"Uadft- «n N-ow«Ht,«lyk Mieuws.
Hiniiflflland
Ter bescherming van de kunstschatten in de
kerken, die in de laatste jaren zoo sterk in
aantal zijn afgenomen, heeft nu, op 't voorbeeld
van de Beiersche overheid, de Pruisische minister
van «eredienst zijn maatregelen genomen. In een
rondschrijven aan alle bisschoppen wordt ver
zocht de kerkelijke overheden erop opmerkzaam
te maken, dat voor den verkoop van kerkelijke
voorwerpen, die geschiedkundige, wetenschappe
lijke of artistieke waarde bezitten, de toestem
ming van de regeering moet worden gevraagd.
Verder is er op gewezen geworden, dat de leden
van de kerkelijke overheid civielrechtelijk verant
woordelijk gesteld kunnen worden voor den ach
teruitgang in vermogen van de gemeente.
De „Nowoje Wremja" meldt uit betrouw
bare bron, dat de voorzitter van den Bond van
echt Russische mannen, de beruchte dr. Du-
browin, het voorzitterschap van den bond heeft
neergelegd en verklaard heeft, niet langer lid)
van den hond te willen blijven. Hij blijft even
wel hoofdredacteur vau het in heftige taal ge
schreven propaganda-orgaan „Ruszkoje Snamna".
Ook de beschermvrouw van den bond, de mil-
lioenenbezitster, mevr. Poluhojarinowa, die al
jaren lang groote sommen voor den reactionnai-
ren, de Jodenvervolgenden bond, uitgaf, heeft
voor haar lidmaatschap bedankt. Mogelijk, dat
het nu spoedig met den invloed van den be-
ruchten bond uit is.
De stakende wevers te Halluin hebben eene
overeenkomst tusschen verschillende gele en roode
syndicaten weten te treffen. Eene commissie daar
na gevormd, heeft schriftelijk een onderhoud met
de patroons gevraagd. Deze hebben den brief
zonder antwoord teruggezonden, daarmee hun
besluit te kennen gevende niet in overleg te
treden.
Volgens te Constantinopel loopende geruch
ten heeft de Porte, ingelicht van de gesteldheid
der beschermende mogendheden ten opzichte van
Kreta en van de stappen te Sofia en te Athene
gedaan, zou besloten hebben het antwoord met
betrekking tot Kreta uit te stellen.
Het energiek protest van de Russische en
Britsche legaties tegen de barbaarsche executie
van Novageres Sultaneh heeft de Perzische re
geering doen besluiten om de andere schuldigen
in de gevangenis te werpen, in plaats van ze te
executeeren. De minister van buitenlandsche za
ken heeft zich naar de Russische legatie begeven
om zijn spijt over het gebeurde uit te drukken.
Men meldt uit Bluefeldis aan de New-Yorker
dagbladen. Generaal Estrada meldt, dat de op
standelingen eene overwinning hebben behaald
te Acoyapa in den slag die daar sedert Woensdag
1.1. gevoerd is. Chamorro, leidende een charge)
tegen een batterij gesteld door een Engelschman
tusschen Ayoapa en Lo Libertad werd gewond.
De batterij werd genomen. Het eene korps volgt
het andere over de grenzen. Generaal Es trad
verklaart dat dit gevecht dat van Reoreo in
de schaduw stelt. Er zijn aan beiden kanten
groote verliezen geleden.
Thé dansant.
H. M. de Koningin en Z. K. H. de Prinls
geven Woensdag, 2 Februari a.s. ten Paleize een
thé dansant.
Prins Hendrik.
Z. K. H. Prins Hendrik heeft officieel den wensch
te kennen gegeven, om zich, bjj zijn bezoek aan
Dordrecht, van een huldebetoogiDg te onderhou
den, hoezeer hq het plan daartoe ook waardeert.
Venezuela.
Bq het bericht, dat Venezuela onverwachts
zqn toltarieven heeft veranderd, teekent de »Avp."
aan
Bq informatie aan het Min. van Buitenlandsche
Zaken bleek ons, dat men er daar nog niets van
wist en aan het bericht ook niet veel waarde
hechtte.
De Krupp-iereranties.
