Uemengd Nieuws.
Kerknieuws.
Te bevragen aan de volgende adressen,: j^Wa-
genschroefsleutel, Hoppe, baan 24 zilveren arm
band, R. Le Cavellier, Maassluis, Zuidvliet 9
damesparapluie, Wolsky, K. Dam 4streng touw,
Hendriks, Broersveld 1544portemonnaie met geld
Looman, Buitenhavenweg 1764beursje met geld'
enz., Ripet, Broersvest 147tafelmesje, Laan 20
damesparapluie, Sobulze, Broersveld 26; drie zak
doeken, v. d. Lee, Hagastraat 5rozenkrans, v.
Eden, L. Achterweg 13zilveren broche, Groeneweg,
Villastraat 38dameshandschoen, v. Meurs, Ooster
straat 75; medaillon met haar, v. Waart, Boter-
straat 53; portemonnaie met geld, wed. Rebers,
Lange Achterweg.
Politiehonden.
Door den heer J. G. Gjjsberti Hodenpjjl van
Hodenpjjl, gepens. majoor der genie, lid van het
hoofdbestuur der Nederlandschen Politiehond-
Vereeniging te 's-Gravenhage, werd gister-avond
in het Verkooplokaal aan de Lange Haven de
aangekondigde causerie over politiehonden gehou
den, die slechts door een klein getal belangstel
lenden, meest politiebeambten en hondenliefheb
bers, met enkele dames, werd bijgewoond.
De heer Gjjsberti Hodenpijl, den katheder in
nemend, bevestigde allereerst slechts een causerie
te zullen houden en wel over den politiehond, die
zeker geen nieuwigheid moet geacht worden, waar
reeds Zoroaster zoo verbaasd was over hetgeen de
hond presteert, dat hjj zeidede wereld bestaat
door het verstand van den hond (1) en een andere
figuur der oudheid getuigde hoe meer men den
mensch leert kennen, te meer leert men den hond
eerbiedigen. Reeds in de Grieksche geschiedenis
leerde men den politiehond in de praktjjk kennen
de Spanjaarden en andere volken wisten den hond
tot bepaalde doeleinden te gebruiken, doch eers'
in onzen tjjd werd het gebruik van de politie
of dieDsthonden meer algemeen.
Zjjn politiehonden noodig Ten einde die vraag
te beantwoorden, wees spr. er op dat er in geheel
Europa gebrek is aan politie-agenten. In Ber
lin alleen waren er 500 te weinig. Daarom tracht
men de kracht van de politie te versterken door
het gebruik van politiehonden, waarbjj zich echter
de eigenaardigheid voordoet, dat er evenzeer ge
brek is politie-agenten als aan politiehonden. Een
goede politiehond kost in Duitschland 300, 400,
500 mark, maar brengt na eenige jaren zjjn rente
wel op. Spr. toonde aan, welk een bjjzonder instinct
zoo'n politiehond heeft, hoe hjj bjjv. alle gangen
der inwonenden van een bepaalde wjjk leert ken
nen en de bewoners der huizen van de vreemden
weet te onderscheiden.
Ook voor het snappen van inbrekers, het op
sporen van misdadigers en als verweermiddel voor
de politiedienaren zjjn de politiehonden van on
schatbare waarde, zoo zelfs dat in een bepaalde
wjjk waar zjj surveilleeren het aantal misdaden,
althans buitenshuis, minder wordt. Wel heeft
het gebruik van den politiehond voor de recht
bank geen volstrekte bewjjswaardemaar het door
hen gespeurde, is toch een heel groote, sterke aan
wijzing. De hond heeft boven den mensch voor
dat hjj zonder aanzien des persoons den verdachte
opspoort en aanwast. Zeer terecht is dan ook de
waarde van den politiehond door den Minister van
Justitie in zjjn memorie van antwoord op het ver
slag der Tweede Kamer erkend.
