BsitenUadseh Nieuws.
Verspreide berichten.
Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
De Marokkaansche kwestie.
Een Havasnota meldt het volgende
Het Duitsche tegenvoorstel, met betrekking tot
Marokko is Zaterdagavond te Parijs aangekomen,
t Werpt enkele kwesties op, die een ernstig en
nauwgezet onderzoek zullen vorderen.
De ministersDeselves en Caillaux zullen deze stuk
ken aan Marokkaansche specialiteiten overleggen,
in t bijzonder aan den heer Regnault, minister
resident van Frankrijk te Tanger. Morgen (Dins
dag) zal de heer De Selves zijne opmerkingen
terzake van de Duitsche tegenvoorstellen aan den
ministerraad overleggen.
De «Matin" zegt, dat het antwoord door Frank
rijk aan Duitschland te geven zal doen zien, dat
't onmogelijk is aan Duitschland bijzondere voor
rechten toe te staan, 't Is te voorzien, dat het
verschil van inzicht op dit punt niet lang zal
bestaan.
De «Echo de Paris" spreekt in gelijken geest,
gelooft dat eene overeenkomst zal getroffen worden
en dat Duitschland geen tegenwerping meer zal
hebben te maken aan hetgeen wordt voorgesteld,
't Meent, dat zekere opmerkingen door Kiderlen
Wachter gemaakt finaal zullen opgelost worden
«in een zin overeenstemmende met onze wenscben."
Minder optimistisch luiden de berichten van
andere Fransche bladen
Het «Journal" zegt, dat de regeering om te
voorzien in het gebrek door het vertrek der
lichting ontstaan, de reservisten zal oproepen,
opdat het behoud van het effectif aan de oostgrens
verzekerd zij.
De »Soleil« meldt daarenboven, dat de lichting,
die den 26n. vertrekken zou, niet zal worden
heengezonden voor den 30sten, den dag waarop
het laatste Duitsche contingent zal worden vrij
gelaten.
De officieus© „Kölnisich© Zei lung" hjeeft weer
een opmerkelijk tam artiktel: „Waarom oorlog?
Zelfs als de onderhapdelinigen afgebroken wer
den, herbaialt het blad, in overeenstemming met
u vroeger gesiedmde mieeningten, heeft Duitschland
geen aanleiding' begien Frankrijk in het veld te
trekken. Duitschland zal zich dan bij! de Alge-
sirasacte moeten bepalen en bij iedere afzon
derlijke gelegenheid zij;n economische belangen
dringend verdedigen. Dieze afloop der onderhan
delingen, ware echter voor den vrede een onop
houdelijke bedreiging en niemand zal kunnen
Waarborgen, dat ten slotte toch nog gteen oorlog
zou uitbreken.
Pessimistisch blijft de doorgaans g'oed ingelichte
„Wiener Allgemeine Zeitung". Het blad zegt, dat
het principieel© verschil tusischen Frankrijk en
Duitschland, even zoo groot is als in het begin.
Frankrijk is n.l. van meaning, dat zelfs het ge
ven van garantie op economisch gebied, aan
Duitschland toch nieten' in bepaalde gevallen tot
politieke inmenging aanleiding zou kunnen geven,
en dat blijft de groot© moeilijkheid.
Naai aanleiding van de slechte stemming1 op
do Berlijnsche hours, zegt de „Lakal-Anzeiger"
Men zou het niet mogelijk achten, dat ernstige
en verstandige mannen zich in zoo geringe urate,
als men het heden weder op de beurs kon waar
nemen, door fhfun eigen verstand laten leiden,
maai- zonder critiek het spoor volgen van het
opgewonden en slecht ingelichte binnenland. Dat
in steden als Stettin en Koningsbergen, waar
de bevolking toch op eenige verstandelijke ont
wikkeling aanspraak maakt, op de gemeentelijke
spaarbanken is stormgieloopen, hebben wij met
schrik vernomen. Het kan daarna geen verw'o n-
aering baren, dat kleine steden, zooals Rindow
eji Friedrichshagen onder den rook van Berlijn
dit voorbeeld volgen; maar dat in het anders
zoo verlichte Berlijn de grootsit'e beurs van Duit'sch
land er na aan toe is haar bezinning te ver
liezen, is toch te erg. Van een paniek op de
Londenlsch© en Parijsche beurzen is toch nog
niets bekend, ofschoon een werkelijk oorlogsge
vaar toch ook de handelskringen daar zon tref.