Naar aan de »N. Ct.ter oore kwam uit een
genoegzaam betrouwbare bron om er melding
van te maken, maar niet met volstrekte zeker-
zekerbeid is de Kamercommissie verdeeld, met
dien verstande dat baar grootst mogelijke meer
derheid eenstemmig tot een voor de firma Krupp
gunstige slotsom zou gekomen zqn, terwjjl haar
minderheid, bestaande uit één lid, den heer Thom
son, in anderen zin rapport zou uitbrengen.
Behalve de heer Thomson, hebben in de commissie
zitting de heeren Van Karnebeek, Van Wassenaer,
Coljjn en Van Vlqmen.
G. L. v. d. Zwaag.
De beer G. D. vsn der Zwa»g te Gorredqk, lid
der Gedeputeerde Staten van Friesland, is 11.
Wo-nsdagavond. toen hij- op reis ging naar de
hoofdstad der Provincie, vrjj ernstig ongesteld ge
worden, zoodat hq genoodzaakt werd naar huis te
rug te keereo. Sedert dien is de toestand niet
verbeterd. De patient is genoodzaakt het bed te
houden en moet volkomen rust genieteD.
Multatuli.
De »N. Haarl. Ct." schrqft
Van de vereeniging «De Dageraad" is het ini
tiatief uitgegaan om bq den50 jarigen herinne
ringsdag van bet verschijnen de van «Max Havelaar'
een blqvende hulde te stichten voor Douwes
Dekker.
In de vergadering, te dien einde belegd, bleek
dat men in Multatuli niet alleen den letterkundige
wilde huldigen, zelfs niet alleen den «strijder voor
Indië. maar bo enal den «apostel der vrije ge
dachte."
En ter informatie van mos-lijke tegenstanders
dezer huldiging, werd verkondigd, dat zelfs de
«Droogstoppels" van thans, Multatuli hulde bren
gen voor hetgeen hq in den «Max Havelaar" ons
heeft geleerd.
Hoewel wjj nu ons niet bewust zjjn, het Droog
stoppel type ook maar in één enkel opzicht te
naderen, mogen we gerust erkennen, dat wjj
Multatuli's roem als literator niet gaarne willen
beknibbelen.
En zelfs gelooven we, dat hjj aan Indië, althans
met den «Max Havelaar", in zeker opzicht groote
diensten heeft bewezen, door er den geest wakker
te schudden, en er wondeplekken aan te wqzen,
die verbetering beboelden ja misschien nu nog
wel niet zóo zqn, als 't wezen moest. Ofschoon
weer indië-kenners als mr. Van Deventer op de
bewuste vergadering bet met Multatuli's Indië
politiek allesbehalve eens bleken.
Doch of dit al een huldiging rechtvaardigt 1
Allerminst.
Multatuli's figuur is als men het apostolaat
der vrqe gedachte nu eens uitzondert volstrekt
niet zoo belangwekkend, nocb zoo sympathiek, noch
zoo hoog-boven alles-uitstekend.
En dat bq de eerste was, die brutaal en open
lijk de «vrjje gedachte", dat wil zeggen de god
loochening, durfde aanprijzen, maakt zqn figuur
wel tot iets aparts, maar.... niet in loffelyken zin.
Zoodat wij dus concludeeren, dat er allerminst
reden is, om voor dezen sebrjjver een moDUment
op te richten of een stichting te vormen.
En dat zeker geen Kat' oliek, en wjj meenen
zelfs geen geloovig man, aan een dergelqke «hul
diging" kan deelnemen.
Nu er zelfs vereenigingen, waarvan ook Katho
lieken deel uitmaken, zjjn aangezocht om mede te
doen aan deze «huldiging", meenen wjj deze waar
schuwingen niet in de pen te moeten houden.
Verhoogd subsidie voor schoolbouw bij het bij
zonder onderwijs.
Er dreigt, zegt »l)e Stand." stagnatie in den
bouw van onze Cnrisieljjke scholen te zullen in
treden. De oorzaak hiervan ligt hieriD, dat de
Openingsrede van Sepiembet j.l. een meerdere te
gemoetkoming van Rqkswege voor deD bouw van
Christelijke scholen in uitzicht heeft gesteld. Nu
vermoedt men, dat deze hoogere bjjdrage alleen
ten goede zal komen aan scholen onder de vigoeur
van deze nieuwe, meer voordeelige regeling ge
sticht. Vandaar de vrees, dat men, door te vroeg
met den bouw aan te vangen, de voordeelen van
deze betere regeling missen zal.