Na aldus in 't algemeen de waarde van den poli
tiehond aangetoond te hebben, zette spr. uiteen
waaraan de hond moet voldoen, hoe die moet ge
bouwd zjjn, welke eigenschappen bjj moet bezitten
dat 't moet zjjn een raszuivere hond en vooral
een goede neus hoofdzaak is voor politie- of dienst-
hondenhet gebruik van reuen of teefjesde bjj-
zondere zorg waarmede ze geleid moeten worden,
zoo mogeljjk door den baasdat zij liefst 's nachts
en over dag in dezelfde wjjk en steeds ongemuil-
korfd moeten zjjn, om daarna uiteen te zetten de
diensten die zjj aan verschillende personen, in
onderscheidene inrichtingen en verschillende lan
den kunnen bewjjzen. Gaat ook Schiedam den
politiehond gebruiken, dan moeten er meer komen
want ook hierin is een geen.
Daarna schetste spr. de twee geheele onder
scheidene rubriekenbewakings- en speurhonden,
besprak hjj de wjjze van voeding en verpleging,
in huis of in kennels, de hokken, het fokken der
politiehonden, hunne dressuur en de geoefendheid
hunner geleiders, de keuze van het ras en de
wjjze waarop zjj moeten speuren. Een breede uit
eenzetung gaf spr. daarna van den neus, het reuk
orgaan van oen hond. Merkwaardig is dat bjj
menschen en dieren ót het oog óf de neus bjj-
zonder ontwikkeld is, niet beiden te geljjk. Onder
de dieren onderscheidt men oog- en neusdieren.
Terwjjl bjj menschen en apen het oog bjjzonder
ontwikkeld is, is bjj den hond de neus 't meest
tot de volmaaktheid gekomenmaar waar bjj den
rn. nscü net leukvermogen toch nog zóo sterk is,
dat tnj zeitü nog een honderd biijoensten gram van
jodenform ruikt, is dit bjj den hond veel ster
ker. Dat bjjzonder sterk ontwikkeld reukvermogen
bjj de honden, in tegenstelling met de vogels die
zeer sterk zien maar niet ruiken, is hun van on
schatbare waarde bjj het volgen van sporen en
het aanwijzen van misdadigers. Daarbjj moet men
echter bedenken, dat er zoo vele oorzaken zijn die
het spoor kunnen bederven of den hond in den
persoon doen mistasten. Toch weet hjj onmid
dellijk met welke sexe hjj te doen heeft, of bjj
een zieke of gezonde voor heeft, het laatste of
een oud spoor volgt.
Voor het speuren met politiehonden gaf spr.
verder nog eenige practische wenken het gebeure
liever bjj vochtig weer 's avonds dan midden op
den dag bjj heel koud en droog weer't moet
geschieden met den „neus bjj den gr o n d B jj'^lcïët
speuren, dat zoo gauw mogeljjk moet geschieden,
zoodat iedere gemeente een eigen hond moet
hebben en de hond niet uit een naburige gemeente
moet komen, moeten zoo min mogelijk vreemde
gasten op het terrein zij d. De speurhond moet
voldoende gevoed en gedrenkt, uitgeloopen en niet
vermoeid zjjn hjj moet bjj het speuren aan een
ljjn gehouden en langer ter plaatse gelaten wordeD,
naar mate 't langer geleden isvoor het speuren
moet eerst de reu en daarna het teefje gebruikt
worden. Is aau al deze voorwaarden voldaan, dan
kunnen toch weer en wind en tal van oorzaken
in 't spel zjjn, die het spoor voor den hond onvind
baar of althans minder duideljjk maken.
Ten slotte gaf spr. nog eenige merkwaardige
voorbeelden die aantoonen hoe sterk het speurver-
mogen van den hond is en hoe dikwjjls 't verdwaal
den of misdadigers heeft doen ontdekkeD. Bemer
kend dat 't intusschen tien ure geworden was en
moetende vertrekken, brak spr. aanstonds zjjne
causerie af, welke, aldoor met bjjzondere belang
stelling gevolgd, ten slotte met een welgemeend
applaus beloond werd.
„Katholiek Leven".
In de gisteravond, onder voorzitterschap van den
heer J. F. Putters, in het Bondsgebouw gehouden
vergadering van Katholiek Leven" trad als spre
ker op de heer J. P. L Niesten, kapitein der
Landweer, uit Rotterdam, met het onderwerp
«Esperanto".
