Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
A ti o h n e 6 r t D ob ie
Nieuwe ScMBiamcie
Na' misdaad, vergelding.
mei pans Mlstimd Majsblai
33ste Jaargang.
Zaterdag 14 Mei [910.
No. 9/14.
TWEEDE BLAD
ami III c Meet. 0.45 b ïiï f 1.35 b.
Oud-Schiedam
Staten-Genera al.
FEUILLETON.
te
al ror G'nusl)reek lieveling, ik ben geheel en
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland 2 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en by alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldel jjk adverteeren wo r d e n ui ter s t b i 1
1 y k e overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus nu. 3H.
door N. J. M. D.
IX.
(Vervolg.)
Q Hofjes van Belois (Oudetvyffkenshoff).
Na het testament d.d. 1 November 1593 van
Hubrecht Corssem vinden wij nog melding ge
haakt van een tweede testament, d.d. 5 Februari
^Ol. Dit testament is niet geregistreerd in het
('iftboek, hetgeen echter niet weg neemt, dat
het toch rechtsgeldig is. In de 16e eeuw hadden
behalve de notarissen verschillende andere per
ken de bevoegdheid akten te passeeren. De
burgemeesters, secretarissen, schouten, schepenen,
'erken enz. bezaten o.a. die bevoegdheid. De
door hen gepasseerde akten behoefden echter
'"ut ter registratie aan schout, burgemeesteren
schepenen te worden overgelegd. Het door
"en opgemaakte stuk (de grosse) was het recihts-
Scldijgio document. Vandaar dat zoovele stukken
u't dien tijd zeer verspreid zijn en het zeer
Utoeilijk is uit te maken of een stuk wanneer
et niet in het Giftboek voorkomt en het origineel
Verloren is, voor een notaris, danwel voor een
ónderen autoriteit is gepasseerd.
In. het certificatiehoek vonden wij op d.d. 5
^Pril 1601 geregistreerd een verklaring, in zake
tweede testament van Hubrecht Corssen, af
gelegd voor de schepenen Jacob Rodhus en Ma-
jbys Muylwyck, door Pieter Pietei's van der Burch,
Tgemeester dezer stad, en Eland, Aliens, oud-
JUrgemeester, gerechtelijk gedaagd ten verzoeke
^an Leenert Daniels, als man en voogd van
öynsgen Gorssendr. en mede als voogd van
]odewy Gorssendr., om getuigenis der waarheid
geven.
Elant Ariems verklaarde, dat. Hubrecht Corssen,
Uibachtsheer van Belois, hem op den 5en Fe-
>rudri 1601, met zijn dienstbode bij zich had
°Utbod,en. Hem werd medegedeeld, dat hij zijn
testament wilde maken, verzoekende tevens te:
'ctl einde te willen ontbieden den burgemeester
teeter Pietersz. van der Burch en den secretaris
-"naad Muys. De secretaris stelde het testament
°Pj waarna het door de aanwezigen onderteekend
U'erd.
^'at er in het testament stond, blijkt uit deze
Verklaring evenwel niet.
