y
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Ingezonden.
Gemengd Nieuws.
Een commissie werd benoemd, om den toestand
van de kinacultuur na te gaan, waarvan de heer
Lovink voorzitter werd, terwijl tot leden werden
benoemd de heeren Van Riemsdijk, Buss en Din
ger.
De redactie schrijft naar aanleiding van dit te
legram
Zooals bekend is, is het rijk groot belangheb
bende bij de kinacultuur en chinenifabricage. Het
zal echter niet alleen als medebelanghebbende
zijn, dat de heer Lovink dit eerste bewijs van
zijn geest van initiatief heeft gegeven. Een gezon
dere en betere toestand bij de kinacultuur is van
zoo groot belang voor Ned.-Indië, dat reeds gou
verneur-generaal Van Heutsz pogingen deed, om
een einde te maken aan den ongewenschton toe
stand, waardoor de kinaprijzen tot beneden kost
prijzen werden gedrukt, en trachtte door samen
werking, ten koste van eenige opoffering van de
zijde der regeering, de kinacultuur voor verval te
bewaren.
Daar Ned.-Indië thans het overgroote deel van
de wereldproductie aan kina levert, moet op den
duur oordeelkundige samenwerking der belang
hebbenden de gewenschte uitwerking hebben.
De Baronielaan te Breda.
Men schrijft aan »Het Volk"
Aan den Bredaschen wethouder mr. W. Ingen
Housz is bij Koninklijk besluit verlof gegeven tot
aankoop van de Baronielaan. Het besluit van
Gedeputeerde Staten tot verlof van verkoop kan
spoedig afkomen. De bekende Baronielaan-kwestie
is dan opgelost.
Zooals men weet, kocht de gemeente Breda
den particulieren weg, die tot het grondgebied
van Prinsenhage, Ginneken en Teteringen be
hoorde. De begrooting, waarop het bedrag voor
kwam, werd evenwel niet goedgekeurd Met een
aantal voor de gemeente Breda gunstige bepa
lingen werd toen de Baronielaan door mr. Ingen
Housz aangekocht, waarvoor nu de goedkeuring
afkwam.
De cholera in Indië.
De correspondent van het »Hbld." te Batavia
seintGeneraal Loke is herstellende.
Thans is Semarang voor de derde maal met
cholera besmet.
De redactie teekent hierbij aan
Vrijdag 1.1. seinde onze correspondent ons, dat
de generaal-majoor der artillerie H. W. A. S. Lo
ke aan cholera lijdende, in het hospitaal opgeno
men was. Toen reeds heette z'n toestand bevre
digend.
Uit het laatste gedeelte van het telegram leiden
wij af, dat de cholera in Semarang weer in kracht
is toegenomen. De laatste berichten omtrent het
verloop van die ziekte in de reeds zoo zwaar ge
teisterde stad waren gunstiger.
Onderscheiding.
Naar wij vernemen, is de heer Ch. Frencken,
algemeen voorzitter der Hanze in het bisdom
Breda, door Z. H. den Paus begiftigd met het
gouden kruis Pro Ecclesia et Pontifice.
Valsche Reisdeclaraties.
De Haagsche correspondent van de Leeuw.
Ct." schrijft
Naar ik hoor, werden onlangs de leden van
verschillende examen-commissies van wege het
departement van Binnenlandsche Zaken, bij 10-
tallen uitgenoodigd, om in 's Rijks schatkist te
rug te storten, wat zij te veel hadden ontvangen
aan reiskosten. Oppervlakkig zou men zoo kun
nen zeggen, dat deze uitnoodiging voor de be
trokkenen weinig verrassend moet zijn geweest
en evenmin bijzonder aangenaam. Ik heb reden
om aan te nemen, dat de een voor den ander
deze aanschrijving niet jn zijn zak heeft gehou
den als een zoet geheim, maar als het bitter-
stemmend bewijs van ontdekking aangaande iets,
wat we fatsoenlijkheidshalve maar als incorrect
zullen qualificeeren.
