Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
EERSTE BLAD.
8 ^S'?;rïevet op Woensdiig
34ste Jaargang.
Zaterdag 11 Februari 1911
No. 9941.
M»»SlÏÏ f' VAN SCU4LK
Officieel© berichten.
Kennisgeving.
Baitenlandsch Nieuws.
Verspreide berichten.
Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
d^el^k3' Ult8®z°nderd Zon-* en Feestdagen, en
P 3 mafnden f 135> Per maand 45 cent en per
week 10 cent Franco per post door geheel Nederland f 2 per kwartaal
Afzonderlqke nummers 2 cent P t l
Bureau BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTISNi
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer,
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend,
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel,
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst Kit
Iqke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Dit nummer bestaat uit twee
bladen en een Geïllustreerd
Zondagsblad.
4 erkiezingen voor den Gemeenteraad.
De Burgemeester van Schiedam
lengt ter algemeene kennis,
beDaaldatnda°t0r Bu,rge meester en Wethouders is
h!Pap'd' aat ,?P Donderdag 23 Februari a.s. in
zullen oTau^hlhh klestüscnci 11 de verkiezingen
2e. dat op genoemden Donderdag 23 Februari
namirtriLJ Voonillddags negen uur tot des
komSufSH Vler, uur ^n Raadhuize overeen-
2 artikelen 51 en 52 der Kieswet
leverd Van candidaten kunnen worden inge-
berfneunf formulieren, bestemd voor de boven-
kostelons up?iiVenv,161 Secretai'ie dier gemeente
23 Februari }Jgdaai' zÜn van heden tot en met
namiddag 4 urn; 063 m°rgens 8* loL des
beSalnM, 'Bui/geineester en Wethouders
zoo l da^' voor bovenvermelde verkiezingen,
zullen stemming en de herstemming
Schiedam, den llden Februari 1911.
De Burgemeester voornoemd
M. L. HONNERLAGE GRETE.
BELGIë.
Het bezoek van president Fallières aan Brussel
s op 8 Mei vastgesteld. De president zal er drie
FluTk .f8 gaSt Van koning Albert en koningin
'sabeth vertoeven.
uitT V°lgens de XXe Siècle is de financieele
omst van de wereldtentoonstelling te Brussel
een tekort van 1.446.000 francs. Daarvan zal de
Belgische regeering een miilioen, de tentoonstel
lingscommissie de rest dragen.
PORTUGAL.
Hoewel het ontwerp van wet op de scheiding
van Kerk en Staat in Portugal nog niet geheel
gereed is, weet de »T.mes" reeds mede te deelen,
dat een der voornaamste artikelen van het ont
werp zal zijn, dat alle kerken en geestelijke
eigendommen aan den staat zullen komen uitge
zonderd kerken, toebehoorende aan buitenlandsche
mogendheden.
MEXICO.
Naar luid van berichten aan de Mexicaansche
regeenng uit San Antonio, heeft er te Mulato, een
scherp treffen plaats gevonden, dat 12 Uur geduurd
heeft. Driehonderd man regeeringstroepen streden
tegen tweehonderdvijftig opstandelingen De re
geenngstroepen werden met zware verlie2en
teruggedreven.
CHINA.
Een Reutertelegram uit Petersburg meldt dat
volgens ingekomen rapport van den gouverneur
v&» Penza (Zuid-Oostelijk Europeescl, Rusland,
gisteren-ochtend een verdacht pestgeval is gecon
stateerd bij een reiziger uit Siberië komend De
Jtgon, waarin de zieke gereisd had, benevens
vyt andere wagons, waarin 124 reizigers hadden
gezeten, die met den zieke in aanraking waren
geweest, zijn dadelijk uit den tein geschakeld en
worden door een militair cordon bewaakt. Een
macroscopisch onderzoek heeft plaats gehad
Waarvan echter de resultaten nog niet bekend
zyn.
