Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
34ste Jaargang;.
Dinsdag 26 September 1911.
l\o. 10128.
Officieele berichten.
Afbraak woonhuisje a an deLaan.
Baite&laadsch Nieuws.
Binnenland.
Verspreide berichten.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Familieberichten 20 cent per regel
Handelsadv ertentiën van 1-6 regels' f 0.92elke regel daarboven 15 cent
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel.
Voorherhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
zijn voornemens op Donderdag: 5 October n.s.,
des namiddags ten 2 ure, ten Raadhuize aan te
besteden
het afbreken van een woonhuisje
in een slop aan de Laan, no. 12.
De op zegel geschreven inschrijvingsbiljetten
moeten in gesloten enveloppe, waarop een aan
duiding, dat zij een inschrijvingsbiljet bevat,
vrachtvrij worden ingeleverd en de ten Raadhuize
aanwezige gesloten bus van 's middags 12 uur
van den dag van aanbesteding.
Inlichtingen zijn iederen werkdag tusschen
1012 uur v.m. te verkrijgen aan de Stadstim-
merwerf, alwaar ook de voorwaarden tegen 10
cent per stuk worden verstrekt.
TRIPOLIS.
De „Köln. Zei tong" schrijft:
Wanneer wij den Europeescnen toestand juist
beooid celen, dan geJooven wij', dat de hoop op
oen vr)eedzamie beslechting va;n 'het geschil' noig
■niet uitgesloten is. Het zal natuurlijk do plicht
van Turkije zijn, alles te vermijden, Wat de reeds
tot het uiterste in onrust gebrachte openbare
meenimg in Italië nog meter zou kunnen prikke
len. Vooral zou het bij de Italianen ontevreden
heid opgewekt hjelbben, dat schepen mot krijgs
voorraad en uitrus li 11gvoorwerp©n van Turkije
naar Tripolis gebonden worden, omdat dit naar
de opvatting in Italië ©etn girootere opwinding,
dér bevolking moet uitlokken. Nu zal niemand
Turkije, zijnde teeln zelfstandige staat, willen ver
bieden, krijgsvoorraad naar ee'n vain zijn pro
vinciën te doen overbrengen. Met dezen, op het
d ogenblik kritieken toestand vooir oog en, moet
Turkije het, zich echter zelf voorhouden, dat ook
hier uiterste voorzichtigheid geboden is. Wan
neer kalmte en voorzichtigheid in acht worden
genomen, wanneer aan beide zijden een goede
wil voorbanden is, dan mag men de hoop op
de vermijding va,n teen botsing nog niet opgeven,
vooral, omdat de vreedzame ontwikkeling van
de Tri poli La arische aangelegenheid overeenkom
stig de belangen der mogendheden is.
De berichten, die d:e „Temps" uit Rome over
de gebeurtenissen in zake Tripolis ontvangt, schij'-
nen er op te wijzen, dat in bezadigde Italiaan-
sche kringen nog g;een onmiddellijk gewapend
conflict met Turkije geweuscht woédt en dat ver
scheidene berichten over zeer ernstige maatre
gelen, die Italië en Turkije beid© getroffen zou
den hebben, op zijn minst genomen, voorbarig
waren.
De Berlijnsche correspondent van de „Temps"
meldtDuitsohland schijnt dezer dagen tegelijk
te Rome en te Konstantinopel geageerd te heb
ben. Het schijnt te Konstantinopel' de economi
sche; eischen van Italië gesteund en aan Italië
gematigdheid aangeraden te hebben, en dan te
hebben doen weten, dat Duitscbland een ver-
overingsonderneming met geen gunstig oog zou
beschouwen.
Do zaakgelastigde van Italië heeft gister aan
den grootvizier een nota overhandigd, die in
krachtige bewoordingen gesteld is en waarin ge
protesteerd wordt tegen het gevaar, waaraan de
Italiaansche kolonie te Tripolis is blootgesteld
door het fanatirme der Mohammedanen, dat de
'Officieren en de softas tegen de Italianen aan
wakkeren.
fn de nota world! verder gezegd, dat Italië
ocu uitzending van Ottomaamsch© troepen naar
Tripolis ah een zeer ernstige daad zou beschou
wen.
be Duitsch© gezant heeft heden een bezoek
Scfcracht aan den grootvizier en Wel op verzoek
wari dezen laatste.