De «Stand." geeft de geschiedenis der subsidie
en komt dan tot de aansporing voor het huidige
-Kabinet om met de indiening van het aangekon
digde verhoogingsontwerp (van 25 pet. op zég 50
pCt. hoopt het blad) met ie treuzelen. Is toch
die wet eenmaal ingediend, en weet men op wat
wqze de Regeering zich de nieuwe regeling ge
dacht heeft, en alook dat ze werken zal, zeg van
1 Januari 1910 af, dan kan aan de stagnatie een
een einde, en de nieuwe schoolbouw weer geluk
kig voortgaan. Het is alleen de onzekerheid, die
den schoolbouw tbans remt.
«Niet kwaad zou het zelfs zqn, indien de heer
Dercksen, de ijverige secretaris van de Unie, on-
middelqk een ljjst in gereedheid bracht en pu
bliceerde van alle plaatsen in elke provincie
waar nog geen Cnrisieljjke School onzerzijds is.
Met uitzondering van het land van Heusdea en
Altene, kan men Noord Brabant en Limburg, als
ook de enkele geheel Roomsch Katholieke dorpen'
buiten rekening laten. Een lijst die aantoonde,
in welke dorpen de mannen die handelen moeteD,
nog altoos niets van zich hooren lieten, zou een
niet zoo zwakke prikkel zqn, om tot schoolbouw
aan te moedigen.
Elk jaar konden dan de dorpen, waar men de
handen uit de mouw had gestoken, van deze ljjst
worden afgevoerd, tot die ljjst almeer inkromp, en
ten slotte geheel blanco stond".
Wijziging Gemeentewet.
De Kamér van Koophandel en, Fabrieken te
Groningen heeft besloten aan de Tweede Kamer
een adres te zenden, houdende bezwaren tégén
de bepalingen, in het wetsontwerp tot wijziging
der Gemeentewet voorkomende ten aanzien dér
heffing van gemeentelijke inkomstenbelasting van
rechtspersonen.
In het adres wordt opgemerkt dat de bedoelde
bepalingen niet billijk en voor eene gezonde
ontwikkeling van het bedrijfsleven zelfs niet zon
der gevaar zijn. Een gevolg daarvan toch zou
zijn, dat de inkomsten uit bedrijven, uitgeoefend,
door rechtspersonen, tweemaal zouden worden
belast; vooreerst bij de bron door de rechts
personen zeiven, en vervolgens door de aan
deelhouders die de door hen te ontvangen divi
denden ook bij hunne inkomsten zouden hebbeh
te rekenen. Deze dubbele belasting wordt bui
tengewoon drukkend door de bepaling van art.
248d, hetwelk de inkomsten van rechtspersonen
in elk geval aan het maximale heffingspercen
tage onderwerpt. t
De Kamer betoogt voorts, dat, wanneer door
de gemeente de bedoelde bepalingén van hét
ontwerp zouden worden toegepast, de oprichting
van naamlooze vennootschappen daardoor zeker
zoude worden tegengegaan, wat de Kamer een
groot nadeel acht. j
Een tweede gevolg van toepassing dér belwiuste
artikelen zou zijn, dat vele winstgevende be
drijven, die zonder veel bezwaar kunnen worden
verplaatst (bijv. hypotheekbanken), hun kanto
ren uit de zwaar belaste gemeenten zouden over
brengen naar naburige gemeenten met één lager
hef fin gspercen'tage.
1
Het eedsvraagstuk.
In de memorie van aritwoord op de algemeene
beschouwingen der Eerste Kamer zegt de regee-
riDg in zake het eedsvraagstuk
Wat het eedsvraagstuk aangaat, al is de regee
ring van meening, dat het aantal gevallen, waar
in de aflegging van een eed wordt gevorderd, kan
en behoort te worden verminderd, zoo kan aan ge-
heele afschaffing van die verplichting naar haar
meening niet worden gedacht.
