Dagblad voor Schiedam en
De Financier.
34ste Jaargang
Donderdag 24 Augustus 191J.
No. 10100.
Buiteokadsch Nieuws.
FEU I L LETO
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Familieberichten 20 cent per regel.
Handelsadvertentiën van 16 regels 0.92elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel.
Voor herhaaldelijkadverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85.
Postbus no. 39.
De Marokkaansclie kwestie.
Uit de beschouwingen in de voornaamste bui-
tehllandscho bladen blijkt, dat dte Manofcfcaainsdfre
kwtestie in een zoor (gevaarlijk stadium is geko
men. Men gelooft in'tuisschen ;nqg steeds, dat zijl
dooT een tactvol' optreden van de Fransclbe diplo
matie Hangs vredelievenden weg opgelost zal wor
den.
Een uitstekend ingelichte persoonlijkheid te Ber
lijn schrijft over den ptand van, zaken aan de
„Saaie Zeitunig"
„Zonder twijfel heeft Cambo-n den besten wil
om een overeenkomst tot stand to brengen, die
tot wederzijdsche verzoening leidt. Dit is in de
■eerste pllaats ook het doel' va,n zijn reis naar
Parijs. Inderdaad zijn de .onderhandelingen op
een dood punt gekomen ieh het is de vraag of
het den grooten persoonlijken invloed van Cam
hon, die door Parij'scbe en Berlïjosche geldmannen
wordt geisteund., zal1 gelukken de regeeri.ng van
de republiek t,ot het tóegeven op het een pf
andeTe punt te bewegen. Men hoopt het, Dat
Duitischiand nu nog ook maar in hef minst zaï
toegeven, daaraan gelooft noch Cambon, noch
iemand anders. Men heeft in Parijs den toestand
en de sterke positie van KrdJerjen Wachter van
den beginne af verkeerd beoordeeld, daar men
verwend was door von Schön. Buitendien rekende
men op het wachtwoord van den Duit,sclieu Kei
zer. Bat bleef uit tot ergernis der Fransdien."
Uit Parijls wordt voorts gemeld:
De Beri'ijnsche correspondent van de „Figaro"
Seinde eergisteren O', a.., dat bet er om ging
om aan Duitschl'and een hefboom te ontnemen,
die zijn steunpunt in Marokko beeft, en waar
mee bet al jaren lang voortdurend druk uitoefent
om andere dingen machtig te worden.
Verder moet men eindelijk eens komen tot
een grondige regeling van die Marokkaa'nsche kwes
tie tusschen de beide volken, om daardoor voor
altijd die zaak van de baan te helpen en de
kansen van een oorlog te verminderen.
Ik bein van oordeel, dat om tof zulk aein re
sultaat te komen, Frankrijk moet besluiten tot
schadevcirgoedimgOn in land, welke de aj-Duit-
scbers belbediglend en belachelijk v inden door
hun geringheid en die de Fransche kolonisten
alk buitensporig beschouwen. De oplossing door
den gouverneur von Puttkamer voorgestaan jijk't
ma volkomen redelijk. Het js oen grensregeling
die onze Kongobolloinie niet in tweeën snijdt, die
niet aan onze kolonie Gabon raakt en die ons
niet den toegang tot het Tsjadmieier afsluit; en
deze oplossing schijnt een van d© meest al-Duit-
sche bladen van Duitischiand een billijke, eervolle
en mogelijke oplossing toe.
Men zal die vindlem na veel onderzoek, ver
klaarde een hooggeplaatste Duitsche persoonlijk
heid, na een onderhoud van 3 ur'ein met den
kanselier en von Kiderflen-Wach ter gehad te heb
ben. I
Boeiende Roman.
(Naar het Franseh.)
27)
»Kijk 1 een mijnheer I" zei een straatslijper met
kepende stem.
Be schrijver kon een gevoel van walging voor
deze verzameling, waardig door Callot gepenseeld
te worden, niet onderdrukken.
»2ou ik niet alleen kunnen zijn vroeg hij
aan Leo Renard.
