Ingezonden.
jaar, vertelde hij, hebben de Frans,che vliegers bij
de lej>eroefeningen in Picardië een paar interes
sante vluchten gedaan. Maar dat was nog pas
hei begin, want hoe zijn ze in één jaar vooruitge
gaan. Bij het zesde zoowel als bij het zevende
legercorps zijn de officieren steeds in hun po
gingen geslaagd en hebben van de stellingen van
den vijand de nauwkeurigste inlichtingen meege
bracht. Het nut van de luchtvaart springt zoo
zeer in het oog, dat nu alle generaals om offi
cieren-vliegers vragen.
Op de vraag van den journalist welke machine
de voorkeur verdient, de één- ot de tweedekker,
antwoordde Roques, dat beide noodig zijn. Wan
neer een chef een vlieger naar een bepaald punt
uitzendt om te verkennen hoeveel troepen daar
opgesteld zijn, dan is de ééndekker zeer voldoende
Maar wanneer het er om te doen is een onderzoek
in te stellen naar de troepen sterkte in een uit
gestrekt gebied, dan verdient de tweedekker de
voorkeur omdat de op het vliegtuig gezeten man
nen dan elkaar in hun taak kunnen aflossen en
zoo noodig hun waarnemingen onderling kunnen
vergelijken.
Generaal Roques vertelde verder, dat hij
erg tevreden was het nieuwe soort wagens,
dat dit jaar gebruikt is om de vliegtuigen te
vervoeren. Ook over de verrichtingen van
het bestuurbare luchtschip «Adjundant Réau",
liet Roques zich geheel gunstig uit, al is
ook zijn meening, dat de toekomst aan de vlieg
machine is. Van wat het legerbestuur in de
toekomst van de vliegtuigen verlangt, deelde de
generaal het volgende medede vliegmachine
moet zonder ook maar één keer te landen drie
honderd kilometer afleggen met een belasting van
driehonderd kilogram, waarin wel het gewicht
van den bestuurder, maar niet dat van olie of
benzine begrepen is. Wanneer men later zonder
landen vijfhonderd kilometer zal kunnen afleggen
met een belasting van vijfhonderd kilogram, dan
zal men knnnen zeggen, maar niet eerder, dat
het vliegtuig den bestuurbaren ballon geheel over
wonnen heeft. En toen slaakte de generaal deze
verzuchtinghoeveel vliegtuigen zal men dan
kunnen hebben voor den prijs van een bestuur
baar luchtschip. Bovendien, als een vliegmachine
in de loods is geborgen, kost zij niets meerwat
men niet van den bestuurbaren luchtballon kan
zeggen, die ook, wanneer hij niet opgestegen is,
groote kosten veroorzaakt door het voortdurende
gasverlies. Zoolang echter de vliegtuigen nog niet
dien graad van volkomenheid bereikt hebben, dien
men er van verwachten mag, kan men de be
stuurbare gasballons niet ontberen.
Ten slotte sprak generaal Roques over de tal
rijke ongelukken met doodelijken afloop door de
luchtvaart veroorzaaktkapitein Camine, de lui
tenants de Grailly en Chotard en de militaire
vlieger Nieuport vielen, zooals men weet, bij de
jongste leger-oefeningen. Maar de militaire vliegers
zeide de generaal, worden daar niet door ontmoe
digd. Voor de plaats van een officier, die valt^
melden zich tien anderen aan. Zij begeven zich
aan boord van hun brooze luchtvaartuigje met de
grootheid van ziel van een soldaat, die ten strijde
trekt. Het zijn jonge menschen en hun geestdrift
kent geen grenzen en men mag gelooven, dat zij,
wanneer zij met uitgespreide vlerken, voor hun
leger uit, boven de vijandelijke troepen zweven,
het vizioen hebben van op schoone, moderne wij
ze het antieke symbool der overwinning te her
nieuwen. Het is dan ook buiten kijf, zoo besloot
de generaal, dat de militaire vliegers voor Fran
krijk een element van kracht en fierheid betee-
kenen.
