^ad*- en tiewestelijk Nieow^-
Posterijen en Telegrafie.
ftemeugd JNieuws.
Spr. beschuldigde den minister van Oorlog, dat
deze zich weinig stoort aan de Grondwet. De
heer Ter Laan wees in dit verband op eenige
sterke staalijes vaD achteruitzetting der S D.A.P.,
o.a. in Groningen, waar het gebouw, waarin de
socialisten vaak vergaderen, op de lijst der ver
dachte huizen is geplaatst, welke militairen niet
mogen bezoeken.
Ook behandelde hq nog eenige speciale punten
en bepleit lotsverbetering voor de militaire am
bachtslieden, smeden, zadelmakers, hospitaalbe
dienden, enz.
De heer Duymaer van Twist huldigde
den afgetreden minister Sabron en hoopte dat
generaal Cool diens voetspoor zal volgen. Spr.
critiseerde scherp de militaire programma van de
linksche parijen. Hq beval de instelling aan van
een staatscommissie om eventueele bezuinigingen
te onderzoeken. Voorts kwam spr. op tegen het
streven van de onderofficiersvereeniging »Ons Be
lang". Deze organisatie treedt op bedenkelijke
wijze op en kweekt overal ontevredenheid aan.
Hij drong er bij den minister op aan, met
kracht de christelijke rechtsbeginselen in het
leger in toepassing en uitvoering te brengen.
De heer Eland zeide zich in vele opzichten
met het betoog van den beer Thomson te kunnen
vereenigen. Hij gaf over de indeeling der militie
en over de verschillende wapens verschillende
wenken.
De vergadering werd geschorst tot s avonds
acht uur.
Avondvergadering.
Binnenlandscbe Zaken.
De beraadslaging werd voortgezet over hoofdstuk
5 (Binnenlandscbe Zaken.)
Bij artikel 152 (substdiën aan inrichtingen voor
handelsonderwijs) drong de heer De Kan ter er
op aaD, de suosidie aan handelsscholen niet lan
ger afhankelijk te stellen van een bijdrage der
provincie.
De heer Van Asch van Wjjck drong er op
aan, om een commissie te benoemen, tenemde in
zake de subsidieering der handelsscholen tot een
heid te komen door het geheele rijk.
De heer S m e e n g e vroeg verzekering van
Rijkssubsidie aan handelschool ie Stad Hardenberg,
onafhankelijk van het provinciaal subsidie
De heer Ter Laan bepleitte eenheid van stel
sel op het gebied der stenographie, terwijl de heer
De Savormn Lohman meende, dat men de
zaak der stenographie vrq moest laten, omdat met
verschillende systemen goede resultaten worden
bereikt.
De minister van Binnenlandsche
Zaken wees op de moeilükneid, om in zake het
verleenen van subsidie uitzondering te maken.
Laat het rijk den eisch van bqdrage van de pro
vincie los, dan wordt de provincie uitgeschakeld.
Over de eenheid van stelsel van stenografie wilde
de minister geen gevoelen uitspreken. Wanneer
Den Haag bq den minister mocht aankloppen om
«leun in de öedoelde ncnting, dan zal dit aanlei
ding zqn voor den minister, om zich met de kwes
tie oezig te houden.
Bq den post subsidiën aan scholen voor bepaalde
vakken pleitte de heer Van Asch van Wqk
voor oprichting van een vakschool voor heilgym
nastiek en massage door een rqkssubsidie.
De heer Bos betoogde, dat men particuliere
Vereenigmgen, welke bepaalde vakscholen opnch
ten, moet steunen, maar geen rijksscholen moet
oprichten. Daarom acntte spr. de oprichting van
een rqksschool voor leerlooiers en schoenmakers
te Waalwqk een zeer verkeerd precedent.
Met den heer Hubrecht stelde de heer Bos een
amendement voor, om aan art. 156 toe te voegen
een httera t: subsidie voor een schoenmakers-en
leerlooiersschool te Waalwqk 110.000. Dan kan de
minister zich in verbinding stellen met de bonden
van schoenmakers en leerlooiers, om te komen tot
oprichting van deze school.
De heerLoeff begreep dit amendement niet.
Het is noodig, dat er een vakschool komt en aan
het beginsel, door den heer Bos verdedigd, mag
de school te Waalwqk niet worden opgeofferd.
De gemeente geeft f 40.000, dus de stoot is ge
geven door het particulier initiatief.
