Staten Generaal
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
In onze Vroedschap.
Binnenland.
De Koning van Zweden is te Bucharest
aangekomen.
De eerste opvoering der wereldberoemde
Passiespelen te Oberammergau zal plaats hebben
a. s. Maandag 16 Mei. Zij duren tot en met de
maand September.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Donderdag 12 Mei,
De Voorzitter bracht in den aanvang der
zitting in herinnering het aftreden, wegens ge
zondheidsredenen, van mr. Nelissen als Minister
van Justitie en bracht hulde aan dezen bewinds
man, wiens persoon ongetwijfeld bij alle leden
een aangename herinnering zal achterlaten.
Goedgekeurd werden de conclusiën omtrent lo
een adres van J. van Dormolen, sergeant-majoor
te Amersfoort, houdende verzoek om vergoeding
wegens verpleging van zijn echtgenoote in een
burgerziekenhuis 2o. een adres van T. J. W. van
Rossum, ingenieur le klasse bij den waterstaat
en 's land's B. O. W. in Ned. lndië, te Poerwo-
kerto, houdende verzoek om ontheffing van aan
sprakelijkheid wegens te kort in kas. Beide
conclusiën strekken tot dankzegging aan de Re
geering.
Hierna kwam in behandeling het verslag der
commissie omtrent de inlichtingen op het adres
van G. P. A. G. H. Romer, luitenant-kolonel 3e
regiment huzaren te 's-Gravenhage, houdende
verzoek om herstel van grieven en betering van
onrecht.
De conclusie der commissie strekt tot dankbe
tuiging aan den Minister van Oorlog voor de
verstrekte inlichtingen.
De heer van idsinga herhaalde zijn vroe
gere critieken betreffende het stelsel van geheime
rapporten in het leger, waarvan de betrokkene
geen kennis krijgt. Nog dezer dagen had spreker
van een hooggeplaatst officier vernomen dat door
den tegenwoordigen minister van Oorlog, een be
schikking was genomen ten opzichte van een
officier <.p grond van een ongunstig rapport nopens
dien officier, hetwelk dezen met bekend was.
Spreker hoopte dat Minister Gooi deze bewering
ten stelligste zal kunnen tegenspreken en tevens
de verklaring zal willen alleggen dat aan het
Departement met dat stelsel zal worden gebroken.
Spreker bleef overigens nog steeds het zelfde
standpunt innemen waarop hij zich ten opzichte
van adressanten als de heer Romer steeds heeft
gesteld, n.l. dat de Kamer zich niet heeft uit te
spreken als verdedigster der persoonlijke belangen
van de klagers en ooit niet te beoordeelen heeft
of 't belang van den dienst meebrengt den adres
sant te bevorderen, doch dat de Kamer alleen te
beantwoorden heeft de vraag of de militaire au
toriteiten ten opzichte van een klager behoorlijk
gehandeld hebben of niet.
Op tal van punten toont spr. de onjuistheden
van de inlichtingen der regeering aan om ten
slotte aan te dringen op overlegging met name
van het rapport van den divisie-generaal De
Meester, waaruit voor een deel ,die onjuistheden
kan blijken.
Zoo spr. zich ten slotte neerlegt bij de conclusie
tot dankzegging voor de inlichtingen des minis
ters, dan geschiedt zulks, wijl de Kamer niet kan
oordeel en of een officier al dan niet geschikt is.
De heer van Hoogstraten wijst op den
door den heer Van Idsinga gebezigden term »dat
er in t leger gehandeld wordt achter den rug van
den belanghebbende om en protesteert daartegen
er gebeurt in het leger niets onrechtmatigs. Ge
heime inlichtingen zijn soms zij het bij uit
zondering noodig.
De heer Eland constateert dat men bij niet
bevordering van officieren kleine détails bijeen
zocht op het laatste moment, en den rechten weg
niet bewandelt, doordien men jarenlang den offi
cier ongeschikt oordeelende, hem zeiven zulks niet
meegedeeld heeft. Indien spr. als minister aan
een ondergeschikte een inlichting vroeg over een
persoon dan zou hij het hoogelijk euvel duiden
zoo die persoon van de informatie eer kennis
kreeg dan hij. Spr. acht het rapportDe Meester
over deze zaak niet van belang waar reeds vier
jaren de inspecteur der cavalerie den overste
Romer ongeschikt had verklaard
Ten slotte doet spr. opmerken, dat zoo de Ka
mer doorgaat met op alle requesten en bezwaar
schriften van officieren in te gaan, dan zullen de
hoofdofficieren iedereen geschikt gaan verklaren
om van den last af te komen.