fen. Nadrukkelijke verzekeringen, dat er geen
sprake is van verstoring van den vrede, hebben
geen uitwerking; maar als onzinnige geruchten
van bet tegendeel Worden verspreid, warden van
nature angstige menschen genoopt, tot verkoo-
peh op de beurs1.
Zou aan deizeu onwiaardigen toestand werke
lijk geen einde ge-maakt kunnen worden? De twee
regeeringtein onderhandelen thans over het be
grenzen en hjet regelen van de invloedsferen in
Afrika, Welke onderhandelingen moeten leiden lot
rust en overeenstemming voor altoos. Ieder man
van zaken moest begrijpen, dat deze onde.rhcun.de-
lingen niet in enkel© dagen of weken ten eind©
gebracht kunnen worden. Over dit doel is reeds
overeenstemming giekregen. Het gaat nu nog
slechte over de middelen, die het zullen waar
borgen. Duitschland wil in Marokko afstand doen
van zijn politieke rechten, doch zich economisch
riet in een hoek laten duwen, dus moet een
grens getrokken Worden tusschen de politieke
eu economisch© sferen. Er moeten waarborgen
gegeven worden, dat Frankrijk voortaan ge-en poli-
lifckc kwesties meer te berde zou terug kunnen
brengen, onder voorwendsel dat zijtie economische
belangen erbij; gtem-oedd zijn. Eveneens moeten
voortaan Duitschland's economische belangen niet
verijdeld kunnen worden. Aan de taak om bier
dein juisten weg t© vinden, om noch te veel te
geven, noch te weinig te nemen, werkt de diplo
^patie van d© twee landen ruwt den groots ten
ijver en het ia duidelijk, da,t dit werk zooveel te
beliei zal gaan, naarmate d-e diplomaten van bui
tenaf minder gestoord worden. Het Duitscho- volk
heeft, enkele kringen zonder invloed daargelaten,
een waardige houding aangenomen. Alleen de
zakenwereld schijnt niet langer kalm te kunnen
blijven, juist die wereld, die begrijpen' moest,
wat het wil zeggCn 'eten- goede handelszaak tot
stand te brengen, en bij1 de Marokkaansche zaak
gaat het nergens anders om.
De beurs moest ook in hjeit b-elang van haar
ergen naam rekening houden met den werkel ijken
toestand en de waarstohijlnlijk egoïstische praatj
en onrustbarende geruchten tegenwerken,
plaats van zich door deze geruchten van de wijs
tei laten brengen. De zakenwereld moet niet zoc-
zeei een beroep doen op de regeering om van
haar een kalmelerend woo-rd te verkrijgen. Eerst
enkel© dagen giel-eden werd officieus medegedeeld,
dat d© onderhandeliing-en thans een vlotter ver
loop zoudqn nem-en, dan vóór dje pauze. Binnen
vierentwintig uur was de uitwerking van deze
v oorden reeds vervlogen.
Toch zal de regceri-ng misschien nog eens trach
ten het onheil af te wenden, daar ook zij het
grootste belang erbij, heeft finamcieele catastro
phe© te voorkomen. Hierbij moét zij echter na
tuurlijk zeer voorzichtig zijn ©n moet zij overwe
gingen van anderen aard, waarover nieit verder
gesproken behoeft te wordc-n, niet uit liet' oog
vei 1 iazenOf hiermede echter een succes! van
langer duur verkregen zaj worden, is na dei jong,
s'ke gebeurt|emis!s-en! twijfelachtig. Met veel meer
recht dan de beurs, di© o-p de regeering een
j-rroep doet, kon de negeeriinlg op' de beurs een,
beroep doen, dat die-ze eindelijk haar verstand
mocht gebruiken.