H e t-1 e d i k ant v a n Lo d e wij k XIV. Zij
die het paleis van Versaille bezocht hebben, zul
len zich ongetwijfeld het vorstelijke ledikant van
Lodewijk XIV herinneren, dat men den bezoekers
steeds toont. De «Figaro" verneemt nu van zeer
geloofwaardige zijde, dat het ledikant nooit dat
van Lodewijk XIV is geweest en dat zelfs de
kamer, waarin het paradebed zijn weelderigheid
uitstalt, in niets gelijkt op het vertrek, waarin de
zonnokoning «au petit lever" (morgenopwachting
bij het begin van het kleeden in tegenwoordigheid
van vortrouwde personen) zijn hovelingen ont
ving.
De zegsman van de «Figaro" heeft namelijk de
onbescheidenheid gehad op de roode en goudkleu
rige verf dit fabrieksmerk te lezen «Grand
frères".
Het huis der Gebroeders Grand nu, heeft den
hofleverancier Pernon eerst in 1810 als zoodanig
opgevolgd en het heeft de kamer en de stoften
van Lodewijk XIV dus niet tijdens diens regee
ring kunnen verven.
Deze ontdekking heeft aanleiding gegeven tot
een uitgebreid onderzoek, waardoor aan 't licht
is gekomen, dat het ledikant van Lodewijk XIV
eerst vervaardigd is onder den burgerkoning
Louis-PhilippeHet ledikant is zelfs geen navol
ging van dat van den grooten Koning, dat naar
de mode van dien tijd veel lager was. Kortom
er blijft in de «kamer van den Koning" als her
tenering aan de vorstelijke vertrekken van Ver
sailles niets over dan de hemel van het ledikant
en het dit laatste bedekkende kleed.
Ter wille van de historische waarheid zullen
dus de meubelen van de «kamer des konings"
aan een herziening moeten worden onderworpen.
Het ongeluk aan boord van de
»G 1 o i r e". Kort nadat de Fransche vlootma-
noeuvres waren afgeloopen en het vaderlandslie
vend hart der Franschen met vreugde en trots
hadden vervuld, is het beri.cht van de noodlottige
ontploffing aan boord van den pantserkruiser
«Gloire" de herinnering aan die dagen komen
verduisteren.
Vijf dooden en verscheidene gewonden zijn er
bij dit ongeluk gevallen, dat veel overeenkomst
schijnt te hebben met de ontploffing aan boord
van de «Hertog Hendrik".
Een officier van de «Gloire" geeft net volgende
verhaal van het gebeurdeDe schietoefeningen
gingen haar geregelden gang. Bijna alle schoten
troffen doel. De manschappen waren trotsch met
de verkregen resultaten, maar hun voldoening
verleidde hen toch geenszins tot onvoorzichtigheid,
want zij namen nauwlettend de voorschriften in
acht.
Tegen elf uur opende de matroos-lader van
den voorsten bakboord-draaitoren zijn stukzijn
kameraden, »aanreikers", naderden, met de kar
doezen in hun armen. Hoe, weet men nog niet
maar er had in het stuk nabranding plaats. In
ieder gevalde dichts bijzijnde kardoes raakte in
brand en onmiddellijk had een schrikkelijke ont
ploffing plaats, vergezeld van een monsterachtige
vuurstraal.
Alle manschappen in den toren en in de buurt
daarvan werden als 't ware omver geblazen. Een
scherpe rook en vergiftige gassen vulden de kaze
mat en ontsnapten rondom de batterij. De arme
kerels waren allen óf vreeselijk verbrand, óf bijna
verstikt, óf door de gassen vergiftigd.
«Sommigen zullen er althans het leven afbren
gen, maar met opoffering van een of meer lede
maten. Een fuselier nam men dood op. Vier
andere mannen stierven even later onder afschu
welijke pijnen. Het brandende kruit had hen als
't ware uitgehold".