De heer Niesten dankte allereerst voor de hem
geboden gelegenheid om hier ter stede een lezing
te houden over de wereld hulptaal «Esperanto",
Hjj hoopte, dat uit hetgeen hjj over die taal zou
mededeelen velen voordeel zullen trekken en als
overtuigde voorstanders van «Esperanto" huiswaarts
zouden gaan.
Esperanto is reeds 22 jaren oud en heeft, zoo
als tal van uitvindingen en ontdekkingen in den
aanvang veel tegenwerking ondervonden. Men be
spotte de nieuwe taal en men zeieen kunsttaal
heeft toch geen kans van slagen. Wacht u er
echter voor, zei spr., haar te veroordeelen voor
ge daartoe bevoegd zjjt.
Er zjjn, vervolgde spr., op de wereld ongeveer
800 talen en meer dan 5000 dialecten. Het is dus
niet mogeljjk alle talen aan te leeren en men
heeft er dan ook reeds lang naar gestreefd om
een middel te vinden, waardoor men zich in woord
en geschrift verstaanbaar kan maken voor men.
schen van allerlei nationaliteit. Zoo ontstond de
pacigrafle. Door gebruik te maken van pacigra-
fische teekens is het mogeljjk dat zeevarenden,
toeristen, elkaar verstaan bjj het wisselen van in
ternationale seinen, bjj gebruik van reisgidsen enz.
Er wordt gevraag! waarom men niet tot oplossing
van het wereldtaalvraagstuk kan komen door een
der meest gebruikte talen, b. v. Engelsch, tot al
gemeenewereldtaal te proclameereo. Spr. antwoordt
hierop, dat zulks onmogeljjk is en wel om reden,
dat groote naties als Frankrjjk en Duitschland er
nooit toe zullen zjju te vinden om hun moedertaal
at te schaffen, ook verzet zich daartegen de natio
nale trots. Bovendien zal het Engelsch ofFransch
wegens de moeiljjkheden, die de vele taalregels en
de verschillende uitspraken opleveren nooit als
wereldhulptaal dienstbaar zjjn te maken.
Een wereldhulptaal moet derhalve zjjn een kunst
matige taal. Er zjjn reeds vele van die kunsttalen
in den loop der tjjden in elkaar gezet, maar aan
alle kleefde dezelfde fout, nl. dat zjj practisch onbruik,
baar waren. Volapük heeft het van alle stelsels
het verst gebracht. Haar gioriepunt bereikte zjj
in 1883. Zjj beschikte over 25 tjjdschritten. Er
werden 3 Volapükcongressen gehouden, het
eerste in 1884, het 2e in 1888 en het 3e in 1889-
Op het laatste congres kon men niet tot over
eenstemming inzake eenige wjjzigingen in die taal
geraken, doordat pastoor Schleier onverzetteijjk
zjjn standpunt bleet handhaven. De propaganda
voor Volapük werd toen gestaakt.
Spr. ging nu na aan weike eischen een kunst
taal moet beantwoorden.
De uitvinder van het Esperanto, dr. Zamenhofl
die te Bjelostock als knaap de groote bezwaren van
het van verschil taal had gezien, had zich daardoor
aangetrokken gevoeld om een taal in elkaar te
zetten, welke geschikt was om door alle volkeren
te worden gebruikt. Hjj zette zich aan den arbeid»
leerde een groot aantal der meest gebruikte talen
en maakte bjj vergeljjkende studie een kunsttaal,
waarin zjjn eerste werk in 1887 onder den pseu
doniem «Esperanto" verscheen. Aanvankeljjk werd
de nieuwe taal met wantrouwen begroet, waarbjj
kwam dat door de treurige ervaringen, welke men
met Volapük had gehad, de sympathie voor een
nieuwe kunsttaal niet groot was. Zjj, die echter
met het Esperanto nog eens een proef gingen
nemen, hebben daarover geen spjjt gehad, want
allengs klom de belangstelling voor die nieuwe
taal. Op het oogenblik staat het Esperanto dan
ook reeds op een hoogeren trap dan Volapük in
zjjn grootsten bloeitjjd, Volapük had 25 tijdschrif
ten, Esperanto telt er 86; 282 vereenigingen of
clubs beoefendende Volapük, Esperanto heefi er nu
reeds 1418.
