisch
keizerrjjk het despotisch juk van Engeland droeg.
De aanslag op gisteren is vermoedelijk eene nieuwe
betooging van dezen geestestoestand.
NICARAGUA.
Een draadbericht uit Washington meldt: Het
gezantschap van Niagarua heeft een telegram ont
vangen van president Zelaya, meldend dat de re
geering de stad Zelaya den 4ln November heeft
hernomen. Alvorens uit te wjjken, hebben de
revolutionairen zekere gedeelten der stad verbrand
en de sloepen der oorlogsvaartuigen nNorma" en
»Malagua" doen springen.
De Koning van Portugal is uit Madrid naar
Parjjs vertrokken. De geheele Spaansche Konings
familie deed hem aan het station uitgeleide.
De Zweedsche vereenigiog van werkgevers
heeft het besluit genomen, dat de uitsluiting in
de ijzergieterijen onmiddellijk zal ophouden. De
bemiddeling in de nog overgebleven geschillen is
afgebroken, uithoofde van meeningsverschillen be
treffende formaliteiten.
i BRITSCH-INDIë.
De onderkoning van Indie en zjjne gemalin
Kamerverkiezing-Gulpen.
Uit goede bron wordt aan de »Limb. K." beves
tigd, dat de heer Paul Brouwers eene hernieuwde
candidatuur niet zal aannemen, nu de Tweede
Kamer de verkiezing in Gulpen vernietigd heeft
op formaliteitsgronden maar de uitspraak van het
kiezerskorps zelf onaangetast heeft gelaten.
Julianadorp.
De maatschappij, welke zich ten doel stelt de
bewoonbaarheid van den polder Het Koegras te
bevorderen door het stichten van een buurtschap
of dorp aldaar, waarvan zjj den 8en October den
dag der eerste steenlegging der kerk in het cen
trum als stichtingsdatum heeft aangenomen, heeft
met ingang van gisteren aan dit nieuwe dorp den
naam Julianadorp gegeven, nadat H. M. de Ko
ningin had doen berichten met waardeering van
dit voornemen kennis te hebben genomen.
Begrafenis oud-minister Seyffardt.
De plechtigen teraardebestelling van den oud
minister Seyfïardt te 's-Gravenhage, werd o. a
bjjgewoond door den minister van Oorlog en diens
adjudant en door tal van opper-, hoofdvlag- en
anderen offieciren van van leger en vloot. Aan de
groeve spraken prof. dr. G. Kalff namens de Ver
eemging voor Volksweerbaarheid, kolonel Hooge-
boom, inspecteur van 't militair onderwjjs, Sten-
fert Kroese, hoofdbestuurder van den Ned. Pro
testantenbond, oud-minister van Oorlog Van Rap-
pard, als oud vriend en kapitein Van Dam van
Iselt, ook namens zijn vader, den generaal, die
verhinderd was. De groote militaire verdienste
van Seyffardt, diens onvermoeide toewjjding aan
de zaak van 's lands verdediging, zjjn voortreffelijke
eigenschappen als menscb, werden door allen ge
huldigd. Vele bloemen dekten de baar.
Werk over de irrigatie op Java.
Naar de »N. R. Ct." verneemt, zal van regee-
riDgswege een werk in het licht worden gegeven
betreffende de irrigatiewerken op Java, in den
geest van Willecocks standaardwerk over de Egypti
sche en dat van Buckley over de Britsch Indische
irrigatiewerken.
Dr. A. Kuyper.
Vvn eene zjjde, welke wjj als betrouwbaar en
uitmuntend ingelicht moeten beschouwen ontvangen
wjj uit 's Gravenhage een bericht, waaraan wjj,
om zjjn hoogen ernst, niet dan met het noodige
voorbehoud melding maken.
Volgens onzen hoogst achtbaren zegsman zou
dr. Kuyper besloten hebben, binnenkort voor het
lidmaatschap der Tweede Kamer te bedanken en
zou hij zelf van dit besluit reeds aan enkele, po
litieke en ambtelijke personen, ons met naam ge
noemd, hebben kennis gegeven. Als reden, welke
tot zjjn besluit zou geleid hebben, wordt opgege
ven toenemende doofheid. (Tjjd.)
Standbeeld voor wijlen dr. Schaepman.
