Stads- en Gewestelyk Nieuws.
Propagandacl ubs.
In de «Katholieke Strijder" schrijft Dh J. W.
Helmer een artikel over Propagandaclubs en Kies-
vereenigingen, waarbij de schrijver tot de volgende
slotsom komt:
«Voorshands weet ik maar één middel om een
Propagandaclub op den juisten weg te houden en
haar niet in het ongereede te brengen. Zij houde
zich over het algemeen aan de georganiseerde
kiezers, maar behoude haar zelfstandigheid en
zorge daarbij voor degelijke ontwikkeling harer
leden. Studieclubs, onderlinge besprekingen over
politieke aangelegenheden, kennisneming van het
geen de bevriende kiezers in hun vereeniging
doen, onbevangen voorlichting door bezadigde ad
viseurs, aandachtige lezing van politieke organen,
het bijhouden van de rubriek Staten-generaal in
beknopten vorm, ziedaar middelen waardoor de
leden zich eigenschappen kunnen verwerven, die
hun beteekenis kunnen geven en die hun ijver
en hun voortvarendheid zullen ten goede komen.
De waarde van een Propagandaclub kan een ba
ken zijn voor een in slecht vaarwater genomen
kiesvereeniging. Politieke eerlijkheid en onbaat-
znchtigheid kunnen bij de jonge lieden, waaruit
onze clubs bestaan, dikwijls in ruimer mate wor
den gevonden dan bij de ouderen en niet onmo
gelijk zou ik het achten, dat de persoonlijke
kibbelarij, die men hier en daar door kiesver-
eenigingen ziet bedrijven, eens wordt weggevaagd
door den frisschen wind uit een jonge Propagan
daclub. Want het is jammer dat ik het zeggen
moeter zijn tegenwoordig kiesvereenigingen, die
verstandig zouden doen door zoo spoedig mogelijk
op te doeken
Het bezoek van het Belgische
Koningspaar.
Te B a a r n.
De Koningin-Moeder deed haar vorstelijke gas
ten te ruim 4 uur gisterenmiddag uitgeleide tot
op het perron van het Hollandsche Spoor.
Daar was mede aanwezig de burgemeester van
Baarn F. F. baron d'Aulnis de Bourouili, die het
hem geschonken officierskruis der Kroonorde op
de borst droeg. Toen de vorstelijke personen het
Stationsplein opreden, juichte de talrijke menig
te. Nadat de Koningin-Moeder hartelijk afscheid
had genomen van het Belgisch Koningspaar, van
Koningin Wilhelmina, Prins Hendrik en van de
leden van het gevolg, vertrok de Koninklijke trein
te ruim halvijf naar Amsterdam.
Receptie der Belgische Kolonie.
Onmiddellijk na de terugkomst van Soestdijk
had gisterenmiddag de receptie van de Belgische
kolonie door Koning Albert en Koningin Elisabeth
in de troonzaal ten Paleize plaats. De Koning
droeg een gekleede jas, de Koningin een elegant
wandeltoilet. Door den Belgischen gezant, baron
Fallon, werden achtereenvolgens voorgesteld de
heer Van Stichelen, consul van België te Rotter
dam, de heer Van der Aa, consul van België te
Amsterdam, en de heeren Dekkers, Knight, Laane
en Groen, vice-eonsuls van België resp. te Am
sterdam, Rotterdam, Rozendaal en IJmuidem
Daarna werd voorgesteld de voorzitter der Société
Beige de Bienfaisance te Amsterdam, de heer Jules
Circkens, die in het Fransen een hulde-adres las,
waarin hij getuigde van de gevoelens van gehecht
heid aan de Belgische dynastie en van onwankel
baar patriotisme. Daaraan werden gepaard de beste
wenschen voor het geluk van het Koningspaar en
de Belgische Koninklijke Familie en voor den
voorspoed en de eer van het vaderland.