In het burgerljjk en strafproces kan de eed
met name niet geheel worden gemist. Zij, die
echter wegens ernstige gemoedsbezwaren zich
verzetten tegen het afl ggen van den eed, behoo-
ren daartoe niet te worden gedwongen. Daarin
is de moeilijkheid eener regeling gelegen. Ook of
den alleensprekenden rechter de bevosgdheid tot
ontheffing van den eed wegens ernstige gemoeds
bezwaren behoort te worden gegeven, dan wel
alleen, aan een rechterlijk college het oordeel over
den ernst der gemoedsbezwaren behoort te wor
den toevertrouwd, zal nader zijn te overwegen.
Den rechter zal dus de gegrondheid der gemoeds
bezwaren moeten blijken. In hoever regelen kun
nen worden gegeven, op welke wqze daarvan
zal moeten bljjken, zal bjj de wetteljjke regeling
moeten worden overwogen. Dat het onrecht
vaardig zou zjjn, den een tot den eed te dwingen,
den ander op grond van gemoedsbezwaren van den
eed te ontheffen, kan niet worden ingezien.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 31 Januari 1910, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 770.9 te Horta.
Laagste barometerstand 742.7 te Bodo.
Verwachting tot den volgenden dag matige
tot krachtige zuid-westelijke wind, toenemende
bewolking, waarscöjjnlqk regen, zachter.
Ned. R. K. Volksbond.
Afd. Schiedam.
In de maandeljjkscbe vergadering, gisteren we
der op den gewonen tjjd gehouden, werden eerst
de notulen gelezen en later, behoudens een enkele
opmerking, goedgekeurd.
Daarna werd door de zangvereeniging «St. Ce
cilia" eerst het Bondslied aangeheven en vervol
gens nog het «Vreedzaam" van Dobbelsteen en
«Mjjn Vaderland" van luimig tot aller voldoening
uitgevoerd.
De voorzitter van »St. Cecilia", de heer J. H.
den Boer, daarna het woord verkrjjgend, bracht
van deze plaats en op dezen stond hulde en dank
aan. den geachien vori-en Directeur van «St. Ce
cilia", den heer A. M. den Draak, die zjjne beste
krachten aan de vereeoigiug gewijd en haar van
met tot iet gemaakt had. De reden van zjjn af
t-eden in bet midden latend, herinnerde hq aan
het bekende woord: le roi est mort, vive le roil
De Directeur is heengegaan en een andere, de
heer Henri Veugelers, staat hier in zjjne plaats.
Spr. hoopt dat hjj St. Cecilia's roem zal vermeer
deren, bem kracht, lust en moed zullen verzekerd
zjjn voor de uitvoering van zqn lang niet gemak
kelijks taak en hjj, evenals de vorige directeur,
aller vriend en raadsman zal zjjn.
Aan dit huidewoord verbond spr. eene opwek
king dat liefhebbers van muziek zich bij «St.
Cecilia" zouden aansluiten, wjjl de rq der leden
blijkbaar iets gedund was. Dat men geen kennis
van muziek had, behoefde geeu bezwaar te zjjn,
daar de Directeur bereid was om tot matigen
prijs onderricht te geven, in hetgeen noodzakelijk
is om lid van «St. Cecilia" te zjjn. Aldus hoopte
hij, dat «St. Cecilia" versterkt eu voor de Bonds-
afdeelmg in stand zou worden gehouden.
De voorzitter, de heer T. J. H. Mouwens, ge
tuigde dat het afdeelingsbestuur evenzeer de groote
verdiensten van den heer Den Draak erkent en
hem gaarne dank breDgt voor de diensten aan de
Bondsafdeelmg bewezen.
Daarna bad de voorzitter de volgende mede-
deelingen te doen
Sedert de voriga vergadering zqn een vqftal
nieuwe leden tot de Bondsafdeeling toegetreden en
hebben een elftal leden haar verlaten.
Vervolgens het uitbrengen van verslag betref
fende het nazien der boeken aan de orde stellende
constateerde de voorzitter, dat het daarvoor aan
gewezen lid van de commissie van verifieurs,
de heer J. H. Frederiks, afwezig was, weshalve
basloten werd dit tot de volgende vergadering uit
te stellen
Iu deze eerste vergadering in het nieuwbegon-
nen jaar wenschte de voorzitter dnarna alle aan
wezigen en afwezigen namens het bestuur een
zalig nieuwjaar, hun allen Gods besten zegen toe-
wenscbend.