De R.-K. propagandaclub »De Jonge Garde'', te
Almelo, die het initiatief heeft genomen voor de
stichting van een standbeeld of gedenkteeken voor
wjjlen dr. Schaepman in zjjn geboorteplaats Tub-
bergen, ontving van verschillende zjjden reeds
bljjken van instemming met dat plan.
Mr. JE. baron Mackay. f
Men meldt uit 's-Gravenhage
Een staatsman van beteekenis is den lande
ontvallen: mr. Aeneas baron Mackay is Zaterdag
avond overleden in den ouderdom van bjjna 71 jaar.
Den 29en November 4838 te Njjmegen geboren,
volbracht Mackay zjjne academische studiën aan
de hoogeschool te Utrecht, waar hjj ook promo
veerde. Zijn loopbaan liep aanvankelijk door de
rechterlijke macht. Al spoedig na zjjne promotie
trad hjj op als substituut-officir te Zutphen, later
als rechter in de rechtbank aldaar. Maar Mackay
was bestemd, een rol te spelen in het politieke
leven des lands. In 4876 vaardigde Amersfoort
hem naar de Tweede Kamer af, tien jaar later
vestigde het district Utrecht zjjne keuze op Mac
kay, en na diens aftreden als minister, in 4891,
nam hjj voor Kampen zitting.
Een gewichtige staatkundige werkkring werd
inmiddels voor hem geopend. Reeds had de Tweede
Kamer in het overgangsjaar 4884'85, onder het
derde ministerie-Heemskerk, hem bljjk van haar
vertrouwen gegeven, door hem voor den voorzit-
tersstoel voor te dragen. Toen de eerste verkiezin
gen, na de grondwetsherziening van 1887, de
meerderheid naar rechts verplaatsten, belastte de
Kroon dezen staatsman, hooggeëerd in zjjne poli
tieke omgeving, anti-revolutionnair van huis uit,
met de vorming van een nieuw kabinet. Mackay
trad op als hoofd van dat ministerie, hetwelk zjjn
naam droeg, en aanvaardde daarin de portefeuille
van Binnenlandsche Zaken. Als hoofd van dat
departement bracht Mackay, die van voortreffelijke
leidingskracht bljjk gaf, en tevens van groote
bezadigdheid, de nieuwe schoolwet tot stand,
welke »pacificatie" op onderwijsgebied zou brengen.
Dit was in 1889.
Reeds één jaar later dwongen hem politieke
omstandigheden, na verwerping der Keuchenius-
begrooting door de Eerste Kamer, zjjne portefeuille
te ruilen voor die van Koloniën, welke hjj daarna
beheerde, totdat in 1891 de meerderheid opnieuw
verplaatst werd naar links.
Spoedig daarna werd Mackay de hooge titel
verleend van minister van staat, op voordracht
van het liberale ministerie, op die wjjze de Kroon
in de gelegenheid stellende, de zeer belangrijke
diensten te erkennen, door den nu ontslapene aan
vorstenhuis en lande bewezen. Het waren immers
ook buiten de politiek zeer moeiljjke dagen,
die het kabinetMackay doorleefde, waar in die
periode de ziekte van den koning, 's vorsten over
lijden en de regeling van de voogdjj en het re
gentschap vielen. Een dubbel zware taak werd op
de schouders der toenmalige regeering gelegd, en
toen in 1904 opnieuw de rechterzijde aan het roer
kwam, was wederom Mackay de aangewezen man,
door de meerderheid op den voorzittersstoel
geplaatst.
Dat bleek duideljjk, toen Mackay aan het einde
van het zittingjaar 4904/1905, met den scherpen
politieken blik, hem eigen, wellicht in de naaste
toekomst starende, maar gebukt ook onder droe
vig huiselijk leed, zich niet meer beschikbaar
stelde voor een wetgevend mandaat.
Hij verplaatste toen, in het belang van de ge
zondheid zjjner echtgenoote, zjjn woonplaats naar
Arnhem.
Zjjn werkzame geest trok Mackay echter weier
naar de hartader van het politieke leven en kort
nadat hjj zich weder in de residentie had geves
tigd, werd hem het lidmaatschap van den Raad
van State opgedragen, in welk hoog staatscollege
hjj sinds 1907 zitting had.
