Stads- en Gewestelijk Nieuws.
In onze Vroedschap.
V
sticht V om-burg ondef Vught de hear mr. C. J.
A. Heydenrijck overlieden, een' der veteranen van
de katholieke partij.
De, heer Heydenrijck wtelrd in 1832 te Amster
dam geboren, promoveerde aan da Universiteit
te Leiden tot doctor in de heide rechten, had
vain 1862 lot 1883 zitting in de Tweede Kamer,
werd in 1883 tot lid van den Raad van State
benoemd en was1 van 1897 tot 1898 lid van tien
Raad van Voogdij1 over* H. M. de Koningin.
Voor de katholieke zaak stoind de heer Hey-
deinrijck steeds onvermoeid in de bres, ep. met
name voor het katholiek onderwijs zijn zijn ver
diensten zeer groot.
Internationaal Instituut voor do Statistiek.
Die regeering was gisteravond de gastvrouw
tegenover de afgevaardigd ten ein leden van het
13de congres van het Internationaal institunt voor,
statistiek. De reg©eriin1g' was vertegenwoordigd
door heit eene-comité van ontvangst: de ministers
va;n binneto'Handsclhie zaken, van buitenlandse,he
zaken, va,n financiën, van waterstaat en van land
bauw, en verder door den commissaris der Ko-
jniugin in Zuid-Holland.
De ontvangst vond plaats in de Ridderzaal
op het binnenhof te 's-Gravenhag'e.
Dei statistici van Europa en overzeieschie 'landen
werden in deze hisitarisiohe ruimte in kennis ge
bracht met de autoriteiten van Hand, stad, pro.
vincie. Hof en Hegieir.
Onder de genoodigden wanen vele Iteden van de
Statein-Geineraal, den raad van state, den Hoogen
Raad, de rekenkamer, de Heden van Gedep. Sta
ten, o. a. de heereïi' IJzermans 'en Vegtel, de
burgemeester en de Wethouders der residentie,
de burgemeester van Amsterdam, verschillende
.generaals en hoofdofficieren van het garnizoen
's-Graveinhajgie, gezanitien en andere leden der di
plomatie, verscheide met hunne dames.
Na do gebruikelijke voorstelling aan de minis
ter-gas tbeeren, zag men den congressisten weldra
in gesprekken geiwikkield met de aanwezigen.
Een strijdorkest teisterde de .ontvangst op.
Paleis van Justitie te 's-Bosch.
De gemeenteraad van 's-Hertogenbosch nam
Dinsdagavond tot voorstel aan van B. en W. om
de regeering in overweging te geven geen ander
terrein te bestemmen voor het nieuw te bouwen
paleis van justitie dan dat, waarop thans de
bijzondere strafgevangenis staat.
Het ongeluk op de »Hertog Hendrik."
De minister van marine heeft telegrafische
mededeeling ontvangen van den commandant der
zeemacht in Oost-Indië, meldende dat de toestand
der gewonden aan boord van Hr. Ms. pantserschip
ïHertog Hendrik" bevredigend is.
ïDe Roode Dinsdag.''
Dinsdag heeft een deputatie uit het Partijbe
stuur der S. D. A. P. een onderhoud met den
Haagschen burgemeester gehad, naar aanleiding
van het verzoek om op Dinsdag 19 September een
kiesrecht-optocht toe te staan.
Maandag is aan den Minister van Binnenland-
sche Zaken het verzoek toegezonden, om op 19
September, des namiddags ongeveer halfdrie, aan
het Partijbestuur der S. D. A. P. gelegenheid te
geven hem het kiesrecht-petitionnement aan te
bieden.
De extra trein uit Amsterdam zal vertrekken
op den »Rooden Dinsdag" des morgens om onge
veer halfnegen. En zoo noodig een tweede trein
om ongeveer 10 uur. De eerste trein vertrekt
weer van Den Haag des avonds om halfzeven en
om ongeveer 8 uur de tweede trein. (Stand.)
Provinciale Statenverkiezingen.
ROTTERDAM. De uitslag van de stemming
voor de verkiezing van een lid voor district I, is
dat herstemming moet plaats hebben tusschen mr.
A. de Jong (a.-r.), die 2589 verwierf, en H.
Spiekman (s.-d.), die 2163 verkreeg. Op den heer
J. J. Pelt (lib.) werden 1112 stemmen uiigebracht.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen; van 7 Sept. 1911, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 768.2 te Munchen.
Laagste barometerstand 751.4 te Bodo.
Verwachting tot den volgenden dagveran-
delijke wind, nevelig tot licht bewolkt, droog weer,
koelen nacht, overdag warm.
