Verspreide berichten.
Stateii-(reneraal.
Hinneiiland.
(St-Crt).
maat zullen aangeven der groote bandietenoperatie,
de liquidatie der Congregatiën, genoemd.
De burger Pataud is de koning van het licht
en het beste bewijs daarvan is dat hij naar goed
vinden de duisternis beveelt. Doch Pataud is
tegelijkertijd ook de koning der publiciteit, betgeen
door de ruchtbaarheid welke hjj zelf aan zjjn be
gane streken geeft, maar al te duidelijk bewezen
wordt. Men herinnert nog zeker wel met welk
eene brutaliteiteit hjj zijn macht op het tooneel en
achter de schermen van de Groote Opera uitoe
fende, door de electricians, gedurende de galavoor
stelling ter eere van den jeugdigen.koning Manuël
van Portugal gegeven, op staanden voet te doen
staken en de drukte waarmede hij dien schurken
streek overal uitbazuinde.
Bij al zijn verwaandheid waaraan men in ons
land spoedig een einde zoude maken, bezit Pataud
ook een gebrek, heel menschelijk zelfs bij de
grootste overwinnaars. Zoo bij de dankbetuigingen,
de verheerlijking en de lauweren aanbidt, zoo
koestert hij integendeel eenen onoverwinneljjken af
keer van het openbaar worden zijner nederlagen,
nederlagen, welke hij altijd zeer bescheiden en
met de grootste zorg verzwijgt. Eenige dagen
geleden toog Zijne Excellentie mr. Pataud goed-,
geluimd, met zjjn handen in zijn zakkeu, naar
da bekende Music-Hal, de Folies-Bergère, met het
eeoig verlangen het nuttige aan het aangename
te verbinden. Hij wenschte de voorstelling bq
te wonen, doch tegelqk een woord met den direc
teur, den heer Clement Bannel, te wisselen be
treffende de aan de electriciens betaalde tarieven.
De directeur deed Pataud beleefd doch zeer be
slist verstaan dit zijn zaken niet waren en hij er
dus niets mede te maken had. Deze terechtzetticg
trof Pataud in 't volle van zijn trots en maakte
hem razend. »Dat is de staking, verklaarde hij
woedend. En altqd blij gestemd, met de handen
in zjjn zakken, doch wel dichtgeknepen lippen onder
zqn zware snor richtte hij zich naar de scène.
Daargekomen haalde hij zjjn handen uit zjjn zak
ken, klapte er in en riep: »Kom, mjjn jongens,
ïhet is hier slaken, verlaat je werk" Deze too-
verwoorden hadden een snel gevolg. Zq deden eeD
zwaar gebaarden sir.jeur met een onbeweeglijk ge
zicht en forsch gespierde arm«n te voorschijn tre
den die, heen en weer schommelend, op Zqn Ma
jesteit Pataud toetrad en hem zeide»Zeg eens
vmjjn kleine Pataud, maat dal je weg komt en
>vlug ook of ik schop je er uu". Pataud stond
verbluft, stak vreedzaam zjjn handen weer in zqn
zakken, glimlachte even den beminnelqken maD,
die hem gestaan had, tegen en mompelde onder
zqn dikke snor tusschen zqne lippen door: De
hoofdzaak is elkander te verstaan, met waar
En daar bjj goed had verstaan, ging hjj, zonder
er niemand ooit een woord ozer te spreken verder
zqn weg, om te trachten elders zjjn macht als
maitre chanteur uit te oefenen.
Fidelius.
De Kamer keurde het voorstel om het reorga-
nisatieontwerp van den minister naar de begroe
ting,scommissie te verwijzen goed.
De "ondervoorzitter deelde mede, dat de voor
zitter Marcora zijn ontslag had ingediend. Op
voorstel van Sonnino heeft de Kamer die ontslag
aanvrage 'niet aangenomen.
00 STENRIJK-HON G ARI JE.
Het officieuse „Fremdenblatt" publiceert de vol
gende nota:
De Italiaansche gezant gaf von Aerenthal
kennis van de benoeming van GuiccLaixiini tot
minister van Buitenlandsche Zaken en van het
vaste voornemen van den nieuwen minister, om
iie geheel vertrouwelijke betrekkingen die met
Oostenrijk-Hongarije onderhouden worden te be
stendigen en met alle krachten te versterken.
