Dagblad voor Schiedam en Omstreken,
33ste Jaargang.
Maandag 19 December 1910
No. 9896.
iloinert H op le
Na misdaad vsrgelding.
Kiem ScMeiamscle Courant
iet iratis (MUnsteri MaisMad
jtiislüt}.ïeel,Mp.BifL35|.3iL
Officieele berichten.
K e nnisge vi 11 g.
heuui»ge vmg.
Uit de Pers.
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost vooï Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bjj alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTISNj
Fan 16 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Foor herhaaldelijk adrerteeren worden uiterst bil
Ijjke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 35).
Mond- en klauwzeer.
De Burgemeester van S-c hiebam
vestigt, de aandacht van belanghebbenden bij de
veeteelt, op het navolgende bericht:
sin verband inet Ue omstandigheid dat het
mond- en klauwzeer zich 111 het ouitenland uit
breidt en met name in Duitschland een dreigend
karakter aanneemt, acht ue Munster van Land
bouw, Nijverneid en Handel het van groot belang
dat de veehouders met nadruk gewezen worden
op het noodzakelijke van onmiddellijke aangifte
van onverhoopte gevallen van mond- en klauwzeer.
Het' behoett geen betoog, dat het gedurende
eemgen tijd verzwijgen van een eerste ziektegeval
en het dientengevolge in stand blijven van een
bron van besmetting noodlottige gevolgen met
zich brengen kan.
Zelfs verdient het de voorkeur, dat, ook in
twijfelachtige gevallen, kennis gegeven worde, en
niet gewacht worde, totdat meerdere zekerheid
omtrent den aard der ziekte verkregen is.
Schiedam, li) December 1910.
De Burgemeester voornoemd,
M. L. H0NNERLAGE GRETE,
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
brengen ter kennis van de ingezetenen, dat het
Kohier van het te hellen Schoolgeld op de Scho
len A en B met uitgebreid leerplan 111 de Ue
meente Schiedam, dienst ii)lU 1911, door den
gemeenteraad vastgesteld in zijne vergadering van
den Oden Deceinoer 191U en den lilden d. a. v.
door heeren Gedeputeerde Staten dezer provincie
goedgekeurd, aan den ontvanger der gemeente
ter invordering is uitgereikt en m afsonritt ge
durende vijf maanden, te rekenen van lieden, op
de secretarie der gemeente voor een ieder ter
lezing is nedergelegd.
Wordende voorts een ieder aangemaand zijnen
aanslag op de bepaalde termijnen te voldoen, op
stralfe van vervolging volgens de wet.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het
behoort den lilden December 1910.
Durye meester tri Wethouders voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE.
Dt üaertiartt
V. S1GKENGA.
Het (aftreden van Mi nis tor Cool.
De „Tijd" schrijft onder het bericht o.ver de
verwerping dor motie:
„De ©mst van dit bericht zal zeker geen onzer
lezers ontgaan. Blijkens het zo-oeven ontvangen
Kamer-telegram, was de portefeuille-kwestie dooi
den Minister op duidelijke wijze gesteld. Een ril -
letrzondexlingsten indruk maakt de stemmingslijst,
die eten bonte staalkaart te zien geeft van allerlei,
261)
Jeanne dacht, dat de grond onder hare voeten
tvegzonk.
Ik 1 riep zij uit, terwijl zij dacht haar ver
stand te verliezen. Wat wilt gij daarmede zeggen
Marianne antwoordde luid
Hij wil zeggen, dat hij voor u een duivel-
schen drank had toebereid en dat hij zelf daar
van zooeven gedronken heeft.
O vide luisterde niet naar haar.
Met het wit van de oogen vol bloed en trillend
over het geheele lichaam, vervolgde hij
De drank uit Canada... die Joris Garaud
gedwongen heeft tot spreken en die u zal dwin
gen zoo dadelijk, luid en in het bijzijn van allen,
te bekennen, dat gij niet Lise Perrin zijt, dat gij
Jeanne Fortier zijt.
De brooddraagster werd door een hevigen
schrik bevangen.
Ja, gij zult zelf zeggen, dat gij Janne Fortier
zijt, Jeanne Fortier, wier dochter ik heb willen
•looden... Jeanne Fortier, die ik tevergeefs heb
getracht te verpletteren onder den steiger in de
Qit-le-Coeurstraat, Jeanne Fortier, die tot levens
richtingen. Van overeenstemming en van een te
voren vastgestelde gedragslijn bij de Rechterzijde,
noch bij één barer fracfiën viel ook maar een
spoor te. ontdekken. Ergerlijk ook, dat eene beslis
sing, van zóóveel belang voor de Regeering en
voor het vaderland, door een hoogst onvoltallige
Kamer moest genomen worden. Houdt men re
kening met be;t feit, dat de socialisten zich vóór
de stemming verwijderden, dan blijkt liet, dat de
zitting door niet meer dan even zeventig leden
werd bijgewoond."