Brievenbussen.
Die waarnemend directeur van hlet postkantoor
te Schiedam brengt ter allglemieene kennis, dat
lieden de brievenbussen op het Hoofd tegen de
Politiepost eln die in die Hagiaistraat1 verplaatst
zuilen worden r,esp. naar de Brouwerstraat en
dei Beierlandischte' straat hoek Groenelaan, tevens
ent deze wieek bij de Ambachtsschool ein aan de
Lange NieuWstoaat bij de brugwachterSwoning
nieuwe brievenbussen in gteforuik worden, ge
steld. 11
Serenade.
De nauwe toegang tot de Westmolenstraat, aan
de zijde van de Lange Haven, was gister-avond
9 ure versperd door een aantal muzikanten, door
Jichtdragers begeleid. Hét harmoDie-orkest nSt.
Ambrosius," onderafd. van den Ned. R. K. Volks
bond afd. Schiedam, bracht eene serenade aan
het echtpaar R. Steens en P. Steens Marijnen,
dat zijn 40-jarig huwelijksfeest vierde. De aan
leiding daartoe was dat de zoon, P. Steens, van
het jubileerend echtpaar, als werkend lid van het
harmonie-orkest deel uitmaakt.
Dat dit verrassend huldebetoon in het late
avonduur, ook bij den omweg dien het orkest
door de stad maakte, veel belangstelling wekte,
is wel te denken.
De heer T. P. Kr'ij!get, ontvanger de ff
directe belastingen, alhier, hleieft, wegens het he
reiken van den leeftijdgrens, met ingang van 1
Januari 1912 eletrvoil' onitsfejg verzocht.
In de politiewacht aan de Hoofd
straat zijn gister-middag op verschillende tijdstip
pen verbonden de 10 jarige L. Mastenbroek, wo
nende Maashofje, die door een anderen jongen
een gat in het hoofd was gestooten, en de 12-
jarige H. van Vonderen, wonende Dwarsstraat,
die bij het weg werpen van een stuk glas eene
bloedende wonde aan de rechterhand had beko
men.
G i s t e r-m i d d a g 33/4 u u r vielen twee
jongens, J. Noordijk en A. Vroombout, beide wo
nende Hoofdstraat, al spelende in de Buitenhaven-
De jongens werden door een schipper en ande
ren weder op het droge gebracht.
Van-morgen is de 10-jarige T. H.
Kruining, wonende Gerrit Verboonstraat, aan de
Schie te water geraakt.
De jongen werd door den tweeden sluiswachter
en een spoelinghaler behouden op den kant ge
bracht.
UIT OVERSCHIE.
Electrisch licht.
Door B. en W. van Overschie was eenigen tijd
geleden de vraag tot het bestuur van Rotterdam
gericht of het bereid zou zijn aan die gemeente
electriciteit te leveren en zoo ja, op welke voor
waarden. Door de aanneming, ten vorigen jare,
van het voorstel betreffende levering van electri-
schen stroom aan Hillegersberg hebben B. en W.
van Rotterdam aangenomen, dat in stroomlevering
buiten de gemeentegrens ook door den raad een
belang voor Rotterdam wordt gezien. Het kwam
er thans derhalve slechts op aan omtrent de te
stellen voorwaarden overeenstemming te verkrij
gen, waarvan het gevolg is een ontwerpovereen
komst die B. en W. thans den raad ter goed
keuring aanbieden.
Uit dit ontwerp blijkt, dat het in hoofdlijnen
gelijk is aan de bovengenoemde overeenkomst met
Hillegersberg. Met het oog op de te maken
kosten van den kabelaanleg tot aan de grens is
voor den duur van het contract, zijnde ten min
ste 15 jaren, een minimum-ontvangst van 11500
'sjaars gegarandeerd. De verrekening van den
geleverden stroom, die door aan Overschie te
verhuren meters wordt opgenomen, geschiedt
uiteraard tusschen die gemeente en het electrici-
teitsbedrijf. Overschie treedt dus zelve in contact
met hare afnemers. Bedongen wordt intusschen
weder, dat zij daarbij niet gaat onder het te
Rotterdam geldende tarief en dat eventueel met
grootverbruikers te sluiten bijzondere overeenkom
sten de goedkeuring van het College behoeven.
