Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
EERSTE BLAD.
Bij de Grenspaal.
33ste Jaargang.
Zaterdag 31 December 1910
No. .9906.
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dn blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voo? Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
8traat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTI8N)
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend,
ingezonden mededeelingen 25 cent per regel,
Toor herhaaldelijk adverteren worden uiterst b'it
iijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen en een Geïllustreerd
Zondagsblad.
1910-1911.
Het eerste tiental jaren der twintigste eeuw
heeft zijn merkwaardigen loop voltrokken. Wij
staau bij de grenspaal die het eerste tiental
van de tweede tienreeks scheidt. Wij hebben
het eind van het gebied waarin wij ons zoo lang
bewogen, bereikt. Aan den eenen kant van de
grenspaal lezen wij het veelomvattend jaartal
1910aan de andere zij van het scneidiugstee-
ken zien wij het mystieke cijfer 1911, dat ons
een nieuwe, duistere toekomst spelt. Doch
alvorens de scheidingslijn te overschrijden, blij
ven wij nog even staan, zien om en werpen
nog een laatsten, vluchtigen blik op den alge-
legden weg, dien wij onaer zoo velerlei omstan
digheden, met zooveel gedruisch om ons heen,
hebben doorloopen.
Een wel merkwaardig jaar mag toch de afge
sponnen tijdkring heeten, een jaar, dat alles
zins zal meetellen in de geschiedenis der mensch-
heid, dat door zoo velen in onderscheidene landen
en staten niet licht zal vergeten worden. Wer
pen wjj allereerst een blik op ons eigen dierbaar
Vaderland, dan mogen wij, onder dankend op
zien tot Hem, Die Nederland steeds zoo zicht
baar nabij was, getuigen, dat wij voor groote
rampen bleven behoed en het vaderlandsch en
dynastiek gevoel bevestigd en versterkt werd.
Onder de zorgvolle hoede harer teeder liefheb
bende Koninklijke Moeder groeit de kleine Prin
ses Juliana voorspoedig op en wordt Zij steeds
meer Neêrlands hope dei toekomst. De koite
verkiezingsperiode van den afgeloopen zomer
heeft bij de Staten-stembus de beginselen die
in de partijen der rechterzijde leven, te meer
tot richtsnoer van het Staatsbeleid doen nemen.
Overigens ondervindt ook Nederland de wis-
gglvalli^held van al wat ondei Gods zonne leelt
en arbeidt. Terwijl kort over onze grenzen de
laatste Prinses uit het aloude Stamhuis van
Oranje-Nassau, die Hollands roemrijken naam in
den vreemde ook deed eeien, de edele Maria
von Wied, wijlen Prins Frederiks Dochter, het
aardsch bestaan eindigde, boetten twee van
Harer Majesteits eerste dienaren, liet ministeii-
eele leven. De trouwe, ijvervolle minister Ne-
lissen gaf, arbeidens moede, Justitie over aan
zijn bekwamen geestverwant, minister Regout,
die niet nalaat zijn voetspoor te drukken, ter
wijl nog in deze laatste jaardagen de Oorlogs
minister Cool voor een parlementair votum
zwichtte en onze zoo desolate nationale weer
kracht aan nieuwe slingeringen ten prooi gaf.
Stippen wij deze hoofdfeiten uit het natio
nale officieele leven even aan, kortheidshalve
ter zijde latend nog zooveel dat 1910 ook voor
ons Vaderland merkwaardigs opleverde, dan
mogen wij getuigen, dat ook voor onze naaste
buren, den tweelingbroeder van den Nederduit-
schen stam, het jaar 3910 een vrij merkwaardig
jaar was Onder zijn derden koning, den popu-
lairen Albert I, dien wij het voorrecht hadden
met zijne lieftallige gade in Neêrlands hoofdstad
te zien, ontwikkelt zich het nijvere België op
vreedzame, voorspoedige wijze. De Brusselsche
wereldten toonstelling,minstens tweemaal,althans
gedeeltelijk, aan de woede van het vernielend
element ontkomen, deed de hooge vlucht die
de Belgische nijverheid onder de zorgvolle hoede
eener katholieke regeering genomen heeft, door
talloozen bewonderen. De algemeene verkiezin
gen bevestigden het zegenrijk tijdperk van meer
dan een kwart eeuw reeds door België onder de
schutse eener katholieke regeering doorleefd Te
betreuren is 't zeker, dat de ernstige ziekte dei-
geliefde koningin Elisabeth op die blijde tjjd-
teekenen een droevige schaduw wierp, maar
haar aanvankelijk herstel doet reeds weer nieu
we hoop in de harten van alle vaderlandslie
vende Belgen leven.
