Verspreide berichten.
Binnenland.
niet onderschatten Mens.chen en dieren van het
land hebben het voordeel tegenover de Italianen,
dat zij aan het klimaat gewend zijn. De soldaten
en paarden van Italië kunnen niet zonder water
toevoer in het heete gebied van Midden-Afrika
leven. Wegen zijn natuurlijk in Tripolis niet
voorhanden. Er is een groote weg voor de kara
vanen naar het zuiden, en het zal voor de Ara
bieren een gemakkelijk werk zijn het binnendrin
gen van den vijand, door het vergiftigen der
waterbronnen over dezen weg, onmogelijk te
maken. Als de Italianen de kuststreek bezetten,
zullen zij voortdurend aan aanvallen van de oor
logszuchtige woestijnbevolking blootgesteld zijn.
Het was voor de Franschen reeds zoo moeilijk
het achterland van Algerië en Tunis binnen te
dringen. Enorme massa's geld heeft dit gekost en
het arme Italië zal moeilijk hetzelfde kunnen
volbrengen. In een oorlog met Turkije heefi
Italië slechts te verliezen. Het zal in een lang-
durigen kolonialen oorlog gewikkeld worden.
In Tripolis.
Over den toestand te Tripolis wordt vandaar
dd. 27 September aan de «New-York Herald"
gemeld
De toestand doet zich op 't oogenblik zeer
duister en kritiek voor. De Grieksche sponsen-
visschers vertellen, dat zij drie Italiaanschen
kruisers in de wateren voor de Tripolitaansche
kust gezien hebben. Het Turksche transportschip
«Derna" is op een langs telegrafischen weg over
brachten wensch, dien de Arabische bevolking
in een, den avond van 19 September in de moskee
gehouden bijeenkomst uitdrukte, hierheen gezon
den. In deze bijeenkomst werd verklaard, dat de
inwoners het land verdedigen zouden tot op den
laatsten druppel bloeds. De geloste wapens en
schietvoorraden werden met kameelen naar de
kuststeden gebracht om daar verdeeld te worden.
De Turksehe regeering waakt op bewonderens
waardige wijze over de handhaving der orde. In
de stad en haar omtrek is het geheel rustig. Het
consulaire corps stelt ook vertrouwen in den
plaatsvervangenden wali Bessim bei, wat de hand
having der orde en veiligheid der vreemdelingen
betreft. Niettemin is een groot aantal Europeesche
kolonisten en Joden door een paniek aangegrepen
307 zijn er gisteren op het Fransche stoomschip
«Rhóne" naar Tunis vertrokken, 150 anderen naar
Malta. Meer dan 200 inwoners der stad hebben
den nacht aan boord van het Italiaansche stoom
schip «Ercole" doorgebracht, dat op verlangen van
den Italiaanschen consul-generaal hier is gebleven
en bevel heeft gekregen onder stoom te blijven
liggen, om op den eersten noodkreet gereed te
zijn, alle Italiaansche onderdanen in veiligheid
te brengen.
De Banco di Boma is gesloten en heeft haar
boeken in het Italiaansche consulaat gebracht.
Ook kooplieden en winkeliers van andere naties
hebben hun zaken gesloten en boeken en inven
taris-lijsten in de consultaten geborgen. Men
vreest voor een aanval van de Bedoeïnen op de
stad en een daarop volgende plundering. Onder
de Bedoeïnen is de toestand tengevolge van het
mislukken van den oogst namelijk zeer critiek.
Talrijke Italiaansche journalisten zijn hier aange
komen. En het bericht besluit met de mededee-
ling, dat juist aan alle Italianen bevel was gege
ven om zich aanboord van de «Ercole" te begeven.
De Marokkaansche kwestie.
De Parijsche bladen bevatten een mededeeling
van het ministerie van buitenlandsche zaken, be
helzende dat de opmerkingen, die Duitschland met
betrekking tot Marokko maakt, nieuwe eischen
omvatten en voorbehoud maken, die een ernstig
onderzoek vereischen.
