Dagblad voor Schiedam Omstreken.
Atomert tp de
Na misdaad vergelding.
Nieuwe ScMedamMe Courant
Et iratis Geilste! Maölal
Brüs 10 c. p. ïeei. f 0.45 j. ami, fl.35 p. 3 mi
33ste Jaargang.
Vrijdag 7 October 1910.
i\o. 9835.
Buitenlandsch Nieuws.
Be Keyolutie in Portugal.
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dft blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen en
kost voo? Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en' per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenojnen aan ons Bureau Boter-
Btraat 50 en bjj alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau BOTERSTRAAT 50.
De strijd nog onbeslist?
Eenige persstemmen.
Allerlei nieuws.
De stemming iu Spanje.
De laatste berichten uit Portugal geven den
indruk, dat de republikeinen nog geenszins een
algemeene overwinning hebben behaald. Zelfs in
Lissabon is de positie der republikeinen nog on
zeker.
Men gelooft altijd nog aan de mogelijkheid, dat
de troepen, die den koning trouw bleven, zullen
trachten den opstand te onderdrukken.
Het bekende Londensche blad, »The Times,"
ziet den toestand in Portugal niet donker in. Het
blad wijst op de wapenschouwing, die negen da
gen geleden plaats had en waarbij koning Manuel
geestdriftig werd toegejuicht en het volk zelfs een
paar demonstranten mishandelde, die republikein-
sche kreten uitte, en zegt dan verder
»Daarom en om andere redenen is het moeilijk
aan te nemen, dat het welslagen van derevolutie
in Lissabon onmiddellijk den val van de monar
chie na zich zal sleepen, tenzij de koning zelf is
gevangen genomen of gedwongen is zijn eigen
zaak te verlaten. De kracht der republikeinsche
beweging is grootendeels onbekend. Zonder twij
fel is zij zeer sterk in de steden, maar haar suc
ces bij de verkiezingen onlangs buiten Lissabon
zelf, wordt veel geringer beschouwd dan de lei
ders haddgn gehoopt en op het platteland kan
alleen de ellende, die bij elke verandering nieuwe
hoop koestert, haar leerstellingen hebben omhelsd.
Wanneer de koning in staat is den trouwen steun
van zijn volk in de landelijke districten rond zich
te verzamelen en die regimenten, die hem nog
zijn trouw gebleven, dan zou het best kunnen
blijken, dat Lissabon Portugal niet is en dat het
koninkrijk als een geheel nog steeds trouw is aan
zijn koning."
In een beschouwing over den toestand en de
voorloopige regeering, zegt het sJournal des Dé-
bats" men moet zijn oordeel opschorten. De bui-
tenlandsche regeeringen^moeten de grootst moge
lijke reserve inachtnemen en zich onthouden
vooralsnog de te Lissabon uitgeroepen republiek
te erkennen.
De strijd om de republiek.
Volgens berichten, uit Engelsche bron, te Parijs
aangekomen, zou koning Manuel zich bevinden in
het klooster van Mafra, gelegen in de nabijheid
van het versterkte militaire kamp, te midden van
aan de monarchie trouw gebleven troepen. Wol-
licht zullen deze troepen, versterkt door andere
uit de provinciën, die trouw gebleven zijn, zich
gereed maken om naar Lissabon te marcheeren,
teneinde de revolutie neer te werpen en de dynastie
te herstellen.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1 6 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer
Like regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel!
...,?oor herhaaldelijk advertëeren wo'rden uiterst bil
iqke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
203)
Dank u, julïrouw... Kan ik dadelijk vertrek
ken
Dat moogt gij. Hebt gij geld noodig
O 1 neen, juffrouw... Ik heb eenige spaar
penningen, die zullen wel voldoende zijn.
Ga dan maar heen, mijn kind en denk er
aan, dat ik u over acht dagen terug verwacht
De naaister ging hare inkoopen doen en nam
den sneltrein, die haar naar Koningsbosch moest
voeren.
Nadat zijne gezellin de restauratie der Saint-
Honoréstraat verlaten had, liet Ovide zich naar
zijn huis in de Clichylaan brengen, maakte een
valies klaar en pakte zorgvuldig een flesch in, ge
vuld met den drank, dien hij uit Amerika had
medegebracht.
Toen dit gedaan was, ging hij weder met zijn
valies in het rijtuig en gaf den koetsier bevel,
hem naar het Lyonstation te voeren.
Te vijf uur was hij op de plaats zijner bestem
ming.