Want evenals die rijksambtenaren, die per
reis declareerden, terwijl zij van een abonnement
gebruik maakten, waren er onder deze examen
commissieleden, die van de electrische spoor ge
bruik hadden gemaakt en... 1e klasse reisgelegen
heid declareerden. En dat alles nota bene met
de door hen onderteekenende verklaring, dat
»niet meer in rekening was gebracht, dan door
hen was uitgegeven". Wel wat kras, niet waar
En wilt ge nu weten hoe ze d'r achter zijn ge
komen Een van de slachtoffers van eigen on
eerlijkheid heeft het gehoord. Bij de Rekenka
mer had de betrokken ambtenaar de op eenige
reis-declaraties aangegeven treinuren eens nage
keken en gezien, dat op dien tijd onmogelijk an
ders dan per electrische spoor, waarbij geen Ie
klassereisgelegenheid bestaat, kon zijn gereisd.
De vogels waren gevangen. Van Binnenlandsche
Zaken zijn toen maatregelen genomen om ook
die anderen tot meer daadwerkelijk eerlijkheids
besef te dwingen. De schatkist heeft de duiten
alweer terug.
Intusschen waren hier toch door beëedigde
rijksambtenaren valsche verklaringen afgegeven.
Katholiek Sociale Week.
Derde dag.
Wezen, doel en taak der
vak or ganisatie.
De vergadering van gistermorgen werd bijge
woond door den voorzitter van den Ned, Midden
standsbond, den heer J. S. Meuwsen.
In deze les behandelde mr. P. J. M. Aalberse
het onderwerpWezen, doel en taak der
vakorganisatie, waaraan hij deed vooraf
gaan een omschrijving van '.het begrip sociale
kwestie.
Deze omvat, aldus spr., het geheel der vraag
stukken, welke het gevolg zijn van de doorwer
king der anti-christelijke ideeën, sinds de Renais
sance, in Staat en maatschappij.
Het eerste gevolg der renaissance is geweest
de weder-invoering van het Romeinsche recht
zóózeer is ons recht van beginselen van dat oude,
heidensche recht doortrokken, dat het niet met
vrucht bestudeerd kan worden zonder een voor
afgaande studie van het Romeinsche recht.
Die antiek-heidensche ideeën hebben doorge
werkt op de politiek, op de sociale economie en
op den godsdienst. En nu is het merkwaardig,
dat in de negentiende eeuw drie achtereenvol
gende Pausen de uitwerking der liberale idee
hebben veroordeeld Pius IX in zijn Syllabus ver
oordeelde de liberale politiekLeo XIII in de
encycliek Rerum Novarum, veroordeelde de libe
rale opvattingen op economisch gebied, en Pius
X in zijn encycliek Pascendi de godsdienstige
zijde van het liberalisme, dat in zijn practische
doorvoering op godsdienstig gebied het moder
nisme is.
De Kerk heeft zich dus, ook op economisch
gebied, lijnrecht gesteld tegenover het liberale
individualisme, dat is voortgekomen uit de renais
sance. De oplossing der sociale kwestie kan der-
have alleen gevonden worden in een krachtige
verspreiding en steeds meer algemeene toepassing
der christelijke beginselen.
Dit geldt in het bijzonder van het arbeiders
vraagstuk, dat een onderdeel is van het sociale
vraagstuk.
In de arbeidersbeweging nu hebben wij aller
eerst te zien een der reactie-verschijnselen tegen
het individualisme, wat blijkt uit de practische
ontwikkeling van het arbeidersvraagstuk.
In de vakbeweging is een strooming, voortge
stuwd door de leer van den klassenstrijd, en die
welke tot einddoel heeft de vredelievende samenwer
king tusschen kapitaal en arbeid. Daar beide rich
tingen,ook waar zij veelal dezelfde middelen gebrui
ken, een groot principieel onderscheid vertoonen,
Vak-organisatie, werkstaking
en uitsluiting.
Dit onderwerp werd behandeld in de namid
dagvergadering door pater dr. M. P. B. Been Jan
sen, M. S. C.