Deze uiterst koele en, alle optimisme terzijde
latende, nota, heeft een gedeelte van het publiek
nogal onaangenaam verrast. De nota moet echter
niet als een twijfelen aan een vergelijk opgevat
worden. De meening heerscht hier, dat Duitsch
land nog eens flink wil doen gevoelen, wat het
alles omtrent Marokko zoogenaamd toegeeft, om
dan omtrent Kongo veeleischender te kunnen zijn.
In de Duitsche bladen begint ook al een Kongo-
veldtocht, een kleineering namelijk van het door
Frankrijk af te stane gebied. Men heeft nu moge
lijk door de koel gestelde, kordate nota willen
toonen, dat men zich niet door de Duitsche tak-
tiek laat misleiden of beïnvloeden.
DUITSCHLAND.
Bij de eerste vergadering van de economische
commissie voor het koloniaal verkeer hield dr.
von Lindequist, de staatssecretaris voor Koloniën,
volgens de «Nordd. Allg. Ztg." een zeer uitvoerige
welkomstredevoering, waarin hij o.m. zeide, dat
Duitschland reeds drie directe scheepvaartlijnen
heeft, die geheel van den export en den import
van de Duitsche koloniën bestaan. Ook de nieuw
ste handelsstatistiek is zeer gunstig. Zoo is de
handel in 1910 tegenover 1909 in Oost-Afrika en
Kameroen met 12 milioen gestegen en is daardoor
de omzet in Kameroen op 45 milioen en in Oost-
Afrika op 59 millioen gebracht.
BELGIS.
De socialistische Kamerfractie in België zal, naar
het »H. v. Antw." meldt, aan den minister-pre
sident de volgende maatregelen voorstellen, om
te voorzien in de duurte der levensmiddelen
le. Vrije invoer van Argentijnsch vee
2e. opschorsing der inkomende rechten op
vee en vleesch
3e. afschaffing der rechten op de boter
4e. vermindering van de vervoerkosten voor
groenten
*5e. onmiddellijke toepassing der nieuwe [ka
dastrale verdeeling, om de grondlasten te ver-
minderen
6. vrijstelling van belasting der landbouwers)
die bijzonder geleden hebben door de droogte
7e. uitbreiding tot de landbouwers, wier vee
geleden heeft van de ziekten, van het artikel van
't wetboek, 'twelk voorziet, dat ingeval van ver
nieling der oogsten door eene toevallige oorzaak
de eigenaar gehouden is er voor de helft tusschen
te komen.
FRANKRIJK.
De minister van Marine, Delcassè heeft ver
klaard, dat 130 man, die bij de ontploffing van
de «Liberté" werden gewond, thans als buiten
gevaar beschouwd kunnen worden. Over een
twintigtal anderen kunnen de geneesheeren zich
echter nog niet uitspreken.
Thans zijn 26 lijken uit het wrak van de
«Liberté" te voorschijn gehaald.
Bij een botsing tusschen een torpedojager
en een torpedoboot is de torpedoboot, «Mous.
queton," zoo zwaar beschadigd, dat het water met
stroomen binnendrong, de machinekamer geheel
vernield werd en de kommandobrug in brand
geraakte. Slechts met moeite kon men het vaar
tuig drijvende houden. Ook de torpedojager, de
«Trident," is zwaar beschadigd.
En uit Toulon wordt aan de «Excelsior" gemeld,
dat daar het gerucht liep, dat de dreadnought
«Voltaire,één van de vijfschepen van de Danton-
klasse, in de golf Juan bij Antibes (dep. Zeealpen)
gestrand is. Het blad voegt daaraan toe, dat het
ministerie van marine tot 1 uur in den nacht
van Woensdag op Donderdag geen bericht om
trent het ongeval had ontvangen.
AMERIKA.
President Taft hield gister te Waterloo (Iowa)
een belangrijke redevoering over de betrekkingen
tusschen regeering en de zakenwereld. De rede
werd in Wallstreet met de gewone belangstelling
tegemoet gezien. De president verklaarde voor
de zooveelste maal, dat het een ondubbelzinnige
noodzakelijkheid was om tot de vrije mededinging
terug te keeren en voegde er aan toe, dat een
schiftig van monopolies, die rechtmatig zijn en
die, welke dit niet zijn, voor de regeering een
onmogelijk iets is.
Paft zeide verder, dat een erkenning van de
monopolies door de regeering onvermijdelijk tot
staatssocialisme zou leiden.