Von Aerenthal antwoordde dat hij met vol
doening kennis nam van de verklaringen vAn
don gezant en dat hij vervuld is van dezelfde
gevoelens en denzelfden wensch om de weder-
zijdsche betrekkingen steeds inniger te maken.
Guicciardini zal altijd op zijn ijverige medewer
king kunnen rekenen.
Het „Fremdenblatt" voegt nog hieraan toe dat
dergelijke verklaringen, die uiting geven van de
zelfde gevoelens, ook gewisseld .zijn tusschen Ro
me en Berlijn.
ITALIë.
In de Italiaansche Kamer de buitenlandsche
politiek besprekende, zei.de Sonnino, dat de be
trekkingen met de verbonden mogendheden nim
mer zoo vol vertrouwen geweest zijn als thans.
Het Drievoudig Verbond blijft .een groote kracht
in dienst van den vrede en tot waarbarg| van onze
belangen vormen. Aan de oude vriendschappelijke
betrekkingen met Engeland en Frankrijk kunnen
thans toegevoegd worden die welke voortkomen
uit de bevestiging van de Italiaansch-Russische
entente, welke tot uitdrukking kjwam in het on
langs plaats gehad hebbende onderhoud van den
Koning met den Tsaar van Rusland. De hartelijke
gjedachtenwisselingen, welke deze vriendschappe
lijke betrekkingen mogelijk maken, zijn in geenen
deele in strijd met ,de bondgenootschappen waar
van zij1 de bedoelingen begunstigen. Zij vertegen
woordigen een nieulwen waarborg voor den vrede.
(Het doel van onze politiek is de vredewij zijn
er van overtuigd dit doel te dienen door de
richting onzer buitenlandsche politiek, zonder
eenige wijziging, te handhaven.
Sonnino las een regeringsverklaring voor, waar
bij gevraagd wordt eenigen tijd de bespreking
over de maritieme diensten te schorsen, ten einde
in 'staat te stellen de kwestie te bestudeeren.:
De minister van de schatkist zal binnenkort
een overzicht geven van den toestatid der be
grooting.
Met kracht zal worden voortgegaan aan de
ontwikkeling van het militaire program. Het is
thans geen geschikte tijd om tot verminderingen
over te gaan.
PORTUGAL.
Aan de „Petit Temps" wordt uit Lissabon ge
meld, dat het kabinet zijn ontslag heeft ingediend
tengevolge van moeielijkheden hij het voortzetten
van de door het kabinet aanbevolen politiek on
dervonden.
'Ook Havas seint uit Lissabon dat het kabinet
is afgetreden.
Koning Manuel heeft goedgevonden de voorzit
ters van de Kamer (der Pairs en van de Kamer
van afgevaardigden te hooren.
MAROKKO.
Nauw is aan den strijd tusschen de Span
jaarden en eenige Moorsche stammen aan de
noordkust van Marokko een eind gekomen, of er
hereiken ons weer berichten over naijver tus
schen de Spanjaarden en de Franschen in het
Marokkaansche keizerrijk. Zoo wordt in 'n tele
gram uit Tanger aan de „Echo de Paris", op
nieuw de Spaansche gezant aldaar aangevallen
en wordt hij beschuldigd, dat hij stelselmatig
de' Fransche hervormingen hinderpalen in den
weg tracht te leggen. Hij verlangde bijvoorbeeld
dezer dagen, dat de officieele bekendmakingen
niet enkel in de Fransche en in de Arabische
taal, maar ook in het Spaansch zouden ver
schijnen, en toen dit geweigerd werd, met het
oog op de kosten, liet hij uit eigen middelen
de bekendmakingen in de "Spaansche taal bo
ven die in het Fransch plaatsen.
- In de Wieener vergiftigingszaak schijnt een
keer te komen ten gunste van den beschuldigde,
luitenant Hofrichter. Er zijn getuigen gehoord,
die mededeelingen konden verstrekken over den
weg, waarlangs Hofrichter van het station naar
zijn schoonmoeder ging, en over den tijd, waarop
dit plaats vond. Hofrichter-zelf kon niet verhoord
worden, omdat zijn toestand dit niet toelaat.
