Binnenland.
Verspreide berichten.
8tads- en (Gewestelijk Nieuws.
dat een ministerieele crisis~moet vermeden wor
den, hoewel over de beginselkwestie, d.i. over de
onderwerping van het contract aan de goedkeuring
der Kamer, de.meeningen zeer uiteenloopen.
MAROKKO.
'Dq Spaansche minister van Buitanlandsche Za
ken heeft het gezantschap van den sultan van
Marokko ontvangen en hetzelve het antwoord der
Spaansche regeering op de laatste nota van den
Maghzen medegedeeld. De minister yerklaardo
den gezant, dat het succes der Spaansche expe
ditie in het Rifgebied, waar het gezag van den
sultan slechts zelden erkend werd, ook yoordeelig
is voor de Marokkaansche regeering. De onder
werping van het Rifgebied heeft elke kans op
[verslechtering van de betrekkingen tusschen Span
je en Marokko uit den weg geruimd.
Volgens dei „Echo de Paris"- is er tusscheji
den Spaanschen en den Fransohen gezant bij de
Marokkaansche regeering een conflict ontstaan.
De Spaansche gezant zou namelijk bezwaren ma
ken tegen de uitbetaling van het loon vóór open
bare werken in francs 'in plaats van, in peseta's.
De werkelijke oorzaak zit evenwel dieper en zou
gelegen zijn in den eisch van de Spaansche diplo
matie, in Marokko de hoofdrol te spellen en aan
Frankrijk slechts de tweede plaats te gunnen.
'Anderzijds verluidt, 'dat het conflict een gevolg
is van de houding van 'den Spaanschen gezant
te Tanger, Merry del Val, tegenover Frankrijk.
De Spaansche regeering zou daarom voornemens
zijn haar gezant Merry del Val' terug te roepen
gn voortaan in Marokko hand in hand met Frank-
ïjjik 'te gaan, 1 1
dat Bleriot bjj zjjn vlucht aldaar een ongeluk
heeft gehad. Hjj is licht gewond zjjn toestel is
verbrijzeld.
Van de mannen, die bij den brand op het
terrein van de Hamburgsche gasfabriek gewond
zijn, zijn er nog twee bezweken. Het heele aan
tal dooden is nu 18. Er wpfdt niemand meer
vermist. f
Een stotm die over het Erie- meer heeft
gewoed, heeft daar belangrijke schade veroorzaakt.
De schade wordt op een millioen dollars begroot.
Er zjjn 59 personen gedood. Men meent dat
twee ferry-booten zjjn vergaan en 32 personen,
uitmakende de bemanning der booten, om 't leven
zijn gekomen.
/nwPTRnr
Een draadbericbt uit Panama meldt, dat aldaar
en vermoedelijk ook in al de andere Staten van
Centraal-Amenka een verklaring van den presi
dent van Nicaragua, Zelaya, is ontvangan, waarin
deze aan den beer Knox, Amerikaansch minister
van buitenlandscbe zaken, verwijt elke opheldering
van Nicaragua, hoe gegrond die ook zjj, te ver
werpen en valsche beleedigende beschuldigingen
tegen hem in te brengen, gegrond op slecht
gezinde inlichtingen van de vijanden van den
president. Zelaya vraagt in zijne nota, dat de Ver.
Staten een enquête-commissie naar Nicaragua
zullen zenden.
De correspondent van de „Morning Rost" te
.Washington vertelt, dat het departement van Bui
tenland.sche Zaken, binnenkort de opheffing van
de Amerikaansche legatie te Panama zal aan
kondigen; de diplomatieke betrekkingen met de
republiek Panama zouden dan door middel van
den civielen gouverneur van het kanaal'gebied
onderhouden worden. Deze maatregel zou, al
beteekent het nog geen annexatie, toch zeker
jroeren tot een protectoraat der Vureenigde Staten
over de republiek Panama.
'Het besluit van de Amerikaansche regeering
zou zijn oorzaak vinden in de wrijvingen, tusschen
de groote en de kleine republiek naar aanlei
ding van de verklaring, die de laatste gaf van
het verdrag, dat bij hare oprichting, na de schei
ding van Columbië, met de Vereenigde Staten is
gesloten.
Hoewel de Amerikaansche regeelring geen gezag
kan uitoefenen over Panama, meent zij toch dat
de millioenen, die door haar zijn besteed eni
de verbeteringen van den gezondheids toes tandj
in het kanaalgebied, haar het recht geven een
toezicht uit te oefenen pp de republiek' in het
belang van, de jnteroceanische Kanaalo-nderne-
ming, die de Vereenigde Staten minstens 2 mil
liard francs zal' kosten.