In Mackay gaat in alle opzichten een hoogstaande
persoonlijkheid heen, bemind en [geëerd ook in
kerkelijke kringen, waarin hjj met liefde werk
zaam was; een sieraad der richting waartoe hjj
behoorde.
0.a. het groothuis van den Nederlandschen
Leeuw sierde de borst van den uitnemenden
staatsburger.
Inwisseling van gezegeld papier.
Men meldt aan de »N. R. Crt
De officier van justitie bjj de rechtbank te
Leeuwarden heeft af wjj zend beschikt op een ver
zoek om de ongebruikt gebleven gezegelde vellen
papier in de registers van den burgerijjken stand
daaruit te doen verwijderen, ten einde vergoeding
voor die zegels te verkrjjgen.
Als grond voor deze weigering is door den offi
cier aangevoerd, dat volgens het gevoelen van den
minister van justitie een bewaarder der registers»
die opzettelijk tot deze verwijdering overgaat, of
toelaat dat een ander haar tenuitvoer brengt, zich
schuldig maakt aan het misdrjjt, strafbaar gesteld
bjj art. 361 van het Wetboek van Strafrecht.
Staatscommissiën.
Omtrent den stand der werkzaamheden van ver
schillende staatscomm ssiën worden in Bjjlage A der
M. v. A. op het V. V. over Hoofdstuk 1 der Staats
begroting mededeelingen gedaan, waarin het vol:
gende is ontleend
Verwacht wordt, dat het rapport der onderwjjs-
ineenschakelingscommissie voor het einde van dit
jaar in het licht zal kunnen gegeven worden.
De Staatscommissie voorde hypotheekwetgeving
is zoover met hare werkzaamheden gevorderd, dat
de beëindiging daarvan waarschijnlijk in den loop
van het jaar 1910 kan worden verwachteveneens
de Staatscommissie tot voorlichting met betrek
king tot de te treffen regelingen voor het onder
houd van de burgerbevolking in de Stelling van
Amsterdam.
De Staatscommissie van enquête omtrent het
tramwegpersoneel vertrouwt haar verslag vóór het
einde van 1909 te kunnen indienen-
De aanbieding van een wetsontwerp met een
memorie van toelichting, waarin de voorsteilen en
denkbeelden der commissie voor de jacht beli
chaamd zjjn, kan thans spoedig tegemoet gezien
worden.
Van de staatscommissie voor den handeldrjj-
venden en industrieelen middenstand wordt o.a.
gemeld
Een verslag, betreffende de vervroegde winkel
sluiting werd, in den vorm van een wetsontwerp
met memorie van toelichting, aan Hare Majesteit
de Koningin aangeboden.
Twee leden der staatscommissie onderzochten,
krachtens het ten vorigen jare verkregen verlof,
in Oostenrqk de werking der middenstands-coöpe
ratie en brachten van hunne bevindingen dienaan
gaande een uitvoerig verslag uit, dat bjj de regee-
rmg werd ingediend. Binnenkort zal aan dit ver
slag openbaarheid worden gegeven.
Zoodra de Staatscommissie voor de Middenstands-
enquête een algemeen resultaat heeft verkregen»
ligt het in hare bedoeling om de verkregen uit
komsten, zooveel zulks wenscheljjk zal bljjken, aan
te vullen door mondeling onderzoek naar niet
algemeen voorkomende bedrjjven en naar enkele
speciale punten, den middenstand in het algemeen
betreffend, zooals het credietvraagstuk en dergeljjke.
De werkzaamheden der Staatscommissie voor
het zalmvraagstuk zjjn thans zoover gevorderd,
dat zjj zich voorstelt in den loop van het volgend
jaar haar rapport te kunnen uitbrengen.
Verhooging accjjns gedistilleerd.
Het dageljjksch bestuur van den »Nederlandsche
Hotelhoudersbond" heeft zich met een adres tot
de Tweede Kamer gewend om op te komen tegen
het voornemen der regeering om bjj de wetswjjzi-
ging den accjjns op het gedistilleerd met f 27 per
hectoliter te verhoogen.
Mocht echter de Kamer van oordeel zjjn, dat
eene accjjns verhooging op het gedistilleerd wen
scheljjk is, dan dringen de adressanten er op aan,
m.'i