De heer De Savornin Lohman wijst erop,
dat de Kamer zich heeft neer te leggen bij de
conclusie in het rapport, wijl de wettelijke weg
jegens den heer Romer is bewandeld en alle diens
superieuren hem ongeschikt hebben verklaa1 d. In
't algemeen zijn ten opzichte van den requestrant
geen incorrectheden gepleegd door het departe
ment de incorrectheden zijn vooral in de wijze
waarop de superieuren van den requestrant hun
oordeel over hem gevormd hebben.
De Minister van Oorlog erkende dat er ver
keerde zaken hebben plaats gehad, 't Was echter
's Ministers volle overtuiging dat dit niet opzettelijk
is geschied en 't is ook niet van invloed geweest
op een eindoordeel. Na nog eenig debat werd de
conclusie der commissie goedgekeurd.
Conclusie in zake het adres vanJ
H. Koek, luit.-kol. te B e r g e n-o p-Z oom.
(De aangelegenheid betreft het zingen van so
cialistische liederen in den troep in 1902 te Does
burg-)
De heer V e r h e y brengt de geschiedenis de
zer zaak in herinnering.
De ingestelde commissie van onderzoek heeft
uitgemaakt dat er slechts vage aanduidingen zijn,
maar dat er toch nooit uit volle borst socialisti
sche liederen met de woorden er bij gezongen
werden Het door den overste Koek ingezonden
rapport kon dus niet van onjuistheid worden be
ticht, het werd alleen onnauwkeurig gelezen door
de autoriteiten. De meerderheid vond dan ook
overplaatsing van den overste onbillijk. Maar het
departement heeft zich daar mee niet kunnen
vereenigen en een nota uitgezonden waarin
onbegrijpelijkerwijze die commissie een terecht
wijzing werd toegezonden en de overste Koek is
weldra daarop gepensioneerd. Dit is een beleedi-
ging der Kamer aangedaan, immers een bericht
bij voorbaat dat het departement met de even-
tueele beslissing der Kamer geen rekening zal
houden. Bovendien staan in de nota van het de
partement destijds tijdelijk beheerscht door den
Minister van Marine besliste onjuistheden.
Voorts oefent de nota kritiek op den arbeid der
commissie en zulks is geheel ongepast.
Kan het verwonderen dat de commissie tot haar
conclusie kwam om een nader onderzoek in te
stellen, waar zoovele tegenstrijdigheden in de
rapporten worden aangetroffen? Intusschen moet
deze conclusie vervallen nu de overste gepensio
neerd is, maar de commissie moet thans dan ook
uitspreken, dat niet naar de voorschriften is ge
handeld.
De heer Duymaer van Twist heeft den
indruk dat jegens den overste Koek onrecht is
pleegd en sluit zich aan bij het betoog van den
vorigen spreker Men behoort dien overste te re-
habiliteeren en daarom stemt hij in met het ad
vies der commissie.
De heer Ter Laan krijgt uit deze rapporten
een slechten indruk omtrent de legertoestanden
vooral als men nagaat, wat de hooge legerauto-
riteiten elkaar verwijten. Spr. betoogt dat in het
leger socialistische liederen niet verboden mogen
worden.
Spreker critiseerde voorts in aansluiting aan
den heer Verhey de wijze waarop tegen overste
Koek is opgetreden.
Deze zaak is weder eene bijdrage te meer dat
een betere rechtstoestand in het leger dringend
noodig is.
Heden 11 uur voortzetting.
Prov. Statenverkiezingen.
ZUID-HOLLAND. In de gisteravond gehouden
vergadering der vooruitstrevend liberale kiesver-
eeniging »Rotterdam" werd besloten bij de a.s.
verkiezingen voor de Provinciale Staten geen can-
didaten van eigen richting te stellen, en voorts
te steunen de vrijzinnige candidaten, te stellen
door de beide andere vrijzinnige kiesvereenigingen,
mits voor eiken zetel niet meer dan één vrijzinnig
candidaat gesteld wordt.
De centrale A. R. Kiesvereeniging in het kies
district Delft heeft de aftredende leden, de heeren
mr. L. W. C. van den Berg en mr. H. A. van
de Velde, opnieuw candidaat gesteld.
Woensdagmiddag vegaderde de Centrale
Kiesver. te Sommelsdijk tot het stellen van can
didaten voor de Prov. Staten in het district Mid-
delharnis. Aftredende leden de heeren Warnaer
en Vegtel, beiden an tire v. Besloten werd twee
tegencandidaten te stellen, niettegenstaande er
een zeer sterke minderheid was, die het beter
achtte één te stellen.