Het „Huisgezin" schrijft:
„Zou de Minister van Oorlog in het gezicht
der haven nog moeten stranden?
En dan over een motie, welke bet beleid van
den Minister geenszins raakt l
Het ware jammer, en daarom is liet te hopen,
dlat er een middel worde gevonden om Minister
Cool te behouden, hem althans niet over zoó'n
'onnioozelö zaak te laten, struikelen.
Wel merkwaardig, dat bet juist een motie van
den beer Duymaer van Twist, reedis lang gedood
verfd als de man die den Minister van Oorlog
zou doen vallen, is geweest, die.de crisis heeft
veroorzaakt, al wij'st de slechte opkomst dier leden
er op, dat van een toeleg in het geheel geen
sprake kan zijn."
De »N. R. Ct." schrijft o.m.
»Dus voorzien wij, dat het bij het besluit van
minister Cool, om zijn ontslag aan te vragen niet
blijven zal. Het departement van oorlog zal op
nieuw eene crisis beleven, als onvermijdelijk ge
paard gaat aan eene verwisseling van hoofd. De
verantwoordelijkheid daarvoor berust in eerste
instantie bij den heer Duymaer van Twist en de
zijnen, die heden wel getoond hebben, dat zelfs
eene rechter meerderheid als wij thans hebben,
voor continuïteit en zekerheid van beleid in za
ken van oorlog geen waarborgen biedt. Ook op
het stuk van militaire aangelegenheden blijven
wij met eene rechter meerderheid, waarmede
bergen konden worden verzet, om liet woord
van den heer Van Twist te bezigen »in het
moeras".
Dat is de droeve slotsom van hetgeen eergiste
ren in de Kamer gebeurd is."
Ge „N. Ct.' wijdt d.e volgendie beschouwing
aan bet aftreden van minister1 Cool
„Het is dus wedier een. zonderlinge crisis, die
wiji beleven; een, waaraan „de politiek" aller
minst vreemd is. Wie daarvan meer mocht ver
langen te welen, wende zich bim inlichting tot
den beier Duymaer van Twist, partijgenoot van
den kabinetsformateur... Maar voor een deel is
deze crisis toch geenszins door pdlitiefce beweeg
redenen veroorzaakten in elk geval mag zij
aangemerkt worden als een uiting van het bij
velen heerschende gevoel van malaise over den
toestand van bet leger.
lange gevangenisstraf werd veroordeeld en ont
vlucht is uit de gevangenis van Clermont I
Een kreet van schrik ontsnapte uit aller borst.
Een gevoel van afkeer teekende zich op ieders
gelaat en de kring, die rondom Jeanne en Soii-
veau gevormd was, werd grooter.
Maar reeds had de brooddraagster den toestand
volkomen ingezien.
Zij hief het hoofd op en zeide
Ah I ellendeling, ellendeling I Gij had gedacht,
mij in het ongeluk te storten en gij redt mij
juist...
De Dyonnais brulde
Gij zijt Jeanne Fortier, veroordeeld voor
brandstichting voor diefstal en voor moord.
Ja, die ben ik, die ben ik zeker, riep Jeanne
Fortier uit, en die komt gij in uWe verblinding
weder in eer herstellen I Ja, mijne vrienden, ik
ben Jeanne Fortier, Jeanne de veroordeelde, Je
anne de ontsnapte. Maar ik ben veroordeeld ge
worden voor de misdaden, die door Joris Garaud
bedreven werden; gij allen hebt de bekentenis
daarvan vernomen uit den mond van dezen man I...
Ik ben alleen ontvlucht, om mijne kinderen we
der te vinden, mijne dochter, die hij evenals
mijzelf heeft willen vermoorden. Ik heb getuigen,
om uwe woorden te bevestigen, ellendeling, zeide
zij, terwijl zij zich tot Ovide wendde, en deze
zijn talrijk Dank zij uwe onthullingen zal ik mijne
eerherstelling bekomen I Dank zij uw spreken, zal
ik mijn kinderen geen onteerden naam nalaten.