Ook voor onze overzeesche buren, de verre
stamverwanten van het Angel-Saksische ras,
was het jaar 1910 een merkwaardig jaar. De
koning, die, op zestigjarigen leeftijd den troon
bestegen, enkele jaren de hooge positie als be-
heerscher van een wereldrijk met roem innam,
ging, nog vrij onverwacht, zich buigen voor een
Uooger onverbiddelijk vorst, wiens vonnis geen
genade kentde dood bracht een wisseling op
den Engelschen koningstroonGeorge V ging
den zetel innemen door Eduard VII opengela
ten. De nieuwe koning stond alras voor de
zelfde moeilijkheden die de oude niet had kun
nen ontwijkende erfelijke strijd tusschen
ilooger- en Lagerhuis moest onder zijne regee
ring worden uitgestreden. Een nieuwe ontbin
ding van het Lagerhuis bracht nieuwe verkie
zingen - voor de tweede maal in den loop van
een jaar die opnieuw, en ditmaal meer be
slist, de meerderheid aan de liberalen gaven en
zelfregeling voor Ierland en afschaffing van het
onbeperkt Lordsveto in uitzicht stellen.
De „groote natie", het veelbeproefde Frank
rijk, mag het jaar 1910 mede als een wel be
langrijk jaar ojjteekenen. De overstroomingen
brachten wee en ellende in een groot deel des
lands door de steeds hooger stijgende wateren
geteisterd. De roof der Kerkelijke goederen
kreeg steeds meer het wettelijk cachet dat de
tegenwoordige beheerschers van Frankrijk er op
drukken. Maar de dieven werden op h u n n e
beurt bestolende beruchte processen in zake
de oneerlijke „liquidateurs" wekten groot opzien
en druk debat in heel de Fransche en buiten-
de veelbewogen loten van den Latijnschen stam,
de noordelijke natiën, dan zien wij, dat de
Scandinavische landen, Denemarken, Noorwe
gen en Zweden, steeds voortgaan in hun gelei
delijke ontwikkeling, hoewel het laatste niet
zonder bedenkelijke sociale woelingen, terwijl
in den afgescheiden broederstaat de nieuwe
koningstroon zich blijkbaar steeds kalm en ge
leidelijk bevestigt.
Het oude Roomsche rijk, nu de nieuwe Duit-
sche Bondsstaat, heeft over het geheel het jaar
1910 kalm doorleefd. De tegenwoordige kanse
lier Von BethmannHollweg schijnt wel voor
zijn lang niet gemakkelijke taak opgewassen.
Terwijl zijn heer en keizer steeds meer Duitsch-
lands macht en aanzien in het oude wereld
halfrond en in de nieuwe wereldstreken tracht
te sterken, poogde de nieuwe kanselier door
officieele reizen de oude bondgenootschappen te
bevestigen en te handhaven. En inmiddels
reist de man der toekomst, de kroonprins, straks
wellicht keizer, de wereld rond en doet den
Duitschen naam door de historische stamvolken
van het oude Azië eeren Deutschland über alles
Het zoo gemengde rijk, waar eens de oude
Duitsche keizerstroon stond, de latere Habs-
burgsche monarchie, geeft nog steeds het wan-
beeld van den eeuwenouden rassenstrijdmaar
doet toch in een zoo krachtige ontwikkeling
van het gezonde middenstandsleven zien, dat
;men aan zijne toekomst nog niet behoeft te
wanhopen. Onder den man der toekomst, den
beginselvasten troonopvolger Frans Ferdinand,
gaat 't, als de oude Frans Jozef het moede hoofd
andsche pers. De verkiezingen^ weer volgens J..;er ruste legt, wellicht eene nieuwe hoopvolle
het bestaande sysieem gehouden, brachten geen
verandering in den diep treurigen toestand
waarin het land verkeert dat eens de Oudste
Dochter der Kerk genoemd werd. Alleen ge
tuigden zij van den vrij algemeenen wensch een
ander kiesstelsel te zien gevolgdde scrutin
d arrondissement door de scrutin de liste te zien
vervangen.
Aan gene zijde der Pyreneën, in het land
waar de citroenen bloeien, maar ook goeddeels
de revolutie welig tiert, werd mede een zee1'
merkwaardig jaar beleefd. Na het openlijk
geweld, dat op kerken en kloosters stormde,
kwam de geveinsde belaging die de religieuze
orden trof in hetgeen haar het liefste was de
vrijheid om zich ongestoord te ontwikkelen. Een
radicaalminister, die zijn jeugdigen gebieder
wist te behagen en te misleiden, slaagde er in
het beruchte handboeien-ontwerp er door te
drijven, zij 't ook mgt een enkele veelomvat
tende beperking. De vrijheid der religieuze orden
wordt aan banden gelegd en intusschen wordt
de bandelooze vrijheid gesterkt, waarmee de
revolutionairen Kerk en Staat beiden belagen.