Latere berichten melden, dat nog twee andere
gewonden overleden zijn. Voor het leven van
nog drie der zwaar gewonden wordt gevreesd
De laatste berichten omtrent het ongeluk
aan boord van den Franschen pantserkruiser
«Gloire" luiden, dat thans in 't geheel zeven
mannen aan hun wonden bezweken zijn.
Chirurgische kunststukken. Fran-
zenheim uit Königsberg heeft 'n patient, wiens
slokdarm door 't gebruik van een bijtmiddel half
verbrand en samengeschrompeld was geworden,
een kunstmatigen slokdarm ingezet, die voor een
gedeelte bestaat uit een stuk van een dunne
darmlis. Aan 't dunne darmstuk werd een 25 cM.
lange uit een huidduplicatuur vervaardigde buis
vastgenaaid de epitheebcellen waren naar
binnengekeerd en aan deze buis werd 't onbe
schadigde deel der slokdarm weer verbonden. De
patiënt slikt alle spijzen met gemak en voelt zich
heel best.
Nösske in Dresden heeft iemands zadelneus tot
een mooi normalen neus vermaakt, door een stukje
kraakbeen van een der ribben bij den neus over
te planten. Dezelfde operateur heeft om een stukje
been van een scheenbeen een brokje borstvel heen
gefabriceerd en dit complex aangenaaid aan de
hand van een patiënt, waar eens een duim geze
ten had. De man scharrelt al aardig roud met
zijn nieuwen duim.
Een Amerikaansch schip, waarin zich
een uitstalling van voorwerpen en producten,
betrekking hebbende op den handel van de Unie,
bevindt, zal begin November a.s. uit New York
vertrekken om een rondreis te maken door de
wateren van Latijnsch-Araerika. Achtereenvolgens
worden havens bezocht van Cuba, Porto Rico,
Jamaica, Columbië, Venezuela, Brazilië, Argentinië,
Chili, Peru, Ecuador, Panama en Mexico. Het
schip kan in Januari 1912 te San Francisco wor
den verwacht. Maar daar wordt de reis niet af
gebroken, doch voortgezet naar de Oostersche
wateren. De terugkeer geschiedt door het Suez-
kanaal en de Middellandsche Zee, waar eveneens
belangrijke havenplaatsen zullen worden bezocht.
Het doel van de reis is, den uitvoerhandel van
de V. St. te bevorderen.
Hetgieten van onze planten. Voor het
plantenleven is een eerste voorwaarde, de beschik
king over water. Al is ook aan alle andere
eischen voldaan, namelijk wat betreft licht, lucht
en bodemvoedsel, zoo zal dit alles niets baten,
indien in de behoefte aan water niet voorzien
kan worden. Dit water moet door de wortels
kunnen opgezogen worden, dient dus in de om
geving daarvan aanwezig te zijn. Over het al
gemeen zal bij goede grondbewerking, op de niet
te hoog gelegen gronden, en bij normale weers-
toestanden, genoeg water onder het bereik der
planten komen, vooral bij die gewassen, die ta
melijk diep wortelen. Dat planten veel water
behoeven, is vrij natuurlijk, daar zij %por verre
weg het grootste gedeelte uit water bestaan, en
dit steeds verdampt. Hoe bladrijker een plant
is, en hoe hooger de temperatuur, hoe meer wa
ter verdampt wordt. Zoodra gebrek aan voldoen
de water optreedt, zien we dus Itls eerste ver
schijnsel, dat de planten beginnen te vermelken.