Wat den aan Overschie te berekenen prijs be
treft, zeggen B. en W. in hun te begeleidend
schrijven, zoo valt in het oog te houden, dat de
zaak zich hier anders voordoet dan met Hillegers
berg. In laatgenoemde gemeente toch heeft men
voornamelijk te doen met grootverbruikers van
krachtstroom en is derhalve eene regeling doel
matig geoordeeld, waarbij Rotterdam bij iederen
verbruiker aldaar het stroomverbruik van den
meter doet aflezen en de gemeente Hillegersberg
liet door iederen verbruiker verschuldigde aan
Rotterdam betaalt. Het verschuldigde wordt be
rekend naar het Rotterdamsche tarief, waarop
aan Hillegersberg eene korting van 15 pet. wordt
toegestaan. Overschie behoeft daarentegen de
electriciteit voor kleine verbruikers, die den stroom
voornamelijk voor verlichting bezigen zoo zal die
gemeente zelve afneemster zijn ten behoeve van
de straatverlichting. In die omstandigheden acht
de Directeur het wenschelijk, dat de normale
regeling wordt gevolgd, die ook bij waterlevering
toepassing vindt, en dus de stroom en bloc wordt
gemeten aan de grens en daarnaar de betaling
wordt berekend.
Deze is gesteld op een prijs van 12 cent voor
avond- en 5 cent voor dag- en nachtstroom.
Wanneer de prijsregeling in de bijzondere over
eenkomsten, die Rotterdam met hare grootver
bruikers sluit, gunstiger wordt, zal de aan
Overschie berekende prijs daarmede om de drie
jaren in overeenstemming worden gebracht.
In de plaats van den heer Jacs. Post, die
bij de laatste verkiezing niet herkozen werd als
lid van den gemeenteraad, is tot wethouder be
noemd de heer A. van Vliet Pz.
UIT ROTTERDAM.
De heer J. van Vessem (chr.-hist.) heeft voor
de benoeming tot wethoifder bedankt.
AGENDA VAN VERGADERINGEN ENZ.
Schiedam.
Woensdags 24 u. Stedelijk Museum. Doeleplein.
Installatie Raadsleden Benoeming
Wethouders Burgerlijk Armbestuur
Gehuwde onderwijzeressen Ambtenaren
gemeentewerken.
De traditioneele Raadszitting op den eersten
Dinsdag van September heeft over 't geheel het
eigenaardig verloop gehad dat de wet haar oplegt.
Toch was er wel iets bijzonders aan deze zitting
waar zij aanvankelijk een goeddeels leege zaal te
zien gaf, die weldra werd aangevuld door het
zevental gekozen of herkozen Raadsleden, dat,
door den waarn. secretaris, den heer Van Luik,
begeleid, zich plaatste voor den stoel van den
voorzitter om de vereischte eeden, den zuiverings-
eed en den grondwetseed, af te leggen. In het kort
gelukwenschend woord dat de voorzitter tot de
nieuwgekozenen- richtte, legde hij terecht den
nadruk op het vele dat van de werkzaamheid der
Raadsleden niet alleen in den Raad, maar ook in
de commissies gevorderd wordt. Velen die, voor
het Raadslidmaatschap aangezocht, meenen dit zoo
nog wel eens er bij te kunnen waarnemen, mogen
dit wel bedenken. Nadat de voorzitter nog een
kort waardeereud woord aan den heer Kranen,
die 18 jaar Raadslid was, had gewijd, namen de
leden hunne zetels in, de beide jongste gekozenen
aan een apart tafeltje binnen den hoef van de
groote tafel, tegenover den officieelen verslaggever
want ons benauwd raadzaaltje blijkt de 23 nau
welijks te kunnen bergen. Er moest nu geloot
worden wie van de vier in District II gekozenen
't kortst, tot 1915, zal zitting hebben; het lot viel
op Jonas, den heer Van Westendorp, die dus 't
eerst zal hebben af te treden.
Toen de lange reeks van ingezonden stukken
doorworsteld was, was eerst de gewichtige
wethouderskeuze aan de orde. De drie wethou
ders, die zich aan het ostracisme van den Raad
moesten onderwerpen, zaten blijkbaar niets op
bun gemak achter aan de tafel, waar zij voor-
loopig plaats hadden genomen en wierpen ver
moedelijk begeerige blikken naar de open plaatsen
naast den voorzitter. Maar de Raad was hen ge
nadig: met resp. 12, 13 en 15 stemmen werden
de heeren Lagerwey, Goslinga en Van Westen
dorp waardig gekeurd weder hunne oude plaatsen
in te nemen. De heeren De Graaff, De Jong.
