Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
32ste Jaargang.
Zaterdag 18 December 1909.
No. 9594.
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit twee
Maden en een Geïllustreerd Zon
dagsblad.
Ofticieele berichten.
Kennisgeving.
Stadsziekenhuis.
Buitenlaudsch iNicuw».
De dood van Koning Leopold II,
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DEJR ADVERTENTIëN:
Van 1 6 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer
hike regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel'.
i K oriierhaaldeljjk adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Wegens het op Zaterdag invallen
van KERSTMIS zal het nummer dat
anders in den avond van Zaterdag uitkomt,
thans Vr ij dag-avond verschijnen.
H. H. Adverteerders gelieven hunne
advertentiën voor dat veelgelezen nummer
Vrijdag liefst vóór den middag in te zenden.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
brengen, ingevolge art. 12, le lid der Drankwei,
ter openbare kennis dat bjj hen een verzoek is
ingekomen van, P. SCHELLEVIS, koifiehuisbou-
der albier, om veriot voor uen verkoop van alcobol-
bonaenden drank anderen dan sterken drank voor
gebruik ler plaatse van verkoop in 2 beneden
kamers van het Volkskolfiebuis" aan de Hoofd
straat no. 65.
en herinneren, dat, ingevolge het 3e lid van
®rt. 12 der Drankwet, binnen 2 weken na deze
bekendmaking, tegen bet verleenen van de ver
gunning schriftelijk bjj hun College bezwaren kunnen
Worden ingebracht.
Schiedam, 18 December 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Aanbesteding.
De Commissie van Administratie voor het Stads
ziekenhuis te Schiedam, zal op Visdag 24 Decem
ber 1999, aanbesteden de levering gedurende het
jaar 1910. van
Ylee>ich, vet, brood, melk en kruideniers-
grutters- en koloniale waren, alles ten
dienste van het geslicht.
De inschrgving*b)ljeiten, zooveel mogelijk ver
gezeld van monsters, moeten op den dag der aan
besteding vóór 's middags 12 uren aan het Zie
kenhuis bezorgd zijn.
De vo rwaarden van aanbesteding liggen aldaar
ter lezing alle werkdagen, des morgens van 9 tot
12 uren.
De Commissie voornoemd,
M. A. BRANTS, voorzitter.
W. A. v. DOLDER Dzsecr. penningm.
(Het overlijden van koning Leopold hééft in
(geheel België diepen indruk gemaakt. Wat ko
ling Leopold als vorst voor zijn land heeft ge
daan, wordt overal dankbaar herdacht. Men roemt
de 'genialiteit en de wijsheid, waarmede hij Bel
gië tijdens zijn koningschap heeft bestuurd.
Ziehier in welke treffende woorden het katho
lieke ,,'Handelsbl. van Antwerpen" zich uitlaat
ia 's Konings verscheiden
„De koning is dood
"t Is eene mare die grooten weerklank zal
'bobben in het gansche land en ook ver buiten
de grenzen Van België.
'Want niet alleen was Leopold II een dei-
oudste grondwettelijke vorsten van Europa, maar
hien mag van hem zeggen dat, koning van ©en
klein land, hij niettemin een groot koning is
geweest, en een der grootste koningen van zijnen
Wellicht is er niemand meer dan hij afgebro
ken geweest door zijne tijdgenooten; wellicht zijn,
m (den vreemde, nooit meer uitvallen tegen oenen
vorst gericht dan tegen den koning der Belgen.
Wg meenen dat het te vroeg is nu, om over
bet werk van onzen koning een definitief oordeel
Uit te spreken.
Maar w'jj gelooven dat de geschiedenis, als
<bo haar oordeel zal doen kennen, anders zal
opreken dan zjjne tijdgenooten en dat de toe
komst, onpartijdiger dan wjj, eAenn.cn zal dat
wat hij wrochtte en wat hij voor zijn land beeft
tot stand gebracht, groot en geniaal work ,was.
Indien er vandaag hopgere idealen zijn ont
staan, -indien wij droomen van een „grooter Bel
gië ©en België dat in den rang der natiën
eene groote plaats inneemt, een België dat de
afgunst van machtigeren dan wij uitlokt, maar
ook een wijs België, dat binnen de palen zijner
beteekenis wil blijven en zi'ch door geen onge-
pasten grootheidswaanzin laat lijden bot onzin
nigheden, dan is het grootendeels aan het voor
beeld des konings dat wij zulks verschuldigd)
zijn.