De Koning bedankte daarna den heer Circkens
voor zijn woorden en overhandigde hem het rid
derkruis der orde van Leopold II. Daarna werden
door den heer Circkens alle leden persoonlijk aan
HH. MM. voorgesteld, en vervolgens door baron
Fallon de heeren mrs. J. A- Sillem en E. J.
Korthals Altes, bestuursleden der Ned. Ver. van
Weldadigheid te Brussel, en ten slotte de leden
der Hollandsch-Belgische Commissie, waarna de
receptie was geëindigd.
In het Concertgebouw.
Gisterenavond weid in het Concertgëbouw hét
galaconcert gegeven, dat ter gelegenheid van het
bezoek van den Koning en de Koningin der Bel
gen aan de Koningin en den Prins der Neder
landen door de stad Amsterdam werd aange
boden.
Te negen uur reden de rijtuigen Voor. Langs
d;en geheelen weg stonden de Amsterdammers
geschaard om de vorstelijke personen, die in twee
statiekoets en met koetsier en lakeien met ste
ken en poederpruiken voorbij reden, te zien en
toe te juichen. Met het dubbele gevolg was h'e;t
een lange stoet, die door de stgalèh trok.
Het Concertgebouw was inmiddels geheel ge-
vulld' met genoodigden. De groote hooge zaal
l'everde een schitterenden aanblik op. In het mid
den was een breede doorloop vrijgelaten, welke
liep van het orkest naar een estrade achter in
dé zaal, waarop de zetels der hooge gasten en
hun gevolg gereed stonden. De genoodigden zaten
aan beide zijden vain den 'doorloop geschaard'.
Ter rechterzijde van de vorstelijke personen had
den op de vooTSte rijen de 'Ministers en gezanten
hun plaats, ter linkerzijde het gemeentebestuur
vah Amsterdam.
Verder merkte men op boogwaardigheids-beklce
ders op ieder gebied in stad en land, meerendeéls
in ambtsgewaad en miilitaire uniformen en tus-
scheri al dat goud en zilver de witte 'en licht
kleurige toiletten der dames. Luitenants der in
fanterie en studenten fungeerden als ceremonié-
meesters.
Te ruim kwart over neigen schreed de schit
terende stoet de zaal binnen, voorafgegaan door
Burgemeester en Wethouders van Amsterdam'. De
Belgische Koningin was gekleed in een elegant
gedragen licht lila toilet, Koningin Wilhelmina
droeg een witsatijnen kleed. Beide Koninginnen
waren getooid met de diadeem.
Nadat de hooge bezoekers hun plaatsen had
den ingenomen onder het speten der Brabanponnei,
gevolgd door het- Oude Wilhelmus, bracht het
Concertgebouworkest onder leiding van Willem
Mengelberg ten gehoore de 5e Syhipihonie' van
Beethoven. Koning Albert gaf hierna en vervol
gens na iedier numimer ;het teeken tot applaus en
Koningin Elisabeth betuigde haar hooge ingeno
menheid, door soms zelfs langdurig in de hp,aden
te klappen. Het programma btevatte verdere rei-
citatief en aria uit het oratorium „Die Schöp-
fung" van Haydin, Psyche et Eros uit hef poème
sympböniqpie „Psyche" van César Frartck, liede
ren met klaviefbegeleidiing, „Ik ben in eenzaam
heid1" van A. Diepenb'roiek, „Maanlicht"- van Bern.
Zwteerls, „Op' Kerstdag" van Emil Hullfenbroeck,
voorgedragen dopr mevr. 'A. NoordewierRefl-
dingius, begeleid diopr Mengelberg, ein tot slot
het voorspel van de opera „Die Meistetsinger
vo'n Neurenberg".
'Na het einde van (bet concert deed koning
Albert den heer Mengelberg aan zich voorstellen
om hem zijn ingenbmenheid te betuigen.
De illuminatie der oorlogsschepen.