Deze zette uiteen dat het doel der vakorganisatie
is niet werkstakingeu of uitsluitingen te organi-
seeren, noch zich daartegen te verdedigen, deze
echter kunnen voor de organisatie middel zijn om
haar doel te bereiken. Hier komt bij dat dit mid
del alleen bruikbaar is of tot volle uitwerking
komt, wanneer het wordt aangewend door de
vakorganisatie. De werkstakingen en uitsluiting
zijn in bepaalde omstandigheden voor de vakor
ganisatie een rechtvaardig en geoorloofd middel.
Het is de taak der vakorganisatie de noodige
maatregelen te nemen om eventueel noodige recht
vaardige en geoorloofde werkstakingen of uitslui
tingen te doen slagen, of om tegen onrechtvaar
dige stakingen of uitsluitingen bestand te zijn
doorde algemeene ontwikkeling der leden en
vooral het gemeenschapsgevoel te bevorderenen
door de noodige fondsen te vormen.
Wijl echter èn werkstaking èn uitsluiting nood-
middelen zijn, die met groote gevaren gepaard
gaan, dienen de vakorganisaties, zoowel van patroons
als van arbeiders, er vóór alles op bedacht te zijn
deze te voorkomen hetgeen ten deele door de
organisatie wordt bereikt, doch wat slechts vol
komen te bereiken is door organisatie op christe-
lijken grondslag, waarin men overeenkomstig de
beginselen van liefde en rechtvaardigheid door
gemeenschappelijk overleg aller belangen zoekt
te behartigen.
moet de vakorganisatie gebouwd worden op prin-
cipieelen grondslag. Katholieke arbeiders behooren
in katholieke vakvereenigingen, bijzondere omstan
digheden, die een interconfessioneelen grondslag
moeten doen verkiezen, daargelaten.
Het naaste doel der vakorganisatie is het ver
krijgen van rechtvaardige arbeidsvoorwaarden door
gemeenschappelijke onderhandeling, die gericht
zijn op het verkrijgen van een collectief arbeids
contract. Aaneensluiting der arbeiders is noodza
kelijk, om de onderhandelingen mogelijk te maken
op den voet van economische gelijkheid. Het vor
men van kassen voor het doel van uitkeeringen
bij werkloosheid, ziekte en invaliditeit had voor
namelijk ten doel het gunstig houden der arbeids
voorwaarden, waarop werkloosheid en invaliditeit
een ongunstigen invloed uitoefenen.
Het einddoel der vakvereenigingen reikt verder
dan het verkrijgen van gunstige arbeidsvoorwaar
den, ziet verder dan alleen naar het arbeidscon
tract. Het einddoel isop het gebied van den
handenarbeid mede te werken aan de wederorga-
nisatie der maatschappij.
Aan het slot van zijn les gaf de spreker zijn
opvatting over de ambtenaars-vakvereeniging. De
verhouding van den ambtenaar tot den Staat is
een andere dan van den werkman tot den patroon
zij is een verhouding van publiekrechtelijken aard,
wordt niet beheerscht door een contract tusschen
twee gelijkgerechtigde personen, maar door een
aanstelling, welke de overheid den onderdaan geeft,
en die niet ziet op beider privaat, maar op het
publiek belang. Het is volkomen abnormaal dat
men een privaatrechtelijke verhouding heeft willen
wringen tusschen een publiekrechtelijke verhou
ding.
Omdat het privaat belang steeds ondergeschikt
is aan het publiek belang, is de ambtenaarsvak-
vereeniging staatsgevaarlijk.
Spr. wil daarmede niet zeggen, dat de overheid
het lidmaatschap van zulk een vakvereeniging
strafbaar moet stellen, omdat deze misgeboorte
het gevolg is van plichtsverzuim der overheid, die
niet gezorgd heeft voor een publiekrechtelijke
vertegenwoordiging harer ambtenaren, die publiek
rechtelijke personen zijn. In de tegenwoordige
omstandigheden zal de overheid daarom wijs doen
te handelen met de vakvereenigingen harer amb
tenaren, om zooveel mogelijk erger te voorkomen.