De heer F. M. Schoof meende aller tolk te zqn,
als hjj wederkeerig voorzitter en de zijnen een
zalig nieuwjaar toewenschte.
Daarna merkte de voorzitter op dat door een
drukiout in de «Volksbanier" de datum van de
vergadering van bet Ondersteuningsfonds abusief
was aangegev-nniet op 8 Februari maar op 2
Febr. (aanst. Woensdag) zou die vergadering wor
den gehouden, zooals ook op het convocatiebiljet
vermeld was.
Vervolgens richtte voorz. een beleefd verzoek
tot de vergadering. Wqzend op het zeer erg con
flict te Beek en Donk, een duidelijke aanslag
op de organisatie, waarbjj de patroons zelfs
de bemiddeliDg van Z. D. H. den Bisschop van
's Hertogenbosch weigerden, spoorde hq allen aan
milde bqdragen te schenken om de ongelukkige
slachtoffers vaa bet conflict in hun nood te hulp
te komeD.
Het bestuurslid, de heer A. P. S. Swartjes, vulde
als voorzitter vau de metaalbewerkersafdeeimg
deze mededeeling nog aan, allereerst in 't Heb'
stellend, dat 't hier gaat tusschen katholiek
werklieden een katholieke werkgevers. Toen eerst
bedoelden voor het vereeoigiogsleven ontwaakt
eene vereeniging wilden stichten, trachtte de pa'
troons dit te voorkomen door zelf eene vereenigi®f>
in 't leven te roepen en toen het meerendeel def
werklieden zich daarvoor niet liet vinden, beproefd
de patroons tevergeefs een muziekvereeniging pP
te richten. Oogenscbjjnljjk waren de patroons cie'
tegen organisatie, maar zjj weigerden met de ai'
gevaardigden der werklieden in relatie te tredefi
zoodat schriftelijk moest onderhandeld worden m®'
het gevolg dat na vele weken eene afwqzende be
schikking volgde.
Toen hoe langer hoe meer metaalbewerkers
zich voor de organisatie verklaarden, stichtten de
patroons definitief hunne vereeniging, die ecbtef
een neutrale bleek bleek. Op 1 Febr. 11. tra<j
daarna het Arbeidscontract in werking en wef®
den werklieden een overeenkomst ter teekenioj?
aangeboden. Toen het meerendeel der katholiek®
werklieden weigerden die te teekenen en door
middel van het hoofdbestuur van hun Metaalb®'
werkersbond te Amsterdam trachtte beiere voor
waarden te bedingen, wisten de patroons ond®r
bedreiging een van de bestuursleden der katholiek®
organisatie tot teekenen te bewegen, waarop d®
andere werklieden, door den nood gedwongen, di'
voorbeeld volgden. In het laatst van Decemb®f
gaf echter het ontslag aan een viertal werkiiede®
gegeven aanleiding dat de werklieden hun rechte®
hernamen zjj besloten eerst door staking een der
drie fabrieken tot stop zetten te nopen en toe11
de slapte slechts voorgewend en er volop werk
bleek, werd besloten de staking voor de drie f®'
brieken te proclameeren, teneinde aldus de beere®
Vau Thiel, die in den loop eener halve eeuwe va®
eenvoudige spqkersmid gekomen waren tot me®'
schen van stand, die zich de weelde van zes aut®'
mobielen kunnen veroorloven, tot rede te breng®®
Daarna hebben drie plaatselijke geestelijken te
vergeefs getracht bemiddelend op te treden. Ook
de bemiddeling van Z. D. H. mgr. Van de Ve®i
bisschop van 's-Hertogenbosch, op initiatief va®
den directeur-generaal van den arbeid, den beef
van IJselstein, werd door de patroons geweigerd-
Waar hier dus alle bemiddelmg geweigerd werd;
betoogde spr. dat 't onjuist is beweren, dat ook
de Katholieken klassenstrijd voeren. Trouwen®
den kraebtigen steun door meerdere gegoede K®'
tbolieken te Helmond aan de stakers verstrekt
sluit dit denkbeeld uit. Alleen erkennen wjj Ka
tholieken hier een belangenstrijd, waarvan de on
gelukkige slachtoffers alleszins steuu verdienen.
