Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
32ste Jaargang.
Zaterdag 27 November 1909.
No. 9576.
EERSTE BLAD.
Buitenlandsch Nieuws.
Binnenland*
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
str&at 50 en bq alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1 6 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel!
Voorherhaaldelqk adverteeren worden uiterst b i 1-
Iqke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Dit nummer bestaat uit twee
Maden en een Geïllustreerd Zon
dagsblad.
RUSLAND.,
De Rjjksdoema beeft gister een begin gemaakt
ttiet de behandeling van het door den minister
v»n biarenlandsche zaken ingediend wetsontwerp
betreffende de persoonlqke 'onschendbaarheid.
ENGELAND.
Tusschen de twee Huizen is een vergelqk ge
troffen betreffende de Ierscb» landwet. De regee-
ring heeft eenige concessies gedaan en het Hoo
gerhuis heeft toegegeven op de overblijvende punten.
FRANKRIJK.
In de Kamer van Afgevaardigden werd gister
°ver de begrooting van Eeredienst beraadslaagd.
De abbé Gauraud hield eene langdurige rede,
aar in hij de hoop uitsprak, dat het anti-cleri
CiBisme zal verdwijnen en dat zekere congrega
tiën erkend zullen worden, als zij dit zullen vra
gen. De redenaar betoogde dat de Katholieken
wct tot scheiding ,van Kerk en Staat niet
konden aannemen, omdat die wet tot eene orga
nisatie verplichtte, welke de Paus de Kerk on
w,aardig achtte.
Minister Briand antwoordde, dat de Katholieken
weerhouden werden de wiet tot scheiding van
Kerk en Staat aan te nemen, omdat de Paus
niet tot de weit had medegewerkt, noch zijn
ndhaesie er aan geschonken had.
De minister protesteerde, zooals men van hem
Douwens niet anders kan verwachten, tegen de
campagne van zekere lieden, die invloed oefenen
°P de godsdienstpolitiek, om het geloof ingang
te doen vindon, dat Frankrijk door de Kerk ge
lukkig was. Het concordaat werd verbroken ten
gevolge van een daad, die door Frankrijk niet
geduld kon worden. De wet kan in toepassing
Worden gebracht, zonder dat aan den eerbied
v0or de hiërarchie der Kerk te kort wo;rdt ge-
'faandit bewijs de ervaring. De protesten van
Katholieken worden tegen de ambtenaren van
staat op het oogenblik van de inventarisatie
opgehitst.
De zitting der Kamer ,wer5 daarna opgeheven.
SERVTë.
Koning Ferdinand is weer uit Belgrado ver-
Dokken. De Koning, en de Kroonprins, de pre
bier en de Minister van Buitenlandsche Zaken
ftaren bq het afscheid op het'perron aanwezig.
Do Koning van Bulgarije had den premier in
en loop van den namiddag in audiëntie ont
ogen. j f
Welke tot durver geheim gehouden bedoelingen
'ggen aan het bezoek van Tsaar Ferdinand van
ulgarqe aan Peter I van Servië ten grondslag
bedaar de vraag, waarmede men zich thans in
Politieke kringen te Konstantinopel en te Weenen
he' hoofd breekt. Langen tqd bestond er tus
schen beide rqken naqver en wantrouwen. Na de
Nederlagen door koning Milaan van Servië (le roi
exil) in 1886 in den krqg tegen .Bulgarqe ge
iden, ging Bulgarqe's zon op en het échec van
efvië in de Bosnische aangelegenheid, terwql
Olgarqe terzelfder tqd zqn macht in Oost-Roe-
Ntelië vergrootte en onafhankelqk werd verklaard,
'Noest den naqver van Servië wel vegrooten.
Kr moeten dus bqzondere redenen aanwezig
9n, die Tsaar Ferdinand er toe brachten, betrek-
eujk onverwacht naar Belgrado te reizen.
Te Weenen vermoedt men, dat het naaste doel
No Ferdinand's bezoek aan koning Peter is, het
^otagonisme tusschen Servië en Bulgarqe uit den
te ruimen, een vriendschappelqker verstand
sding in 't leven te roepen.