Daarom zal de figuur van Leopold II in de
geschiedenis voortleven.
Wij, zijne tijdgenooten, zullen die figuur onuit-
wischbaar zien oprijzen voor onzen geest, tot
dat ook wij zullen uitgestrekt zijn op de sponde,
waarop hij thans ligt. uitgestrekt;
Wij, katholieken, zullen ons herinneren wat
Zijne Emin. de cardinaal in zijnen brief aan
de geloovigen van zijn bisdom zegde over de
gevoelens d;es konings in zijne laatste levens
dagen, j
„Ten volle bewust van zijnen gevaarlijken toe
stand, heeft hij zelf bet verlangen uitgedrukt
„d,e Laatste HH. Sacramenten zonder vertoeven
„te ontvangen. Hij heeft ze vandaag met gods
vrucht ontvangen, openlijk betuigend te willen
„sterven in t geloof der Katholieke Kerk."
'Ook daarom zullen wij ons de figuur van
JLeopold II herinneren en, met de Belgische bis
schoppen voor hem aan den Oppersten Rechter
vragen hem de .schatten zijner barmhartigheid
te willen openen, en hem mild te beloonen voor
al het goed dat h,ij tijdens zijne roemrijke regeering
gesticht .heeft.
Koning Leopold en de Congo.
Het „H. v. A," schrijft:
Op 12 September 1876 riep Leopold II, door
een billijk medelijden voor die ongelukkige volks
stammen van Midden-Afrika bewogen, in zijn pa
leis, te Brussel, de voornaamste geleerden en
ontdekkingsreizigers der wereld in ©ene inter
nationale Conferentie te za'men. Onze koning,
die het met die uitstekende mannen-wilde eens
worden aangaande de middelen die dienden aan
gewend om het Afrikaansche vasteland te be
reizen en te beschaven, opende zelf de vergade
ring.
De lange gedachlenwisselingen die op de aard
rijkskundige Conferentie .gedurende drie dagen
plaats grepen, leidden tot het stichten van het
Internationaal Afrikaansch Genootschap voor uit-
Worsching en beschaving van Midden-Afrika.
Onnoodig de ontdekking van Congo door Stan
ley en de stichting van den Congo-Staat breed
voerig te beschrijven.
Ten gevolge van diplomatische onderhandelin
gen die niet zonder bezwaren gevoerd werden,
voornamelijk langs de zijde van Portugal, be
sloten Frankrijk en Duitschland dc vermaarde
Internationale Conferentie van Berlijn in 1884
bijeen te roepen. Bewuste Conferentie, waaraan
veertien mogendheden deelnamen, werd voorge
zeten door prins von Bismarck, kanselier van
het Duitsche Rijk. Zij besloot hare werkzaamhe
den met de Algemeen© Akte van Berlijn, vian
26 Februari 1885, waarbij het Internationaal' Con-
gogenootschap werd opgeheven en Congo-Vrijstaat
officieel erkend onder het gezag van koning Leo
pold II.
'Op 28 en 30 April machtigden de Belgische
Kamers den koning den titel van souverein van
den Congostaat te voeren, doch met dit voor
behoud, dat ,„de vereenigin'g van België en den
Congostaat slechts persoonlijk zou wezen".
Den 29 Juli werd Leopold II te Boma tot
souverein van den nieuwen staat uitgeroepen.
Het Congowerk was niet slechts de grootste
menschlievende onderneming in den modernen
tijd op .touw gezet; 't is daarenboven eene merk
waardig© daad van vaderlandsliefde, waaruit eens
te meer blijkt hoezeer Leopold II bezorgd was
voor den voorspoed en de welvaart van zijn
land. i j
Op 16 Maart 1898 was de eerste Congoleesche
spooiweiglijn voltooid.
In 1908 eindeljjk werd 3e Congo-Staat voor
goed hij België ingelijfd.
(Het Congowerk zal den naam van koning Leo
pold in de geschiedenis onsterfelijk doen voort
leven. 1 j'
En zoo in eten land van vrije gedachtenwisse-
ling als het onze de stoffelijke voor- en nadoelen
van de onderneming met warmte en hartstocht
werden gewikt en gewogen, staat er toch iets
boven allen vitlust en dwingt algemeen© betwon
den ng en eensgezinden lof af, de adel namelijk
en de menschlievende zijde van het koninklijk
denkbeeld.