De voorzitter, daarna zjjne mededeelingen ver
volgend, had nog te melden dat tot leedwezen va®
het bestuur, de heer Smit Vrjjdag berichtte, niet
in de gelegenheid te zqn de voorgenomen spreek
beurt te vervullen.
Nog wekte de voorzitter alles op vanaf 1 Febr-
voor hun kiesrecht te zorgeD, de gewone zitting
van van wege de R. K. Kiesvereemging, zouden
wel weer in het Bond-gebouw worden gehouden i
ook in de gebruikelijke Zaterdag-avond gelegenheid
kon men te dezer zake inlichtingen vragen.
Herinnerd aan de verlotiüg der prjjzen van d®
tentoonstelling op heden-avond, merkte de voor
zitter op, dat een entreeprijs van 10 ets moest
gestelde worden, omdat men in het belang van
een goede orde van zaken niet ieder kon toelaten
Trouwens de uitslag zou behoorlijk gepubliceerd
worden. De jaarfeesten, evenals het Kinderfeest»
moeten tot na de Vasten uitgesteld worden.
Aanst. Vrjjdag zal op den socialen cursusavond
de weleerw. heer Waroink, kapelaan der O. B-
Vrouw Visitatiekerk, als spreker optreden. Voorï-
hoopt dat er dandruk bezoek zal zjjn, daar d®
cursus-avonden slechter bezocht worden dan h®(
vorig jaar. t
Op verzoek van de Propagandaclub «St Paulu®
nog de colportage van het Bondsjaarboekje
ander geschriften onder aller aandacht brengendi
was voorz. aan het eind zjjner mededeelingno-
Allen nog tot prepaganda voor den verlotings
avond opwekkend, verklaarde hq ten slotte, bet
tentoonstellingscomité tevreden was over den uit'
slag, die een met onbelangrijk bedrag voor d®
Bondskas beloofde op te brengen
De vergadering werd daarna op de gebruikelijk®
wqze, met gebed, gesloten.
Tentoonstelling Volksbond.
De verloting der prjjzen van de tentoonstelling
bracht gister-avond weder een groot publiek i®
de Bondsgehoorzaal bqeen, die voor het podium
in lange rq de talrijke fraaie prjjzen voor de vér'
loting te zien gaf.
Nadat het Harmonie-orkest »St. Ambrosius''
eenige feesttonen had doen hooren, voerde de Zang'
vereeniging «St. Cecilia", onder leiding van hare®
nieuwen directeur, den heer Henri Veugelers, nog
eens, mede tot aller voldoening, de nummers uit die ook
jn de maandvergadering waren gezongen. Daarna ga'
venlenkele leden van de Dilettantenclub «Alberdingk
Thjjm" een paar voordrachten ten beste, die even'
zeer bijzonder in den smaak vielen vau het opg®'
wekte publiek.
Toen het uitgaand publiek aldus voor het entree'
dubbeltje heel wat te zien en te hooren had g®'
kregen, nam de verloting een aanvang, waarvoof
de nummertjes in ringetjes iu twee vischglaze®
waren vervat, terwjjl een koperen pot de prjj®'
nummers bevatte. De voorzitter, de heer MouwenS'
deelde daarbij mede, dat de prjjzen tot veertie®
daag na dato kunnen worden afgehaald maar daaf'
na aan het tentoonstellingscomité vervallen.
Nadat eindelqk de 285 prjjsnumraers, door de®
secretaris, den heer Marrevee, aanvankelijk me'
stentor stem afgeroepen, de revue waren gepa®'
seerd, wilde men nog tot uitreiking der prqze®
overgaan. De groote aandrang en opgewekte stem
ming in de zaal belette echter aan dit voorneme®
gevolg te geven, zoodat men spoedig besloot dit
tot de volgende avonden, telkens van 1—7i
ure, uit te stellen, De prqzen zullen uog nadef
bekend worden gemaakt.
Hiermede is dus deze loterjj-tentoonstelling de
finitief ten einde, die, naar wjj hopen, een flmke bate
voor de Bondskas zal hebben opgeleverd.
Zeevisscherjj.
Naar wij vernemen, zaJ de zeevisscherij
Hojojï" geji^uicjoenl worden en, zufign de scho£^