Te. Friedrichshagen, ©ein voorstad van Berlijn,
heeft een 1-eeraar, die ©indertvijis in de geschiedenis
gaf, den Fransch-Duitschein oorlo-g van 1870 bo
nken. Daarbij kwam de spanning, die tegen
woordig tusstehiem Frankrijk en Duitschland
boerseht aangaand© Marokko-, ter sprake. Deze
opmerkingen zijn door d© kinderen niet gloed
begrepen en verkeerd overgebracht, waardoor
avontuurlijke geru-ohten ov-er eten oorlog in omloop
kwamen. Tengevolge daarvan had er heden een
stormloop op de spaarbank plaats. Dergelijke fei
ten worden gem-eld uit Keulen, Aken en Essen.
De stormloop op de gemeentelijke spaarbank te
Kcr.jngsbergen heeft nog niet opgehouden.
Bet allermalste bij di-e voor niets gemotiveerde
paniek, gedraagt zidh do „National Zeitungdie
onder bet hoofd „Het kapitaal mobiliseert zich",
d-cJ angstige klein-kapitalisten -en middenstand nog
cents de schrik op hjet lijf jaagt. D-e redeneering
v-ain heil. blad is, dat het beter is, geld van de
banken terug te 'hjalen vóór eein mobilisatie van
het leger, dam omgekeerd. 1
nu ook van officieel© zijde gepo-ogd, de gemoe
deren te 'kalmieiereto. In de ambtelijke bladen van
eenige beteekenis w-ordt gezegd, dat de ooriogs-
vr-eies geheel ongegrond is, en dat. d e alarm be
richten geen geloof ve-rdienen. De gemeentebe
sturen werdein aangiemaantL door openlijke bekend-
malumgem in dezen zin, genist,stelle-nd op te tre
den.
NOORWEGEN.
Uit Noorwegen komt het bericht, dat Marine
soldaten in een van de kazernes tegen een offi-
cieir demonstreerden. Dteize werden
arreeteerd. Van de bij de laatste onlusten ge
vangen genomen soldaten werden er verschil
lende tot gevangenisstraffen van anderhalf jaar
tot vier jaar veroordeeld.
PERZIë.
Een telegram uit Teheran meldt, dat blijkens
een uil Koem ingekomen bericht, Salar od Dru
le h, aan Emir Musakam, den regeeringsgiezindem
aanvoerder der Bachtiaren, eein zware nederlaag
heeft, toe-gebracht. Emir Musakam was dienten,,ge
volge genoodzaakt -op Sultanabad terug te trek
ken, waar hij door Sc-rdar Safar opgenomen werd.
Te Santander ontving men uit Cabaceno
bericht, dat het gebrek aan water aldaar tot
oproerige tooneelen aanleiding had gegeven. Er
ontstond eene botsing tusschen werklieden en de
burgerwacht. Drie werklieden werden gedood,
twee burgerwachten gekwetst.
In de Spaanöche provincie Miereis' hebben
15.000 mijnwerkers de algemeen© werkstaking uit
geroepen.
State verlaten en zal waarschijnlijk Maandag ot
Dinsdag de Tweede Kamer bereiken.
(N. R. Ct.)
J ongensopvoedingsgesticht Harre veld.
De plechtige opening van bovengenoemd gesticht
stichting der Bisdommen Utrecht en Haarlem zal
op a.s. Donderdag plaats hebben. Ze zal worden
bijgewoond zoo meldt «De Post" door een
40-tal autoriteiten, onder wie Z. D. H. de Aarts
bisschop en Z.Exc. de Minister Regout.