De secretaris van hét Turksche gezantschap
Londen verklaarde gisteravond aan een be
richtgever van de „Standard", dat do betrekkingen
Jusschem Turkije en Italië zeer gespannen waren,
mlië had Turkije zekere voorstellen aangaande
1'Polis gedaan, welke voorstellen Turkije onaan-
mmeljjj; achtte. Turkije wilde Tripolis noch ver
eapen noch verpachten; Italië moest daarvan
wzien Weigerde Italië, dan werd liet oorlog.
Geen andere oplossing was mogelijk; geen anden
middenweg bestond.
De secretaris van het gezantschap moest ïn-
tusschen toegeven, dat de Turksche legatie al's-
nog geen ambtelijke berichten ontvangen had,
die doelen op een onmiddellijk uitbreken van
den oorlog.
Lloyds ziet den toestand liet meest ernstig in
en weigerde gister risicopremies voor de Mid-
dellandsche Zee aan te geven op Italiaanscbe
schepen naar de Turksche watieren.
Volgens de „Vossiscbe Zeitong." heerschte gis
ter bij het Italia,ansohie en Turksche gezantschap
te Berlijn een koortsachtig© bedrijvigheid. Na-
tuur lijk hebben de gezanten geweigerd' zich over
het conflict tusschen hun beide tanden uit te
laten, maar reeds het feit, dat zij liet niet heb
ben gewaagd die -door ons opgenomen berichten
te loochenen, zoowel1 als de heel© manier, waar
op de weigering plaats vond, in verband met de
buitengewoon opgewonden bedrijvigheid in de bui
zen van beide vertegenrtvtoordigers, leiden tot de
gevolgtrekking, dat ook zij den toestand als meer
dan ernstig beschouwen.
De Berlijnsche bladen bespreken de moeilijke
positie van Duitscbland ten opzichte van bet
Tripoli's-conflict, als bondgenoot van italië eener-
zijds en als vriend van Turkije anderzijds.
Het „Berliner Tagöbl'att" gelooft, dat Enge
land, welke houding Duitscbland ook moge aan
nemen van deze moeilijke positie partij zal' trek
ken om Italië en Turkije van Duitschl'and te
vervreemden.
De „German ia*' (centrum)
dat, terwijl de andere Euiropeesche mogendhe
den alle min of meer belangrijke bezittingen aan
de Middelïandlsche Zee hebben, Duitscbland
slechts de vriendschap (behalve dan van Oos
tenrijk) vau Italië en Turkije bezit. Dat bet Itijk
door hot dreigende conflict over Tripolis, thans
ook op liet punt staat die vriendschap te ver
liezen, beschouwt het Mad als een gevolg van
de nalatige politiek van von Biilow.
Volgens een gerucht, waarvan de juistheid on
mogelijk is na te gaan, doet een bijzondere com
missie' van het Tuiitksche ministerie van oorlog
bet voorstel om één divisie met tweie batterijen
en 12,000 geweren naar Tripolis te zenden.
De alarmeerende berichten hebben een nieuwe
paniek op de beurs uitgleiokt.
d'
stelt m hét licht,
RUSLAND.
Bagroff is Maandag-ochtend ter dood gebracht.
Voor zijne executie vroeg hij verlof om zich met
een rabijn te onderhouden, maar hij gaf zijn voor
nemen op, toen hij vernam, dat dit onderhoud
in tegenwoordigheid van den keizerlijken procu
reur moest plaats hebben.
De »Novoie Wremia" meent te weten, dat de
heer Makaroff, staatssecretaris, minister van bin-
nenlandsche zaken zal worden. Het blad voegt
er aan toe, dat geen enkele andere verandering
in het kabinet-Kokotzoff is te wachten.
De nationalisten van Kiew hebben eene petitie
ontworpen, waarin zij de uitbanning van al de
Joden dezer stad verzoeken.
*1fli mi iihiim man—imtimrrnnww
FRANKRIJK.
De ramp van de „Liberté".
Men schijnt nog niet met zekerheid te kun
nen vas'tetellén,' hoeveel slachtoffers de verschrik
kelijke marineramp gemaakt heeft, maar wel is
het duidelijk, dat d© ramp aFJe voorgaande in
omvang ep door het wékken van een indruk
van ontzetting overtreft, zoowel wat het ver
lies aan menschenlevens als Wat de materieel©
schade betreft.
Volgens een gisteravond aan het ministerie
van marine ontvangen telegram zou het getal
dboden en vermasten op het «ogenblik 350 a
-100 bedragen.
De „Temps" zegt: Behalve het groote verlies
aan mannen, -dat wij heweenen, moet men ook
de ontzaglijke materieele schade in aanmerking
nemen. Er is een gat gekomen in het tweed©
eskader; dit houdt niet meer zijn homogeniteit.