(Men voorziet, dat de annexatie van de republiek
pp, de landengte binnen; yier jaren zal' volgen,
en wel tegen, bet tijdstip dat het kanaal' YoR
-Naar de „Indép. Beige" verneemt, zullen door
vrienden van Ferrer tegen verschillende te Brus
sel verschijnende kerkelijke dagbladen proceseen
aanhangig gemaakt worden wegens laster, tegen
Ferrer verspreid.
Uit een artikel in het „Berf. Tagebl.";
Hoever de exploitatie-woede in Duitsch Zuid-
5Vest-Afrika gaat, kan blijken ,uit het feit, dat
aldaar in één jaar 115 mijn bouwondernomingen
gevestigd zijn, waarvan alleen .100 zich wijden
aan de exploitatie van diamantmijnen. Hieronder
zijn talrijke onsolide ondernemingen, tot wier
stichters herbergiers en barbiers beihooren, lieden
dus, die van mijnbouw en financieele transacties
niet het minste verstand hebben.
Eea ernstig spoorwegongeluk heeft in Frank
rijk plaats gehad. De werkhedentrein 1811, eer
gisteren van Bruay naar Saint-Pol vertrokken, is
omstreeks 2 u 45 in den middag, is een weinig voor
Saint Pol omstreeks 3 u 45 ontspoord.
De machinist en de stoker zjjn gedood. Meer
dan 60 mijowerkers, die van hun werk naar huis
terugkeerden, zqn gewond.
De afgevaardigden van het syndicaat der
spoorwegarbeiders hebben gister-middag in de
Arbeidsbeurs te Parjjs eene bijeenkomst gehouden.
De sprekers wekten hun gehoor op aan de ont
worpen betooging een vreedzaam karakter te geven.
Daarna zijn drie groepen, ieder bestaande uit onge
veer 200 personen, vergezeld van poljtie-agenten
aan de kantoren der maatschappijen hun eischen
gaan overbrengen.
Een draadbericht uit Constantinopel meldt,
Hofrouw.
De opper-ceremoniemeester van H. M. de Konin
gin maakt bekenddat het hof, ingevolge de
bevelen van Hare Majesteit de Koningin, den lich
ten rouw zal aannemen voor den tijd van drie
dagen, ingaande op Maandag 13 dezer, wegens het
overlijden van Zqne Hoogheid Hertog Georg van
Mecklenburg-Strelitz en van Hare Koninklijke
Hoogheid Prinses Waldemar van Denemarken.
(St.ct.)
Verkiezing Wijk bij Duurstede.
De «Stichtsche Ct." verneemt, dat de heer
d'Aumale baron van Harden broek aan het bestuur
van de centrale antirev. kiesvereeniging in het
district Wijk bij Duurstede, met het oog op de
belangen, betrokken bij een samenwerking der
gecoaliseerde partijen, bericht had gezonden, onder
deze omstandigheden geen candidatuur te kunnen
aanvaarden.
Als punten van behandeling zjjn voorloopig ge
noemd le. «De verbetering van de sociale positie
van den landarbeider", en 2e. Welke positie moet
de kerk innemen te midden van de sociale bewe
ging van onzen tijd
Verder zou voorgesteld worden aan beide be
sturen om de hiervoor aan te wjjzen commissie te
vens op te dragen, stappen te doen, die kunnen
leiden tot het houden van een Soc. Congres in
het voorjaar van 1911.
Het bondsbestuur van Patrimonium, dezer dagen
te Utrecht vergaderd, verklaarde reeds eenparig
met deze voorstellen accoord te gaan.
Om namens Patrimonium in genoemde com
missie zitting te nemen, werden aangewezen de
heeren P. v. Vliet, K. A. Grondijs, J. van der Mo
len en F. Noordhof.
Iuspecteur-visscherij.
Naar het »Hbl." meldt, is de te benoemen
inspecteur van de visscherjj, de heer J. Botte-
manne, directeur van de Visschershaven te IJmui-
den, die reeds sedert eenige maanden bezig is zich
te s-Gravenhage voor te bereiden voor de hem
toegedachte taak.
De Katholieke Kamerclub.