Zij kunnen in sommige tijden, en dit merken we
nu thans bij deze tropische hitte, niet zooveel'
water opnemen, als zij door verdamping verlie
zen. Dit verschijnsel kan zich ook voordoen, al
is er voldoende water voorhanden, als namelijk
de temperatuur boven den grond hooger is dan
in den grond; want in dit geval treedt db sap-
stijging op. Dit heeft men in dezen tijd kun
nen waarnemen, hoe namelijk de planten zelfs
op vochtigen grond door de» groote zonnewarmte
de bbvter.eu op de,n d,»g laten hpjigen. Men meent,
dan door gieten dit te kunnen verhelpen, maar
dan verergert men eer den toestand, dan verbete
ring aan te brengen. Is het verwelken een ge
volg van watergebrek, dan heretellen de ver
welkte deelen zich, wanneer hun water verschaft
wordt; is echter door aanhoudende droogte de
verwelking te sterk geweest, dan gaat óf de ge-
heele plant, óf de deelen, die het sterkst verwelkt
zijn, ten gronde, vooral de volwassen bladeren
moeten het dan ontgelden. Verwelkte planten
kunnen zich niet alleen heretellen door het ver
krijgen van gelegenheid om weer water op te
nemen, maar ook door vermindering: van verdam
ping. Daarom ziet men dikwijls, dat planten, die
overdag vermelkt waren, tegen den avond zich
geheel herstellen. Dit is een gevolg van het hoo
ger worden van den vochtigheidstoestand van
de lucht, omdat de temperatuur gedaald is, en
do verdamping dan vermindert. Het verwelken
van de planten kan echter in de meeste geval
len voorkomen worden, door begieten, maar dit
moet dan goed geschieden. Wat is toch gewoon
lijk het geval? In droge tijden verzuimt men niet
zijn planten te begieten en dan geeft men op
geregelde tijden een -weinig water, en meent door
vooral de takken en bladeren goed te besproeien
zijn planten het haar toekomende naar den eisch
gegeven te hebben, terwijl de grond zelf, waar
de wortels voldoende water moeten hebben, veel
te weinig ontvangt. Zulk gieten geeft niet veel.
Beter is het, ineens een flinke begieting te geven
en te zorgen, dat het water een eind weegs in den
grond trekt, opdat de wortels er wat aan hebben.
Gaat men die gebruikte hoeveelheid over ver
scheiden keeren verdeelen, dan wordt alleen d'e
bovenste laag van den grond bevochtigd, en deze
verliest al spoedig door verdamping het water.
Er is nog een andere oorzaak, die medewerkt,
om onze planten en bloemen te doen kwijnen, bij
gebrek aan voldoende wateropname. Zij krijgen
gebrek aan het noodige voedsel, al is dit ook
in voldoende mate in den grond aanwezig. Het
water toch is noodig om dat voedsel in opgelos-
ten toestand aan te voeren, zoodat bij watergebrek
ook dat voedsel gaat ontbreken. In deze warme
periode zal menigeen heel wat moeite gedaan heb
ben, om zijn planten toch frisch en gezond te
houden. Vooral de planten in potten en bakken,
op balkons en in veranda's hadden het hard te
verantwoorden, indien ze niet overvloedig bego
ten werden. Waar dit, bij deze heete dagen, ge
regeld 's avonds en dan goed gedaan is, zullen
ze zich wel goed gehouden hebben? Eigenaar
dig is het, hoe in sommige streken, waar bijna
voortdurend watergebrek is, zooals op de droge,
schrale zandgronden, de planten zich aan dien
toestand weten aan te passen. Reeds in de kiem-
periode, wanneer niet meer water dan het mini
mum-water te verkrijgen is, wat voor de kieming
vereischt wordt, dan zullen die planten klein,
zelfs dwergachtig blijven, daanpor hebben ze
veel minder water noodig voor den opbouw en
verdampen ook minder water.
Het beste gietwater is dat van wateren, die gere
geld aan de lucht zijn blootgesteld, zooals sloot-,
beek- of rivierwater. Is men genoodzaakt bron-
of leidingwater te gebruiken, dan dient dit eenigen
tijd aan de lucht blootgesteld geweest te zijn.