Het vermoeden, dat ook dit stuk betrekking
°P de Hofjes van Belois, die intusscihen
Vermeerderd waren met eenige huisjes in de Kreu-
P(dstraat, wordt bevestigd door de volgende re-
^tetie, die in het „Besogneboek" van Burge-
teeesteren voorkomt
23 November 1665. „De heeren Bur'gcmees-
fclen der stad Schiedam geexamineert hebbende
Seeckere fundatiebrieff van het hoff van Beloys
ü^te oude Wylkenshoff, in dato den len Novem-
ber 1593, mitsgaders seecker testament in dato
den 5 Februari 1601, beyde gepasseert en ver
led© by Hubrecht Corssen, Ambachtsheere van
Beloys, fundateur van het voorsz. hoff en daer
op ingenomen hebbende de onderrichtinge van
de jetgeinwoordig'e regenten van het selve hofl
van Beloys, hebben goedgevonden en verstaen,
dat van nu af aen het inkomen (twelck volgens
den teneur van de voorsz. fundatiebrieff en tes
tament respective, moet werden gedistribueert aen
arme vrouwen in het voors. hoff wonende) sal
werden uytgedeelt ejgualyck onder alle de vrou
wen in het voors. hoff wonende, gereserVeert
nochtans de Regenten haer vryheyt omme aen
die genen, die de poort waer neempt, in dis
cretie voor haer moeye ten ietwes meer te mogen
toevoegen, dat oock de Regenten voorn, aen die
gene, die de vyff huyskens in de Crepelstraet
(Kreupelstraat) bewonen (naer bet affsterven van
de jegenwoordige drie personen, die de alimenta
tie genieten) mede- egualyek de selve jaeriyekse
alimentatie sullen distribueren. Actum 23 No
vember 1665. Presentibus Nicolaes Vermeulen,
Johan Hodenpyl en Pieter Beys, Borgeraeesteren".
'In later tijd is het hofje geheel van karakter
veranderd.
Toen het onmogelijk was .geworden de bewoon
sters kosteloos op te nemen, kon men zich in dit
hofje voor' een zekere som inkoopen. Later meld
den zich daarvoor echter niet voldoende vrouwen
aan, zoodat men ook een aantal huisjes met de
week is gaan verhuren.
Thans worden de huisjes voor een kleine som
verkocht, onder conditie, dat zij na den dood
der koopsters weer aan de stichting terugkomen.
Ook zijn er nog enkele huisjes verhuurd, doch
hij de tegenwoordige regenten kwamen zoovele
verzoeken in van. vrouwen, die een huisje willen
koopen, dlat ido vrijkomende huisjes voortaan alleen
verkocht zullen worden.
De uitdleeldng van brandstoffen enz. heeft ook
op den huidigen dag nog plaats.
Het hofje van Belois in de Noordmodenstraat
werd oudtijds aangeduid als het Binnen-Hofje van
Belois en d© huisjes in de Kreupelstraat als
het Buiten-Hofje van Belois.
Ten slotte nog eenige bijzonderheden over het
Binnen-Hofje in de Noordmolenstraat.
W anneer men vroeger de Noord-molens traat in
kwam, trok een fraai gesmeed ijzeren hek, door
twee steunpilaren geflankeerd en waarboven stond
te lezen „Hofje van Beloys", dadelijk de aandacht
van dien voorbijganger.
'Door het hek binnentredend, had men ter lin
kerzijde de Regentenkamer. Dit was, volgens de
beschrijving van A. Vink,*) een ruim vertrek, zeer
net betimmerd en behangen met geschilderd doek.
Op het doek, waren drie regenten, de heeren
Ma-erten Penning Coiinz., Mr. Martinus den Beer
en Cornells die Cocq, zeer kunstig afgebeeld. Voorts
zag men er een korenmeter afgeschilderd, die
uit een Korenmaat tarwe uitdeelde aan eenige
oude.vrouwtjes. Boven den schoorsteen stond het
conterfeitsel van den stichter, Hubrecht Corssen
van Belois. Er was bovendien nog een naambord
van cl© Regenten, sedert het jaar der oprichting'.
AH© schilderstukken, het naambord en de mar
meren schoorsteenmantel zijn sedert verscheidene
jaren uit de Regentenkamer verdwenen. Waar
dit alles heen is verhuisd, is niet bekend. Het
is echter niet twijfelachtig of een en ander zal
alls zooveel andere historische voorwerpen uit
deze stad wel in handen van antiquairs zijn terecht
gekomen.
ïGeschiedk. beschr. van Schiedam", hand
schrift, berustend in liet Gem. Archief.