Heel de dichte menschenmenigte, die gisferen-
avond den vorstelijken stoet in de omgeving van
den Dam naar het Concertgebouw heeft zien rij
den, bewoog zich daarna in een compacte massa
langs het Damrak en de De Ruyterkade naar den
kop van de Handelskade, om daar de vier geïllu
mineerde oorlogsbodems te zien liggen. Het was
dan ook een buitengewoon imposant schouwspel,
die flonkerende lichtlijnen van masten en
schoorsteenen der machtige zeekasteelen, die zich
tegen den donkeren bedekten hemel afteekenden,
en zich in het bewogen water, als in een plas
van vloeibaar goud weerspiegelden. De «Fries
land" met zijn twee schoorsteenen, maakte het
meeste effect, doordat zij verder weg, aan de
IJkade, gemeerd lag, en zoodoende al de omtrekken
van dezen bodem in gloeiende lijnen zicht
baar waren; dit was niet het geval met de
«Heemskerk," de «Evertsen" en de «Piet Hein,"
die aan de steigers van de Stoomvaart-Mij. Ne
derland lagen, en onder den hoogen wal, waar
door alleen masten en schoorsteenen zichtbaar
weren.
De zoeklichten der vier bodems speelden onop
houdelijk hun grillig spel, kringen en strepen
strekkende als van een phosphoriseerend schijnsel.
Dan plotseling vielen de stralenbundels den dui
zenden menschen, die steeds in het twijfelachtige
licht der gaslantaarns in twee richtingen voort-
schuifelden, of die in bewondering stonden te sta
ren naar het schitterend schouwspel op het water,
heiverblindend in de oogen, zetten de gansche
menigte in het klare daglicht of tooverden uit de
ondoordringbare duisternis, die verderop boven
het water hing, de trotsche koopvaarders te voor
schijn die daar voor anker lagen. Tot laat in den
avond genoten velen den indrukwekkenden aanblik.
Reeds te ongeveer half tien heden ochtend werd
uitgeredenen begaf de Koninklijke stoet zich naar
de De Ruyterkade tot, het gadeslaan der
V1 o o t-R e v u e.
Voor Dokkumersteiger, naast de terreinen van
den Kon. West Indischen Maildienst hielden de
Koninklijke Rijtuigen stil, aan welken steiger de
Koningssloep gereed lag. Het Belgische echtpaar
benevens H. M. de Koningin en Z. K. H. Prins
Hendrik begaven zich aan boord dezer sloep,
welke onder commando staande van den luitenant
ter Zee 2e klasse J. A. Brouwer, door twintig
rappe matrozen langs de torpedobooten en mijnen-
leggers, langs de «Friesland" en vervolgens langs
de pantserschepen geroeid werd tot aan de statie
trap van de «Jacob van Heemskerck".
Aan boord van het admiraalschip «Jacob van
Heemskerck" waarop de vlaggen der Koningin en
die van den Belgischen Koning werd geheschen en
waarheen de Vorstelijke Personen werden geroeid,
werden H.H. M.M. Koning Albert, Koningin Eli
sabeth, Koningin Wilhelmina en Z. K. H. Prins
Hendrik ontvangen doorj den directeur en com
mandant der Marine te Amsterdam, schout-bij
nacht G. F. Tydeman. Aan boord was aanwezig
de Marinekapel uit den Helder, welke de Bra-
bangonne en het Wilhelmus en de Parademarsch
ten gehoore bracht. Door de Vorstelijke Perso
nen werd het trotsche admiraalsschip bezichtigd,
waarna het manoeuvreeren der onderzeeboot L
werd gadegeslagen.
Gedurende den tijd dat de Koningssloep met
de Vorstelijke Bezoekers aan boord, vanaf den
steiger naar het admiraalsschip de «Jacob van
Heemskerck" voer, werden door dezen bodem
alsmede door de «Piet Hein" de Evertsen" en
de «Friesland" de militaire honneurs bewe
zen. Deze bestonden hierin dat door elk de
zer schepen, de «Jacob van Heemskerck" begon
daarmede, drie-en-dertig schoten werden gelost.