Na het station verlaten te hebben, ging hij naar
het dorp, dat gebouwd is op de helling van een i
Het Fransche ministerie van buitenlandsche za
ken heeft een telegram van den gezant te Lissa
bon ontvangen. Dit telegram vermeldt niets an
ders dan de proclamatie van de republiek te Lis
sabon en de aanwezigheid van den Koning en de
Koningin te Marfa.
Een telegram van den Franschen consul te
Oporto zegt, dat de troebelen daar onderdrukt
zijn. Royalistische troapen zouden naar Lissabon
oprukken. Men heeft den indruk dat de Noorde
lijke provincies minder snel dan verwacht was
met de revolutie instemming betuigen.
De Spaansche gezant te Parijs heeft aan een
ïedacteur van de ïTemps" gezegdde indruk,
dien mijn regeering mij overgebracht heeft, is dat
de triomf der revolutie niet zoo zeker en definitief
is, als de telegrammen der agentschappen doen
gelooven. Acht regimenten zouden trouw blijven
en de noordelijke provincies hebben tot nu toe
Lissabon niet gevolgd. De gezant had geen be
vestiging van de begroeting van de republikein
sche regeering door den Spaanschen gezant te
Lissabon. Deze stap, zoo ze gedaan was, moest
tot doel gehad hebben de bescherming der be
langen der zevenduizend te Lissabon wonende
Spanjaarden, maar sloot geen officieele erkenning
der nieuwe regeering in. De gezant zeide, dat er
geen kwestie was van Spaansche interventie, tenzij
de Spaansche waardigheid, rechten of belangen
aangetast werden. Spanje zou welwillend toe
schouwster blijven en haar houding richten naar
mogendheden als Frankrijk en Engeland.
De Temps" verneemt nog uit Spanje, dat de
gemeentelijke garde van Lissabon trouw gebleven
is en verscheidene belangrijke punten bezet houdt.
De garnizoens van Setubal en Elvas zijn konings
gezind gebleven, maar zullen niet trachten de
revolutie bestrijden.
De »Temps" verneemt uit Madrid, dat er te
Lissabon 200 dooden gevallen zouden zijn.
Volgens berichten uit Madrid zouden de repu
blikeinen, gister de koninklijke paleizen Necessi-
dades en lantarem met dynamiet verwoest hebben-
De voortdurende stoornis van de telegraphische
verbindingen geeft den indruk, dat, ofschoon Lis
sabon betrekkelijk rustig is, de provinciën de
Republiek niet allerwegen erkennen en niet met
de hoofdstad medegaan.
De Portugeesche gezant te Parijs heeft nog geen
berichten uit Portugal en liet zich steeds met
groote reserve uit. De financieel gedelegeerde van
Portugal alhier zeide den indruk te hebben, dat
de provincies niet volgden; hij zeide ook, dat het
landsbelang boven alles ging en dat hem de be
vestiging van het voorloopig bewind liever was
dan de verschrikkingen van een burgeroorlog.
De koninklijke familie.
Een telegram uit Gibraltar, gisternamiddag laat
door ons ontvangen en nog in ons blad van gister
opgenomen, meldde, dat de koning te Gibraltar
was aangekomen.
schilderachtigen heuvel en afdaalt tot den oever
der Seine.
Op zijn weg zag hij eene herberg met een
eenvoudig voorkomen, waar hij twee kamers huur
de.
Ovide sloot zijn valies in eene kast en droe°-
wel zorg den sleutel daarvan uit het slot te ne
men.
Gij zult zorgen, dat de slaapkamers in orde
zijn... zeide hij tot de dienstbode.
Ja, mijnheer... Wees volkomen gerust, alles
zal goed in orde zijn. Ik ga mij dadelijk daar
mede bezig houden.
De Parijzenaar ging terug naar het hotel, waar
men reeds bezig was, zijn eten gereed te maken.
Hij vroeg schrijfgereedschap, ging bij een ven
ster zitten en schreef de volgende regels
»Waarde Neef,
»Ik geniet te Koningsbosch met een lief juffer
tje het buitenleven. Als gij mij noodig mocht
hebben, schrijf of telegrafeer dan aan baron Ar
nold de Reiss, in het hotelDe Jager.
Groetend,
Ovide."
Hij deed dit korte briefje in eene enveloppe,
schreef het adres van Paul Harmant te Courbe-
voie, liet de waardin komen en zeide tot Kaar
Juffrouw, ik heet baron Arnold de Reiss...