97)
Ik~k Neen- Wij gaan te tien uur aan tafel.
om met u over zaken spreken,
gij V6r zaEen zeide lachend de millionnair, wilt
gisterPreken 0ver het groot "eheirn> dat gij mij
e,n niet hebt willen toevertrouwen
Juist.
Yp 7e ging naast haar vader zitten en begon
^•"beeld u eens, dat ik een gril heb.
Dat hebt gij dikwijls.
Eel0 f .maar, deze gelijkt niet op de andere.
Vragen vooru't toe te staan, wat ik u zal
is^i-Nj weet wel dat, indien de zaak mogelijk
tot stand zal komen... Heb ik u ooit iets
6 Weigerd
ïk heb 6v. 'S waar— Welnu, zie hier mijne gril
die (]n verlangen, dat de eerste ambtenaar,
genom 01 U V01" uwe n'euwe fabriek wordt aan-
.e,"> u door mij zal worden voorgesteld.
0ti<Lr hetwelk beteekent, liefste, dat gij iemand
uwe hooge bescherming hebt genomen en
dat gij mij dien persoon gaat aanbevelen...
Juist geraden! Gij hebt mij gezegd, dat
gij binnenkort een bestuurder noodig hebt, om
reeds dadelijk de teekenzaal, die gij hier gaat
inrichten, te besturen. Gij moet een ontwikkel
den, verstandigen man hebben, op wifen gij als
op u zelf kunt rekenen. Gij hebt dat gezegd
niet waar
Ik heb bet gezegd en herhaal het Zoudtgij
bij toeval mij dien phenix kunnen leveren?
Ja, en gij zult dien phenix onder mijne bescher
ming en onder die van uw advocaat, den lieer
George Dariei', aannemen.
Ahl mijn advocaat beschermt hem ook?
Ja. en hij rekent op mij, om de zaak te be
pleiten en die te winnen. Het is trouwens in uw
eigen belang dat wij zoo handelen, vader...
De persoon, dien wij u voorstellen, is een bui
tengewoon man... Nooit zult gij een beteren of
zelfs een dergelijken kunnen vinden... nooit 1
4 Welk een geestdrift 1 riep Paul Harmant uit,
terwijl Ihj zijne dochter bezag; gij kent dus den-
gene van wien gij spreekt
Ja vader... Nadat de heer Darier mij over
hem gesproken had, heeft hij hem mij gezonden.
Ik heb hem gezien, ik heb hem beoordeeld en ik
ben zekeimij niet omtrent zijn waarde bedrogen
te hebben...
Is het een vriend van George Darier?
Een groot vriend... een makker van het
college. De heer Darier staat voor hem in als
voor zich zelf... Als gij hem uit mijne handen
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 13 Mei,
Nadat de vergadering wegens onvoltalligheid
20 minuten was geschorst, werd de beraadslaging
voortgezet over de conclusie inzake de inlichtin
gen op de adressen van den gewezen luitenant
kolonel van 't 3e regiment infanterie te Bergen
op-Zoom, J. IJ. Koek, omtrent de behandeling,
adressant in 's Rijks dienst aangedaan.
De heer Eland handhaafde zijn vrees, dat,
indien voortdurend acht wordt geslagen op re-
questen wegens onrechtvaardige behandeling, ten
slotte alle ongeschikte officieren geschikt zullen
worden geoordeeld.
De Minister VanOorlog was hethiermede
eens en betoogde voorts dat de Minister vrij is
nadere inlichtingen te vragen van de beoordee-
Jing. Instelling eener commissie voor de tacti-
tische bekwaamheid van den lieer Koek als nog
te beoordeelen ware volmaakt overbodig geweest.
Want Minister Staal en Minister Sabron hadden de
zaak nauwkeurigonderzocht. Terecht heeft deMinis-
ter Sabron overste gepensioneerd. Van gemis aan de
ferentie tegenover de Kamer was daarbij geen spra
ke, noch ook van eigenmachtig optreden van depar
tementsambtenaren
Overste Koek had reed 1* jaar vroeger in.