Collectief Arbeidscontract
en Scheidsgerecht.
Prof. J. D. J. Aengenent, hoogleeraar aan het
Groot-Seminarium te Warmond, behandelde gis
terenavond het onderwerpCollectief arbeids
contract en scheidsgerecht.
Aan deze les worden de volgende hoofdzake-
lykheden ontleend
Is werkstaking een middel tot bereiking van
het doel der arbeidersvereenigingen, het is niet
het eerste middel vooraan staat het ordelijke
middel van het sluiten van collectieve arbeids
contracten Juist omdat dit het ordelijke middel
is, zijn de consequente socialisten, de orthodoxe
Marxisten en anarchisten, er tegen gekant.
Van het begrip collectief arbeidscontract kan
de volgende definitie worden gegevenhet is een
overeenkomst tusschen een collectiviteit van ar
beiders eenerzijds, en een collectiviteit van werk
gevers, of een of meerdere werkgevers, anderzijds,
omtrent de arbeidsovereenkomsten, die eventueel
later individueel zullen worden gesloten. Men is
het er over oneens, of de collectiviteit ook be
staan moet aan de zijde der patroonshet is te
voorzien, dat dit in de verdere ontwikkeling van
het collectief arbeidscontract wel het geval zal
worden, omdat heel de^arbeidersbeweging staat
in het teeken der vakorganisatie.
Het doel der collectieve arbeidscontracten
is, de ongelijkheid tusschen de econemisch
zwakkere arbeiders en de sterkere patroons
weg te nemen. Als dit de maatschappelijke
beteekenis is van het collectief arbeidscon
tract, is iedere poging toe te juichen om het
op rechtvaardigen gr ondslag tot stand te
brengen. Het uitvloeisel van het instituut is de
meening, dat de vakvereenigingen medespreken
moeten in de vaststelling der arbeidsvoorwaarden.
Daaruit volgt het tweede doelerkenning der
vakorganisatie door de patroons. Opgemerkt dient
in dit verband te worden, dat het collectief arbeids
contract geen gelijkstelling van beide partijen in
alle opzichten veronderstelt, maar alleen gelijkheid
ten aanzien van de punten, die beide partijen
betreffen.
Dat de vakvereeniging aansprakelijk is voor
overtredingen van het contract, door een dei-
leden gepleegd, is een betwist standpunt. Spr.'s
meening is, dat op de vakvereeniging wel degelijk
de verplichting rust om aan het contract ontrouwe
leden door boete te dwingen, als de Staatswet,
waaronder men leeft, het toelaat.
In Duitschland bv. is het verboden. Minder
vast staat, of de vakver. voor de schade, welke
de patroon door contractbreuk van een ham
leden lijdt, wettelijk aansprakelijk kan worden
gesteld. In de Engelsche wet wordt die aanspra
kelijkheid niet erkend.
Het instituut der collectieve arbeidsovereen
komsten werpt groote voordeelen af niet alleen
voor de arbeiders maar ook voor de patroons en
voor de heele maatschappij. De bezwaren, die
er tegen worden aangevoerd, zijn niet van dien
aard, dat het streven der vakvereenigingen om
collectieve arbeidsovereenkomsten te sluiten zou
moeten worden tegengegaan, maar veeleer allen
mogelijken steun verdient
Naast het sluiten van collectieve contracten is
het oprichten van scheidsgerechten bevorderlijk
aan een duurzamen socialen vrede. Scheidsge
rechten van blijvenden aard en met bindend
karakter zullen op den duur de meest gewenschte
blijken.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 17 Augustus 1910, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 767.4 te Coruna.
Laagste barometerstand 750.0 te Molinhead.
Verwachting tot den volgenden dag: zwakke,
tot matigen, zuidelijke tot zuid westelijken wind,
gedeeltelijk bewolkt, mogelijk onweer, zelfde tem
peratuur.
Actie onder de timmerlieden.