De man is geheel gebroken. Het gerucht gaat,
dat deskundigen hebben uitgemaakt, dat het
schrift der brieven geenszins identiek is met
Hofrichter's schrift. Er wordt door hen slechts
gesproken van een niet onmogelijke gelijkenis,
zoodat deze bewijsgrond geheel wegvalt.
De grootmoeder van de a.s. Koningin van
België, hertogin Adelaide van Braganza, is op
het eiland Wight, waar zij sedert 1887 in een
Benedictijnenklooster verblijf hield, overleden in
den ouderdom van 78 jaar.
De toestrooming van immigranten in de
Vereenigde Staten is den laats ten tijd weer enorm.
En enkele dagen geleden is een boot van de
Hamburg-Amerika-lijn, de President Grant, voor
Ellis-Eiland (het landingsstation vo0r immigranten)
aangekomen met drieduizend derde-klaspassagiers
aan boord. Een dergelijk getal was nog nooit
bereikt.
Grootvorst Michael, oudoom van den Keizer
van Rusland, is te Cannes ^eergisteravond half
zes overleden.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Zaterdag 18 Dec.
Begrooting van Binnenlandsche Zaken afdeeling
middelbaar onderwqs.
De Minister antwoordde aan den heer Smeen-
ge, dat zoolang het vakonderwijs niet wettelijk is
geregeld de leeraren der ambachtsscholen niet kun
nen worden opgenomen in bet Rijkspensioentonds
voor burgerlijke ambtenaren. We] verklaarde de
Minister, in antwoord aan den heer Ter Laan, die
in afwachting dier regeling aan de Rijkssubsidie
voor ambachtsscholen de verplichting tot leeraars-
pensionneering wilde verbindeD, te zullen overwe
gen in hoeverre in dit opzicht eenige pressie is
uit te oefenen.
De heer Bos opperde bedenkingen tegen bet
toevoegen van een ambtenaar aan den inspecteur
van het vakonderwijs. Hq vreesde daarvan, dal
men den weg op zou gaan van centraliseering der
leiding van het vakonderwijs in een inspectie.
Schiet de kracht van den inspecteur te kort, dan
moet men naast hem een tweeden inspecteur aan-
aanstellen.
De heer De Visser was principieel hiertegen
en verdedigde bet stelsel, dat de zaak van het
vakonderwijs in één hand moet berusten.
De heer van Wijnbergen plaatste zich in
deze quae»tie op het standpunt der regeering, dat
thans, met. de wettelijke regeling van het vakon
derwijs in uitzicht, het oogenblik niet geschikt is
om de vraag op te lossen, of er een of meer in
specties moeten zqn.
De Minister, zich hierbq aansluitende, merkt
echter aan den heer Bos op, dat, lettende op de
bevredigende resultaten, verkregen onder den tegen-
woordigen toestand, nu er een inspecteur is, uit
die opgedane ervaring niet kan worden afgeleid,
dat van steriel moet worden veranderd en dus
splitsing van inspectie te overwegen. Ook bij
Lager onderwqs is een groote centralisatie. Wel
zijn er drie inspecteurs, maar dit komt wegens den
veelomvattecden arbeid. Eigenlijk bestaat bjj lager
onnerwqs een gesplitste centralisatie. Nadat de
Minister nog bad opgemerkt, dat de ambtenaar
voor wien geld op de begrooting wordt aangevraagd,
meer bestemd is voor bureau arbeid, werd de post
goedgekeurd.
Bij de afdeeling hoogere burgerscholen bepleitte
de heer S m e e n g e verandering der H. B. S. te
Meppel, van een met 3 in een met 5 jangen cursus.
De heer Ter Laan bepleitte hetzetlde voor
Sappenneer. Op bet rapport van de ineenscbake-
lingscommissie behoefde z.i. voor dergelijke ont
zettingen niet te worden gewacht. Spreker be
pleitte voorts uitbreiding der kostelooze toelating
op Rijks hoogere burgerscholen en gemeentelijke
H. B. Scholen, althans op de gesubsidieerde.
De heer De Geer betoogde dat Ministers
stelsel van subsidieering van H. B. scholen
door het Rjjk verschillende gebreken heeft en niet
gelijkmatig werkt door niet te letten op het aantal
forensen. Het best ware of die gemeentelijke H.