Ondanks de verzekering der Russische bacteri-
ol°gen, dat besmetting door middel van corres
pondentie, hetzij per brief of deor de couranten
Eo° goed als uitgesloten is, terwijl bovendien het
Postbestuur heeft bekend doen maken, dat alles
wat Kharbin komt, eerst wordt gedesinfecteerd
blijft men te Petersburg zich zeer ongerust gevoe
len. Daarbij komt dat zoowel het formaat, als de
inhoud der couranten uit Kharbin, zijn inge
krompen, daar onder het drukkerspersoneel, ver-
scheidenen aan de pest zijn gestorven. Inmiddels
zijn in de laatste drie dagen in de Chineesche
wijk van Kharbin minder pestgevallen voorgeko
men. Te Moekden telt men thans 449 sterfge
vallen, te Chefoo 300, waaronder twee Fransche
liefdezusters.
Uit Peking wordt geseind, dat eergisteren 800
lijken te Tsjantsjoen, het Japansche grensstation,
zijn verbrand. Het waren lijken, die in de laatste
week waren blijven liggen, daar alle doodgravers
aan de pest gestorven waren. Te Tsjantsjoen
veronderstelt men, dat de epidemie aldaar het
hoogtepunt bereikt heeft; gisteren sterven er 140
menschen. Op de wegen tusschen de steden en
dorpen noordelijk van Kharbin liggen honderden
lijken en het corps diplomatique heeft bij de
regeering te Peking er op aangedrongen, onver
wijld afdeelingen cavalerie te zenden, om er op
te doen letten, dat de lijken verbrand worden
Rusland verbiedt thans den terugkeer aan de
Chineezen naar de zee-provincie, terwijl Japan
langs de grenzen van Korea troepen ter bewaking
heeft uitgezet.
De Fransche Kamer nam gister het vóór-ont
werp aan, strekkende tot het doen aanleggen van
een tweede spoorweglijn van Parijs naar Havre.
- Te Liverpool is gisteren iemand tot zeven
dagen dwangarbeid en verlies-van het kiesrecht
voor zeven jaar veroordeeld, omdat hij bij de
laatste verkiezing zicli voor een ander uitgegeven
en aldus gestemd had Het merkwaardige van het
geval was, dat de beschuldigde een 55-jarig
arbeider uit een katoenspinnerij zeven jaar
lang gemeenteraadslid in de stad Darwen en vier
jaar lang vrederechter was geweest. Vrederechter
mag hij nu in geen vier jaar wezen. Shackleton,
het oud Parlementslid van de Arbeiderspartij en
nu adviseur van de regeering in arbeidsaangele-
genheden, getuigde, dat de beschuldigde een
voorbeeldig verleden had.
- De Oostenrijksche geheime politie te Hem
berg heeft een jonge dame, Fraulein Weber,
gearresteerd. Het meisje wordt verdacht van
spionage. Zij is verloofd met een kapitein van de
gendarmerie te Warschau.
- De Berlijnsche politie heeft individu in
hechtenis genomen, dat verdacht wordt bii de
Hounsd.tch-zaak betrokken geweest te zijn De
Londensche politie heeft aanduidingen ontvangen
omtrent een spoor van Pieter den Schilder Hij
zou zich in Oost-Lenden, in de buurt van Sidney
Street, ophouden. De politie hoopt weldra de hand
op hem te kunnen leggen.
.De ll' ^'ader heeft van den regent van
Abessime, Ras Tessans, een brief van dank ont
vangen voor de stichting van het nieuwe aposto
lisch vicariaat van Erythrea.
Onze kustverdediging.
In de Manchester Guardian' zet een militair
de Vlissingsche kwestie van Nederlandsch stand
punt uiteen. Hij toont aan, dat het fort voor
Nederland noodig kan wezen om in tijd van oor
log zijn onzijdigheid te handhaven. De redactie
is door het pleidooi overtuigd, en hoopt dat men
in Engeland zich nog eens bedenken zal voor men
de Nederlandsche regeering over haar Vlissingsch
fort hard valt.
Tweede Kamer.
Het afdeelingsonderzoek in de Tweede Kamer
van de verschillende wetsontwerpen daarvoor aan
gewezen, is gisteren nog niet geëindigd, zoodat
verschillende sectiën Dinsdag en zoo noodig, vol
gende dagen nog bijeenkomen.
Uit hun waardigheid ontzet.