^Thans niet," antwoordde de politieman aan
stonds, en men zal u, afgescheiden van anderen,
opsluiten 1"
De administratieve machine der Justitie begon
Marchand in haar raderwerk mee te voeren. Hij
O'e altijd vrij was geweest, kon niet meer doen
hij wildehij kon dit gezelschap, welks na
bijheid hem het hart deed omdraaien, niet ont-
yluchten. Eindelijk kwam hij aan de beurt om
te de kanselarij over te gaan. Leo Renard ver
toonde een bevelschrift, door Jules Queyrat onder
teekend. Marchand gaf op verzoek zijn naam,
voornamen, leeftijd, beroep en domicilie op.
Hij werd gefotografeerd, vervolgens gemeten,
daarna werd hij gefouilleerd, dat wil zeggen hij
moest zich uitkleeden en dat men zijn zakken
Uit Parijs wqrdt nog* geseind:
De heeireu Caillaux, president van den minister
raad, ein Cambon, gezant te Berlijn, hadden gis
termorgen een onderhoud, dat ongeveer een uur
duurde. Va;n de eergisteren en gister gehouden
conferenties llekte niets met beslistheid uit. Toch
mo©nt de „Teimp's" te weten, dat in het gisteren
vastgestelde programma, voor de verdere bespre
kingen van Framschieln kant beschikkingen zijn
genomen, Waardoor Duitsehljand's bedoelingen
aangaande Marokko met een© „zekerheid" tot
uiting kunnein wiorden gebracht,.
„Indien Duitschl'and", zegt de Temps", Jdat
barhaaldeffijik heeft gieis'prolken van de ruimheid
zijner opvattingen, aangaande Marokko, „de bon
ne, grace" ingaat op ons voorste]', waardoor het
in staat zal worden gesteld daarvan bewijzen te
leveren, dan zou de voortzetting der. besprekingen
worden vergemakkelijkt'
En biet blad vervolgt: „Heit is' overbodig te
herhalen, dat noch! Frankrijk, noch Duiteehland
zich in ©an gevaarlijke positie zullen bevinden,
indien de besprekingen tot geen resultaat leiden.
Het spreekt vanzelf: tWeo landen van hun, rang
kunnen, hoeiweï zij dit betreuren, er eventuele!
niet in slag'en tot overeenstemming' te geraken
over zekere zaklen, zonder dat daardoor hun ïes'.
pcctieve veiligheid of de vrede van Europa wor
den bedreigd. Maar1 het zal better zijn met vol
komen goede trouw do taak der onderhandelaars
te vergemakkelijkten, door bet terrein vrij' to hou
den van vooriingtetoomenheid, vooroordietefen en
hartstochten, zelfs min of meer gerechtvaardigd
door vroegere incidenten".
„In heit openbare zoowel alk in itot particu
liere leven moet mjem Weten wat men wil. Wie
zegt „omderhandteüug" onderstelt een verlangen
om tot oveireienstómtanng te geraken. Het is dit
verlangen, dat van weerskanten de pers en het
publiek zal1 moeten injsipirëePen...
„'Duitischiand weet overigens heel goed, dat
Frankrijk slechts een bitlijken koop zal aanne
men, waarvan de clau'sultem elkaar op eervolle
wijze compenseer en. üuitsi h]and weet, dat bet
in 1908 (dit doelt op het incident der deserteurs
van Casablanca.) een hoffelijk en, maar onverhid-
deüffijken tegenstand -hteeft ondervonden. Duitsch
l'and weieit,, dat het in 1911 in een moeilijke
positie zou vorfceePen, indien het, zelfs zijn wei
gering motiveerendie, een vraag van Frankrijk ten
opzichte van Marokko, strekkende tot het hijteen-
roepen van 'n nieuwe conferentie, van de hand
moest wijzen.