Er werden al 5 wereldcongressen gehouden en
het 6e zal eerlang in Amerika plaats hebben
met een neven-congres te Antwerpen. Bjj bet laat
ste congres te Barcelona trof het een ieder, hoe
door menschen uit allerlei werelddeelen daar met
elkaar met het grootste gemak gesprekken wer
den gevoerd in Esperanto.
Ook Z. H. de Paus gaf bjj gelegenheid van dit
Congres zjjn groote sympathie voor het Esperanto
te [kennen [door eenige geestelijke voordeelen aan
de katholieke deelnemers te verleenen.
De heer Niesten ging vervolgens na de groote voor
deelen, welke Esperanto biedt voor internationale
organisaties. De socialisten, anarchisten en vrij
metselaars bedienen zich reeds lang van het Es
peranto en noodigen onder hunne leden het aan-
leeren dier taal sterk aan. Waar er van die zjjde
ook een gevaar dreigt, n.l. het propageeren van
verkeerde en verderfelijke denkbeelden in boek
werken, welke in het Esperanto zijn geschreven,
is het zaak, dat ook de katholieken, die bjj uit
stek internationaal zjjD, zich op studie van die
taal gaan toeleggen.
De noodzakelijkheid van de vorming eener
Nederl. katholieke Esperantisteneenigiog werd in
onze kringen begrepen. Den 3en October 1.1. werd
zij opgericht en hare statuten verkregen reeds de
goedkeuring van Z. D. H. den bisschop van 's Bosch.
Spr. moedigde de aanwezigen krachtig aan om zich
toe te leggen op het aanleeren van het Esperanto
en drong op de vorming eener afdeeliDg te dezer
stede aan.
Na de pauze werd de heer Lagerwey, het nieuwe
lid der Commissie van Bjjstand van «Katholiek
leven", geïastalleerd. De voorzitter bracht den heer
Lagerwey harteljjk dank voor diens bereidwillig
heid om bjj zjjne drukke bezighedeu nog dit lidmaat
schap in het belang der katholieke zaak op zich
te hebben willen nemen. Nadat de heer Lagerwey
voor het tot hem gesprokene nog een woord van
dank had gebracht, werd door den heer Niesten
diens causerie over het Esperanto voortgezet.
Het tweede gedeelte van des heeren Niestens
rede was gewjjd aan een uiteenzetting der ver
schillende bestanddeelen dezer wereldtaal en de
groote voordeelen, welke bjj het aanleeren dezer
taal staan tegenover de vele bezwaren van alle
andere talen.
De voorzitter dankte hierna den heer Niesten
voor dieus belangwekkende rede en kon hem me
dedeelen, dat er staande de vergadering verschil
lende personen zich reeds als lid voor de nieuwe
R. K. Esperantisten-vereeniging hadden doen in-
schrjjven.
Medegedeeld werd, dat Zondagmiddag om 3£ uur
de heer Lutkie in de St. Jozefsgezellen-vereeDigiug te
Rotterdam een redevoering zal houden over Es
peranto, waar Katholieken uit Schiedam ook toe
gang zullen hebben. Dr. Koene zal, zoo deelde
de voorz. nog mee, Vrjjdag a.s. voor de leden van
«Katholiek Leven" spreken in het lokaal der St. Vin-
centius-vereeniging over: «de wereld van het on
eindig kleine."
Hierna sloot de voorzitter de vergadering.
heid en ,den godsdienstzin on'zer voorouders dezen
tempel Gods hadden gesierd, en die door de
schandelijke beeldstormerij door God-vergeten ben
den waren verwoest en vernield, stond zij daar,
toen de staatsregeling van 1798 aan de meerder
heid van eene gezindheid het recht verleende
oude kerken in bezit te nemen of te houden,
en hiervan maakten de 'Bosschenaren een gretig
gebruik vooral om de kathedraal te naasten.