Sommigen zoeken er echter meer achter. Van
Personeele unie tusschen de beide Balkanstaten
wel geen sprake meer zqn, denkt men, maar
arvoor komt een Balkan-bond in de plaats, een
n°i waar Rusland achter zit'en hetwelk tegen
„^nrqk is gericht. Die Balkan-bond staat onder
«Iding van Bulgarqe en streeft ook naar ver
zwakking van het Turksche rqk. Vandaar dat het
bezoek van Tsaar Ferdinand zoo kort na de van
zelfvertrouwen en fierheid getuigende rede van den
Bulgaarschen minister van Buitenlandsche Zaken
in de Sobranja, ook te Konstantinopel ontstem
ming heeft gewekt. Gelukt het de sedert zoo langen
tqd door nationalen haat gegraven kleve tusschen
Serven en Bulgaren in Macedoniën te overbruggen,
dan bestaat voor de Porte het gevaar, dat het
tegen een vereenigd Slavendom ep den Balkan te
kampen heeft; voor de Porte een nog minder
aanlokkelijk vooruitzicht dan voor Oostenrijk, het
welk door het machtige Duitschland gerugsteund
wordt.
ZWITSERLAND.
Onlangs nam de Groote 'Raad van het canton
Basel een motie aan, waarbij de cantonale regee
ring verzocht werd, de kwestie van scheiding
van kerk en staat in overweging te nemen. Een
commissie ad hoe werkte een rapport uit en
thans roept de overheid van Basel een buiten
gewone vergadering van den regteeringsraad bij
een, om het uitgebrachte rapport in behandeling
te nemen.
De commissie verklaart zich 'voor volkomen
scheiding van kerk en staat.-.- De Gereformeerde!
kerk mag alle kerken ,en goederen behouden,
die zij thans in vruchtgebruik heeft. Ook de
Roomsch-Katholieken worden eigenaars der ker
kelijke bezittingen, die zich op het oogenblik
onder hun administratie bevinden, .en ontvangen
bovendien 150.000 francs van den staat. De Israë
lieten zijn thans reeds éigenaars van hun syna
gogen zij ontvangen van de regeering een scha
deloosstelling van 150.000 francs.
Het is niet twijfelachtig of 't ontwerp, door
de commissie opgesteld, wordt door den Groo-
ten Raad aangenomen.
MAROKKO.
Eenige dagen geleden werd gemeld, dat de
expeditie der Spanjaarden in Marokko, ten ein
de liep. In strijd daarmede- "wordt dato. 25 Nov.
uit Madrid aan de „Matin" bericht, d(at alles er
op wijst, dat in de buurt van Melilla de- vijande
lijkheden hervat zullen worden. 'Generaal Ma
rina heeft te Melilla éen Conferentie met zijn
officieren gehad en is Donderdag "naar Nador
vertrokken, waar al een dag Vroeger de mili
taire ballon is heengezonden. Deze verandering
in de plannen van den generalen' staf is te
wijten aan de langzaamheid, waarmede de Moor-
sche stammen zich onderwerpen. ,Ee.n der hoof
den vair de. harka, 'die onlangs de Spanjaarden
met zooveel woede bevocht, die den beroemden
naam Abd el Kader 'draagt, heeft volgens de
Matin" geen lust meer pm te strqden, maar
een ander stamhoofd, Missian genaamd, di.e even
eens tot de aanvoerders van de harka behoorde,
gaat voort den krijg tegen de Spanjaarden te
preeken. De Spanjaarden hopen thans door een
beslissende overwinning op dit krijgshaftige stam
hoofd een eind aan den veldtocht te maken.
Verspreide berichten.
Te Lyon waren eergisteren van 2 tot 5
uur alle café's en slijterijen gesloten, als pro
test tegen de nieuwe verbruiksbelastingen van
het begrootingsontwerp-Cochory. In den loop van
den middag had een groote protestmeeting plaats,
waarin iedere nieuwe belasting van alcoholische
dranken, zoowel als de belastingen op vergun
ningen en op het wijnvearbruik op stormachtige
wijze werden ver(wtorpen. Daarop trok 'n, tierende
menschenmenigte door de stille straten naar de
prefectuur. Ook te Parijs had gisteren opnieuw
een heftige protestvergadering plakte.
Door den kardinaal-bisschop van Mechelen
en de overige Belgische bisschoppen is aan mgr.
Bourne, aartsbisschop van Westminster, een schrij
ven gezonden, om hem te bedanken voor tsijne
weigering, om deel te nemen aan de meeting
der „Congo Reform Association", van den 19en
dezer, in Alberty-Hall te Londen gehouden. In
dit schrijven verklaart het Belgische episcopaat
o. m. het volgende:
De belangelooze ondersteuners der negerbévpd-
king kunnen de verzekering hebben, dat, ook
zonder buitenlandsche dwang, het Belgische volk
moedig en Christelqk zijne beschavende zending
in zijne koloniën zal uitvoeren.