Katholiekendag in het Bisdom Haarlem.
Het Hoofdbestuur der Katholiekendagen in het
Bisdom Haarlem maakt bekend, dat voor den op
23 October a.s. te Amsterdam te houden Katho
liekendag, waar het onderwerp «Godsdienstzin" zal
behandeld worden, de volgende, door de inleiders
gestelde, conclusies zijn vastgesteld.
Afd. I. Godsdienst in het Huisgezin
Inleider: Mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen,
te Haarlem.
Conclusies.
I. Het huisgezin vormt den grondslag der maat
schappij wil deze godsdienstig zijn, dan moet de
godsdienst leven in de huisgezinnen en daarin
gestadig worden aangekweekt.
II. De echtgenooten moeten hun godsdienstig
leven zooveel mogelijk samen leven.
Daarin ligt het krachtigste middel tot weder-
zijdsche heiliging, tot bevordering van wederzijdsche
liefde en achting en tot onderlingen steun in
moeilijkheden.
III. De opvoeding der kinderen in godsdienstigen
zin is één der eerste plichten van de ouders.
Van de prilste jeugd af worde daarom de wijze
van opvoeding getoetst aan de eischen van den
godsdienst.
Krachtige godsdienstige opveedingsmiddelen zijn,
naast het goede voorbeeld der ouders, het trekken
van de aandacht van het kind door de aanwezig
heid van godsdienstige voorstellingen (kruisbeelden,
heiligen-beelden en -platen), het houden van kleine
huiselijke godsdienstoefeningen (gemeenschappelijk
avondgebed, huiselijke viering van de Meimaand'
en het bezigen van godsdienstige motieven bij het
toedienen van vermaningen.
Het vertellen van verhalen uit het Oude en
Nieuwe Testament door de ouders, vooral in ver
band met de kerkelijke feestdagen, is een uitne
mend middel om de kinderen godsdienstig te
leeren denken en een godsdienstigen geest in het
huisgezin aan te kweeken.
I\. De zorg voor een godsdienstigen geest in
het huisgezin strekt zich ook uit tot de inwonende
dienstboden.
Het is de plicht der gezinshoofden te zorgen,
dat de dienstboden hunne godsdienstplichten be
hoorlijk naleven.
Waar dit gevoegelijk kan geschieden, dienen
De Minister van Marine.
De minister van Marine vertrok Zaterdag ter
audiëntie bij H. M. de Koningin, naar het Loo.
De manoeuvres
De pompenmakers in Neder-Betuwe, Tieler-en
Bommelerwaard hebben last gekregen met het
slaan van pompen door te gaan, waaruit men het
besluit trekt, dat de legeroefeningen op groote
schaal toch zullen worden gehouden.
Het wetsontwerp tot tractementsverbetering
der officieren.
Het wetsontwerp der tractementsverbetering der
officieren heeft, naar wij vernemen den Raad van
worden ore dagelijks de H. Mis bij te wonen en
te communiceeren.
Afd. II. Godsdienst in het openbare leven.
Inleider: Mr. P. J. M. Aalborse; te Beiden.
Conclusies.
I I. D-e eer-s't© plicht des me-nsch'en is: God
te dienen.
2. De dienst vain God bestaat in het volbren
gen van Gods wil.
3. God» wil moet worden v-olbracht, niet slechts
in d© kerk, niet sl-ecb'ts1 in hét huisgezin, maar
ook in het openbare leven.