De Protestanten, die door hun invloed de P°'
gingen der Roomschen wisten te verijdelen, boden
natuurlijk hardnekkigen tegenstand. Zelfs maakte
het besluit van koning Lodewijlk van 4 Mei 18^
aan deze onbillijkheid geen einde. Maar keizer
Napoleon I hakte den knoop door, wees den Sen
December 1810 de kerk ,aan de Katholieken toe,
en regelde vijf dagen later de overgaaf tot in
bijzonderheden, zoodat de orgels, de preekstoel
en doo'povnt in de kerk moesten, blijven. Bij bet
optreden van koning Willetn I beproefden de
hervormden te vergeefs de kerk terug te krijgen»
want de vorst bevestigde ten jare 1818 de Room
schen in derzelver bezit, mits daarvoor een aan
zienlijke som gelds uitkeerende.
En zoo zijn de Katholieken sinds dien tijd >a
het (ongesotord bezit gebleven. Langzamerhand
is doorgewerkt aan het herstel van dit meester*
lijk houwjwterk, ook om het inwendige weer zoo
veel mogelijk .aangevuld, te krijgen. Maar of de
kerk ooit in haar oorspronkelijken luister van
vóór den .beeldenstorm daar zal' verrijzen wie
kan het zeggen? Maar zeker is, dat de Katho
lieken met dankbaarheid en blijdschap zich be
reiden zullen om dit heugelijk eeuwfeest naar
waarde te .vieren.
Het oude Beursterrein te Amster
dam. B. en W. van Amsterdam doen den Raad
een voorstel tot verkoop van een terrein, ter plaatse
waar de oude Beurs heeft gestaan, en groot 2800
M2. voor een som van f 850.000, aan de firm»
Goudsmit, van het magazjjn «De Ëjjenkorf", die
er zooals reeds bekend is, een groot modemagazjjo
wil bouwen, en 2e. tot verbetering van het Dam
plein, in den zin als indertjjd reeds is meegedeeld.
Kerstfeest.
Weder bereidt zich de geheele wereld ter vie
ring van het Kerstfeest. Velen zullen zeker reeds
plannen maken de Kerstdagen teesteljjk in eigen
familiekring te vieren. Bedenkt men daarbjj wel
dat zoovelen van dat geluk verstoken zjjn, in onze
stad allereerst de arme zieken in het Stads-Zieken-
huis
Wat droevige dagen zouden 't voor die zieken
zjjn, denkende aan het geluk dat daarbuiten zoo-
velen smaken, als de verplegende zusters niet al
het mogelijke deden om aan die arme ljjdenden
eens een klein lichtstraaltje te bezorgen in den
donkeren, kouden winternacht 1 Maar daarvoor is
geld noodiglaat dus niemand die zelf feestplan-
nen heeft, vergeten zjjn gaven te storten in de
bekende groene busjes. Laten die niet alleen cen
ten bevatten, maar ook een aantal waardevolle
muntstukjes
Binnen eenige dagen worden de busjes opge
haald. Iu het Ziekenhuis zullen zjj zeker met
spanning worden geopend. Van hun inhoud zal
't afhangen of het liefdevol streven der verpleeg
sters tot zjjn recht zal komen. Laten dan zjj die
de busjes tot heden geheel of nagenoeg vergeten
hebben, er nog in deze laatste dagen om denken,
opdat 't volop Kerstfeest zjj, ook voor de arme
zieken in ons gemeenteljjk ziekenhuis.
Van morgen ongeveer halfnegen
is de motorboot «Maria" met een lading tonnen
met haring aan boord tegen de Ooievaar&brug
gevaren, waarbjj een ton met haring overboord en
in de Schie geraakte.
Het vat met de bodems werd opgehaald, maar
de haring ging te loor.
Voor de Bossche Katholieken was 8 November
IJ. het honderdste jaar ingetreden van, een de|r
meest gedenkwaardige feiten, dat na een eeu[w|
herdacht kan worden, n.l. het wjoderom in, hun
bezit komen van ,de beroemde kathedraal van
St. Jan. Gisteren is het honderdste jaar inge
treden en als we dus wederom'8 Dec. schrijven
zal de eeuw yervuld zijn. OngeWjjjfeld zal dit}
feit herdacht worden, (w|ant het vermaarde pronk
juweel van architectuur ;is het centrum, wjaar-
om het Katholieke leven onzer stad sindsi eeuwen
als het ware gedraaid heeft, en waarheen de
Katholieke Bosschenaar zich altijd zoo innig heeft
aangetrokken gevoeld. Welke Bosschenaar gaat
niet trotsch op dit wondermooie monument, dat
zooveel lief en leed om zich heeft zien afspelen
sinds zjjn stichting in vie grijze middeleeuwen,
en waar zooveel herinneringen, bljjde en droevige
aan zjjn verhonden.