1907 gepensioneerd kunnen worden. Hij had
dus niets te reelameeren. Onrecht is hem niet
aangedaan. De Minister kan zich nederleggen bij
de conclusie dat de overste ten onrechte is over
geplaatst naar Bergen-op-Zoom wegens de ques-
tie der socialische liedjes en deswege dient gere
habiliteerd. Maar onaannemelijk is voor hem
dat deel der conclusie waarin geoordeeld wordt
over de tactische geschiktheid van dien officier.
De heer V e r h e y, uitvoerig repliceerend, hand
haafde zijn meeniug dat de Kamer dergelijke
requesten moet behandelen. Bij gebreke van
zulk een veiligheidsklep kweekt men in het leger
een vulkaan. De eer van het leger eischt dat
er recht wordt gedaan en de voorschriften wor
den nagekomen.
Spreker splitste de conclusie en maakte zoo
doende van het door den Minister onaanneme
lijk verklaarde gedeelte daarvan een afzonderlijke
conclusie, welke door den heer Duymaer van
Twist werd ontraden, betoogende dat men te
vreden moet zijn met zooals de Minister ook
wil rehabilitatie en schadevergoeding aan
overste Iiock.
De heer De Stuers acht bespottelijk de Ka
mer zou moeten oordeelen over tactische en stra
tegische bekwaamheden eens officiers.
ontvangt, zal hij het geluk in uwe onderneming
brengen en wij zullen eene goede daad verricht
hebben. De beschermeling van George Darier en
mij heeft groote ongelukken in de familie gehad,
ik heb dit begrepen uit enkele woorden die hem
ontsnapt zijn hij heeft eene betrekking noodig
die met zijn karakter en zijne verdiensten over
eenkomt en die betrekking zult gij hem verschaf
fen, niet waar
De millionnair trok zijne dochter naar zicli toe
en omhelsde haar opnieuw.
Maar gij zijt een leerlinge van mijn advo
caat 1... zeide hij glimlachend. Gij pleit met eene
overtuiging, die u ieder proces moet doen win
nen...
Maar is dit eerste gewonnen vroeg Marie
levendig.
Wij zullen dit zoo dadelijk zien... Het
gevoel moet niet boven het verstand gaan I De
persoon, die mijne rechterhand zal worden, moet
bijzondere en zeer zeldzame hoedanigheden be
zitten Ik wensch gaarne Darier een genoegen
te doen en bovenal u, maar voor alles wil ik mij
verzekeren dat de persoon, over wien gesproken
wordt, geschikt is een post van groot vertrouwen
te bekleeden en dat ik, zonder onrust en gevaar
in zijne handen mijne vervanging kan leggen...
Ik zal dadelijk uw beschermeling schryven,
om met mij te komen spreken.
Het is onnoodig hem te schrijven, vader,
onderbrak Marie.
Hoe dat zoo
Men bereikt met deze besprekingen dat ons
zieke leger nog zieker wordt. Fpreker zal daar
om alleen stemmen voor de conclusie, waarbij den
Minister dank wordt gezegd.
De heer Van Ids inga gaf aan den lieer
Verhey in overweging de derde conclusie te wij
zigen in dien zin, dat er bij wordt betreurd, dat
geen behoorlijk onderzoek is ingesteld omtrent
adressant's klachten over de wijze waarop hij bij
de beoordeeling zijner tactische geschiktheid is te
werk gegaan.
Aan de agenda werden nog toegevoegd eenige
wetsontwerpen o.a. ojiteigemngsontwerpen inzake
stadhuisbouw te Rotterdam.
Conclusiën in zake het adres van
Overste Koek.
Daarna werd voortgezet de behandeling van
deze conclusie.
De heer van Idsinga opperde bedenkingen tegen
de derde (door den heer Verhey verdedigde)
conclusie.