Door de vakorganisaties der timmerlieden is
hier ter stede 'een circulaire verspreid, waarin
voor het streven der timmerlieden naar verhoo
ging van het uurloon tot 25 cent en het bekomen
van een maximum arbeidsdag van 10 uur sym
pathie der burgerij wordt gevraagd.
In den breede worden in dit stuk deze eischen
gemotiveerd.
De timmerlieden te dezer stede zijn opgeroepen
tot het bijwonen eener vergadering op Vrijdag
avond in het Bondsgebouw, waarin door de
hoofdbestuurders der organisaties de houding dei-
patroons aan kritiek zal onderworpen worden.
De actie gaat uit van «Wij streven naar ver
betering", afd. Schiedam Alg. Ned. Timmerlieden-
bond »St. Jozef', afd. Schiedam, R. K. Timmer -
liedenbond, en Vakvereeniging Timmerlieden »Pa-
trimonium."
Geslaagd voor examen boekhouden
M. O. de heer P. J. II. Feiten alhier.
Door den heer J. W. Koolsbergen
van Rotterdam is aan B. en W. vergunning ge
vraagd om ter gelegenheid der verjaardag van
H. M. de Koningin gedurende een drietal dagen
30 en 31 Augustus en 1 September a.s. een
standplaats te mogen hebben met zijn poffertjes
kraam op de Broersvest.
Dit verzoek is toegestaan.
Gisteravond is door de politie aan-
gehouden een viertal jongens, dat zich schuldig
had gemaakt aan diefstal van moutwijn uit een
gesloten branderij aan de Noordvest.
Re jongens zijn in bewaring gesteld en proces
verbaal is tegen hen opgemaakt.
Door de politie te Assen werden
gister aldaar aangehouden de 43-jarige venter J.
S. en de 49-jarige koopvrouw M. S., die in het
«Algemeen Politieblad" gesignaleerd stonden.
Eerstgenoemde was door den kantonrechter te
Brielle veroordeeld tot twee geldboeten van f3.
subs. 1 dag hechtenis en een geldboete van f25.
subs. 14 dagen hechtenis en de tweede door het
zelfde Kantongerecht tot f25.boete, subs. 14
dagen hechtenis.
Te Assen ontkenden beiden de bedoelde gesig-
naleerden te zijn. Zi» werden daarop naar
Schiedam overgebrar^B waar zij geconfronteerd
werden met den verbalisant. Toen deze hen
heden-ochtend had herkend, werden zij door de
rijksveldwacht van hier naar het Huis van
Bewaring te Rotterdam overgebracht tot het
ondergaan hunner straf.
UIT MAASSLUIS.
Op de grens van Maasland en Maassluis is gis
teren brand uitgebroken in den hooiberg van de
boerenhofstede Joh. Bijl. De brandweer van Maas
sluis, naderhand geholpen door de brandweer
van Maasland, wist de belendende omgeving,
woning, een petroleumopslagplaats en touwslagerij
te behouden. De schade is door verzekering ge
dekt.
AGENDA VAN VERGADERINGEN ENZ.
Schiedam.
Vrijdag 19 Aug. 8 u. Bondsgebouw. Vergadering
timmerlieden.
Rotterdam.
Donderdag 16 Aug. 2f/a u. Diergaarde. Concert
Stafm. Kon. Scherpschutters.
Zaterdag 20 Aug 6i/2 u. Alkemadeplein. Concert
Stafm, Kon. Scherpsch.
Zondag 21 Aug. 2i/2 u. Diergaarde. Concert.
Zondag 21 Aug. 3 en 8 u. Park. Concert Stafm.
Kon. Scherpsch.
Actie der timmerlieden.
Mijnheer de Redacteur,
Naar aanleiding der loonactie der werklieden
organisaties vraagt ook het Bestuur der Timmer
lieden Patroons Vereeniging alhier gastvrijheid ter
meerdere inlichting van de Burgerij.
Bij voorbaat onzen dank.
In April jongstleden werd ons een schrijven
gezonden door de werklieden-vereenigingen, die
ons verzochten om een overeenkomst aan te gaan
omtrent den arbeid, waarbij onderstaand concept
door hen werd overgelegd
Concept overeenkomst.