De heer Ter Laan bestreed de theorie van
den heer Bos, betoogde, dat een rqksschool beter
aan het doel zal beantwoorden. Een bijzondere
school wordt te veel ingericht naar plaatselijke
behoeften. Tegen een subsidie voor een vakschool
voor massage, had spr. geen bezwaar. Thans
loopeo honderden kwakzalvers rond, die een kind
kunnen verknoeien.
De Minister kan een vakschool voor mas
sage met ondersteunen zonder advies van de
medische wereld te hebben ingewonnen. Hjj zou
geen rqksschool te Waalwijk hebben voorgesteld,
ais op andere wijze de zaak mogelijk was geweest.
De minister ziet geen anderen weg om de school
lot stand te doen komeD en wqst er op, dat de
gemeente Waalwqk 140.000 bijdraagt in de k< sten
voor deh bouw.
De motie achtte de minister een geldbrief zooder
adres. In prmcipe heeft het amendement 's minis
ters sympathie, maar deze rqksschool is onvermq
delqk.
De stemmen over het amendement Bos staakten
(29 tegen 29), mitsdien zal Dinsdag vóór de pauze
een nieuwe stemming wordeD gehouden.
Bij artikel 168 (aankoop van grond enz. voor
een rijksrietvlechtschool te Noordwolde) kwam de
heer Van Foreest op tegen de booge kosten
der stichting van deze school. Spr. stelde voor,
om den post met f15 000 te verminderen, welk
amendement door den Minister werd bestreden,
waarna de heer Van Foreest zqn amendement
introk
Bq de afdeeling lager onderwqs wordt de ver
gadering verdaagd.
Dinsdag lO'/a uur kleine wetsontwerpen.
ten behoeve van het huldeblijk zullen worden
bestemd tot oprichting van de eerste lepra kolonie
in Japara, welke zal komen te staan onder leiding
van den zendings arts dr. Bervoets.
Te zamen is ingekomen f 36,068.36afonkos
ten voor telegrammen, porti eic. f 132.75 en te
reserveeren voor eventueel nog komeDde gaven
f 135.61, samen 1268.36 blijft f35.800.
Suppletoire begrooting Binnenlandsche Zaken.
Voor eene gratificatie aan voormatige bezoldigde
leden der schutterij, worden in aanmerking gebracht
zij, wier inkomsten ten minste f 50 per jaar bedroe
gen en op het tqdstip waarop zij hunne bezoldigde
betrekking bjj de schutterij verloren, ten minste
tien jaren zoodanige betrekking hadden bekleed,
terwijl het bedrag is bepaald op de helft van de
inkomsten door hen ter zake genoten in het jaari
voorafgaande aan 1 April 1903, het tqdstip der
invoering der Landweerwet. Evenwel komen in
mindering van de toelagen de inkomsten, ontleend,
hetzij aan bezoldigden dienst bij de landweer, het
zij aan wachtgelden en dergelqke toelagen van
gemeentewege.
Na 'tdoor den minister ingesteld onderzoek,
heeft hij de gunstige voorziening uitgebreid tot
hen, die ten minste vijf jaren in bezoldigden dienst
zqn geweest, waartoe het toegestaan bedrag van
f40.000 ruimte bood deze personen werden echter
slechts gedurende een tqdvak van vjjf jaren voor
de gratificatie in aanmerking gebracht.
Als de van gemeentewege aanvankelijk toegekende
schadeloosstelling komt te vervallen, komt de belang
hebbende in aanmerking voor de tegemoetkoming
van rijkswege.
Het Vredespaleis.
De Java-Bode" ontleent aan de »Courrier
d'Haiphong", dat de Chineesche Regeering last
heeft gegeven twee paar emaillen vazen te doen
vervaardigen, ter versiering van de vergaderzaal
van het Vredespaleis.
Geen vrouwelijke Indische ambtenaren.
Aan het jongste examen voor aanw.zing als
candidaat Indisch ambtenaar werd deelgenomen
door twee vrouwelijke candidaten. Geen van bei
den werd als candidaat voor den Indischen be
stuursdienst aangewezen zij gaven echter aan den
minister van koloniën te kennen, dat zij deson
danks de Indologische studie zouden aanvangen.
Naar men nu mededeelt, heeft naar aanleiding
daarvan de minister aan beide dames te kennen
gegeven, dat zq ingevolge art. 17 van het besluit
op de Indische bestuursopleiding in geen geval
voor den Indischen admimstratieven dienst zullen
worden toegelaten.
Lord Kitchener.
Naar de »Java-Bude" meldt, werd omtrent den
5en dezer Lord Kitchener te Batavia verwacht.