Te koud water oefent eein nadeeligen invloed
op de 1)odemtemperatuur en daardoor op de wer
king der wortels1, omdat daardoor de grond te
veel afgekoeld wordt. Om kort te ga,an, hoofd
zaak bij het gieten is den gtonld voldoende vocht
te geven; terwijl men de planten zelf alleen
besproeit, om ze van stof te reinigen. Nooit
mag men de planten,' die in de zon staan be
sproeien, daarom is het altijd goed het gieten
tot dc-n avond uit te stellen. Bij! het gieten met
een gieter of sproeier, al doet men het nog zoo
ruim, 'krijgen de wortels zelden hét noodige, waar
om nooit nagelaten mag1 worden, vooral bij bak
ken en kuipen, den groind zelf voldoende water
te geven. Wie zijln planten op: de gewone wijze
met een gieter begoten heeft, moet de moeite
eens doen, om na te gaan, hoe het na afloop
met den grond zelf glesteld is!; dan zal hij! zien,
dat d,e!ze op sommig© plaatsen nog: geheel droog
is. Naast voedingstoffen, is1 het geven van vol
doend water voor onze! planten van 't meeste
belang.
90 personen vergiftigd. Dezer dagen
werd gemeld, dat te Komen, bij Thielt, eene
cholerineziekte scheen te heerschen, welke bij
nader onderzoek, bleek veroorzaakt te zijn door
'teten van zeker vleesch. Ziehier eenige nadere
inlichtingen over het geval, ontleend aan het
»H. v. A.":
Maandag heerschte te Komen, vooral in de wijk
der Wervikstraat, Belgisch-Kornen, eene groote
ontroering onder de bewoners negentig personen
gaven teekens van vergiftiging.
Ongelukkiglijk was er een inwoner van bezwe
ken en verkeerden twee anderen in stervensge
vaar. De geneesheeren, verwittigd, stelden vast^
dat al deze personen dezelfde teekens van ver
giftiging vertoonden en allen aangedaan waren
door hevige krampen, buikloop en brakingen.
Toen men de oorzaak dezer kwaal opzocht,
vernam men spoedig, dat zulks veroorzaakt werd
door het eten van vleeschpastel.
Zaterdagavond rond 7^ uur, werd de 80-jarige
Pieter Dillies, wonende bij zijn schoonzoon M.
Cauwe, in de Wervikstraat, door hevige krampen
overvallen. Toen men 's andererdaags den genees
heer Warken ontbood., stelde de dokter vast, dat
het reeds te laat was en inderdaad Zondagavond
om 9 uur bezweek M. Dillies in de vreeselijkste
pijnen.
Een zoon van M. Dillies, die met zijne vrouw
en vier kinderen het godshuis bewoonde en ook
van de vleeschpastei geëten had, werd ook door
buikloop en krampen overvallen.
De twee anderen zijn M. Adolf Berghe, oud 78
jaar, van M. Berghe, raadslid en ondernemer,
wonende Wervikstraat 3, en mevr. Marie Ver-
kindt, wonende Ten Brielende toestand dezer
personen is bedenkelijk.
De politie-commissaris, verwittigd, stelde met
de hulp der gendarmen onmiddellijk een onder
zoek in bij M. Dumortier. Waastenstaat, en bij
M. Cauw, waar al de leden der familie ziek zijn,
werd het overschot van de leverpastei aangesla
gen, evenals bij den vleeschhouwer Henri Leuri-
dan-Menu, alsook de twee ketels, waarin de
vleeschpastei gekookt werd.
Om 3 uur stapte het parket van Ieperen, ver
gezeld van den wetsgeneesheer Poupaert, alhier
af, en bracht een bezoek aan de slachtoffers.
Dinsdag had de lijkschouwing van M. Dillies
plaats.
De aangeslagen vleeschpastei zal naar Gent
gezonden worden om ontleed te worden en de
verantwoordelijkheid vast te stellen.
Invoer van bedorven vleesch. In
ons vorig blad werd een bericht opgenomen over
den uitvoer uit de Vereenigde Staten van bedorven
vleesch, dat voor Nederland bestemd was. Dr.
Willey, het hoofd van den keuringsdienst van
levensmiddelen der Amerikaansche regeering, was
deze praktijken op het spoor gekomenhet be
treft bedorven, ingemaakt paarden vleesch.