Het verlies van de „'Liberté" is niet alleen een
verlies van het schip, maar ook van e,en element
van een uit verschillende deelen samengestelde
macht, die thans niet meer ongeschonden is.
Het „Journal des Debats" spreekt van een na'to
nale ramp. Het blad vraagt zich angst in af, of
bier ook kwaadwilligheid in het spel kan zijn.
Volgens de „Petit Marseillais" zijn bijna alle
zeelieden, die zich in verschillende vaartuigen
hadden begeven om d© Liberté" ter hulp te
snellen gedood of gewond.
Kapitein-ter-zee Jaurès (van do „Liberté''') was
met- verlof en bevond zich niet aan boord.
.De Duitsche Kei iocs' seinde aan president Fal-
I fiëresDe woorden ontbreken mij om uiting te
geven aan mijn diep medegevoel met den vodes-
rouw in Frankrijk. De 200 wreed beproefde ge
zinnen zouden zich kunnen troosten met de we
tenschap1, dat de ongelukkige bemanning der „Li
berté' den dood is ingegaan tijdens de vervulling
an haar plicht jegens het vaderland..
President Fallières dankte voor het bevils van
hooge deelneming.
President Fallières heeft voorts telegrammen
met betuigingen van deelneming ontvangen van
den Koning der Belgen, van de Koningen van
Denemarken, Noorwegen, Italië en Spanje, en
bezoeken van de gezanten van Rusland en Enge
land.
Honderd en negen slachtoffers van verschillende
schepen zijn naar het hospitaal overgebracht,
°- w. 14 dooien.
Onder de gewonden bevindt zich ook luitenant
Bessen, de zoon van dien admiraal van dien
naam.
Koningin Emma naar Italië.
Naar de „Ned;" verneemt, vertrekt H. M. de
Koningin-Moeder tegen half October voor een
zosweeksch verblijf naar Italië.
Deelneming betuigd.
Naar aanleiding van de ramp van de „Liberté"
lieeft de_Ned'eda,ndsche regeering door .lusschen-
komst van den gezant te Parijs aan de Fransche
regeering hare diepgevoelde deelneming doen be
tuigen.
Geen beiniddeiiug-Drucker.
De „Gelderlander" noemt het door ons Zon
dagochtend uit de „Leeuwarder Courant" over
genomen bericht, dat prof. Drucikeir aanvankelijk
Donderdag bet presidium zou overnemen, maar
daarvan afzag na de weigering van de rechtsc'he
groepen om tot een verzoening mede te werken,
onjuist.
Toen de voorzitter van de Tweede Kamer Don
derdag door ongesteldheid verhinderd werd het
presidium verder waar te nemen, was de beer
van Nispon zoo verzekert het blad, volgens het
reglement van orde aangewezen om als voor
zitter op te treden, hetgeen dan ook eenvoudi,
gebeurd - R Cg
ENGELAND.
In de staking op de Iersebe spoorwegen komt
weinig verandering, maar iin het algemeen kan
men zeggen, dat de afgekondigde algemeen© sta
king op de Iersthe sporen mislukt is. Van de
zesduizend stakend!© Iersehe spoorwegbeambten
beboeren er vijfduizend tot het personeel van dé
Great Southern en Western-maatschappijen, bij
wto de dienst ernstig gestoord is. Maar die'vijf
duizend man staakten al voior het besluit tot
ui Roeping van de algemeen© staking verscheen.
Het staat bovendien vast, dat ettelijke stakers
al het werk hervat hebben.
De correspondent van de „Times" te Dublin
meldt echter, dat nog geenszins vaststaat, boe de
staking ©geschillen zullen afloopten, daar het nog
al'lijd mogelijk is, dat zij naar Engeland zullen
overslaan.
De correspondent beeft vernomen, dat het En-
gelsche legerbestuur de helft van een legercorps
uit Alders bot naar Ierland zal zenden, niet alleen
om troepen te helpen vervoeren, maar ook om,
zoo noodig, de posttreinen te helpen bedienen.
De schade door d© onlusten te VVeenen ver
oorzaakt, wordt door experts geschat op 100.000
klonen voor Ottakring; op 40.000 kronen voor"
de binnenstad en 10.000 voor het stadskwartier
Achtten.
Een draadbericht uit Guyaquil meldt: Vier
hevige aardschokken zijn Maandag-ochtend waar
genomen en hebben groote schade veroorzaakt,
vooral te Rio-Bamba, waar talrijke gebouwen zijn
ingestort. De inwoners zijn in de straten ge
vlucht, waar zij als verdwaasd ronddolen. Te
Guarondo zijn de muren van verscheidene huizen
gescheurd.