Na een oogenblik stilte voegde de brooddraag-
Roeds nu willen wij echter ons leedwezen uif-
spreken over Iclten val van minister Cool. Hij moge
zich geen krachtig bewindsman betctond hebben,
iz'n heengaan kan op dit .oogenblik slechts strek-
'ken om den toestand van onrast te bestendigen,
■waarin het leger en heel ons defensiewezen ver
keert en, als ware' net stelselmatig, wordt gehóu
den. Bovendien wekte zijn eerlijke, eenvoudige
persoonlijkheid en. de lust om te werken en aan
te pakken, welke juist uit die begroeting, waar
over hij struikelde,, zoo "duidelijk bleek, sympa
thie.
De hoop scheen in de laatste dagen gerecht
vaardigd, diat de minister de begrootingscam'pagne
zou doorstaan. Ook het kabinet schijnt Vrijdag
geen crisis te hebben verwacht; de ministers van
Justitie en Waterstaat althans waren ztatoMdg-
lochtend rustig de stad uitgegaan. De rechterzijde
hóeft opnieuw getoond niet genoeg' gedisciplineerd
te zijn om het coalitie-kabinet intact tie houden.
„Land en Volk", dat minister Cool als een
zwakkeling schildert, stelt de vraag: Wat zal het
gevolg zijn van deze crisis?:
„De regeering heeft een, wellicht een welkome,
aanleiding om van het kruis der 46 millioen af te
komón. Een opvolger heeft, een ander inzicht in
sommige onderdaelen, derhalve winst van tijd.
Politiek ongetwijfeld, dat die invloed van den
heer Kuyper en zijne anti-rerolutionnaire pha
lanx in de coalitie is versterkt. Hij kan daarvoor
zijn vriend Lobman bedanken.
En wanneer wij aannemen, dat de minister
fïeemskerk zijn ambtgenoot tot het uiterste heeft,
gedreven uit begeerte om hem te behouden
hieraan mogen wij niet twijfelen laat de trouw
van Christelijk-Historischen aan 't kabinet niets
te wenschen over, en zijn de Katholieken heel
wat trouwer dan de anti-revolu tionnairön.
Het kabinet kan hieruit tevens de leering trek
ken, wat een votum van. vertrouwen, als ver
leden weiek binnenskamers moet zijn uitgebracht
dioof de coalitievrienden, beteekent.. Het schijnt
alleen die Christelijk-Hisborischen te binden.
Gevraagd zal nu worden, een. minister, die niet
iOp Zondag naar Olieslagers gaat kijken, die het
schieten op Zondag zal verbieden, die legerpre-
dikanten zal aanstellen,, die uitzonderingsmaat
regelen neemt tegen „Ons Belang'" en die de
Christen-ionder en bo vein of f icier,svereeni gi nge n zal
subsidieeren.
Laat men op deze eiscben. niet al te zeer
letten, maar laat men zoeken naar een krachtige
figuur, die breken zal met het bureaucratisch re
gime, waarnaar de laatste jaren vanuit het depar
tement met ons leger is geleefd.
Naar een man, die het oog heeft gericht op
de versterking van onze volksweeihaaïiieid in
het algemeen. Laat men ons eindelijk eens een
minister van Oorlog geven, die beseft, dat de
ster daarbij
Mijne vrienden, gij weet thans, wie ik ben...
Gij kent mijn leven en mijne ongelukken... oor
deel over mij I
En nadat zij allen flink in de oogen had gezien,
vroeg zij
Veroordeelt gij mij
Ieder liep naar Jeanne toe en allen wilden
haar als om strijd de handen drukken.
Ovide was op een stoel neergevallen en was
ten prooi aan een hevigen zenuwaanval.
Juist op dat oogenblik drongen de agenten der
geheime politie door de menigte, die moeder
Lison omringden en een van hen zeide, terwijl
hij de hand op haar schouder legde
Janne Fortier, ontvluchte uit de gevangenis
van Clermont, in naam van de wet neem ik u
gevangen I
De arme vrouw stamelde geheel terneergeslagen
Gij neemt mij gevangen 1
Een algemeen gemompel ontstond rondom de
beide agenten.
De Lyonnais kwam bij hen
Moeder Lison gevangen nemen, de braafste
vrouw, die er op Gods aardbodem bestaat, riep
hij uit, dat nooit I
De eene agent hernam
Gehoorzaamt aan de wet I Laat ons onge
hinderd onzen plicht vervullen.
Van alle kanten riep men
Als gij met geweld iemand wilt aanhouden,
grijpt dan dien schurk beet, maar waagt het niet,
gewichtigs te arbeid aan. de weerbaarheid van ons
volk moet beginnen buiten liet leger.