In de „Deutsche Tageszeitung" bepleit de
DuitsChe vice-admiraal Galster, den aanbouw door
Duitschland van een flottille duikbooten ter be
veiliging van de Duitsche kusten. Genoemde zee
officier voert als motief voor zijn plan o.m. aan,
dat voor den prijs van één pantserschip onge
veer dertig duikbooten van dezelfde grootte als
de Fransche onderzeebooten gemaakt kunnen wor
den. Door den aanbouw van deze flottille zou
Duitschland zijn vlootbouwplan kunnen wijzigen,
den financieelen toestand van het 'rijk verbete
ren en zou er ooTc een minder gespannen ver
houding met Engeland ontstaan
CHINA.
De prins-regent van China heeft een edict uit
gevaardigd, waarbij de ambtenaren van de hoofd
stad Peking, en van de provincie worden uit-
genoodigd, maatregelen te nemlen met het oog
op do invoering van een constitutie.
De Amerikaansche leger- en vlootcommissie
heeft met toestemming van den president beslist
dat Pearl Harbour op IhGvai de hoofdhasis voor
de vloot van de Vereen. Staten in den Stillen
Oceaan zou worden. De marineautoriteiten wa
ren in 't algemeen meer voor Olongapo op de
Filippijnen gestemd, waar men me) de werken
zelfs reeds begonnen was. Maar deze plaats was
aan de landzijde te veel blootgesteld aan een
aanval. i
Naar het eiland Hawaï converseeren alle groote
handelswegen van den Stillen Oceaan, en na de
opening van het Panamakanaal vooral, zal de
Amerikaansche vloot in Pearl-haven een uitmun
tende operatiebasis vinden. Door .verdragende land-
batterijen en mijnen moet de plaats bijna on
neembaar gemaakt kunnen worden.
Raad van State.
De Haagsche correspondent van de »Tel" meldt
ons
Direct na het overlqden van boron Mackay werd
in rechtsche politieke kringen de naam van dr.
Kuyper genoemd als zqn opvolger in den Raad
van State. Nu echter fluistert men ook, dat de
oud-voorzitter der Tweede Kamer, jhr. mr. J. Röell
ernstig voor die benoeming in aanmerking komt.
Directeur-generaal van den Landbouw.
De opvolger van den heer Lovink zal, naar het
»N. v. d. D." verneemt, eerst benoemd worden,
nadat de begrooting van minister Talma in de
Kamer zal zqn behandeld.
Monument van Jan van Oldenbarneveldt.
De vervaardiging van het monument van Jan
van Oldenbarneveldt, dat te Amersfoort zal wor
den geplaatst, is opgedragen aan den Nederland-
schen beeldhouwer August Falise, leeraar aan de
rqksschool voor kunstnijverheid te Amsterdam.
Decoratiën.
De Kamerleden Duqs, Troelstra, Schaper, Hels-
dingen, Hugenholtz, Ter Laan en Vliegen hebben
een amendement voorgeteld om art. 26 van hoofd
stuk I der staatsbegrooting (aankoop en herstel
lingen van decoratiën enz.) te verminderen met
f4000 en dientengevolge te brengen op f4000.
Eeuwfeest van 1813.
Naar het Centr. verneemt, zqn te 's-Gravenhage
de pogingen geslaagd tot vorming van een commis
sie, die de viering zal voorbereiden voor het herstel
onzer nationale onafhankelijkheid in 1813.
Prov. Staten-verkieziug.
De Vrijzinnig-Democratische Kiesvereeniging te
's-Gravenge heeft m haar gisterenavond gehouden
vergadering besloten de candidatuur van den heer
dr. C. Lely voor de verkiezing van een lid der
Prov. Staten van Zuid-Holland te steunen.
Diplomatieke Vertegenwoordiging.
De gezan van de V. S. van Noord-Amerika, de
heer Beaupré, die reeds sedert eenig maanden met
verlof in zqn vaderland verblqft, komt tegen het
einde dezes jaars op zqn post te 's Gravenhage
terug.
Tariefsverhooging.