De Duitsche manoeuvres zijn niet afgeloopen
zonder gekenmerkt te zijn door enkele incidenten
van zeer ernstigen aard, met name in Elzas-
Lotharingen. In de omstreken van Saarburg was
een reservist van het 137ste regiment infanterie
van vermoeidheid aan dan kant van den weg
neeigevallen. Een luitenant kwam op den man
toegeloopen, die hem schopte en met zijn vuisten
bewerkte. De reservist had nog de kracht den
officier een steek met zijn bajonet toe te brengen.
Deze werd naar het lazeret te Saarburg gebracht,
waar bij bezweek. Het bijna ongelooflijk klin
kende voorval is te Straatsburg bevestigd door sol
daten, die er getuige van waren. Te Urmatt be
sloten drie totaal uitgeputte reservisten den trein
te nemen om naar hun kantonneering terug te
keeren. Een sergeant-majoor eischte hun plaats-
kaarten op, verscheurde die, en dwong de man
nen, den weg te voet af te leggen. Een hunner
is aan de gevolgen der overmate inspanning be
zweken.
Naar aanleiding van het spionnage-geval
te Eniden.
„Misbruik van de HoïhuidsCfte kust door En-
gr-lsebe spionnen" is de titel van een hoofd
artikel van Reventloiw in de „Deutsche Tageazei-
lung" naar aanleiding van het sptonnageaeval
te Emden. Men heeft de Engelsc'he officieren
wegens gebrek aan bewijs vrijgelaten, terwijl hun
jacht, dat de bewijzen van schuld bevatte, in het
gezicht van de Duitsche overheid ligt (in Delf.
zijl nl.), zonder dal zij bevoegd was het te door
zoeken. Deze toestanden moeten naar het oordeel
van den schrijver worden veranderd. Het gaat
niet aan, dat-de Ilollandsche Klist tot een ope
ratic-basis voor Engelsc'he spionnen wordt ge
maakt. De Nedertandische regeering zal het toch
ook niet aangenaam vinden op deze wijze door
Engeland afe hulpmiddel te woéden gebruikt ter
voorbereiding va;n den toekomstigem oorlog met
Duitscbland. D© schrijver erkent, dat de "inter
nationale. positie van Nederland moeilijk is, maar
vindt, dat de; Ncderl'andsch© regeering de gevol
gen onder de oogrn mo,et zien, die uit het dul
den van de Engelsc'he aanmatiging zouden kun
nen voortkomen. Het meest voor de hand' zou
liggen, dat de Duitschie regeermg' zich, onver
wijld mét de Nediertandschie in verbinding stelde
om zich voor dergelijke gevallen een onmiddel
lijke opheffing van het gastrecht te. waarborgen.
Een onderzoek van verdacht© schepen door de
Nedertandsehe overheid is denkbaar, maar zou
volgens den schrijver geen voldoenden waarborg
voor de gewienschte nauwkeurigheid opleveren
Het zekerste en eenvoudigste middel zou zijn!
de toestemming van de Nederlandsche „overheid,
dat een verdacht schip door de vertegenwoordigers
van de Duitsche regeerimg in Hollandsche havens
zou kunnen worden onderzocht. „Overigens komt
het er wieinig op aan hoe het gebeurt ver-
voigc het artikel maar het is dringend noo
dig, dat er eindelijk iets gebeurt." Bij dezelfde
gelegenheid moest dan ook vooral' de internatio-
nale verhouding op dl© Eems worden geregeld.
De schrijver bestrijdt de opvatting, die verleden
jaar in de Engeisch© pers kon gevonden worden,
dat de Eems voor de helft Duitsch en voor de
andere helft Nedlerllandsch is. „Men kan wel als
vast aannemen zegt hij dat men van En-
gelsche zijde voortdurend in dezen geest invloed
op Nederland' tracht uit te oefenen." Het druisent
tegen het volkenrecht in, dat de rivier slechts
voor de helft Duitsch zou zijn, en wel' omdat
Duitschland de monding van de Eems /ersterkt
en maatregelen neemt om haar in tijd van oor
log af te sluiten. De rivier is een geheel Zij
vormt de toegangspoort tot liet. Duitsche 'rijk
"dat verplicht is en het recht heeft alle bescher!
ini ngs ma afregelen nemen. Hiertoe behoort ook
hti bewaken van de rivier en dan kan er na
tuurlijk van de halve rivieï géén sprake zyn.
K IS