Het huis, dat zich aan deze bedenkelijke prak
tijken zou hebben schuldig gemaakt, wordt in
buitenlandsche bladen vermeld het is de vleesch-
exportfirma Schwartz Bros. en Co. in New Jersey.
De berichten, die de bladen er over geven, zijn
niet gelijkluidend. Voluens één lezing werd het
ondeugdelijke ingemaakte paardenvleesch door de
Amerikaansche firma naar Nederland uitgevoerd.
Volgens een andere lezing werd het paardenvleesch
(o a. afkomstig van niet-geslachte, maar eenvoudig
gestorven dieren) naar Nederland uitgevoerd en
daar verder voor de consumptie verwerkt.
Als nadere bijzonderheden aangaande den invoer
van bedorven vleesch uit Amerika naar Holland,
worden nog eenige staaltjes vermeld in buiten
landsche bladen. We lezen daar dat in verschei
dene Amerikaansche steden zieke paarden en
andere zieke dieren geslacht zijn, waarvan het
vleesch voor conserven naar Nederland gestuurd
werd om daar tot Saucise de Bologne en Frank
furter knakworst te worden verwerkt. Ook op
straat gevangen honden en katten, zelfs een in
een dierentuin wegens zijn woestheid gedooden
olifant zouden in de Amerikaansche vleeschfabrie-
ken zijn toebereid om als conserven voor den
exporthandel naar het vasteland te worden ver
zonden.
Des ta'k i n g der Ne w-Yorksche da-mes-
kleermakers. lijetef t de dames van de we
reldstad aan de overzijldia van den Atlantischen
Oceaan in groet© verlegenheid gebracht. Zij had
den, zooals d(a;t gebruikelijk is;, onmiddellijk na
den terugkeer van dto Peis naar Europa voer het
komende seizoen haar kostuums besteld, die nu
half afgewerkt in de verlaten ateliers van de
modekl eer ma kier s der Vijfde Avenue hangen.
Nog droeviger dan de omstandigheden van de
behec-Tscbereissen der New-Yorksdhic salons, die
het nu wel met hare: reiskleeran moeten stellen,
zijn die der totoineelspeelstere, die zonder de be
stelde k feeding niet in liane rellen kunnen optre
den in die stukken, die voor het begin van het
speelseizoen reeds zij!n aangekondigd.
Helt slechtst van al zijln, er echter de bruiden
aan toe, die het voor .onmogelijk verklaren in
haar oude. kleeoien in het huwelijk te treden.
Be werkgevers, die zich voor den storm der
ten belegerende klanten niet meer weten te red
den, bevinden zich in een staat van maditelooze
woede en verklaren, dat zij reeds voor twee
maanden het weekloon op 50 gulden hadden wil
len brengen, dat echter die werknemers deze vrij
willig aangeboden verhooginig geweigerd hebben,
om Irai midden in den drukken besteltijd hun eisch
van 56 gulden per week door een allen arbeid
verlammende staking door te zettiein.
.jWij zijn eenvoudig ten ondergang gedoemd,"
klaagde een der grooten van het modegilde. Voor
Int zoover komt, zullen de door de klanten uit
geoefende druk en het eigenbelang der werk
gevers wel een eind aan den strijd gemaakt heb
ben, want dat de stakers het zullen verliezen,
schijnt niet waarschijnlijk te zijd.
«De Hanze".
Mynheer de Redacteur,
Wij leven tegenwoordig in een tijd dat al de
verschillende krachten in de maatschappij zich
verzamelen, en groepen vormen tot bescherming
hunner wederzijdsche belangen, 't Is een weder
opleving der vroegere standen, vereenigingen en
gilden. Door afschaffing dezer, te midden van
-7T7 I
(Huiten verantwoordelijkheid der Redactie).
SW" Van ingezonden stukken ook al word-n ze niet
geplaatst wordt de kopr niet teruggegeven.