II. Opdat in het openbare leven Gods wil ge
schiede-, is het noodzakelijk
1. dat d-e Katholieken, ook als Staatsburgers,
©r zelf -naar streven in bet openbare leven Gods
wil te- volbrengen-, en zidh dus ook niet sïharu.'n
daarvo-or openlijk uit te komen;
2. dal zij godsdienstig© mannen, allereerst de
huisgem-oolen des Geloofs, zooveel mogelijk bij bun
optreden i-n het openbare leven steunen, opda!
niet het goede-, dat rne-t vereende krachten tol
stand kon wo-rdem gebracht, ongedaan blijve;
3. dat zij er naar streven, dat in de verschil
lende pnbliekredhtielijke- bestuurslichamen man
nen worden gekozen, van wie me-t redert ver
wacht mag worden, dat zij' er toe zullen mede-
Werken, dat met God-s wil ook op het gebied
des openbaren leve-n-s rekening worde gehouden.
111. Er moet dus bij die Katholieken op aan
gedrongen worden
1. zich ook in bat openbare leven steeds o-nbe
schroomd te to-onen als Katholieken, niet en
kcl van naam, maar ook van de daad;
2. zich nauw aaneen te sluiten en elkander le
steunen, om door eendracht te komen tot kracht,
in den strijd voor den dienst van God in ihieit
op era ba r-e leven
3. zich b(j verkiezingen voor besturende li
chamen allereerst af te vragen, welke personen
den meed en waarborg geve-n, dat zij er toe zul
len- medewerken, dat ook in het openbare le
ven Gods wil word© volbracht, e-n van die; beant
woording van de-z© vraag voornamelijk de be
paling^ hunner keuze te laten afhangen;
4. zich ©r wel Van bewust te zijn, dat het in
dan aangegeven zin o-ok daadwerkelijk deelne
men aan de verkiezingen -niet is eene betrekke-
'ijk onverschillig© zaak, maar 'een zeer ernstige
plicht. i
Afd. III- Godsdienst In het maatschappelijk leven.
Inleider: Rector P. Stammer, te Amsterdam.
Con c lusies.
I. I e z©gtenjugbn van het maatschappelijk le
ven hangen voor ©en groot gedeelte af van den
godsdienstzin in de maatschappelijk© geledingen.
II. Verschillende uitingen, ran .hjet maatschap.,
leven maken duidelijk, dat de godsdienstzin
in breeden kring te wenscbe-n overlaat. Als zoo
danige uitingen rnogé-n worden genoemdhet
lichtzinnig denken over hjet g'evaar van neutrale
vorecniging'en; het geven van aanstoot door étala
ges; gebrek aan eerlijkheid in den handel, aaa
oprecht neid in den omgang liet openen van
winkels en het doen van inkoopen o,p Zondag;
het. beoefenen van sp-o-rt, bet doen van geza
menlijke tochten, de pre-tmakeirij op Zondag-mor
gen.
Hl* E© godsdienstzin dient -ook in het maat-
sdhappielijk koten tot zijn recht t© komen en te
worden opgewekt of versterkt door: gesloten re
traites; het bc-ilige-M van den Zondag (dezen meer
dienstbaar te maken aan zijne bestemming), zoo
dat de gelegenheid gevonden wordt tot dieper
besef te geraken van ons levensdoel; het ver-
-eenigingsleven op Katholieken grondslag.
IV. D© genoemd© verschijnselen van gebrek
aan godsdienstzin dienen in eigen kring ren krach
tigst© te worden bestreden.
Iedere Katholiek, woonachtig in het. Bisdom
Haarlem, is bevoegd onder opgaaf van naam
©n woonplaats, vóór 2 October a.s. wijzi
gingen op vorenstaande conclusies in te die
nen bij den Voorzitter der betrokken afdeeling,
zijn-de voor afdeeling I Mr. A. M. A. Smits, Bin
nenkant 30 te Amsterdam, voor afdeeling II
de heer A. G. A. van Vuuren, lid van d© Twee
de Kamer der Siaten.Gen-raai te is-Gr'avenha-ge,
en voor afdeeling III de heer Jos. Tb J. Cuypers
c. en b.-i. t© Amsterdam, Vondelstraat 77.