Dof dreunde het geschut over het Y, waarvan
het geluid door de huizenrijen somber werd weer
kaatst.
Het Hooge gevolg der Majesteiten werd per
Marinesloepen van de De Ruyterkade naar de
«Jacob van Heemskerck" overgebracht.
Onder het gevolg dat in de andere sloepen naar
boord werd gebracht behoordenZExc. baron
Fallon, gezant van België te 's.Gravenhage, Jhr.
v. d. Staal van Piershil, Ned gezant te Brussel,
burgemeester Roëll, de chef van het Militaire
Huis Graaf Dumonceau en de chef van het Mili
taire Belgische Huis Jungbluth, de adjudant van
H. M. Jhr. von Mühlen en de adjudant van
Z. K. H. Jhr. Hooft Graafland.
Aan boord van dit oorlogsschip deed de Muziek
van de Marinekapel uit den Helder zich hooren
o.a. werd daarbij het «Wilhelmus" in de oude
toonzetting gespeeld.
Het was overigens een imposant gezicht de
vloot op het Y te zien. Daar lag dan een deel
van «Neêrland's kracht ter zee. Een doormengelende
kleurenweelde gaven al die gepavoiseerde schepen
te aanschouwen. Alle vlaggetjes wapperden lustig
in den koelen morgenwind. Op de Handelskade
een gansch ongewoon schouwspel, bijna overal
wachtend volk, die in vroolijk verpoos, het ge
beuren zouden gadeslaan het was ook inderdaad
een fraai aspect, die witte rompen der pantser
schepen, welke log op het water schijnen te rus
ten. Die vlaggetjes-drukte waarmede de schepen
van top tot romp zijn omgeven, stempelen ze tot
feestschepende torpedobooten gelijken in de
verte zwarte watertorren die in kalme golfdeining
schijnen te sluimeren.
Aan de Ruyterkade bij den steiger waar de
Vorstelijke Personen zoo juist aan boord van de
Koningssloep waren gegaan, was het een drukte
van belangop alle steigers en bruggen stonden
de kijkgrage Amsterdammers, overal waar maar een
gebouwtje kijkplaats bood, zag men het van heinde
en verre saamgestroomde publiek, dat nu het
indrukwekkend geschutgedaver dat van 'die pant-
serschepen losbrandt, duidelijk waarneemt. Pa
rallel met de Handelskade ter hoogte van de
steigers van de voormalige werf der Maatschappij
„Nederland", liggen achter elkaar de pantsersohe-
pen Jacob van Heemskerck, Piet Hein en Evert
sen. Het vierde panlscrdekschip de „Friesland"
heeft ligplaats aan do punt van het Y-eiland,
terwijl aan (jijen Noordkant van het Y tusschen
het Noord-Hollandsch Kanaal en het Wilhélmina-
diok de torpedobooten en de mijnenteggers zijn
opgesteld, zoodat deze laatsten tegenover de pant
serschepen liggen.
De namen der twee mijnenteggers zijn Hadda
en Balder, terwijl de volgende torpedobooten aan
wezig zijin G 2, 7, 8, 9, 10, Rindjan, Pangran-
go, Toka, Ophir, Batok en Dempo. Gedurende
de aanwezigheid van de Vorstelijke ptersonen aan
boord van het admiraalschip Jacob van Heems
kerck voer de Onderzeebooft I cpder commandb
van den luit. ter zee 2e klasse D. Scalogn© langs
de vloot.
•Nadat eenigen tijd aan boord van het admiraal
schip was getoefd, begaf het Hoog'e Gezelschap
zich aan boord van de gereed liggende gemeente-
hoot waarmede een tocht door het Y werd ge
maakt ter bezichtiging van de vloot.
Onder het dreunen der saluutschoten Werd het
Y verlaten en stoomden Je Koninklijke Personen
door de Oosterdoksluis, langs Schippersgracht N.
Heerengracht, Binnen Amstel naar den Buiten
Amstel.
Deze vaartocht door de stad was voor velen
een welkome gelegenheid het Belgische én Hol
landsche Koningspaar toe te juichen.