Blijkenseen uitNed.-Indië ontvangen regeerings-
telegram, zijn de sultan Langga van Kiouw en
onderhoorigheden en de opvolger in het bestuur
(Tenkoe Besar) van dat landschap door den
gouverneur-generaal van Nederlandsch-Indië uit
hunne waardigheid onzet, in verband met her
haaldelijk voorgekomen overtreding van de bepa
lingen, vigeerend uit het politiek contract van
18 Mei 1905 en de door hen in den tijd tegen
over ons gezag aangenomen houding.
De Streek.
Onder leiding van den heer H. J. IC. van der
Steen, burgemeester van Spanbroek, is te Opmeer
een vergadering gehouden van afgevaardigden van
de gemeentebesturen van Hoogwoud, Hensbroek,
Opmeer, Opdam, Sybecarspel en Spanbroek, om
de mogelijkheid en wenschelijkheid te bespreken,
genoemde gemeenten te doen aansluiten bij de
eventueel te oprichten electrische centrale voor de
Streek en omgeving.
Er werden uitvoerige besprekingen gevoerd over
het rapport van den heer Van der Hegge Zijnen,
electr. ingenieur te Utrecht en meegedeeld werd.
dat de commissie zal trachten van de benoodigde
f 1.250.000, f700.00(J a f 806.000 te plaatsen als
obligatieleningen het overige als aandeelenkapitaal
te plaatsen bij belanghebbende polder- en ge
meentebesturen.
De volgende week zal een commissie naar
Amsterdam gaan, om besprekingen te openen met
financiers over de obligatieleening.
Het Chineezen-oproer te Billiton.
Op een telegram van de Billiton-Maatschappij
aan haren vertegenwoordiger, waarin gevraagd
werd of ergens is gebleken van molest tegenover
de Europeesche beambten der Maatschappij en in
höëverre het mijnwerk na het Chineesche Nieuw
jaar hervat werd, is hedenmorgen het volgende
antwoord ontvangen
Nergens is van eenig molest tegenover Euro
peesche beambten gebleken. Zij werden integendeel
als beschermers ontvangen. In de Manggarsche
mijnen is thans overal de arbeid hervat, behalve
in die ploegen, die onmiddellijk in den twist
betrokken waren.
Alles wordt aangewend om de beide twistende
stammen weder met elkaar te verzoenen. De
toestand in de districten buiten Manggar is veel
rustis er(je mijnarbeid werd daar nagenoeg niet
onderbroken.
Oud-ScMedain
door N. J. M. D.
XXII.
De geschiedenis van het Weeshuis
aan den Langen Achterweg.
INaar authentieke bescheiden
VI. 'De verbouwing van het Weeshuis,
In Let laatst der 18e eeuw* begon het bestuur
vain Let Weeshuis plannen te ontwerpen voor de
verbouwing van een deel der gebouwen aan den
Langen Achterweg. De verbouwing geschiedde we
gens de minder goede inrichting van verschil
lende lokalen en bouwvalligheid.
Eigenaardig is het, dat aan Schout, Burge-
nieesteren en Schepen alhier van de verbouwing
eerst werd kennis gegeven en goedkeuring daar
van verzocht, toen men met de uitvoering van
het werk reeds een aanvang had gemaakt. Den
25eri Maart 1779 werd het verzoek ingewilligd.
Het eerste gedeelte van de verbouwing' (de
Noordzijde) werd aanbesteed den 2Gen Januari
1779 en dat van de Zuidzijde den 28en Februari
1.780. I
Ter gelegenheid van de eerste-s teen-legging op
19 Maart 1779, door het 6-jarig zoontje Coen-
raad van den regent Jacob Ruighart C.zn,, werd
in hef gebouw een blauwe steen geplaatst, niet
het volgende opschrift:
„Den Negentienden Dag der Maande, aan Mars
geweid,
Des .laars oip driemaal ses eft drie na Agtien
honden!
Wierdt aan 't vernieuwd 'Gebouw, voor Wees-
kens afgezonderd,
Door Cochraad, ses Jaar oud, den Eersten
Steieti geleid1
Dus Ruighart, Jaoobszoon, ontrukt de Sterf
lijkheid.