Inlichtingen betreffende het bekomen van toe»
gangskaartemi en programma's' v.oo-r den Katho
liekendag, zullen binnenkort worden gepubliceerd
door bet Uitvoeireind Comité.
Het Hoofdbestuur voornoemd,
Mr. J. N. ,T. E. HEERKENS THIJSSEN,
i Voorzitter.
Mr. J. I. J. M. AND-REOLI, Secretaris.
Een wetsontwerp voor de huisindustrie
Het Kamerlid nar. Aalberse heeft op de Zater
dag gehouden vergadering van de Kath. Sociale
Week in zijn rede over arbeidsloou o.m. gezegd,
dat het hem niet zou verwonderen indien de a.s.
tioonrede een aankondiging bevatte van een wets
ontwerp ten behoeven der huisindustrie, waarin
o.m. zal voorkomen de vaststelling van een mi
nimum-loon.
Gemeentesecretaris van 's Gravcnhage.
Ier vervulling van de betrekking van secretaris
der gemeente 's-Gravenhage, bieden B. en W, den
raad het volgende tweetal aanjhr. mr. M. van
Reenen, referendaris ter gemeentesecretarie van
's-Gravenhage en mr. D. van Houten, secretaris
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
'n den morgen van 11 Sept. 1911, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 769.3 te Breslau'.
Laagste barometerstand 744.6 te Seydisford.'
Verwachting tot den volgenden dagzwak
ke tot matigen zuidoostelijken tot zuidelijken wind,
licht tot halfbewolkt, droog weer behoudens kans
op onweer in het zuiden, mogelijk nachtvorst, over-
dag warm.
Het tramongeluk aan den Rotterdamschen dijk.
Zooals wij reeds in ons blad van Zaterdagavond
meldden, is er aan den Rotterdamschen dijk, nabij
het Roode Hek, een ernstig tramongeluk gebeurd.
Hieronder volgen eenige nadere bijzonderheden
over dit ongeval
De motorwagen no. 93 met bijwagen no. 346
vertrokken om 4.40 uur van het wachthuisje der
R- E. T. M. aan de Broersvest naar Rotterdam.
Ter hoogte van het erf van den paardenslachter
rijenhoek aan den Rotterdamschen dijk, nabij
het Roode Hek, ontspoorden de motorwagen en
de bijwagen. De bijwagen schoof van het talud
van den dijk, en stortte omlaag. De bijwagen
kwam met den rechterkant op den grond te liggen,
de wielen tegen de beschoeiing en de kap naar
de huizen gekeerd.
De wagenbestuurder reed, naar hij ons mede
deelde, slechts met matigen gang. Toen hij be
merkte, dat de wagen ontspoorde, remde hij uit
alle macht.
Hij gaf ons de verzekering, dat het gelukkig
was er niet hard was gereden, daar het ongeluk
dan wellicht nog ernstiger gevolgen had kunnen
hebben.
Een ooggetuige vertelde ons, dat hij gezien
heeft, op het oogenblik dat de bijwagen van den
dijk viel, de motorwagen mede even naar rechts
overhelde en het alleen aan de omstandigheid van
het afbreken van de koppeling tusschen beide
wagens te danken is geweest, dat ook de motor
wagen niet is omgekanteld.
Volgens de conducteur van den bjjwagen, P
Stocks, zaten er binnen in den bijwagen ongeveer
personen, op het achterbalcon stonden een
vijftal passagiers en op het voorbalcon bevond zich
niemand.
«Ik was juist bezig" aldus verhaalde ons de
betrokken conducteur «de tramkaartjes uit te
geven, toen ik eensklaps voelde, dat onze wagen
ontspoorde. Onmiddellijk stortte daarop de wagen
van den dijk. Daar ik tegen de openstaande
B;i al din 'O'-"--VI.u>itl ultin-KVii wonii
rk ge-
«a
°60n^01^ gootolj on naugcopuui J lc
dor gomoonto Dordrecht.