(Op sommige gedeelten van de stad, zooals b.v.
op die Nieuwe Heerengracht was het zwart van
het volk. Uit vensters en ramen hingen als tros
sen 'de bewoners en sloegen de voorbijvarende
Koningsboot met aandacht gade of juichten deze
geestdriftig toe. t
'Aan den steiger aan de Sarphatiekade werd
gelandook daar waren velen verzameld' om
hun hulde aan de Vorstinnen en Voirst te "bewijzen.
(Onder daverende toejuichingen reed de stoet
af en ging langs Oosteinde Frederiksplein^ waar
het groote Paleis voor Volksvlijt de aandacht
van diein Belgischen Vorst en Vorstin scheen 'te
trékken, langs Keizersgracht naar het Paleis terug1.
Onderscheidingen
Onder de Nederlanders, die bij gelegenheid van
het bezoek van den Koning en de Koningin dei-
Belgen een onderscheiding bekwamen, behooren
ook mgr. B. H. Klönne, rector van het Bagijnhof,
waaraan heden door de beide Koninklijke fami
lies een bezoek zou worden gebracht, en de heer
P. W. Sutorius, lid van den gemeenteraad. Beiden
werden benoemd tot officier der Leopoldsorde.
Tot ridder in de Leopoldsorde zjjn benoemd de
zeereerw. heer P. Geurts, hoofdredacteur van «De
Tijd en de heer H. L. Berckenhoff, correspondent
redacteur van de «Nieuwe Rott. Ct." te Amster
dam.
S o i r e.
De vereeniging van de Belgische kolonie te Am
sterdam gaf gisteravond een soirée ter eere van
de pers. Er heerschte een aangenamen toon.
Namens de Nederlandsche Journalisten dankte de
heer Tersteeg en uit den naam der Belgische
collega's sprak de heer Verhoeve uit Charleroi,
de president der vereeniging, de heer Circkens,
bracht een heildronk uit op de beide Koninklijke
families. De zangeressen Irma Lozin en Engelen
Sewingen de zanger Jules Moes schonken den aan
wezigen groot kunstgenot.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 17 September 1910, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 775.7 te Aberdeen.
Laagste barometerstand 756.9 te Haparanda.
Verwachting tot den volgenden dagzwakke
tot matigen noordelijken wind, 's morgens nevelig
0t' betrokken, later licht bewolkt, waarschijnlijk
droog weer, zelfde temperatuur.
De nieuwe burgemeester.
Met zekerheid vernemen wij thans, dat de
nieuwbenoemde burgemeester, de heer M. L.
Honnerlage Grete, op Zaterdag 1 October a.s.
door den Commissaris der Koningin in deze pro
vincie, mr. Patijn, zal worden beëedigd.
De nieuwe burgemeester zal dan worden geïn
stalleerd in de Raadsvergadering daartoe op Maan
dag 3 October te houden. Na de installatie zal
de burgemeester ten raadhuize de gebruikelijke
receptie houden, teneinde allen die hem persoonlijk
zouden willen gelukwenschen, daartoe gelegenheid
te geven.
Een afscheid.
In de eergisterenavond gehouden vergadering der
Commissie van toezicht op het Lager Onderwijs,
de laatste vergadering die de heer Honnerlage
Grete als wethouder van onderwijs bijwoonde,
heeft de commissie bij monde van haar voorzitter in
hartelijke bewoordingen afscheid van dezengenomen
Sp. herinnerde aan het vele wat door den heer
Honnerlage was tot stand gebracht, noemde de
verordeningen waartoe hij't initiatief had genomen,
de wijzigingen die door hem waren doorgevoerd
ten bate van het onderwijs en van de jeugd,
waarvoor hij den heengaanden wethouder den zeer
oprechten dank der commissie, die steeds in de
meest aangename verhouding tot den wethouder
stond, betuigde.