Het «Huisgezin" ontleent aan een brief uit
Holland in de «Patriote", dat mr. J. A. LoefF
voornemens is zijn ontslag te nemen als voorzit
ter der R.-K. Kamerclub, en dat voor deze even-
tueele vacature drie candidaten genoemd worden,
nl. generaal Van Vlijmen, thans onder-voorzitter
mgr. dr. Nolens, hoogleeraar aan de universiteit
te Amsterdam, en jhr. Van Nispen tot Sevenaer,
te Nijmegen, onder-voorzitter der Tweede Kamer.
Enquête-commissie Middenstand.
Bq Koninklijk besluit zjjn benoemd tot adjunct
secretaris der bq Kon. besluit van 30 Juli 1909
ingestelde staatscommissie
mr. J. C. Brons, advocaat en procureur te
Rotterdam
J. Gerritsz, leeraar in de staatswetenschappen,
te Haarlem
jhr. mr. H. Laman Trip, advocaat en procureur
te 's-Gravenhage;
M. P. Rooseboom, te 's-Gravenhage;
mr. A. Sikkel, advocaat en procureur te 's-Gra
venhage
J. A. Veraart, te Amsterdam
mr. J. A. de Visser, te 's-Gravenhage
mr. W. C. Wendelaar, advocaat en procureur
te 's-Gravenhage. (St.-ct.)
De Achterstandswetten.
De minister van Justitie vereenigde Zaterdag
middag aan een lunch, in het restaurant «De Twee
Steden", te 's-Gravenbage, te presidenten en vice-
presidenten van de rechtbanken te 's-Gravenhage,
Amsterdam en Rotterdam, alsmede den secretaris
generaal bq zjjn departement, nadat de minister
met genoemde rechterlijke autoriteiten een samen
komst had gehad, ter bespreking van eenige onder
werpen, in verband met de inwerkingtreding der
zoogenaamde achterstandswetten.
Toegelaten als Raadsleden.
De Raad van State heeft, naar wjj vernemen,
het besluit van den gemeenteraad van Velzen, om
drie raadsleden als zoodanig niet toe te laten,
ongeldig verklaard.
toonstelling, bestaat thans de beste overeenstem
ming tusschen België en Nederland.
•Bjj Koninklijk besluit van 3 December 1909 no.
27, is tot gedelegeerde van de Nederlandsche re
geering bq het in 1910 te Brussel te houden 3de
internationaal botanisch congres buiten bezwaar
van 's rijks schatkist, benoemd dr. F. A. F. C.
Went, hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit to
Utrecht.
De centrale commissie voor de Nederlandsche
afdeeling der Internationale tentoonstelling te
Brussel in 1910 zal Dinsdag 21 December weer
een vergadering houden onder leiding van haren
voorzitter, mr. Regout, commissaris-generaal voor
Nederland.
Hulde aan jhr. A. F. de Savomin Lohman.
Te Groningen heeft zich een comité gevormd,
om in de maand Januari of Februari jhr. mr. A.
F. de Savomin Lohman aldaar te ontvangen in
een avondbijeenkomst, teneinde dan jegens hem
uiting te geven te geven, mede door het aanbie
den van een stofïeljjk huldeblijk, van gevoelens
van erkentelijkheid voor al hetgeen hjj in zjjn
werkzaam leven deed voor het geheele Nederland
sche volk.
De heer Savomin Lohman is geboren te Gro
ningen en heeft daar zjjne eerste 25 levensjaren
doorgebracht.
De bovengenoemde bijeenkomst zou oorspron
kelijk zijn gehouden bij gelegenheid van den
70sten jaardag van den heer Lohman, maar kon
toen door bijzondere omstandigheden niet door
gaan.
,,Sonneraock''.
De minister van Binnenlandsche Zaken heeft aan
het gemeentebestuur van Harderwijk bericht, dat
hjj tot zqn leedwezen moet afzien van den aankoop
van een stuk gemeentegrond dat bedoeld was als
terrein voor den bouw van een nieuw Rijkskrank
zinnigengesticht. De minister heett met Ged. Staten
van Noerd-Holland een zoodanige regeling gelrof
len, dat in het gesticht, te Castricum vele rijks-
patiënten kunnen ondergebracht worden, en die
ook in de toekomst door vergrooting van dat
gesticht zal kunnen geschieden.
Deze tijding zal ongetwijfeld met verheuging ont
vangen zqn door bestuurderen van het Chr. Sana
torium «Sonnevanck" bq Harderwijk. Immers was
men aan die zijde zeer bezorgd over de komst van
een krankzinnigengesticht, dat geplaatst zou worden
zeer nabjj het Sanatorium, en waarvan men vreesde,
zegt de »Ned.", dat de verpleging daar zou gemeden
worden.