Wil u zoo goed zijn mijn naam goed te onthou-
Nadere telegrammen van heden bevestigen dit
bericht.
Gemeld wordt, dat de geheele koninklijke fa
milie aan boord was.
Deze berichten zijn weer niet in overeenstem
ming met andere telegrammen, die verzekeren,
dat de koning zelf nog in Portugal vertoeft.
Het voorloopig bewind.
Theofil Braga, de president van de voorloopige
regeering, heeft aan de ministeries van buiten
landsche zaken van de mogendheden een telegram
gericht, waarin hij kennis geeft van de uitroeping
van de republiek en de instelling van de voorloo
pige regeering.
De regeering zal voor de openbare veiligheid en
orde instaan.
Gaby Deslys.
Een telegram uit Parijs aan de »Neue Freie
Presse", zegt, dat ook de meer dan vriendschap
pelijke betrekkingen tusschen koning Manuel en
de Parijsche variété-artiste Gaby Deslys, die sinds
den aanvang van het winterseizoen, in het Apol-
lotheater te Weenen, optreedt, mede een der
redenen van de ontstemming van het Portugee
sche volk jegens zijn koning geweest zijn.
Het land der revoluties!
Portugal is van het jaar 1758 af voortdurend
door revoluties geteisterd. Op koning Dom José
I werd in September 1758 een aanslag gepleegd.
De opstand, die zich hierbij aansloot, werd door
Pombal op uiterst wreede wijze onderdrukt. In
hetzelfd jaar werden de Jezuieten het land uit
gezet. Daarne werd het land door Napoleon on-
veilig gemaakt, op 27 October 1807 werd het huis
Braganza onttroond en vluchtte naar Brazilië. In
1817 begon een opstand, die in 1820 te Oporto
het hoogtepunt bereikte. Een hoogste Junta nam
de regeering op zich en verklaarde de bijeenroe
ping van de Cortes tot een noodzakelijkheid. Op
15 September werd ook te Lissabon het revolu
tionaire vaandel ontklooid. De Koning, die uit
Brazilië was teruggekeerd, mocht niet aan land
komen, voordat hij beloofd had, den eed op de
grondwet te zullen afleggen. Dit geschiedde 23
September 1822. Een jaar later was er tegen-
revolutie en de grondwet werd met de hulp van
het leger afgeschaft. Toen begon een strijd tus
schen Dom Miquel en zijn vader, koning Johan
nes VI, die op 10 Maart 1826 met den dood van
laatstgenoemde eindigde. Op 29 April schonk
Pedro I het land de grondwet weer. Later kwam
Dom Miquel als echtgenoot van de Infante Maria
II da Gloria aan het bewind. De revolutionaire
stormen staken opnieuw op en op 30 Juni 1928
werd de gronwet weer opgeheven. 23 September
1833 werd Dom Miquel verjaagd en Maria II da
Gloria besteeg den troon. De grondwet werd
weer ingevoerd. Het duurde tot 9 September
1836 voordat er nieuwe revolutie kwam, die in
November 1836 en Augustes 1837 door tegen-
revoluties werd gevolgd. Deze mislukten beide,
den...
Ik zal dien niet vergeten, mijnheer, ant
woordde de goede vrouw, terwijl zij eene eerbie
dige buiging maakte.
II.
Ovide bracht zijn brief naar de post.
Thans had hij nog een uur den tijd, voor Aman
da zou komen.
Het woud van Fontaineblau lokte hem tot eene
aangename wandeling uit.
Ovide ging in een der schaduwrijke lanen, die
uitkomen op den weg, welke evenwijdig met de
spoorbaan loopt.
Nauwelijks had hij vijftig passen gedaan in de
laan, gevormd door boomen van meer dan hon
derd jaren oud, toen hij eene groep van vijf per
sonen bemerkte, die gezeten waren op het gras
aan den voet van een eikenboom.
In het midden van die groep bevond zich een
man, wiens sneeuwwitte haren en diep gerimpel
de huid een hoogen leeftijd te kennen gaven.
Het was inderdaad een tachtigjarige, maar nog
sterk, met een levendig oog.
Aan zijne rechterzijde zaten eene vrouw van
ongeveer vijftig jaren en twee jonge meisjes,
waarvan het eene negentien en het ander zestien
jaar kon tellen.