De monsterachtige praktijken van het menschen-
eten en de hatelijke negerhiandel, laatste sporen
van barbaarschheid in gindsch© verre wereldstrek
ken, zijn heden volkomen verdwenen.
De geschiedenis heeft reeds in hare Annalen
dit groo'tsche werk geboekt, dat de schitterendste
stralenkrans is voor onzen roemrijken en betreur
den vorst.
De Euro peescha pers.
Met groote waardeertng wordt er in de bui-
tenlandsche pers over de regeering van koning
Leopold geschreven.
"Verscheidene Parijsche. bladen lieten bijzonde
re uitgaven verschijnen, waarin het nieujws van
den dood van koning Leopold werd bekend ge
maakt.
De „Gaulois" schrijft: „Wij zenden aan onze
buren onze 'hartelijkste deelneming in hun rouw.
Wij wenschen dat hun derde koning eene even
roemrijke regeering hehbe als de twee eersten,
en wij hebben volle vertrouwen in den nieuwen
monarch".
De .„Matin" bevat, een lang artikel, dat, na
de geschiedenis der regeering van "Leopold II te
hebben verhaald, aldus eindigt: Niettegenstaande
zijn absolutisme, niettegenstaande zijne geschil
len met zijne kinderen, wat steeds onaangenaam
was vojr onze buren, bij. wie de familiegeest een
der voornaamste karaktertrekken is, waren zij
toch fier op hun koning, fier op zijne krachtda
digheid, op zijn onver ze tie! ijken wil en zijn han
delsgeest. Hij zal voor hen evenals voor al de
volkeren, het voorbeeld zijn van wat een man,
die weet wat hij wil, voor bet goede doen kan.
De „Times" bevat ©en rouwiartikel van meer
dan vijf kolommen, beginnende met deze woor
den: „Door den dood van Leopold II verliest
de wereld ©en buitengewoon man." Daarna geeft
Ih-et blad heel de levensbeschrijving en eindigt)
met een woord van lof over den troonopvolger,
prins Albert.
Be „Pall Mali Gazette" noemt koning Leopold
een raadsel; zijn schranderheid en talent voor
zakendoen even duidelijk als zijin ethische onge
voeligheid. Leopold verloochende niet de leer
der dieugd, Ih'ij was immers eenvoudig niet in
staat de zedelijke krachten die in de wereld
een rol spelen te beseffen.
(Hetgeen de „Globe" zegt is het zachtzinnigste.
Dit blad merkt op dat koning Leopold in elk
geval eerlijk er naar gestreefd heeft zijn grond
wettelijke plichten als koning der Belgen te ver
vullen. De „Globe" hoopt, dat de hiervoor dank
bare Belgen de onvorstfelijke zijde v;an Leopold's
karakter zullen kunnen vergeten.
De nieuwe koning.
Prins Albert zal de regeering voeren onder den
naam van Albert I, en op Donderdag a.s. den dag
na de begrafenis-plechtigheid, voor de beide Ka
mers den inhuldigingseed afleggen.
De proclamatie.
De volgende proclamatie, geteekend door de
ministers, is gister gepubliceerd
De Belgische natie komt haren koning te ver
liezen, den zoon van een doorluchtigen vorst,
waarvan het aandenken voortdurend als een ver
eerd symbool van het grondwettelijk koningschap
zal blijven. Heden bezweek Leopold II, na eene
regeering van vier-en-veertig jaar, in zjjn volle
werkzaamheid, terwjjl hjj tot zjjn laatste uur het
beste van zjjn leven en van zjjne krachten gewjjd
heeft aan de grootheid en den voorspoed van het
vaderland.
Op 17 December 1865 sprak de koning voor de
vereenigde Kamers deze merkwaardige woorden,
waaraan sindsdien herhaaldelijk met voldoening
herinnerd werd
ïlndien ik aan België geen schitterende regee
ring beloof, geljjk deze, welke zjjne onafhankelijk
heid heeft gegrondvest, noch een grooten koning, j
geljjk hjj, dien wjj beweenen zoo geloof ik ten
minste toch een Belgische koning te wezen met
hart en ziel, wiens gansche leven den lande toe
behoort."