Gesteld werden met bijna algemeeoe stemmen
de heeren Jac. van der Koogh, te Middelharnis, en
P. van Schouwen, te Oude-Tonge.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen,verricht
in den morgen van 13 Mei 1910, medegedeeld
door het Kon. Ned Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 777.5 te Hernosand.
Laagste barometerstand 747.0 te Portlandbill.
Verwachting tot den volgenden dagzwakke
tot matige winden uit zuidelijke richtingen, ver
anderlijke bewolking, mogelijk onweersverschijn
selen, koeler.
Gemeentelijke Arbeidsbeurs.
Gevestigd in het Beursgebouw telfnr. 244.
Geopend alle werkdagen van 9^ tot 11^.
voormiddag. Maandag, Dinsdag en Vrijdag
van 8 tot 9 uur 's avonds.
Gevraagde Arbeidskrachten.
Halfwas mandenmaker jongen voor asbest-
fabriek jongen voor drukkerij (bekend met
zetten verver halfwas letterzetter
koperslagersjongen kleermaker vuur
werker draaier halfwas bankwerker
kistenmakers smidsjongen metselaar
dienstbode jongens voor handelswerf jon
gen voor sigarenfabriek.
Voor buiten de stad.
Bankwerker-plaatwerker teekenaar voor
machinefabriek koperslager timmerman
stucadoors.
Aangeboden Arbeidskrachten.
Halfwas timmerman stokers portier
koetsier pakhuisknecht schipper bank
werker machinebankwerker bakker
vuurwerker plaatwerker voorslager
klinker metselaar opperman grondwer
kers straatmaker loodgieter koperslager
meubelmaker behanger matrassenmaker
isoleerder kurkensnijder tuinier
tuinmansjongen personen voor lichte werk
zaamheden wasschen aan huis gevraagd
schoonmaakster dagmeisje naaister vooT
verstelwerk baker.
Werf Gusto.
De heer Henri Smulders, een der firmanten
van de firma A. F. Smulders, werf Gusto, viert
zijn zilveren bruiloftsfeest.
Te dezer gelegenheid wordt morgen de fabriek
stop gezet en zullen de heer en mevrouw Henri
Smulders in een versierde localiteit van de fabriek
worden ontvangen door een commissie uit de
werklieden en bazen en het verder personeel der
fabrieken, die hun geschenken zullen aanbieden.
Het aanbieden der geschenken zal door het
uitvoeren van muziek enz. worden opgeluisterd.
Giste r-a vond zes ure is een begin
van brand ontstaan in de branderij van den heer
Ant. Schiphorst aan de Nieuwe Haven alhier.
De zolder boven den stoomketel bleek de prooi
van het vernielend element te zijn geworden.
De brand kon nog in den aanvang worden ge
stuit door het personeel, dat nog in de branderij
wasalleen dé zolder boven den ketel is gebla
kerd.
UIT ROTTERDAM.
De Rotterdamsche gemeenteraad vereenigd
zich bij acclamatie met het preadvies van B. en
W., over de invoering van nieuwe systemen van
gasbereiding op liet bestaande terrein aan den
Oostzeedijk, teneinde in de bestaande behoefte te
voorzien, en daarboor den bouw van een nieuwe
fabriek in de Koslepolder te voorkomen.
Zooals vroeger gemeld, werd in het preadvies
de onmogelijkheid hiervan aangetoond, en er
tevens op gewezen, dat met de voorbereiding van
den nieuwen bouw niet langeren tijd mag verloren
gaan.
Het door B. en W. tegelijkertijd aangevraagde
crediet van f 11.000, voor voorbereidende werk
zaamheden, werd thans toegestaan.
Gisteren heeft de firma John. Hudig Son,
Lloyd's agenten, voor rekening van belangheb
benden, bij inschrijving alhier verkocht, het in
de Maashaven liggende stoomschip Sommelsdijk.
zooals 't daar ligt door brand beschadigd, met
inbegrip van een zich aan boord bevindende hoe
veelheid beschadigde kolen. Het stoomschip is
aan den hoogsten inschrijver, de scheepsslooperij
Holland te Hendrik-Ido-Ambacht, gegund voor
f 84.500.
Verbetering.
In het bericht omtrent de uitbreiding van het
telefoonverkeer moet verbeterd worden, dat
van 1 Jan. tot 1 Mei 6000 gesprekken meer zijn
gevoerd.
AGENDA VAN VERGADERINGEN ENZ.