De volkstelling.
De Avondp. verneemt, dat het ontslagen tjjdeljjk
personeel der Rijksverzekeringsbank werkzaam zal
worden gesteld bq de bewerking van de resultaten
der volkstelling door het Centraal bureau voor de
Statistiek.
Mercurius.
De Nationale Bond van handels- en kantoor
bedienden «Mercurius" za! op Zondag 19 Decem
ber te 's-Gravenhage een buitengewone algemeene
vergadering houden, waarin o. a. behandeld zullen
worden de voorstellen van het Bondsbestuur in
zake de invoering eener verzekering van de leden
van den Bond tegen de geldeljjke gevolgen van
werkloosheid.
Voorzitter Nederl. Tuinbouwmad.
Tot opvolger van den heer Lovink als voorzit
ter van den Nederl. Tuinbouwraad wordt zeer
stellig genoemd de heer de Marez Oyens, oud-
Minister.
Sociale conferentie.
Tusschen het Moderamen van Patrimonium en
van den Chr. Nat. Werkmansbond hebben voor-
loopige besprekingen plaats gehad over het houden
van een sociale conferentie.
Besloten is aan de respectieve Bondsbesturen
voor te stellen, de jaarvergaderingen van Patri
monium en van den Chr. Nat. Werkmansbond op
eenzelfde tjjdstip te Utrecht te doen plaats vinden
en na afloop daarvan, onder leiding van een on-
partqdigen -voorzitter, eene Sociale Conferentie te
houden. Vermoedelqk zal de jaarvergadering en
de Soc. Conferentie einde Mei kunnen plaats heb
ben.
De kerkgebouwen van Protestantsch Nederland.
Ds. R. J. van der Meulen, predikant te Welsura
bq Olst, die omvangrjjk werk over de kerken dei-
Protestanten in Nederland is begonnen, deelt mede
dat hjj 1250 antwoorden mocht ontvangen op zqn
verzoek om hem, ten dienste van zqn arbeid, bij
zonderheden mede te deelen.
Uit de verschenen eerste aflevering kan het
grondplan van het werk worden gekend. Ds. van
der Meulen en zjjne medearbeiders willen geven
eene beschrijving van de kerkgeschiedenis van ons
land voor zooverre deze is verbonden aan onze
protestantsche kerkgebouwen, geïllustreerd met
afbeeldingen en verrijkt met de bouwkundige be
schrijving van deze.
Voor de eerste eeuwen (600—1000) bestaan
weinig bouwkundige overblijfselen, maar zoodra
ds. van der Meulen c.s. naderen tot de beschrij
ving van nog geheel of grootendeels uit dien tqd
overgebleven kerken, wordt deze beschrijving op
gesteld door (of in elk geval in overleg met) de
geschiedkundige en de bouwkundigen, die met de
lotgevallen en den bouwtrant van iedere kerk het
best op de hoogte zqn.
Het eerste deel, hetwelk zal handelen over die
Protestantsche kerken, welke gebouwd zqn vóór
de Hervorming en over overblijfselen uit dien tqd,
in latere kerken bewaard gebleven, zal worden
gesplitst in deze drie onderdeden vóór het jaar
1000, tot ongeveer 1350 en tot ongeveer 1568.
Dit eerste deel zal in één jaar vorschqnen.
Al de aan ds. van der Meulen voor het doel
geleende boeken, platen enz. zqn door hem vei
ligheidshalve gedeponeerd in de Athenaeum-biblio-
theek te Deventer. («N.R.Ct.")
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 13 December 1909, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 781 5 te Haparanda.
Laagste barometerstand 757.4 te Seydisfjord.
\erwachting tot den avond van 14 December:
meestmatige oostelqke wind, nevelig tot lichtbe-
wolkt, waarschqnlqk droog weer, kouder.
Gemeentelijke Arbeidsbeurs.
Gevestigd in het Beursgebouw telefnr. 244.
Geopend alle werkdagen van 9£ tot 11
voormiddag. Maandag, Dinsdag en Vrijdag
van 8 tot 9 uur 's avonds.
Gevraagde Arbeidskrachten.
Modelmaker-timmerman jongen voor druk-
kerq jongen voor gistpakhuis (boven 16 jaar)
trjjser.