4. Het uurloon voor een timmerman wordt
vastgesteld op 25 ct.
2. De arbeidsdunr wordt vastgesteld op 10 uur
per dag. De werkdag zal geacht worden te loopen
tusschen des morgens 6 uur en des avonds 6
schafttijden daaronder begrepen. Des Zaterdags
zal de werkdag om 4 uur eindigen.
3. Indien het in spoedeisehende gevallen noo-
dig is langer te werken zullen daarvoor de na
volgende verhoogingen boven en van het uurloon
worden betaaldvoor de eerste 2 uren 25%, voor
de volgende uren 35%.
4. Indien het noodig mocht zijn dat nacht
werk of Zondagsarbeid wordt verricht zullen die
verhoogingen bedragen: voor nachtwerk 75%,
voor Zondagsarbeid 100%.
Onder nachtwerk wordt verstaan de arbeid,
die verricht wordt tusschen des avonds 10 uur en
des morgens 6 uur. De Zondag wordt geacht aan
te vangen Zaterdagsnachts 12 uur en te eindigen
Zondagsnacht 12 uur. Met Zondagsarbeid wordt
gelijk gesteld de arbeid op Algemeen erkende Chr.
feestdagen,
5. In verband met art. 1638 c B. W. zal na
overlegging van een daartoe strekkend bewijs voor
de navolgende gevallen het daarbij bepaalde tijd
verzuim worden doorbetaald
ct. bij ziekte of ongeval zal het loon worden
doorbetaald tot een maximum van 6 dagen ver
minderd met het bedrag dat de betrokkene krach
tens eenige wet ontvangt.
b. bij overlijden of begraven van een huisge
noot of familielid tot een tuidruimte van ten
hoogste twee dagen.
c. bij bevalling zijner echtgenoote tot een tijd
ruimte van ten hoogste één dag.
d. bij loting of inspectie makeu voor de mi
litie ten hoogste een halven dag.
e. bij uitoefening der kiesbevoegdheid (stem
men) tot een tijdruimte van ten hoogste twee uur.
6. Bij stuk- of aangenomen werk zal wekelijks
minstens het loon worden uitbetaald, hetwelk in
een zelfde tijdsruimte in uurloon zou ziin ver
diend.
7. Geschillen, welke naar aanleiding van de
bepalingen dezer overeenkomst mochten ontstaan
zullen aan het oordeel worden onderworpen eener
permanente commissie van zeven leden, gekozen
3 door de Werklieden Vereen.,3 door de Patroons
vereen, en een voorzitter, door de 6 commissie
leden gekozen.
De uitspraken van deze Commissie zullen zonder
voorbehoud voor beide partijen bindend zijn en
in den kortst mogelijken tijd moeten worden ge
wezen. Indien partijen dezen overeenkomst niet
langer wenschen te doen voortbestaan zijn zij ge
houden eventueele voorstellen tot wijziging uiter
lijk 3 maanden voor het eindigen der overeen
komst aan de wederpartij te doen toekomen, zul
lende deze overeenkomst aangegaan worden voor
2 jaar. Deze overeenkomst wordt telkens meteen
jaar geacht te zijn verlengd wanneer deze nu 3
maanden voor het tijdstip der eindiging door een
der partijen is opgezegd.
Op deze aanvrage is door de Patroons-Vereeni-
ging afwijzend beschikt.
Het Bestuur der
Tim meilieden-Patroons-Vereen.
Ons Belang.
Inval in een speelhuis. Men meldt
ons uit 's Gravenhage In aansluiting aan het be
richt betreffende een inval van justitie en politie
in de Sportingclub te Scheveningen, kan gemeld
worden, dat het misdrijf, waarvan de Zaterdag
avond gearresteerde Fransche croupier M. wordt
verdacht, aangemerkt wordt als sbedrog" (het
door listige kunstgrepen iemand bewegen tot de
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Van ingezonden stukken ook al worden ze niet
geplaatst wordt de kopy niet teruggegeven.