Wjj weten, met welke machtige wilskracht de
ze heilige belofte gehouden en overtroflen werd.
Het vestigen van den Atrikaaoschen staat, wel
ke heden de Belgische kolonie van den Congo
uitmaakt en welke het persoonijjk werk des ko
nings was, is een feu, eenig in de jaar
boeken der geschiedenis. Het nageslacht
zal zeggen, dat het een groote regeering en een
groot koning was. Het in rouw geuompeid vader
land moet waardig nem vereeien, die bij zjjn ver
dwenen zulk een werk acnteriaat. Het stelt al
zqne hoop m de trouwe en reeds zoo dtkwjjls be
komen medewerkmg van den prins, die geroepen
ts om voortaan de lotsbestemmingen in België in
handen te nemen. Hg zal zich weten te richten
naar de uitstekende voorbeelden van hen, die met
de hulp der Voorzienigheid de weldoeners waren
van bet Belgisch volk.
Het testament.
De »boir bevestigt, dat de Koning bjj het aan
brengen der zegels op het testament zeide»Ik
sterf in den Katholieken godsdienst en vraag ver
giffenis voor de fouten, die ik heb begaan of zou
kunnen hebben begaan."
»Ik vermaak de 15 millioen, die ik van mjjn
vader geërfd heb aan mgn kinderen en verzoek,
dat de begralenis eenvoudig zal zjjn, 's morgens
om 7 u. zal plaats hebben en, dat het personeel
van het kasteel den stoet zal volgen.
De »Monneur". publiceert de oprichtingsakte
vanLa Compagnie foncière, industnelle et com-
merctale pour Conservation et Embeliissements de
sites.
De oprichters, waarvan de Koning de eerste is,
verklaren een maatschappij te gronden met een
kapitaal van '12.400.000 tres. Volgt de opsomming
van de bedragen des Konings. Niettegenstaande
het industrieeie doel, dat uit de benaming der
maatschappij zou moeten volgen, zou het doel
van den Koning zijn geweest er een gedeelte van
zjjn fortuin in te plaatsen, ten einde zjjn dochters
te onterven.
1 i Baronnes V a u g h a n.
Zeoals te. begrijpen, wordt er in België nog
druk gesproken over Baronnes Vaughan.
Deze dame zou de Koning pngeveer 8 jaar
geleden hebben leeren kennen, volgens sommigen
te Ostende, volgens anderen te Dover. Zij heette
toen Blanche Lacroix en was de wettelijke .dochter
van den congierge der Fransche legatie te Boe
dapest. Haar 0utters zijn Parijzenaars uit de Ba-
tignollebuurt.
Als souverein van 'den 'Congo verhief Leopold
haar tot baronnes 3e Vaughan.
Koning Leopold is met haar kerkelijk gehuwd
en uit dezen echt zijn twee kinderen, Lucien en
Philippe, die den titel van graaf van Tervueren
hebben gekregen. t
De correspondent van het „Hbl. v. Antw."
van Brussel, schrijvend vóór het afsterven des
konings, zegt: i
„In de wandelgangen der Kamer hield men
zich met niets anders bezig d,an met de ver
klaringen van den eerw. heer deken van Laeken.
„Men vraagt zich af tot waar de gevolgen'
van een huwelijk kunnen gaan, pi is het enkel
voor de Kerk gesloten?
„Men vraagt zich af welk het geheimzinnig
testament van den koning is
„Zoo vervullen zich de sotnbere voorgevoe
lens, volgens dewelke bij den dood des konings'
misschien groote moeilijkheden zouden oprijzen
voor het land".
In de Belgische bladen vinden wij nog het
volgende gemeldi
Barones de Vaughan heeft bijna den geheelen
dag doorgebracht met bidden en weenen in de
sterfkamer.
Zij heeft een krans viooltjes op het voeteneind
van 's konings bed doen neerleggen.
,Le Soir" meldt, dat de Paus aan den nun
tius te Brussel heeft, doen weten, dat het hujwe-
lijk van koning Leopold met barones de Vaug
han te San Remo voltrokken is. Het is dus uit
nemend geldig, in de oogen der kerk.
De Paus zou hieraan hebben toegevoegd, dat
de nuntius dus de barones te hulp moet komen,