Duitschl'and weet, dat, indien geen overeen
stemming tot stand komt, dit misschien da ont
wikkeling onzer politiek in Marokko1, 'tie door
den gang der zaken zelf begunstigd wordt, zou
kunnen vertragen, maar niet bepaald tegenhou
den. Duiteehland weet ook, dat indien geen ac-
coord tot stand komt, zijn thans gekoesterde hoop
om in den Congo ee'n voordoe", te verkrijgen, dat
gerechtvaardigd wondt door de bedrijvigheid, die
het sedert tien jaar ten opzichte van Marokko
aan dein dag légt, voor eeuwig' zou verdwijnen.
onderzocht, waarvan men den inhoud aanteekende
weer aangekleed sloot men hem in een afzonder
lijke cel op, ter oorzake van zijn sierlijke kleeding,
welke hem als een man van stand aanwees, en
ter oorzake van het zware vergrijp, waarvan hij
beschuldigd was.
Eenmaal alleen, trachtte Gustaaf weer tot zich
zelf te komen. Van het oogen blik af dat Queyrat
hem had bewezen door A en B dat bij de moor
denaar van René Bernard was, had hij als in een
droom geleefd, zonder zelfs op het idéé te komen
zich te verdedigen en de tegen hem aangevoerde
bewijzen te ontzenuwen. Misschien bad hij
moeten vluchten, toen hij het plein van La Sainte-
Capelle overstak. Dit zei hij thans tot zich zelf;
maar het was hem op het oogenblik zelfs niet
voor den geest gekomen. De gedachte welke bij
het plotseling doorbreken van den stroom zijns
levens bovendreef was: ik ben verloren! Hoe en
waarom Hij redeneerde niet eens, slechts zei hij
en herhaalde hij bij zich zeil»ik ben verloren 1"
Niet lang werd hij aan zijn overdenkingen
overgelaten, want men kwam hem halen oin naar
Mazas te vervoeren.
Het celrijtuig, dat voor het vervoeren van ge
vangenen dient, is een soort vierwielige omnibus,
getrokken door twee forsehe paarden. De door
gang in de lengte loopt temidden van het rijtuig,
aan weerszijden zijn enge cellen, elk voorzien van
een zitbankje en afgesloten door een deur met
een kijkgat. Een politieagent gaat op en neer in
den gang en bewaakt de gevangenen door de
Indien Duitecihfand aan dit voordeel' vasthoudt -—
zonder hetwelk Tanger, Agadir e'n zooveel andere
geruchtmakende incidenten onvruchtbare gebaren
zouden blijven moet het onderhandelen, en door
zij!r. houding aan Frankrijk toelaten té onder
handelen
Het acooord is mogelijk, w'énschelijk en waar- i
s'chijnlijk, echter slechte' op twee voorwaardenj
ten eerste, dat wij' meit zekerheid weten, dat het j
eerlang het eeuwenlange streven van Frankrijk
in Nooifd-Afrika zal beikxonen met een welom
schreven tractaat, dat niets gemeen hebbe irnet de
beloften van 1909, die zoo spoedig door Duiteeh
land werden vergetenen ten tweede, dat de prijs',
waarmee wij aniz,e definitieve voordeelten zouden
betalten, aannemelijk weize voor het gezond ver
stand van Frankrijk. Het belang van Duitschland
zon het moeten bewegen, om bij het vaststellen
va;n dien prijs met gematigdheid en rechtvaardig
heid te welk te gaan. Bleef het daarvan in ge
breke, dan zou (hfct zichzelf berooven van het
voordeel', dat hot beoogt. Men mag heter ver
wachten van zijn doorzicht en het besef, dat het
van zijn leiigen belangen heeft."
Do „Kölinische Ztg." heeft ,een. hoofdartikel,
onder hot opschrift: Tnsslchien de veldslagen, over
dein toestand van het oogenhlrk.