Voorbuiten de stad.
Electromonteur boekbinder koperslager.
Aangeboden Arbeidskrachten.
Timmerman stokers bakker portier
koetsier huisknecht pakhuisknechtschipper
bankwerker halfwas bankwerker machine
bankwerkermonteur vuurwerker polqster
klinker smidsjongen - loodgieter - half
wasloodgieter—voorslager - draaier—gasfitter
koperslager verver verversjongen
metselaar opperman grondwerker straat
maker - tuinier kurkensnijder kantoorbe
dienden kellner— bakkersleerling meubel
maker banketbakkersleerling stucadoor
personen voor lichte werkzaamheden -
wasschen aan huis gevraagd - schoonmaakster -
dienstbode dagmeisje - baker naaister voor
verstelwerk bankwerkersleerliog.
Mr. D. Lodder.
Bq Kon. besluit van 10 dezer is benoemd tot rech
ter in de arrondissements-rechtbank te Rotterdam,
mr. D. Lodder, thans kantonrechter-plaatsvervan
ger te Schiedam en is mr. D. Lodder, in ver
band met zqne benoeming tot rechter in de arron
dissements-rechtbank te Rotterdam, eervol ontslag
verleend uit zqn betrekking van kantonrechter
plaatsvervanger in het kanton Schiedam.
Middenstand.
Op Woensdag 15 December, des avonds 8£ uur
houdt de vereeniging «Handeldrijvende Middenstand"
alhier een ledenvergadering in het Verkooplokaal.
Schermvereeniging „St. Michael."
De Schermvereenigiog «St. Michael", onder-afd.
van den Ned. R. K. Volksbond afd. Schiedam, be
haalde gisteren bq den Nationalen Wedstrijd van
«Nederland en Oranjete Rotterdam den eersten
prjjs sabel.
De prjjs werd behaald door de heeren W- J. J.
van Djjk, D. W. van der Knaap en J. B. Lourens.
De tweede prjjs lange stok werd behaald door
den heer W. J. J. van Djjk.
Den 18n dezer, Quatertemper-Zater-
dag, hoopt onze oud-stadgenoot, de eerw. heer J.
M. van der Tuyn, theologant van het seminarie
te Warmond, de wjjding van het H. Subdiaconaat te
ontvangen.
Brusselscke tentoonstelling.
Naar men verneemt, zullen, tengevolge van de
bezwaren, welke de commissaris-generaal in zjjn
pogingen tot bevordering van eenheid in de assu
rantie der inzendingen ontmoette, alle inzenders
ter internationale Brusselsche tentoonstelling voor
eigen assurantie hunner goederen moeten zorgen,
zoodat het, vooral met het oog op de stjjgende
premie, van belang is, zoo spoedig mogeljjk daartoe
over te gaan. Sedert de oplossing in voor Nederland
gunstigen zin van de kwestie der invoerrechten
van materiaal, bestemd voor de Brusselsche ten-
Er is opgevangen een hond die
een vreemde belastingpenning draagt (No. 359),
De hond is bjj de politie te bevragen.
Gister morgen om 11 u r e is d e 7-j a-
rige G. Remmingswoud, wonende Bakkerstraat,
aan de Lange Haven, terwjjl hjj eerst door zjjn
ouderen broeder van den waterkant was gejaagd,
door een fietsrijder, die dit niet meer kon voor
komen, met het voorwiel overreden.
De knaap kwam er nog goed af, daar hjj slechts
een ontvelling aan den rechterwang beliep.
Gister-middag 5s/4 uur is een oude
juffrouw bq ongeluk in de Lange Haven geraakt.
Gered door den schipper J. A. Visser, den hoofd-
agent Verbeek en den politie-agent Kans, werd
zjj bewusteloos binnengebracht, in het café van
den heer Verboort, waar door de beide politie
agenten met behulp van J. F. Eikenbroek de levens
geesten werden opgewekt.
De juffrouw werd daarna door bedoelde perso
nen naar huis gebracht.
Giste r-a vond 7 ure zqn door een
paar opgeschoten jongens uit louter baldadigheid
een paar ruiten vernield in het kantoor van de
firma ia tol k Beakers en in den koepel van den
heer H. R. M. A. van Gent, beiden aan de West-
vest, alhier.
De politie stelt een onderzoek in.
«g—j~' l '-KJ. 9
1 l I i :V
Is< s V j
BEJEL..-,JL
i 1 i ,jï?|T
fcWU'-L