Spr. wenschté hem voorts geluk met de hooge
onderscheiding, nu H, M. de Koningin hem tot
het burgemeesterschap had geroepen en hij sprak
zijne overtuiging en die der commissie uit, dat
ook in dat ambt de belangen van het onderwijs in
den heer Honnerlage Grete een warme verdediger
zal hebben.
De heer Honnerlage Grete dankte voor de har
telijke woorden van den voorzitter en getuigde
van zijn sympathie voor den werkkring die hij
nu verliet, dankt hij voor de medewerking die hij
steeds bij de commissie had ondervonden.
(S. Ct.)
„Alb. Thjjm."
Zooals uit de herhaalde aankondiging bleek, zal
de Dilettantenclub «Alb. Thijm", onderafd. van
den Ned. R. K. Volksbond afd. Schiedam, morgen
(Zondag)avond in de Bondsgehoorzaal de reeks
van wedstrijden openen die ter gelegenheid van
haar 15-jarig bestaan zullen worden gegeven.
Het harmonie orkest «St. Ambrosius", directeur
de heer J. F. M. Smits, zal daarbij zijne welwil
lende medewerking verleenen.
Deze eerste feestavond zal bestaan in een wed
strijd uitsluitend voor stadgenooten, die zullen
optreden in twee afdeelingen resp. reciteeren (ernst)
en comische voordrachten met zang. De heer Jan
van Rijsselberg (bariton) zal deze eerste wedstrijd
met het zingenjan een drietal liederen opluisteren.
Daar alles doet voorzien, dat voor dezen eersten
feestavond een grooten toeloop is te verwachten
raden wij allen die van deze gelegenheid willen
gebruik maken, zich intijds van plaatskaarten te
voorzien en plaatsen te bespreken, waartoe in der
middag vanl2J1£ uur gelegenheid zal worden
gegeven.
Gevonden voorwerpen.
Aanwezig bij de volgende personeneenig geld
in een papiertje, v. Zomeren, Wiilernshofje 1
zilveren broche, Evers, L. Haven 81 gouden
manchetknoop, Dongelman, mattentabriek L
Nieuwstr.Koralen Kettinkje met slot, Verveen
Rotterd. dijk 11 idem, Groeneweg, Villastr. 38
medaillon met 2 portretten, Vis, Kortlandstr. 32" i
heerenparapluie, v. Oostrum, Gr. markt 41 boek»
Vermeulen, Buitenh. weg 17612rozenkrans, Kleis,
Singel 184"bruin en zwart gevlekt hondje, reu.
Berkel, Oversch. str. 31Kinderschoentje, Droog,
Groenelaan 95; boodschappenmand, Markus
Broersvest 161Koperen nummerplaat, Kersen,
Bakkerstr. 21'.
Bij het Commissariaat v. Politiefust.
'Het programma voor de Matinee te
geven door hot Stedelijk Muziekkorps, directeur
de heer C. K. L. Burgdorffer, op Zondag 18
Sept. in de Officieren-Vereeniging luidt als volgt:
Eerste af dee ling.
'1. Bersaglierri-Marsch, R. Eilenhurg. 2. Ban-
ditenstreiche, Ouverture, F. v. Suppé. 3. Quand
L'Amour Meurt, Walzer, L. Billiaut. 4. Abschied
vom Walde, E. Hasselmann.
Tweede afdeeling.
'5. Ungarische luftspiel Ouverture, Kéler Béla-
6. Les Fleurs, Walzer, E. WaJdteufel. 7.
Wjr Spielen Soldat, Rich. Eilenber'g. 8. Marsch.
'Aanvang des namiddags te 1 uur.
Bij de politie is te bevragen eeö
bruinharige trekhond (teef).
•Binnen na 2 X 24 uren niet opgevraagd zijinde,
wordt de hond afgemaakt.
De firma Volkert is thans ook bezig
het terrein ten Westen van liet Sterrebosch' op te
spuiten. Gisteren is daarbij, naar de „S. Ct." meldt,
door den drang van 'het opgespoten slibber een