Links van hem zat een man van ongeveer vijf
tig jaren, die zorgvuldig geschoren was en onbe
rispelijk in het zwart was gekleedeen dokter.
maar de rust keerde niet weer. Deze onzekere
toestand duurde tot 12 Oct. 1846, toen een revo
lutie, die te Oporto uitbrak, Dom Miguel in het
land bracht en vreemde mogendheden moesten
zich met het herstellen van de orde bemoeien.
In 1856 werden onlusten te Lissabon met geweld
onderdrukt, en op 2 Januari 1868 was er weer
revolutie. In 1870 raakte, evenals nu, het leger
in opstand en Saldan, gesteund door het garnizoen
van Lissabon, dwong den Koning hem tot eersten
minister te benoemen. De volgende jaren brach
ten, min of meer regelmatig, onlusten. In Oc
tober 1882 werd beweerd, dat Dom Luiz door
vergift was omgekomen. Zijn zoon en kleinzoon
vielen op 1 Februari 1908.
In Spanje.
De »New-Aork Herald" ontving van haar cor
respondent te San Sebastiano het volgende tele
gram
De berichten uit Portugal hebben in
Spanje groote ontroering gewekt. De Spaansche
egeei ing wist reeds lang, dat Spaansche republi
keinen met Portugeesche partijgenooten bezig
waren een samenzwering op touw te zetten, met
het doel in beide landen tegelijk een opstand te
doen uitbreken. Het uitbreken van een opstand
te Lissabon was van te voren reeds te Madrid bij
enkele leiders der republikeinen' bekend; zijdeel
den echter hun Portugeeschen partijgenooten mede,
dat het nutteloos zou zijn een gelijktijdige bewe
ging in Spanje op touw te zetten, omdat he
Spaansche leger absoluut trouw was aan
koning Alfonso. Zij gaven dus den raad, dat
Portugal eerst zou beginnen, om te zien, welke
uitwerking de Portugeesche opstand in Spanje
zou hebben.
Dit antwoord op de Portugeesche voorstellen
werd niet eerder gegeven, dan nadat men po
gingen in het werk gesteld had om de loyauteit
van een aantal officieren te ondermijnen. Deze
pogingen werden echter met verontwaardiging
van de hand gewezen. De Spaansche republikei
nen meenen eenparig, dat er slechts één man is,
die een ernstige militaire opstand kan teweeg
brengen. De man is generaal Weyler. Generaal
Weyler heeft echter den republikeinen duidelijk
te verstaan gegeven, dat hij elke poging tot revo
lutie zal smoren, desnoods in bloed. Het plan was,
dat op den dertienden, den verjaardag van de exe
cutie van Ferrer, de Portugeesche republikeinen
de poging zouden wagen. De Spaansche socialisten
en anarchisten, opgehitst door de gedachtenis aan
Ferrer, zouden dan naar alle waarschijnlijkheid
ook in opstand gekomen zijn.
De algemeene opinie in Spanje over den op
stand in Portugal is, dat een succes der republi
keinen in Portugal een revolutie in Spanje zal
teweeg brengen. In de noordelijke provinciën
staan Carlisten en Katholieken gereed om naar
de wapens te grijpen voor een contra-revolutie.
Alle Carlisten-leiders en comité's hebben directe
instructies ontvangen van Don Jaime, om zich
De grijsaard sprak langzaam. Alle aanwezigen
luisterden met eene eerbiedige oplettendheid naar
hem.
Ovide kwam naderbij.
Toen hij dicht bij de groep was gekomen, trof
de stem van den tachtigjarigen bijzonder zijn oor
hij beefde en bleef staan, terwijl hij zijn blik op
den spreker sloeg. v
Dit stilstaan deed den grijsaard zwijgen, die op
zijne beurt den onbekenden wandelaar bezag maai
de ouderdom had zijn gezicht verzwakthij zag
hem, als het ware, door een nevel...
Ovide groette en vervolgde zijn weg.
Dat is zonderling, zeide hij in zichzelf, ter
wijl hij voortstapte, ik heb die stem zeker ergens
andeis geh°°rd... Ik meen ook, dat gelaat gezien
te hebben, maar waar
daarna'- 6611 00genblik in gedachten en zeide
-- Den man in het zwart gekleed, met zijne
witte das, ken ik ook, als mijn geheugen mij ten
minste niet bedriegt...
En hij begon, doch te vergeefs, zijn geheugen
te raadplegen.
Laten wij hem zijne wandeling vervolgen en
keeren wij naar het groepje onder den eikenboom
terug.
Ihans was het de dokter, die sprak.
(Wordt vervolgd).