Hjj zou daar waarschijnlijk twee dagen blqven
en dan naar Soerabaja gaan. Overste K. E.
öchütt van den generalen staf zou hem te Bata
via uit naam der Inlandsche regeering verwelko
men.
Particuliere lauden in handen van
vreemdelingen.
Korten tijd geleden, ook bij de bespreking van
de Indische begrooting, vestigden wij de aandacht
op het feit, dat bet land Ngandjoek in handen!
was gekomen van een Engelsohe vennootschap
en waarschuwden wij1 voor de moeilijkheden, die
zulk een overgang van particuliere landerijen jn
handen van vreemdelingen zou na zich sleepten,
vooral als later de Staat deze zou willen hebben
bij het landsdomein.
Wij wezen er op, dat oins dit millioenen zou
bosten, vooral wanneer dat later zou moeten
plaats hebben met de particuliere landeijren,
waar doorheen de Staat nu bezig was spoorlijnen
te leggen, een omstandigheid, die o(p zichzelf al
een verhooging van den naastingsprijls met èen
20 millioen ten. gevolge zou hebban.
Dat de vrees, dat die landen ook eens in han
den van Engelschen zouden overgaan, niet onge
grond is, blijkt uit het volgende bericht in de
Indische bladen.
Er loopt een gerucht, dat omtrent de, in de
afdeeling Krawang gelegen Pamanoekan en Tjia-
isemlanden, de grootste van alle, nl'. ongeveer
30.0000 bouws (210.000 hectaren) onderhandelin
gen gaande zijn met een Engelsch, consortium, het
welk die landen zou overnemen. In de verponding
zijn zij aangeslagen voor f2.700.000.
Wij hadden dus gelijk, toen wij een paar maan
den geleden aandrongen op spioedig hande
len. (N. Ct.)
sie voor de Hudson-Fultonfeesten een intiem diner
aangeboden.
i Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verr'c^j
in den morgen van 21 December 1909, medegedee
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt-
Hoogste barometerstand 758.3 te Arlon.
Laagste barometerstand 732.5 te Horta.
Verwachting tot den avond van 22 December
zwakke lot matige zuidelijke tot zuid-oostelq
wind, zwaarbewolkt tot betrokken, waarscbqn"»
regenbuien, zelfde temperatuur.
Volksbadhuis.
In de week van 1319 Dec. 1909 wer^e°
genomen 222 baden
lste kl. 2de kl-
kuipbaden 17 kuipbaden
regen 17 regen
school q
kinder i 5 ct
De Noord-Nieuw Guinea Exppditie.
'De correspondent van de „N. R. Crt." te Ba
tavia seinde eergisteren:
„Dokter Badings, die deeluitmaakte van de göu-
vernements-explioratie-texpeditie naarNoord-Nieuw-
Guinea, is te Ternate aan beri-beri overleden.
De toestand waarin de expeditie zich bevindt
is treurig. Per marineschip „Koetei" is hulp ge
zonden."'-
De ridderorde-zaak.
De Haagsche correspondent van de ïTel" meldt
De heer Troelstra heeft de laatste hand gelegd
aan zqn voorstel, om inzake de lintjes-zaak een
parlementaire enquete in te stellen. De indie
ning ervan is hoogstwaarschijnlijk heden te ver
wachten.
Man seint ons heden uit Den Haag
De Kamer heeft heden het voorstel-Troelstra,
inzake een equête in de ridderorde-zaak, naar de
atdeelingen gezonden.
Huldeblijk-Lieftinck.
Zondag is aan onzen stadgenoot den heer F.
Lieftinck, lid der 2e Kamer voor Zutfen, een
huldeblijk aangeboden door het korps der Hoef
smeden bij de Bereden Wapens van het Neder-
Landsche leger, voor hetgeen hij in het belang
van dit korps in de Tweede Kamer heeft gedaan.
Het werd aangeboden door een deputatie, be
staande uit drie militaire voormannen in groot
uniform der cavalerie, maréchaussee en artil
lerie. De kapitein F. Lameris, paardenarts eerste
klasse, hoofd der hoefsmeedschool te Amersfoort,
was door familieomstandigheden verhinderd te
genwoordig te zqn.
Het huldeblijk bestaat uit een verguld bronzen,
door Gustaaf van Kalcken gebeitelde plaquette,
voorstellende de attributen der hoefsmeedkunst,
omstrengeld door een lauwerkrans met banderoio
waarop de opdracht.
(O. Haarl. Ct.)
Prins Hendrik naar Brussel.