Die „Kölinische" verklaart daarin, dat niet te
loochenen valt, dat er op 'het ooigen blik onder
©en groot gedeelte van de Duitsche partijen oen
uiterst opgewonden stemming heerscht, waarin
zich de, in den loop der jaren ontstane, opvat
ting uitspreekt, da,t Duitschl'and, voornamelijk door
de schuld van zijne diplomaten, in elke inter-
nationale verwikkeling bij voorbaat bestemd is
om de toegevende partij; te zijn. Het zou heter
zijin, indien de verantwoordelijke mannen in
Duitschl'and de openbare meening bijtijds in be
hoorlijken omvang aangaande het beloop van de
Duitsch-Fransche: onderhandelingen op de hoogte
gesteld hadden. Blijkbaar zijn deze onderhandelin
gen thans op het doende punt gekomen. Men zal
moeten afwachten, ,of mén erin slagen zal, ver-
dere samensprekingen te beginnen.
Voor overijling bestaat ér echter voor Duitsch-
land geen reden. Duitschland Ea.n kalm afwachten.
Zijne belangen dwingen bet niet om haa-s't te
makten.
De, politiek,toestand is niet van dien aard,
dat Duitschlland gedwongen zou zijin, om van
daag of morgen een definitieve beslissing' over
zijne houding in de Marokkaansche kwestie' te
treffen. Wij kunnen, zegt de „Kölhische" ten
slotte, de gebeurtendssien op ons laten aankomen
en misschien is het Wel een voordeel', dat de
opschorting de mogelijkheid biedt, dat de open
bare meening in Duitschl'and tot klaarheid ko'mt.
ENGELAND.
De nieuwe spoorwegcommissie heeft gister een
vertrouwelijke eerste zitting gehouden, om te ko
men tot een regeling der werkzaamheden. De
geregelde openbare zittingen zullen Maandag be
ginnen. De commissie zal vijf dagen van elke week
kijkgaten, die hij van buiten kan openen. In een
dezer rijtuigen werd Marchand naar Mazas vervoerd.
De reiziger, die den spoorweg neemt van Parijs
naar Vincennes en uit het stationsgebouw komende
de avenue Daumesnil inslaat, ziet ter rechterzijde
de in bloksteen opgetrokken hooge muren der
reusachtige gevangenis, 't Is naargeestig't is
hecht maar 't is grootsch ook. De eigenlijke ge
vangenis staat in een besloten ruimte, gevormd
door twee evenwijdig loopende ringmuren, tus
schen welke de weg is, waar dagen nacht schild
wachten de ronde doen.
Door het ijzeren hek op den boulevard Mazas
reed het rijtuig binnen. Het keerde om op een
ruime binnenplaats, welker muren met prachtig
klimop begroeid zijn, en hield stil voor het hoofd
gebouw, waarin zich het bureel van den direc
teur, de griffier en de wachtzaal bevinden.
De deur van Marehand's kooi werd geopend
hij steeg uit het rijtuig en werd in de wachtzaal
gebracht. Dit langwerpig vertrek is aan weers
zijden langs den wand bezet met kleine cellen
van eigenaardige inrichtingvan boven zijn deze
met een ijzeren traliewerk bedekt.
Men liet Marchand eenigen tijd in een dezer
hokken doorbrengen, vervolgens kwam men hem
afhalen om hem naar de griffie te geleiden, waar
hij met de vereischte rol gebracht werd. Na het
beantwoorden van een reeks vragen liet men hem
het voorportaal passeeren, en nu eerst trad hij
door het centrale poortje de eigenlijke gevangenis
binnen. Dit poortje is de toegang tot een cirkel
zitting houden. De spoorwegbeambten zullen het
eerst gehoord worden.
De bestuurders van de vier bonden van spoor
wegpersoneel hebben gistermiddag een besluit
genomen, waarbij zij protesteeren tegen de samen
stelling van de commissie. Het protest geldt
hoofdzakelijk de benoeming van Beale, den pro
cureur van den Midlandspoorweg, wiens benoe
ming een ongunstige invloed op de onpartijdigheid
dier commissie zou hebben. De besturen looche
nen, dat zij de samenstelling van die commissie
hebben goedgekeurd. Niettemin verklaren zij, dat
ze het vredesverdrag van Zaterdag getrouw zullen
naleven de besturen zijn van oordeel, dat de re
geering er alleen afgevaardigden van die spoor
wegmaatschappijen in moest benoemen, die de
bonden van spoorwegpersoneel erkend hebben.