Bijna twee eeuwen was de kerk in handen ge
weest der Protestanten. Verlaten en beroofd van
alles, van al haar schatten en heerlijkheden, die
als even zoovele getuigenissen van de vroom-
De elf Provinciën'., De justitie heeft de
huiszoeking in de kantoorlokalen van de Eerste
Nederlandsche Krijgsdienst-, Uitzet en Levens-
verzekerings-maatschappij De Elf Provinciën, Re-
kin 81 te Amsterdam, tot Donderdagavond half-
acht voortgezet. Wij vernemen nader, dat alle
boeken en bescheiden, op het beheer betrekking
hebbende, in beslag genomen werden. Alleen de
registers met de polishouders liet de justitie ach
ter, ten einde in de overdracht der verzekerde^
aan anderei maatschappijen geen stagnatie te
brengen. j
Den boekhouder der E. P., den heer W|. Monné,
die op kantoor was, wieid door den officier val
justitie, mr. Peereboom, een breedvoerig verhoor
afgenomen, waarbij hij den stand van zaken en
de pogingen tot reorganisatie, later tot liquidatie»
uiteenzette. De Elf Provinciën heeft op 't oogen
blik geen directeur, aldus deelde men ons op
het schamele kantoortje mede. De heer J. Bostma,
gedelegeerd commissaris, zou eigenlijk het beheer
hebben, nadat de heer Schaefers als directeur
ontslag had genomen. De groote fout in het be
heer der E. P. moet geweest zijn, dat na dei
oprichting de exploitatiekosten dddelijk betaald!
werden uit de binnenkomende premiën. Intus
schen is men bezig de zaken Zoipveel mogelijk aan
anderen over t© doen.
In verband met deze voor de verzekerden be-
langrjjke transactie vernemen wiji van deskundigö
zijde het volgende;
Door de Levensverzekeringsmaatschappij De Ne
derlanden, Heerengracht 100 te Amsterdam, is
voor eenigen tijd een overeenkomst getroffen met
de commissarissen van De Elf Provinciën tot
overneming van de geheele portefeuille dezer
maatschappij. Het totaal verzekerd bedrag btrji De
Elf Provinciën beliep ongeveer 12 ton, zegge
f 1,200,000, Bij de overneming is zooveel mogefijfc
gezorgd den kleinen man geen schade te doeij
lijden. j
De jposten volksverzekering, voor zoover zo
uitkeering bij overlijden betreffen, of uitkeerinig
bij leven na 1913, zijn en Worden tegen dezelfdd
premie voor de volle verzekerde bedragen over
genomen. Deze verzekerden, die verreweg het
gtootste aantal vormen, lijden dus geen schade;
Echter konden niet alle verzekerden bij de
Elf Provinciën zonder schade worden overge
nomen. De E. P. is namelijk niet bij machte
te voldoen aan de eischen, die De Nederlander!
stellen moest, om de geheele portefeuille intact
over te nemen. Vandaar, dat verzekerden van do
afdeeling Volksverzekering, die voor 1914 recht
op uitkeering bij leven hebben, 20 pet. van het
verzekerde bedrag moeten laten vallen, en dat
ook een groot deel van de verzekerden voor
grootere bedragen (en daarom niet tot de volks
verzekering gerekend wordende) geen polis van
De Nederlanden tot het oorspronkelijke bedrag
kan krijgen. Deze laatste verzekerden zullen dus
verlies moeten lijden, dat voor de meesten 25
pet. van het verzekerd bedrag beloopen zal1. 1
In den loop der jaren, in verband iil. met dri
data van uitkeeringen zal door de verzekerde®!
bij de E. P. naar men in deskundige kringen,
schat een verlies aan verzekerd bedrag ëe'
leden worden van tusschen de twfee en tweeden-
een-hal ven toni Althans wanneer de verzekerd^