Nog erger maakte men 't in den tweelings-
staat van het Iberische schiereiland, het in-
treurige land, dat zijn koning en kroonprins deed
vallen onder het moordend staal, verdreef den
jeugdigen erfgenaam der Braganza's en nam
den republikeinsclien regeeringsvorm voor de
monarchale instelling, steeds meer door de
revolutie ondermijnd. Maar de republiek bracht
niet de vrijheid maar den dood den dood voor
's^konings getrouwen, de gevangenis of de
verbanning voor de religieuzen die van hun
wettig hebben en houden werden beroofd.
In het land waar de verdreven Portugeesche
koningin een toevlucht vond, het veelbewogen
Italië, wekte de triumf der Portugeesche repu
bliek nieuwe republikeinsche aspiratiën, Terwijl
men Nathan, den jood-burgemeester van Rome,
ongestoord zijne Paus en Kerk hoonende rede
laat houden, smeult het vuur der revolutie
onder de asch om straks als bij een nieuwe
Etna uit den verraderlijken krater te breken
en stroomen van alverwoestende lava over de
vruchtbare akkers en weiden te werpen. En
te midden van dien steeds meer aanzwellenden
storm staat onversaagd de tiende Pius op de
eeuwige Petrus-rots, de plaatsvervanger van
Hem, Die eens te midden der woedende golven
sprak Wat zijt gij bevreesd, kleininoedigen
De nieuwbakken Italiaansche koningstroon
wankeltde eeuwenoude Pauszetel staat steeds
vaster op den beweeglijken bodem van het ééne
Italië.
Beschouwen wij na de meer zuidelijke volken,
toekomst tegemoet.
De krachtige Zwitsersche Bondsstaat, die zijne
begeerige naburen tart te midden van zijn on
neembare bergen, gaat voort zich vreedzaam
te ontwikkelen. Tot die geleidelijke, vreedza
me ontwikkeling draagt wellicht het meest bij
de geest van ware christelijke verdraagzaam
heid die in het eedgenootschap heerscht en de
burgers van de onderscheidene godsdienstige
belijdenissen gelijkelijk tot het bestuur des lands
gerechtigd acht.
Naderen wij aldus de volkeren van den Sla
vische stam, dan zien wij dat het onmetelijke
Tsarenrijk zich in den loop van 1910 onverpoosd
voortbewoog op de nieuwe banen door de in
voering van het constitutioneele stelsel aange
legd. De beraadslagingen zelfs dezer regeerings-
gezinde Doema doen zien, dat ook onder het
uieuwe regime, het parlementair stelsel, lang
niet alles pays en vrede is in het Russische
rijk. Tsaar en Keizer mogen aan het Darm
stadter hof, waar de immer zieke Tsaritsa heil
en genezing ging zoeken, den buitenlandschen
toestand bespreken, aan den binnenlandschen
toestand vermag hun samenzijn niets te ver
anderen.
Op het Balkan-schiereiland ontwikkelen zich
de toestanden die het gevolg zijn van de veel
jarige opvolgende feiten Terwijl in Servië de
dynastie der Karageorgewitch, ook door het
bewogen leven van hen, die hare stamhouders
moeten zijn, nog lang niet vaststaat, schijnt liet
stamhuis der Coburgers in Bulgarije zich steeds
meer te bevestigen. De voortdurende ontwik
keling der Balkanstaten voimt een toenemende
bedreiging voor de heerschappij der kalifs, thans
in Mahomed V als constitutioneel vorst be
lichaamd, en doet wellicht in de toekomst weel
de halve maan voor het kruis aan den Bospo
rus wijken.
De toekomst van het rijk der Hellenen schijnt
nog steeds zeer duister te zijn. Waar het vuur
der revolutie steeds smeult onder de asch, blijft
't steeds de Grieksche dynastie en hare trouwe
aanhangers bedreigen. De Kretenzer kwestie
deed het raderwerk der Grieksche staatsmachine
bijna stilstaan en blijft haren loop belemme
ren en vertragen.
Doen wij om dit kort bestek met ons vluch
tig overzicht niet al te zeer uit te breiden nog
slechts een enkele greep in het wedervaren van
de natiën buiten Europa, dan zagen wij, in de
model-republek, de Noord-Amerikaansche Unie,
den strijd om de hegemonie tusschen Taft en
Roosevelt, zoodat twee concurreerende troon
pretendenten 't niet zouden verbeteren maar
dan zagen wij vooral in het verleden jaar in
het schoone Canada die heerlijke manifestatie
van geloof en godsvrucht bij het Eucharistisch
congres, waarop de oude wereld naij verig moest
zijn.