De toestand te Liverpool, die al bedenkelijk
was, is gistermiddag nog verergerd, doordat het
bestuur van de trams blijft weigeren de stakers
weer aan te nemen. De stakingscommissie te
Liverpool vaardigde daarom een manifest uit,
waarin zij verklaarde tot voortzetting der staking
gedwongen te zijn. De stakingseommissie dreigt
ook, dat zij den bond van transportarbeiders en
het verbonden spoorwegpersoneel zal overhalen
de algemeene staking te proelameeren. Men ge
looft hier niet dat het verbonden spoorwegperso
neel er toe zal overgaan, wat de transportarbei
dersbond ook moge besluiten.
De commissie van reeders te Liverpool heeft
een verklaring openbaar gemaakt, dat zij weigert
voort te gaan, tenzij de bootwerkers het werk
hervatten op de overeengekomen voorwaarden.
FRANKRIJK.
Naar aanleiding der loopende geruchten, dat de
Fransche groote manoeuvres afgelast zouden
worden, verklaart het ministerie van Oorlog, dat
inderdaad de mogelijkheid daarvan is overwogen,
doch dat alleen het mond- en klauwzeer de aan
leiding tot het nemen van dezen maatregel is,
indien hij althans genomen wordt. Tot gisteren
toe was echter nog niets dienaangaande beslist
evenwel er is een commissie gezonden om den
gezondheidstoestand in het dep. Aisne voor de
manoeuvres aangewezen, te onderzoeken De con
clusie waartoe deze commissie zal komen, kan
eerst binnen eenige dagen bekend worden.
PORTUGAL.
Heden zal de verkiezing plaats hebben van den
President der Portugeesche Republiek en Vrijdag
waarschijnlijk de verkiezing van 80 Senaatsleden,
die uit den boezem der Wetgevende Vergadering
gekozen moeten worden.
Voor het Presidentschap zal de strijd, naar
thans weder gemeld wordt, zich denkelijk beper
ken tusschen dr. Bernardino Machado, den Minis
ter van Buitenlandsche Zaken, oud-hoogleeraar
in de letteren aan de universiteit van Coimbre,
en den advocaat Manuel d'Arriago. Indien Machado
gekozen wordt, zou het minister-presidentschap
aan Alfonso Costa worden opgedragen.
vormig plein en het punt waar Marchand de ge-
heele compositie met een blik kon omvatten; hij
bleef vol bewondering stilstaan. Mazas is een
gevangenis, die zich als een type van gestrengheid
hardvochtigheid en onverbiddelijkheid verheft en
uitstrekt. Men voelt er loodzwaar de machtige
hand der justitie drukken en trouwens vertoont
de platte grond een zesvingerige handbeter
gelijkt deze echter op een geopenden waaier. De
knop van dien waaier wordt voorgesteld door een
kringvormige zaal, te midden waarvan zich een
glazen rotonde verheft; de takken worden gevormd
door zes uitgestrekte gaanderijen, welke naar de
kringvormige zaal uitloopen. Deze gaanderijen
hebben met die van gelijkvloers erbij begrepen,
drie verdiepingen. Zij bevatten twaalf honderd
cellen en kunnen voor elf honderd en vijftig ge
vangenen tot afsluiting dienen.-
De cellen worden atgesloten door soliede eiken
deuren, van boven voorzien van een luikje waarin
een kijkgat is, dat den opzienersgelegenheid geeft
de gevangenen gade te slaan. Ier hoogte van
het luikje is van binnen een uitspringend plankje,
waarop als de spijzen worden uitgereikt, een etens
bak geplaats wordt. Op den buitenkant van elke
deur° staat een volgnummer, in 't zwart geschil
derd. De cellen zijn lichtgeel geverfd en ontvan
gen licht door een hoog tegenover de deur ge
plaatst vast venster. Deze vensters hebben boven
in een beweegbaar luchtraampje dat de gevangene
zelf met behulp van een ijzeren roede openen en
sluiten kan. {Wordt vervolgd,)