De werkzaamheden der verbouwing liepen vlot
van stapel, zoodat in Mei 1782 het geheele werk
voltooid was.
De regenten van het Weeshuis verzochten aan
het "viertal „evangcli-dienaaren" een hunner aan
to wijzen om bij de plechtige heropening een
redevoering te houden. De keuze viel op ds.
Guarnerus Soe tens, die zich op verdienstelijke
wijze van zijn opdracht kweet.
Zijn© redevoering, die van verschillende his-
torische aan teek in gen werd voorzien, verscheen
kort na de plechtigheid in druk.
De titel luidt aldus:
„Der Weezenvader verheerlijkt of inwijdings-
redevoering bij gelegenheid van het vernieuwde
en herbouwde weeshuis te Schiedam, gedaan in
de fraaie Catechizeer-zaal op den 24sten van
Herfstmaand 1782, door Guarnerus Soetens, pre
dikant bij de Hervormde Gemeente, met noodige
Bijvoegzels dienende ter nadere opheldering, door
den zeiven. Ten voordeel© der weezen.
Te Schiedam gedrukt bij Abraham Bakker, Stads
en 's Lands Klein Zegel-Drukker 1783".
Het boekje was opgedragen
Aan de WelEdele Heeren en Vrouwen, de Re
genten en Regentessen van het Weeshuis te
Schiedam,
Van wegens de Vroedschap,
Pieter Schouhamer, president burgemeester en
Elizabeth Beudt.
Isaac Tromer, Regeerend Burgemeester en
Wilhelmina Elisabeth van Kerchem van Baar
land.
En uit de Burgerjj
Gerardus Brillenburg en
Cornelia Bredero.
Jaoobus Ruighart, Coenraadz. en
Cornelia Maria de Merree."
Men ziet uit dit opschrift en het bljj'kt
ook uit de redevoering zelf dat er in 1782
geen sprake was van een Weeshuis der lier-
vorm d e n maar van een algemeen Wees
huis.
De kosten van de verbouwing blijken ook niet ge
heel gedragen te zijn door het Weeshuis, aan
gezien in de Resoluties van de Vroedschap in
de jarën 177982 vernield wordt, dat de ge
meente op verschillende tijdstippen subsidie aan
het B u r g e r-Weeshuis heeft verleend.
Wij vonden de volgende bedragen
In 1779: 20 December f 5000.—
In 1780 24 Juli 5000.—
13 November5000.
18 December 5000.
In 1781: 12 November» 5000.
In 1782: 16 December» 2000.
Totaal f27000.—
'Onwillekeurig rijst hier de vraag of hélt Wees
huis, hetwelk zoo rijk was aan onroerende goe
deren, inderdaad die subsidie noodig had.
Het antwoord hierop zal wel moeilijk zijn te
geven
Hoe de verhouding was van Weeshuis tot de
Gemeente in het laatst der 18e eeuw leert ons
een Resolutie der Vroedschap d.d. 17 Juli 1781.
De Regenten van het Weeshuis hadden ver
zocht om autorisatie om aan den scho<ut-l>ij-naeht
Fichot. te mogen verkoopen een „stukje of hoekje
land", gelegen in Nicuwland even buiten de Ke-
telpoort, belent ten zuiden van den tuin van
Daniel Pichot, voornoemd.
Dit verzoek werd door de Vroedschap toege
staan en tevens bepaalddat voortaan soort
gelijke verzoeken, lendeerende verkoop of aliëna-
tie van goederen en eigendommen, toebehoorende
aan 'de Godshuizen, door de Regenten moesten
worden gedaan aan Burgemeesteren en deze moes
ten het ter kennis der vergadering "brengen.
Den 25en December 1783 moesten de regenten
van het Weeshuis zelfs aan de Welh (Schout
Burgemeesteren en Schepenen) vergunning vra
gen om 6 morgen land, aan de Damlaan ge
legen, aan de stad te mogen verkoopen.
(Wordt vervolgd).
Weerbericht
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 11 Februari 1911. medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 770.0 te Nice.
Laagste barometerstand 749.9 te Seydisfjord.