Schiedam.
Woensdag 18 Mei. 8$ uur. Bondsgebouw ver
gadering R. K. Kiesvereeniging.
Ecarteeren-debat Schoolleeftijd
bepaling Gorze-stratenaanleg
Spuihavengrond Bezwaar
schrift-beschikking Vergade
ring-schorsing.
Een uitgebreid en vrij scherp debat is Dinsdag
11. in onze vroedschap gevoerd over de benoeming
van eene onderwijzeres aan de Meisjesschool voor
meer uitgebreid lager onderwijs in de plaats van
mej E. de Koning, die deze school verlaten ging.
Het Hof in de Hoofdstad.
In de brieven »Uit de Hoofdstad" der »Prov.
Gron. Ctleest men
Het programma van het aanstaand Koninklijk
bezoek heeft thans vaster grondslag gekregen door
de officieele mededeeling omtrent de dagen, waar
op H. M. de Koningin haar officieele en niet
officieele onderdanen ten Paleize zal ontvangen.
Men weet nu de desbetreffende dagen en uren,
maar weet ook, dat H. M. daaraan slechts een
zeer beperkt deel van Haren tijd zal besteden.
Ditmaal toch wordt men niet in audiëntie ont
vangen, doch houdt H. M cour. Weet men wat
dat beteekent? Dat H. M. op haar troon geze
ten eerst de daarvoor in aanmerking komende
autoriteiten en aanzienlijke personen, straks ook
de gewone burgers, die een verzoekschrift hebben
aan te bieden, langs zich heen zal zien gaan,
buigend en zwijgend beide zeer diep ter
wijl de ceremoniemeester of welk ander lid van
het Huis van H. M. de namen der voorbijgaan-
den opnoemt.
Zoo'n ceremonie neemt heel wat minder tijd
in beslag dan eene gewone audiëntie, waarbij
H. M. tot plicht heeft tot een ieder, die verschijnt,
een paar woorden te zeggen en een eerbiedig
antwoord aan te hooren, maar ik kan me best
voorstellen dat H. M. aan een cour de voorkeur
geeft boven een vermoeiende audiëntie, waarbij
Zij al zeer dikwijls een gesprek, hoe kort dan ook.
moet voeren, dat Haar onmogelijk altijd belang
kan inboezemen Waarom H. M. tbans tot die
wijziging is gekomen, is mij niet duidelijk. Is
het omdat Prinses Juliana onmogelijk zoo veel
tijd Hare moeder kan ontberen, als een audiëntie
in beslag neemt Of is er een andere reden
Dit laatste heb ik reeds hooren bewerenmen
verzekerde mij, dat voor Prinses Juliana De Ge-
nestets welbekend gedicht van sBenjamin af' zou
gelden en dat we binnenkort daaromtrent wel
meer zouden hooren.
Prins Hendrik naar Engeland.
Onze Londensche correspondent meldt ons, dd.
11 Mei
Naar ik heden vernam, zal de »Heemskerck",
waarmede Z. K. H. Prins Hendrik naar Engeland
komt, tot bijwoning der plechtige uitvaart van
koning Edward, bij Sheerness het anker laten
vallen. Er was ook sprake van geweest, dat het
pantserschip bij Dover zou komen te liggen.
Maar aangezien de reede bij Sheerness ruimer is,
vond de Engelsche admiraliteit het ankeren al
daar beter. De Prins zou dan van Queensbo-
rough per »Londen" naar Londen gaan
De aankomst van Z. K. H. is nog niet bekend.
Vermoedelijk komt de Prins hier omstreeks het
midden der volgende week. En naar ik vernam
is er sprake van, dat Z. K. H. van Engeland
met de nHeemskerck" naar Zweden gaat, voor
een bezoek aan het Zweedsche hof- Het bezoek
aan Denemarken en Noorwegen zou achterwege
blijven, wegens de verwantschap der vorstelijke
familie aldaar met den overleden vorst van En
geland.
Engelsche bladen hebben gemeld, dat H. M. de
Koningin-Moeder van Nederland de plechtige
uitvaart van koning Edward zou bijwonen. Maar
naar ik vernam, is dienaangaande nog niets vast
gesteld.
Hare Majesteit wenschte dit bezoek als strict
particulier beschouwd te hebben. Derhalve heb
ik mij onthouden van berichten over de bewegin
gen Harer Majesteit te Londen. (»Tel".)
De koning der Belgen ridder van de
orde van don Nederl. Leeuw.