De Kamer van Koophandel te Dordrecht besloot
in haar gisteravond gehouden vergadering tot het
zenden van een adres aan de Tweede Kamer met
verzoek, het ingediende voorstel tot tariefsverhoo
ging met 30 0/o niet aan te nemen. Afgezien van
de kwestie van verhoogde invoerrechten, is het
bezwaar tegen dit voorstel vooral, dat de voorge
stelde datum van invoering reeds is 1 Jan. 1910
Men vergete niet, dat reeds tal van contracten
van koop en verkoop zqn afgesloten, waarbqgeen
rekening is gehouden met een verhoogd recht.
Auti-Rev. Raadsleden.
Na een rede van den A. Zqlstra, hoofdredacteur
der »N. Prov. Gr. Ct.," is te Groningen van anti-
rev. Raadsleden opgericht. Het doel van den Bond
is, de antirev. beginselen in de gemeentepolitiek
te bespreken en elkander voor te lichten op prac-
tisch gebied van de gemeente-politiek.
Het rapport der staatscommissie
voor den landbouw.
De in 1906 ingestelde staatscommissie voor land
bouw heeft hare rapporten en voorstellen betref
fende den economischen toestand der landarbeiders
uitgegeven. Zq conciufieert o.a. tot de volgende
maatregelen, verbetering van den pbysiscben toe
stand der plattelandsbevolking door het tegengaan
van bodemverontreiniging en verstrekking van
meer geneeskundige hulp, verbetering van de
woningwet, algameene en vakontwikkeling der
landarbeiders, door meer practisch landbouwonder
wijs, verstrekking van grond aan landarbeiders
desnoods door het gemeentebestuur, bescherming
van handarbeid, zonder maximalen arbeidersdag.
met overlating van vrouwen- en kinderarbeid in
eigen bedrijf en loonarbeid-verbod van kinderen
beneden 12 jaren, landarbeidersverzekering door
landbouw-ongevallenverzekering, vrijwillige ziekte
verzekering, invaliditeits- en ouderdomverzekering.
Een telegram aan dr. Kuyper.
Gisteren is te Groningen een anti-revolutionnaire
partijdag gehouden, waarin de voorzitter, de heer
Wirtz, districts-schoolopziener te Winschoten, sprak
naar aanleiding van het Schriftwoordvlssaschar
is een sterk gebouwde ezel, nederliggende tusschen
twee pakken. Toen hq de rust zag, dat zq goed
was, en het land, dat het lustig was, zoo boog hq
zqn schouder om te dragen en was dienende onder
tribuut", en prof. mr. Diepenhorst een referaat
hield over ïlets over Calvqn's beteekenis voor
het sociale en politieke leven".
Besloten werd, een telegram aan dr. Kuyper te
zenden, waarin de vergaderden te kennen gaven,
dat zq in deze voor hem zoo moeilqke dagen
behoefte gevoelen hun hartelijke liefde en innige
verknochtheid aan hem te betuigen, omdat hq
voor Neerland's Christenvolk zoo onnoemelijk veel
heeft gedaan.
Terplicht examen voor machinisten.
Door den Bond van machinisten en stokers in
Nederland is aan den minister van Landbouw,
Handel en Nijverheid een adres gezonden in zake
een verplicht examen voor machinisten.
In dat adres wordt den minister verzocht het
daarheen te willen leiden, dat voor machinisten,
zoowel van binnenstoomvaartuigen als van fabrie
ken en andere inrichtingen, waar gebruik wordt
gemaakt vau stoomwerktuigen, een verplicht
examen wordt ingevoerd, met dien verstande,
dat, evenals voor de invoering van examens voor
diploma als machinist op koopvaardijschepen en
voor sleepbooten buitengaats, deze diploma's met
een overgangstijdperk van 3 jaar, te rekenen van
den datum van invoering af, zonder aflegging
van het examen worden uitgereikt aan hen, die
er om verzoeken en reeds als machinist dienst
doen en gedaan hebben, en aan enkele daarvoor
in aanmerking komende bepalingen voldoen.
Middenstandsorganisatie.
Op voorstel van de 's-Gravenhaagsche Winke
liersvereniging, zal op 8 December in een der
zalen van het Z,-H. Koffiehuis eeu vergadering
worden gehouden van Middenstands-vakvereeni-
gingen metihet doel te komen tot vorming van een
bestuurdersbond van de verschillende middenstands-
vereenigingen hier ter stede. Van de 26 uitgenoo-
digde vereenigingen hebben reeds 24 instemming
betuigd. 6
A MIC lil k A r
i;.'j'BLja
J1JIJ