B. scholen door bet Rjjk over te neman, of door
wetswijziging de buitengemeenten te verplichten
tot een bijdrage voor buitenleerlingen, desnoods
met schadeloosstelling van bet Rqk aan die
buitengemeenten. Wel zal men er onder de be
staande omstandigheden in kleine gemeenten
eerder toe komen bijzondere H. B. scholen te
stichten, maar 't lag volgens spreker, niet op den
weg van de Regeering om op die wjjze de oprich
ting van dergelijke bijzondere -cholen te bevorderen.
De heer Brummelkamp was ook voor
bet opleggen der verplichting aan de buitenge
meens n tot bijdragen, met schadeloosstelling door
het Rijk.
De heer Bogaardt betoogde, dat het onbil
lijk is, flat Breda in Noord-brabant de eenige ge
meente is, die zelf haar school betaalt. Hq drong
op verbooging der subsidie voor dietchoolaan tot
f46000.
De heer Bos, opmerkende dat in vele gevallen
een gemeentelijke hoogere burgerschool niet, slechts
is een gemeentebelang, maar voorziet in het be
lang van een geheele streek, weDschte, dat van
Regeeringswege buitengemeenten, uit welke leer
lingen een gemeentelijke H. B. S. elders bezoeken,
verplicht worden een overeenkomst te sluiten be
treffende het onderhoud van bedoelde school. De
toelating zou geregeld kunnen worden naar den
kostenden prjjs per leerling, na afirek van het
Rijkssubsidiebedrag. De buitengemeenten zouden
de bijdragen op de ouders kunnen verhalen.
De heer Roodhuijzen opperde verschil
lende bedenkingen tegen bedoeld stelsel. De beste
oplossing is, dat het Rqk bijspringt.
De Minister wees op het oogenblik de om
zetting van de hoogere burgerscholen te Heeren
veen, Meppel, Sappemeer en Winterswijk af, aan
gezien hjj meende, dat het noodzakelijk is af te
wachten het rapport der ineenschakehng"commissip,
zonder dat hij van die commissie een kapstok wil
maken.
Regeling van Werkzaamheden.
De Voorzitter stelt voor Maandag- en
Woensdagavond te vergaderen.
Daartoe wordt besloicn.
Vervolgens stelt de V oorzitter voor Donder
dagmorgen en Woensdagavond verschillende klei
nere ontwerpen te behandelen, op laatst genoemde
dag o a. de begrootingen van Curspao en Suriname.
Ook aldus wordt besloten.
Binnenlandsche Zaken.
Bij art. 147 spreekt de heer De Kanterover
de op te richten middelbare technische school ie
Dordrecht Hq hoopt, dat de minister binnenkort
meteen subsidie-aanvragejvoor dezescbool zal komen,
want op eeD jaarlqksche bijdrage van rijkswege
maakt deze inrichting zeer zeker aanspraak.
De heer Kuyper spreekt over het vakonder
wijs en huldigt den minister voor den stoot, dien
bjj daaraan ook nu weer geeft. Eveneens betuigt
bjj erkentelijkheid aan den inspecieur van het. vak
onderwijs. die een zeer nuttig werk doet, Zjja
hoofdzaak was niet de inspectie, maar de organi-
sane. Hjj was als het ware de directeur van het
vakonderwijs, dat er later een zuivere inspectie
noodig zal zjjn is waar, maar daar gaat het thans
niet om. Spr. wii zich enkele speciale opmerkin
gen veroorloven. De koeten van het vakonderwijs
loopen steeds op en bedragen reeds 1 millioen 1
ton. Hij trekt een vergeljjkine tusschen ons land
en België, dat reeds van 1840 af vakonderwijs
kent. Daarom is België veel verder dan wjj. Wij
hebben 373 vakscholen, België meer dan 600.
België betaalde in een jaar 33/4 millioen voor bet
vakonderwijs en dat voor 600 scholen. Beigië is dus
veel goedkooper. Spr. durft niet zeggen, waaraan
dat ligt, maar vraagt den minister het kostver-
scbil eens goed onder de oogen te zien, vooral
waar in België de goedkoopste der scholen zeer
tot den grooten vlucht afdroeg. Dan maakt spr.
een opmerking over het onderwjjzeDd personeel.