Terwijl het duistere werelddeel nog in barens-
smarten het nieuwe levenslicht verbeidt, dat
Afrika's wedergeboorte moet brengen, zien wij
in Azië, onder aanvoering der beide wereldrij
ken China en Japan, den besphavingstrijd. dien
het oorspronkelijke werelddeel zijn oude plaats
in de wereldgeschiedenis zal hergeven. Dan
zien wij ook steeds meer verrijzen dat nieuwe
onmetelijke werelddeel Australië, dat reeds maar
al te veel van den socialen strijd der oude
wereld doet zien.
Slaan wij na dien breeden blik over de wijde
wereld 't oog op het nietig stipje dat wij de
stad onzer inwoning noemen, dan zien wij dat
ook voor haar het jaar 1910 wel een merkwaar
dig jaar was. Dit jaar gaf het oude nijvere
Schiedam te zien eene wisseling op den eersten
magistraatszetel. De magistraat, die dien zetel
ruim 41/2 jaar met veel eer had bezet, ging dien
overlaten aan hem die hem zoo dikwijls in
zijne omvangrijke functie had vervangen. Voor
het eerst sedert nagenoeg een eeuw zag Schie
dam weder een harer vele katholieke ingezete
nen op de burgemeesterplaats, eene plaats die
de nieuwe titularis zeker alleszins waardig was
in te nemen. Waar in den toestand van handel
en nijverheid over 't geheel weinig verandering
was op te merken, ontwikkelde zich toch naast
de sedert eenige jaren bestaande arbeidersbewe
ging eene krachtige middenstandsactie, die veel
voor de toekomst belooft.
Hopen wij, dat het nieuwe jaar voor stad,
land en wereld een jaar zal zijn van vrede en
voorspoed. Voor het vaderland hopen wij.
dat 't jaar 1911 een jaar zal zijn, dat zich, in
het ongestoord genot van den vrede, kenmerke
door een geleidelijken vooruitgang op staatkun
dig en maatschappelijk gebied die tot voorspoed
en welvaart leidt. Voor onze goede stad
wenschen wij dat dit nieuwe jaar zich keumerke
door een werkelijk afdoende verbetering,
die mèt het aloud bedrijf ook de nieuwere in-
dustriën omvat, door eene nieuwe openbaring
van den geest van kracht en energie, die tot
kloeke, groote daden leidt. Moge 't aldus, de
stad onzer inwoning herblueiende, ook al haren
ingezetenen wel en voorspoedig gaan I Geve
het nieuwe jaar hun alle reden tot tevreden,
dankbare stemming, dan zal hun alles geschon
ken worden wat wij omvatten in den alouden
christelijken heilgroet
Zalig Nieuwjaar 1
Het interview met dr. Kuyper.
Reuter seint uit Brussel1:
Over het interview met dr. Kuyper zegt de „In-
dépendance Beige" het volgende:
„Wij kunnen niet aannemen, dat men om de
interpretatie kier verdragen over de Schelde te lee-
ren kennen, een oorlog moet afwachten, want het
is imaar al te zeer te vreezen, dat, als de oorlog
eenmaal verklaard is., de interpretatie niet door
Nederland, maar door de Duitsche kanonnen ge
geven zal worden. De verklaring van Kuyper is
wèl in -staat 0111 ons wantrouwen te versterken.
Mr. J. D. Veegens.
Het „Weekblad van liet Recht" herdacht gis
teren met een enkel' woord het vele, wat de
overledene op rechtsgebied heeft verricht.
„De vaderlandsche rechtsliteratuur verrijkte hij
met werken als zijn in 1869 te Leiden verdedigde
dissertatie over de Banken van Leening in Noord-
Nederland, zijn commentaar op het auteursrecht
en de faillissementswetzijn groote werk: het
Nederlandsch Burgerlijk Recht, waarvan de 2 eer
ste boeken B. W, zijn verschenen, de vele op
stellen en boekaankondigingen van zijn hand in
Themis. Ook in de rechtszaal kenmerkte mr. Vee
gens hetgeen van hem uitging met den stempel
van zoodanige degelijkheid, die zonder iets aan
het toeval' over te laten, duidelijk en glashelder
uiteenzet de kwestie, waar het om gaat; uit zijn
pleidooien, waarvan ieder woord wel gewikt en
gewogen was, sprak de overtuiging van een eerlijk
en nauwgezet pleitbezorger.