Klein en Wittkampf kregen elk nog een of twee
stemmen, een profetie der toekomst? Het ge
lukwenschend woord van den voorzitter, toen bij
zijn trouwe medewerkers weer terug zag, was
zeker uit het volle hart gesproken. Wij gelooven
hem op zijn woord, als hij zegt dat het College
hard werkt en wij hopen dan ook van dat hard
werken de rijpe vruchten weldra te zien, niet
alleen in een richtige afdoening der loopende
zaken, maar ook in een krachtig initiatief om
groote zaken te ondernemen, verschillende kwes-
tiën op te lossen, die in Schiedam maar immer
onoplosbaar schijnen te zijn. Dan zal ook zeker
het woord van den heer Van Westendorp be
waarheid worden, die, aansterkend wat de heer
Lagerwey van het goede voorbeeld van den voor
zitter zeide, den wensch uitsprak dat wij eens
den burgemeester, wanneer hij zijn taak zal be
ëindigen, dankbaar zullen zijn voor hetgeen hij
voor Schiedam zal hebben verricht.
Moge dan dit viertal eens voor Schiedam blijken
te zijn geweest, wat het bekende drietal voor de
oude stad aan de Waal was Onze prachtige ter
reinen aan de Maas schreeuwen om mannen
van energie die ze door havenaanleg en spoorweg
verbinding weten productief te maken; worden ze
in dit viertal gevonden, dan zullen later hunne
portretten wellicht niet prijken in een der lokalen
van Schiedams Raadhuis, maar hunne gedachtenis
zal voortleven onder allen wien het waarachtig
belang van onze goede stad nauw ter harte gaat.
De benoeming van leden in de vaste Raadscom-
missiën bracht weinig verandering in die colleges
de heer Houtman nam in de commissie voor
Gasfabriek en Drinkwaterleiding de plaats van den
heei Kranen in, en de heer Smit, die niet meer
voor Gemeentewerken wenschte herkozen te wor
den, werd in die commissie door den heer Schreu-
der vervangen. De heer De Graaff kreeg bereids
twee commissieri: die van de. Plaatselijke
Strafverordeningen en de Financieele Commissie,
daai bij resp. den heer Kranen en den heer mr.
Jansen vervangend, in wiens plaats de heer De
Jong tot voorzitter van laatstbedoelde commissie
werd gekozen.
Na het trekken van de afdeelingen voor het
onderzoek der gemeente-begrooting en de benoe
ming van .een lid in de commissie van het Al
gemeen Handels-entrepot, waarbij de heer Hout
man in de plaats van den heer Kranen werd
gekozen, kwam aan de orde de benoeming van
leden in de commissie voor het Burgerlijk Arm
bestuur. Onze lezers zullen zich herinneren wat
tot die benoeming aanleiding gaf. De tegenwoor
dige leden van het Burgerlijk Armbestuur namen
collectief ontslag, omdat de wethouder, de beer
Lagerwey, krachtens 's Raads besluit tot verte
genwoordiger van het gemeentebestuur bij die
commissie werd aangewezen en dus als dwarskij
ker aan de commissie werd toegevoegd. Door
B. en W. werden ter vervulling der vacatures
dubbeltallen voorgedragen, die waarlijk niet uit
sluitend onder de arristocatie waren gezocht
menschen die meerendeels ook den strijd des levens
wel hebben gekend en dus mogen geacht worden
met de nooden en behoeften der armen wel ver
trouwd te zijn. Toch was deze aanbeveling niet
naar het genoegen van vroede De Bruin, die weer
kwam met de stereotiepe klacht, dat zijne partij
bij deze voordracht weer was uitgesloten en daar
aan en passant de klacht verbond dat hij ook nu
weer bij deze benoeming der vaste Raadscommis-
siën geheel was gepasseerd. Tot ons genoegen
is 's Raads voorzitter op die klacht slechts even
ingegaan: eene partij, die den arm van den
werkwillige verlamt, die den werkman onthoudt
wat hem 't eerst toekomtde vrijheid om op
een eerlijke wijze zijn brood te verdienen, behoort
niet in eene commissie van armenzorg vertegen
woordigd te zijn. Dat hebben, mèt het College,
's Raads vroeden terecht ingezien.
Toen nog een enkele benoeming, voor het Mu
seum, was gedaan en metx de.j Gemeenterekening
die van de Huishoud- en Industrieschool was
goedgekeurd, kwam het veelbesproken voorstel
om mevr. BoerSonneveld, wegens haar huwe
lijk, als onderwijzeres aan school E ontslag te
geven, aan de orde. Men zal zich herinneren
wat tot dit ontslag geven aanleiding gaf. De Raad
drukte in een zijner zittingen in 1909 door het
aannemen van een motie van mr. Jansen de wen-
schelijkheid uit, dat ingeval van huwelijk de betrok
ken onderwijzeres voor ontslag zou worden voor
gedragen. B. en W., zich daartoe verbindend,
deden nu hun belofte gestand door mevr. Boer
voor ontslag voor te dragen.