Hjj juicht het toe, dat voor het eerst geld is uit
getrokken voor opleiding van dat personeel, en
zet de noodzakelijkheid hiervan uiteen. Voor dat
personeel zoekt men zooveel mogelijk mannen uit
de prakiqk. Spr. heelt in 1898 in Chicago eens
Hollandsche werklieden ontmoet, die heel andere
menscben geworden waren, en erkenden dat er
in Holland aan hun vorming veel bad ontbroken.
Er moet van ons ambachtsonderwqs 'n voortstu
wende kracht uitgaan, wat de regeling van het
vakonderwijs betreft. De verwarring neemt toe,
nu een goede regeling nog steeds ontbreekt. Eene
scheiding tusschen het generale en het speciale
vakonderwijs is dringend noodig. Op wettelijke
regeling dringt spr. met klem aan, een schets ge
vend van hoe hq die regeling zich denkt, Zij
behoeft niet op wetsherziening te wachten, maar
kan geschieden óf hjj rainisfrieele aanschrijving
öf bij algemeenen maatregel van bestuur.
De heer Bos meent, dat we over den gang van
ons technisch onderwqs tevreden kunnen zjjn, maar
hjj waarschuwt, tegen versnippering van kracht,
want er worden zooveel scholen opgericht, dat
men zich wel eens afvraagt, of die alle nu wel
noodig waren. Hjj betoogt, dat de groote kwestie
van het oogenblik is, het middelbaar technisch
onderwijs en de regeling daarvan. Hjj vraagt
kracbtigen stenn te verleenen aan het particulier
initiatief, want wanneer, op een ambachtsschool
volgt een middelbaar technische school zullen vele
ouders hun kinderen daarheen zenden.
De heer Ter Laan con-tateert en betreurt,
dat het aan de opleiding van leeraren aan ambachts-
en vakscholen nog niets is gedaan en vraagt drin
gend voorzienitig in deze aangelegenheid. Hjj
betoogt voorts, dat het ambachtsonderwqs niet
alleen voor particulieren, maar ook meer recht-
streeksch van rqk en gemeente moet uitgaan, dan
heeft men ook meer kans dat de scholen overal
komen, waar ze noodig zijn. Ten slotte geeft bij
eenige wenken, inzake de organisatie van het mid
delbaar technisch onderwqs.
De Minister meent, dat er geen vrees voor
te groote versnippering behoeft te zjjn. Dat er een
groot aantal scholen wordt opgericht is begrijpe
lijk, ook met het oog op locale omstandigheden.
De kosten van het Belgische vakonderwijs door
den heer Kuyper aangevoerd, zijn belangrijk, maar
spr. meent dat ze van 12 jaar terug dateeren.
Intusschen wil de minister gaarne een onderzot
instellen. Spr. gelooft dat het de voorkeur verdient»
particuliere ambachtsscholen te hebben, maar kan
dit niet, en zqn er gemeentelijke, dan wil spr. d'e
wel subsidieeren, Dat de inspecteur van bet vak
onderwijs eigenlijk directenr zou moeten heeten,
omdat zijn hoofdtaak niet inspecteeren is, kansp1-
den heer Kuyper niet toegeven. De opleiding ran
het personeel haiigt samen met de regeling vaa
het middelbaar technisch onderwijs, en kan daarbfl
evenzeer worden geregeld. De oprichting van eeo
rijks middelbaar technische school wordt overwogeQ-
Wat de subsidie aangaat, voor de in Dordrecht op
te richten technischè schoolde minister is ver'
plicht die subsidie nog in overweging te boudef-
De vergadering wordt verdaagd tot Maandag
half 2.
Hofrouw.
De opper-ceremoniemeester van H. M. de Ko
ningin maakt bekend, dat het Hof, ingevolge
bevelen van Hare Majesteit de Koningin, de»
rouw zal aannemen voor den tijd van veertien
dagen, ingaande op Zondag 19 December 1909»
en wel: zeven dagen middelbaren en zeven da-
gen lichten rouw, wegens het overlijden v'iI1
Zijne Majesteit den Koning der Belgen.