Reuter seint uit Brussel
De Nederlandsche gezant stelde gisteren den
koning der Belgen de versierselen van de rid
derorde van den Nederlandschen Leeuw ter
hand.
Nota van den heer Yan Heeekeren.
Het lid der Eerste Kamer, baron v. Heeekeren
v. Keil, heeft, naar de N. R. Ct. meldt, gisteren
bij de Eerste Kamer eene nota ingediend te zij
ner rechtvaardiging en ter beantwoording van
den minister van Buitenlandsche Zaken.
Chr.-Historische Unie.
In de laatste vergadering van het hoofdbe
stuur van de Chr.-Historische Unie zijn, naar
de »Ned." mededeelt, zeer gewichtige besluiten
genomen.
De heer De Savornin Lohman had den wensch
■te kennen gegeven, als voorzitter af te treden,
en was niet te bewegen op zyn besluit terug te
komen.
Met algemeene stemmen heeft de vergadering
daarop benoemd
1. Tot eere-voorzitter van het hoofdbestuur
den heer jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman.
2. Tot voorzitter den heer dr. J. Th. de
Yisser.
In de overige functiën is geen verandering ge-
- bracht.
Beide titularissen hebben hunne nieuwe func
tiën aanvaard.
Het hoofdbestuur is thans samengesteld als
volgt: Jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman, eere
voorzitter; dr. J. Th. de Visser, voorzitter; dr.
J. Schokking, vice-voorzittermr. B. I. D. Zubli.
penningmeesterds. H. van Eyk van Heslinga
ds. G. 11. Wagenaar; mr. R. van Veen; J. Fok-
kemajhr. mr. D. J. de Geermr, J. Ankerman
mr. J. Bruntmr. H. Verkouteren, secretaris.
Spoorweg Batavia-Buitenzorg.
Naar »De Tijd" uit goede bron verneemt, is
nu het door de regeering ingediende ontwerp tot
aankoop van den spoorweg Batavia—Buitenzorg
verworpen, binnenkort van de Ned.-Indische
Spoorweg mpij een nieuw voorstel te verwachten,
waarbij de koopsom een paar millioen lager zal
worden gesteld.
Peary te Amsterdam.
Naar wij vernemen, heeft Peary, op telegra
fisch verzoek van het Koninklijk Nederlandsch
Aardrijkskundig Genootschap, om hier een lezing
te komen houden, een gunstig antwoord gege
ven. Den 7en Juni zal de Noordpoolreiziger
spreken
Een uitgesteld bezoeK.
De Londensche berichtgever van het »Hbl,"
schrijft
jHet bestuur der British Dairy Farmers Asso
ciation", van welke vereeniging niet minder dan
ongeveer 140 leden deze maand een bezoek aan
ons land zouden hebben gebracht, ten einde onze
boter- en kaasbereiding te bezichtigen, heeft
gisterenmiddag besloten dat die tocht niet zal
doorgaan. Dit, ten gevolge van het overlijden
van Koning Edward, die beschermheer dezer
vereeniging was. Het bezoek zal nU in geen geval
dit jaar plaats hebben.
Niet alleen dat dit een teleurstelling zal wezen
voor personen en vereenigingen, die voorbereiding
maakten, voor een aantal zuivelfabrikanten, wier
fabriek bezocht zou zijn, doch ook niet het aller
minst voor onzen landbouw-consulent, dr. Van
Rijn, die zooveel bemoeiingen had om de bijzon
derheden voor dezen tocht der Engelschen te
regelen."
De Papendrcchtsclie zaak.
Naar de D. Ct. verneemt, is door den rechter
van instructie in de Papendrechtsche zaak, mr.
J. Wiarde, in tegenwoordigheid van hoofdgetui
gen Maandag j. 1. een tweede gehoorproef gehou
den op het gemeentehuis te Papendrecht.
Yacautie.
De Algemeene Nederl. Bond van Handels- en
Kantoorbedienden heeft zich weder tot de patroons
gewend met het dringend verzoek aan alle
bedienden, hetzij zij werkzaam zijn in winkel,
kantoor of magazijn, dan wel als reiziger, eene
vacantie te verleenen van veertien achtereenvol
gende dagen, met behoud van salaris.
Bij zijn verzoek legt het Bondsbestuur van den
Algem. Ned. Bond van Handel- en Kantoorbe
dienden het advies over van de doctoren J. J.
Pigeaud, G. D. Cohen, Tervaert en T. van den
Hoorn, die eenstemmig van oordeel zijn, dat een
jaarlijksche vacantie een alleszins gewenschte
zaak is, zoowel voor de gezondheid als voor den
arbeidslust.