Tegen dit alleszins logisch voorstel kon zeker,
waar de principieele strijd in uitvoerig debat
reeds vroeger was uitgestreden, weinig verzet
worden verwachttoch hebben vroeden De Bruin
en Koopmans, daarbij gesteund door den heer
Ris en den wethouder Van Westendorp, die ook
in deze van het College afweek, getracht het
principieel debat te heropenen, gelukkig met
weinig succes, daar de wethouder van onderwijs,
de heer Goslinga, en de heer Wittkampf hun door
hunne bondige opmerkingen den pas afsneden.
Terecht zei laatstgenoemde dat 't hier een prin-
cipe geldt waarover niet te redeneeren is, waar
omtrent geen bekeeringen onder de leden der
rechterzijde zijn te maken. Naïf was de opmer
king van den heer Ris omtrent het tijdstip waarop
men de gehuwde vrouw niet meer in de school
wenschthij weet toch maar al te goed, dat dit
volstrekt niet de eenige reden is waarom men de
gehuwde onderwijzeres uit de school verwijdert.
De gehuwde vrouw behoort evenmin in de
school als in de fabriek en zij die uit schandelijk
geldbejag hun duren plicht niet willen vervullen,
het doel van het huwelijk voorbijzien, behooren
zeker niet in dat in lage streven gesteund te wor
den de afschuwelijke praktijken van den tegeii-
woordigen tijd behooren zeker niet aangemoedigd
te worden door een Raad die zich in groote meer
derheid christelijk noemt. Dat hebben ver weg
de meeste van s Raads vroeden begrepen en daar
om stemden zij voor het eervol ontslag geven
aan adressante, die 't zelf niet had willen vragen.
Nadat deze kwestie aldus was beslistvroede
De Bruin nam 't eerst de wijk toen hij ook hier
weer zijn verzet zag ïkelderen" had de Raad
nog alleen af te doen het voorstel tot vaststelling
eener nieuwe verordening tot regeling van de indee
ling en bezoldiging van de ambtenaren bij gemeen
tewerken, die hoofdzakelijk aanleiding gaf tot op
merkingen van den heer Evers, door den wethou
der van gemeentewerken, den heer Van Westen
dorp, beantwoord. Verschillendeambtenaren worden
daarbij anders ingedeeld en bezoldigd. De voornaam
ste wijziging is zeker wel dat de heer Bubberman,
inspecteur wordt van het bouw- en woningtoe
zicht en als onder-directeur van gemeentewerken
door den heer Wichern wordt vervangen, terwijl
de heer Dominicus, met den titel van hoofdop
zichter, in zijn zorg voor de plantsoenen een zelf
standige positie krijgt, op een jaarwedde van
f 1600, die hem zeker geen reden geeft tot klagen.
Nog een enkele machtiging werd aan B. en W.
verleend en de Raad had zijn omvangrijke taak
in de traditioneele zitting volbracht, 't Was in
middels kwart over vijf geworden 1
In het gewone Raadsverslag is abusief gezegd,
dat de wet op het Lager Onderwijs de gevolgen
van ontslag van onderwijzers regeltdit moest
zijn gevallen.
GEMEENTEBEGROOTING 1912.
I.
Ontvangsten.
Wij laten hieronder volgen een uittreksel uit
de Begrooting voor 1912.
Hoofdstuk I. (Ontvangsten wegens vroe
gere diensten) geraamd bedrag fl5.168.70i v.j.
f21,498.01, uitkomst 1910 f3.792.76;
Hoofdstuk II. (Inkomsten uit bezittingen)
geraamd bedrag f 8411.34^, v.j. f 7965.57i, uit
komst 1910 f7983.12.
Huur van huizen en andere gebouwen is ge
raamd op f2361.-, v.j. f2248.-, uitkomst 1910
f 2278.-.
Huur of pacht van landerijen geraamd bedrag
f1063.50, v.j. f 1105.50, uitkomst 1910 f1066.50.
Pacht van de jacht en visscherij fill,—, v.j.
f 14.50, uitkomst 1910 f 14.50.
Cijnzen en erfpachten f2246.47., v.j. f2249.47,
uitkomst 1910 f2127.62.
Recognitiën ter zake van vergunningen f 107.37L
v.j. f76.10i.
Verkoop van oude materialen en andere roe
rende goederen f850.—, v.j., f600.—, uitkomst
1910 f864.50.
Hoofdstuk III, Afd. I. (Inkomsten we
gens diensten door de gemeente bewezen) geraamd
f 108.352. v.j, f110962.uitkomsten 1910
f 106429.41 i.