Eerste Kamer.
'De oproeping ter vergadering tegen Maand a-S
27 December, des avonds ten 81/2 ure, is than®
aan de leden van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal, verzonden.
Tan Heutsz en Idenburg.
De correspondent van de ,;N. R. Ct.", te Ba
tavia seint
De gouverncurjgeneraal Idenburg heeft het be
stuur aanvaard.
De aankomst van den nieuwen gouvernelLr'
generaal en het overgeven van het bestuur had
den een regelmatig verloop overeenkomstig "e
programma.
Bij de audiëntie hield de aftredende gouvel'
neur-igemaraal Van Heutsz een rede, die een Po
litiek karakter droeg en wenken voor een rege<!'
ringssysteem bevatte. Het was een schitterend0
rede, die daverend werd toegejuicht.
Gouverneur-generaal Idenburg antwoordde kal"1
en deelde mede, dat aan den heer Van Hcuri2
het Grootkruis van den Nederlamdschen Le«ö
was verleend.
(Het weder <was gunstig. Er was groote belang
stelling. .'„ia
de
De accijns-verhooging.
Door het bestuur afdeeling Amsterdam, van
vereeniging »Vergunning". is aan de leden «6lJ,
circulaire toegezonden van den volgenden inhoud
Binnenkort, waarschqnlqk reeds in d?te
week, zal een tweede vergadering van de 1 ede°
noodig zqn in verband met de accqnsverhooglDK
Het is een niet te ontkennen feit, dat de v6r
hooging van den prijs per glas door het pub'ie
gunstig is ontvangen en zoo goed ari geen proteS'
heeft uitgelokt.
Toch zqn er vakgenooten, die zich helaas u'6
gehouden hebben aan het besluit, dat met gro°,e
meerderheid is aangenomen op de vergadering d-(
7 December j.l. en den prqs van 5 cent bebheI1
gehandhaafd, doch iD een kleiner glas scbenkeö'
Waar door dergelqke te bejammeren concurred
tie schade wordt geleden door heD, die zich a9l>
het vereenigingsbesluit gehouden hebben, wensi
het bestuur er hier nadrukkelijk op te wijzen.
ct>1
da'
deze leden ook van hunnen kant voorloopif?
het nemen van andere maatregelen gerechtigd
Het bestuur adviseert aan deze leden in huD°e
zaken, naast het glas dat voor 6 cent wordt
kocht, voorloopig een tweede glas in te voereo va"
geringeren inhoud, dat zonder schade voor 5
kan geschonken worden.
Op de eerstvolgende vergadering kan de toeft®"
dan nader onder de oogen worden gezien.
In de eerstkomende vergadering zal getrac
-worden in deze kwestie een oplossing te vin-1
door een nieuwe uniform regeling te bepalen,
aan dan zoo men hoopt, ieder zich zal onderwerp6"
Overijssel.
In Overqssel waren de Eerste Kamerleden
Rechts, de heeren Dr Fransen en Heerkens, Se
kozen met zeer kleine meerderheid. Ze kwat°
er nauwelijks. En nog altoos zat naast hen ee
liberaal in onzen senaat, scbrqft de jStanda»r
Bq het afsterven van den beer Heerkens b»**
alzoo aan een bqna niets kannen hangen of z*
zetel kon naar Links zqn overgegaan. Voor®' 1
dit jaargetijde speelt de gezondheidstoestand
leden van de Staten bier in vaak een maar a'
groote rol.
Tocb liep alles goed af.
Van Rechts was men op 't appel, en de b®
Mr. Barge gaat nu naar de Eerste Kamer; e
ook onder ons bekend Staatsman, die, verrqb'
kennis, uit Curaqio terugkwam. f
Met genoegen vernamen we, dat ook de "e
van Alpben tot zqn verkiezing kon medewet"" -
Deze veteraan, die pas kort geleden zij®
verjaardag vierde, schjjnt weer geheel raD |(J
ernstige ziekte hersteld te zjjn en zich weer
een bqna normalen gezondheidstoestand te eoe»
verheugen.
^Katholieke Illustratie" aan de station®'
Naar ons uit goede bron wordt medeged^6
is voortaan aan de stations verkrijgbaar geS