Hlet „Vaderland" schrijft:
De politieke geschiedenis van des ministers af
treden is groot. In mr. Heemskerk's regeerkasteel,
dat onaantastbaar scheen door zijn wacht van
anti-revolutioimiairen, Chri s telijk JHi s torischen en
Roomschen is do eerste bres geslagen en nog wel
van binnen uit.
Het ministerie-Heemskerk is indertijd opgetre
den om de defensie uit het moeras te redden.
Het zou, zonder de politiek te mengen in het
legervraagstuk, toonen dat het kon, wat het van
een vrijzinnig ministerie niet verwachtte. En wat
is 't resultaat geweest? Zijn eerste minister van
Oorlog heeft door het tweeploegenstelsel de de
fensie. meer en erger dan ooit gedesorganiseerd,
zijin tweed© minister van Oorlog wordt van de
regeeringstaïiel verjaagd op het moment dat de
herziening der militiewet gereed is oin naar de
Kamer te worden verzonden, dat eindelijk dus
eens zaken gedaan konden worden i Zoo toónt
het ministerie-Heemskerk zijn onmacht, zoo toont
de rechterzijde haar gebrek aan verantwoordelijk
heidsbesef en is de overtuiging gewettigd dat
dit kabinet en deze meerderheid niet in staat
zijn en niet. bereid om bet legerbelang behoorlijk
te bevorderen. Wat had dit kabinet niet kunnen
doen met eene meerderheid als misschien slechts
ééns in een eeuw voorkomt. En toch heeft het
in bijna drie jaar tijds niets gedaan dan zijne
impotentie duidelijker dan ooit belichten.
De vraag: wat ntf? dringt zich o'p. Consti
tutioneel zou de heer Duymaer van Twist mot
de portefeuille van Oorlog moeten worden be
hest: -hij immers heeft dier minister Cool weg
gewerkt.. Maar liet staat met vast dat mr. Heems
kerk dezen kapitein op non-activiteit, wiens hou.
ding in de Kamer zoo menigmaal tot ernstige
kritiek heeft geleid en wiens kunde ondanks zijn
langdurig Kamerlidmaatschap en zijin talrijk© re-
idievoieringen nog niet voldoende is gebleken, het
hooge ambt van minister waardig zal keuren.
Wij zeiven zoutten zélfs geen ander motief kun
nen bedenken, dan het louter 'constitutioneel©
om een man als den Steemvijkschen afgevaardig
de die portefeuille toe te vertrouwen.
Wij zien de totckomst met bezorgdheid tege
moet. De oppermachtige coalitie heeft nu, on
danks de fraai© betoogen over 's lands wel, tot
tweemaal toe getoond dat allerlei onnaspeurlijke
névendoeleinden hare defensiepolitiek beheér-
schen. En het wordt thans meer dan tijd dat
eindelijk krachtdadig en doelmatig de hervorming
onzer weermacht ter hand genomen worde, dat
het clerical©, het Christelijke element in de poli
tiek der meerdierheid eindelijk de plaats ruime
voor liet zuiver nationale.
moeder Lison aan te raken.
De macht moet aan de wet blijven...
Ga heen, moeder Lison... vlucht dadelijk
fluisterde de Lyonnais in het oor van Jeanne.
Laat u niet gevangen nemen... Gij moet werken
in het belang uwer kinderen-
Er vormde zich dadelijk een dichte groep, die
de brooddraagster omringde en haar naar de keu
kens drong, waar eene bijzonderen uitgang was,
die tot eene naburige straat toegang gaf.
De politieagenten, die wel zagen, dat zij niet
tegen de aanwezigen waren opgewassen, deden
geen enkele poging om dat vluchten te beletten.
Ovide Soliveau, wiens zenuwaanval steeds toe
nam, lag op den vloer te rollen.
Er woont hier een dokter in huis, zeide de
patrones, dokter Richard Marianne, ga hem
spoedig halen...
Ovide wrong zich op den grond. Zijn hoofd
bonsde voortdurend op de planken.
Het schuim stond hem op den mond.
Met schrik stonden allen rondom hem.
Marianne kwam weldra met den dokter terug.
Deze snelde naar Ovide en deinsde, nadat hij
hem gezien had, achteruit, terwijl hij uitriep
Hij 1Hij
Kent gij den man, dokter, vroeg hem een
der vertegenwoordigers der openbare macht.
Ja, mijnheer.
(Wordt vervolgd).