De lieer van Id s i n g a stelde hier de door
hem aangewezen wijziging als amendement voor
op de derde conclusie der commissie.
De Minister opperde ook tegen dit amen
dement bezwaren, echter niet zulke ernstige als
tegen de derde conclusie zelve.
Op verzoek van eenige leden wordt de stem
ming uitgesteld tot Donderdag a.s.
Adres T i 1 a n u s.
De heer Verhey zal deze zaak niet zoo uit
voerig behandelen. De ritmeester Tilanus is tien
jaar lang voor bevordering geschikt verklaard en
plotseling na zijn overplaatsing, in 1907, is hij
ongeschikt verklaard, op allerlei kleinigheden, die
de commissie als van alle gewicht ontbloot be
schouwt Ook Tilanus heeft men maar ontslagen
voor de behandeling der conclusie en nu kan men
slechts concludeeren dat de wijze van handelen
niet bevredigend kan en dat het gewenscht is de
gevolgen daarvan alsnog te verzachten
De heer Van V e e n is tegen deze conclusie
welke de meerderheid der commissie wenscht,
hij kon slechts tot dankzeggen van de door de
regeering gegeven inlichtingen besluiten, hoezeer
iiij gestemd was voor de oorspronkelijke conclusie
otri den ritmeester te herstellen in den actieven
dienst en opnieuw eene beoordeeling te gunnen.
De heer Ter Laan sloot zich aan bij liet
betoog van den heer Verhey.
De Minister van Oorlog wijst er op,
dat de minister Sabron dien ritmeester Tilanus
moest ontslaan, wijl deze door de medici was
afgekeurd. Spr. kan meegaan met wat de heer
Verhey heeft gezegd, hij betreurt dat de ritmees-
tdr Tilanus niet in de gelegenheid was nader'zijn
bekwaamheid te toonen. Men beschouwde de zaak
daarmede als geëindigd. De minister kon zich
echter niet met de conclusie van den heer Ver
hey vereenigen. Nu is er toch niets meer aan
te doen.
Ook over deze conclusie wordt de stemming
tot Donderdag a s. verdaagd.
Aan de orde is thans de conclusie op het adres
van den H. C. C. Hackstroh, kapitein bij het 4de
reg. vesting-artillerie te den Helder.
De conclusie strekt tot een nader onderzoek
naar de ongunstige beoordeelingen in 19U4/19U5.
De Minister van Oorlog heeft geen be
zwaar tegen nader onderzoek; doch voorziet daar
van geen resultaat, waar nagenoeg allen over
leden en gepensionneerd zijn, die destijds den
kapitein beoordeelden. Laat men dus overgaan
tot de orde van den dag, temeer waar de latere
Hij is hiernaast in de kamer en brengt den
aanbevelingsbrief van den heer Darier.
Dus het is heel eenvoudig een complot te
gen mij, zeide de millionnair opnieuw lachend.
Een waar complot vader, en gij zijt reeds
gevangen, want gij zult niet weigeren, den besten
vriend van uw advocaat te zien.
Neen waarlijk niet... Ik zal hem ontvangen
en het gesprek, dat eerst morgen zou plaats heb
ben, kan dadelijk gehouden worden.
Marie liep vroolijk naar de deur en opende die
Kom binnen, mijnheer Lucien zeide zij tot
den jongen man, wiens angst wij kennen. Miin
vader wacht u.
Lucien overschreed bevend en met den aanbe
velingsbrief in de hand, den drempel.
Paul Harmant bezag hem met een enkelen
oogopslag.
De uitslag van dit eerste onderzoek scheen bui-
engewoon gunstig voor den bezoeker te zijn, want
het gelaat van den millionnair, dat een weinig
saamgetrokken was, helderde op.
Gij komt mij een brief van George Darier
engen, mijnheer? vroeg hij op wel willenden
toon.
Ja mijnheer... Hier is hij.
(Wordt vervolgd.)