Prins Hendrik wordt hedenavond om 11.49 uur
te Brussel verwacht.
Huldeblijk aan H. M. de Koningin.
Naar de Indische bladen vernemen, heeft het
dames-comité alle rapporten, welke de commissie
heeft ontvangen van verschillende in Indië werkende
vereenigmgen tot bestrijding van lepra, ingezonden
aaD H. M. de Koningin. Zooals reeds vroeger is
medegedeeld, heeft het H. M. behaagd om te
bepalen) dat de in Ned. Indië verzamelde gelden
Koloniaal Museum.
Naar uit zeer goede bron verluidt, heeft de com
missie van beheer van het Koloniaal Museum in
beginsel besloten de werkwijze van het Museum
zooveel mogelqk te bestendigen in de richting
aangegeven en met zulke uitnemenden uitkom
sten gevolgd, door den betreurden directeur, wq-
len dr. Greshofl, en mitsdien, voor eene hem
waardigen opvolger, bq voorkeur het oog te
vestigen op mannen vau natuurwetenschappelijke
vorming en tevens bekend met de toestanden in
ons koloniaal gebied.
Derhalve zal men waarschijnlijk tot geene be
noeming overgaan, alvorens ook in de kolonie
woonachtigen, die voor het directeurschap in aan
merking zouden wenschen te komen, gelegenheid
zullen gehad hebben, zich daarvoor aan te melden.
Cura^aosche hoedeaindustrie.
Aan het slot van een door den heer A. Char-
louis als vertegenwoordiger der kolonie Curafto
op de Middenstandstentoonstelling 1909 te Amster
dam uitgebracht verslag over de tentoonstelling
van de Curapaosche hoedenvlechtindustrie op die
expositie, vermeldt hq als de in hoofdzaak verkre
gen resultaten
lo. dat niet alleen in Nederland, maar ook in
het buitenland eene ongekende belangstelling
gewekt is in de kolonie Curapao in het algemeen
en hare hoedenindastrie in het bijzonder
2o. dat bereids en zulks uitsluitend als een
gevolg der inzending, bestellingen van en proefor-
ders op de Curapaosche hoeden toegevloeid zqn.
De Proy. Bond.
van R. K. kiesverennigingen in Zuid-Holland ver
gaderde Zondagmiddag in Botterdam van 57 lo
cale en centrale vereemgingen waren er afgevaar
digden, terwijl ook vele ledeo van kiesvereenigingen
waren opgekomen.
De voorzitter, mr. E. R. H. Regout, deelde
mede, dat het voorstel-Gouda was ingetrokken,
wat hq aangenaam vond, wql het tot onge-
wenschte discussies aanleiding zou gegeven hebben.
Spr. herinnerde voorts aan deD gunstigen uitslag
der verkiezingen en deelde mede, dat een com
missie uit het bestuur de rekening der krqgskas
in orde had bevonden. De vergadering dechargeerde
den penningmeester, den heer Moerel.
Door den heer Alb. v. d. Kallen, van Breda,
werd nu een leerzame rede gehouden over »de
politieke partijen in ons land", wier beginselen en
streven hjj in breede trekken schetste.
Aangenomen werd, na discussie over de beste
uitvoering van het plaD, volgend bestuursvoorstel
»Telkenjare vpór 1 Febr. ontvangen alle Cen
trale Kiesvereenigingen een lqst van vragen naar
de verschillende partijverhoudingen en haar res
sort. Deze lijst wordt dan binnen een maand, dui
delijk ingevuld, aan den secretaris van het Bonds-
bestuur teruggezonden, die alsdan een statistiek
opstelt en in het jaarverslag opneemt."
De bedoeling hiervan is een goed overzicht le
krjjgen van de kracht der Katholieken, wat ook
bjj onderhandelingen met andere partijen van pas
kan komen.
Bij de rondvraag werden meerdere belangen van
den bloeienden bond ter sprake gebracht.
Generaal Woodford in ons land.
Zooals men zich herinneren zal, uitte generaal
Woodford, voorzitter van de New Yorksche com
missie voor de Hudson-Fultonfeesten, tegenover
het Nederlandsche comité herhaaldelijk den wensch
naar ons land te komen, teneinde de Nederlandsche
regeering persoonlijk dank te kunnen betuigen
voor de groote belangstelling, door haar in de
Amerikaansche feesten betoond.
Hoewel het aanvankelijk scheen, alsof de plan
nen van den generaal in duigen zouden vallen,
kunnen we thans mededeelen, dat de 74-jarige
grqsaard zich den llden December jl. met zjjne
echtgenoote te New-York op de nAmerika", een
der stoomers van de Hamburg-Amerika lqn, heeft
ingescheept en heden te Hamburg aankwam.
Woensdag a.s. wordt het echtpaar Woodford, te
's Gravenhage verwacht, waar het in het Hotel
des Indes zqn intrek zal nemen.
Generaal Woodford en mevrouw denken eenige
dagen in de residentie te vertoeven en zich ver
volgens naar Amsterdam te begeven.
Dinsdag 28 December e.k. wordt bun in den
huize Couturier" door de Nederlandsche commts-
Gemeentelijke Arbeidsbeurs.
Gevestigd in het Beursgebouw telefar. 244-
Geopend alle werkdagen van 9£ tot Ui
voormiddag. Maandag, Dinsdag en Vrqdaf5
van 8 tot 9 uur 's avonds.
Gevraagde Arbe idskrachten.
Modelmaker timmerman jongen voor arU
kerjj loopjongen.
Voorbuiten de stad.
Koperslager - smid.
Aangeboden Arbeidskrachten-
Timmerman stokers bakker portie1
koetsier huisknecht pakhuisknechtscbipP
bankwerker halfwas bankwerker mach">^
bankwerker monteur vuurwerker po1'5
klinker smidsjongen bankwerkersleern
kuipers halfwas loodgieter voorslag®r
draaiergasfitterverver verversjongen
metselaar opperman grondwerker stra
maker tuinier kurkensnijder kantoor
dienden kellnerbakkersleerhng ku'Pe^
jongen. banketbakkersleerling stucadoor
personen voor lichte werkzaamheden
wasschen aan huis gevraagd schoonmaakster
dienstbode dagmeisje baker naaister
verstelwerk.
Posterijen
Nieuwj»#f'
Nieuwjaarsdrukte Postkantoor.
Met het oog op den grooten toevloed van P
stukken bq de jaarwisseling wordt het Pa°' Bl
verzocht brieven, briefkaartea en gedrukte si®8
prentbriefkaarten, visitekaartjes en circulaires,
men bq voorkeur op 1 Januari wenscht te
bestellen te voorzien van twee elkaar schuin
dende strepen, getrokken over de geheele 8
zjjde en die stukken reeds op 27, 28 en 29
reeds ter post te bezorgen Zq kunnen dan l^eP
voor de bestelling worden gereed gemaakt, bÜ
tot 1 Januari op het kantoor van bestem
waard en worden dan zooveel mogelqk op di®n
in de bestellingen opgenomen.
pnjgelufcken.
- Gistermorgen is de kuiper R. te Zan0'
doer het omslaan van een met vaten
laden schuit, in de Achter-Zaan verdronken
mede aan boord zijnde 21-jarige zoon wc
red. i 1
(Levénd verbrand. Dezer dagen
Strucht een droevig ongeval plaats. De w
Wi. kwam te dicht biji de kachel, zoodot
kleeren in brand sloegen. De vrouw i>e
zoodanige verwondingen, dat zij na hevig ^1?
overleed. De dochter, die haar moeder j-p
kwam, trachtte de vlammen te dooven, eii M
kwam eveneens in het aangezicht en £U^.
handen hevige brandwonden. Zij is nog
onder geneeskundige behandeling. De ong^ j
wedujwie was 68 jaren oud.
'De ty po gr af enstaki ng te G rom jjd
Zaterdag om half acht zijn de typograh5'1' j/
te Groningen gestaakt hebben, weer
werk gegaan met uitzondering van
ontslagenen, van wie 5 bqi de firma OpP0'
5 bq den heer Vredevoogd en 5 bij 'p
Jacobs. Aan een deel der ontslagen ëeze
de toezegging gedaan, dat zij nog 6 a v
aan het werk kunnen blqven, om zich 111 yjif
tijd van een andere betrekking te voorzit'
patroonszqide is beloofd aan de hand v gte]F
landelqk loontarief een onderzoek in |c ft
naar den stand der loonen in de s
provincie, waarna door een uit de p8-tf vJ1
benoemen commissie zal worden overiv10
en in hoeverre het mogelqk is de
verhoogen.
Aldus wordt ons van de zijde 'van de
medegedeeld. Van de zqde Van de vve wj,#(
wordt deze staking niet als een échèc
Zq spreken het vertrouwen uit, dat ;lJ'
alle ontslagen werklieden wel weer van j><^
dere betrekking zullen zijn vootziexl.
zal in Januari tusschen patroons