Hij sprak zich gunstig uit voor de tariefher
ziening en wel voor een tariefvei laging en be
pleitte de hervorming in het koers- en banksy
steem van Amerika. Het plan van senator Al-
drichs in details besprekend, kwam de president
op voor een redelijke en gematigde actie'jegens
groote corporaties, die het doel hebben het be-
leggen van kapitaal aan te moedigen en de wel
vaart te bevorderen.
Hij beklaagde zich over de wraakzuchtige hou
ding tegen de spoorwegmaatschappijen, tegen de
deelneming van de zijde der trust, nadat zij aan
de besluiten der gerechtshoven, waarbij zij ont
bonden worden, hebben gehoor gegeven, tegen
een redelijke behandeling van zaken, die afhan
kelijk zijn van het tarief of tegen de oplossing
van de geldskwestie, die alle verstandige personen
en mannen van ondervinding bezighouden.
Buitengewone jobstijdingen zijn uit het binnen
land van Siberië ontvangen. Tengevolge van den
slechten zomeroogst dreigt overal het spook van
den hongersnood. Duizenden moeten reeds den
hongersdood gestorven zijn. Ontzettende tooneelen
spelen zich op de straten der steden en dorpen af.
Bij honderden liggen de reeds geheel verzwakte
bewoners voor de huizen en op de landwegen en
wachten met stoïcijnsche kalmte den dood af-
Uit alle deelen van het land zijn speciale treinen
met levensmiddelen naar de bedreigde gouverne
menten vertrokken, doch men vreest, dat de hulp
te laat komt.
De «Times" verneemt uit Santiago in Chili,
dat er een, naar het heet, rijke goudmijn bij Con-
stitucion (ook Nieuw-Bilbao of Maule geheeten,
een havenstad op 35 gr. 19 min. ZB.) ondekt is.
De ontdekking baart opzien in het land en er is
al een maatschappij met een kapitaal van 490.000
pesos opgericht, om het nieuwe goudveld te ont
ginnen.
«Rechts'' en de obstructie.
Men meldt o.m. uit Den Haag, aan de «Tel"
dat mannen van invloed uit de partijen der rech
terzijde voornemens zijn volstrekt geen toenade-
rende houding jegens de sociaal-democratische
Kamerfractie aan te nemen Indien niet de ob
structie, gelet op het beperkte aantal, betrekkelijk
spoedig verloopt hetgeen men altijd nog het
meest aannemelijk acht - dan meent «rechts",
het er gerust op te kunnen laten aankomen, dat
de begrootingen niet tijdig zullen zijn behandeld
Ook voor dat geval is de gedragslijn reeds vast
gesteld. De woede tegen de sociaal-democraten is
vooral bij enkelen buitengewoon groot, zoo zelfs,
dat gesproken werd van een strijd tot het uiterste,
en des noodsKamer ontbinding.
Kiezersstatistiek 1911.
Als no. CLVII der Bijdragen tot de Statistiek
van Nederland, Nieuwe Volgreeks, uitgegeven
door het Centraal Bureau vqo.r de Statistiek is
verschenen de «Keizersstastiek, benevens aanvul
ling der verkiezingsstatistiek voor de Eerste en
Tweede Kamer der Staten Generaal en de perio
dieke verkiezingen van leden voor de gemeente
raden voor gemeenten met meer dan 15000 in
woners in 1911".
Uit de inleiding bijkt dat er volgens de kiezers
lijsten van 1911 in ons land waren 872.536 kiezers
voor de Tweede Kamer, 869.976 kiezers voor de
Provinciale Staten en 806.946 kiezers voor de
gemeenteraden, terwijl 28.568 kiezers hun kies
recht in 1911 verloren, doordat zij het verschul
digde ter zake van aanslag, omschreven bij art.
10 der kieswet, niet op den len Maart hadden
voldaan.
Uit deze getallen blijkt, dat 63.39, 63,21 en
58.63 der mannen van 25 jaar en ouder onder
scheidenlijk kiezers zijn voor de Tweede Kamer,
de Provinciale Staten en Gemeenteraden.
Van de 872,536 kiezers voor de Twreede Kamer
waren 53.084 aangiftekiezers en 819.452 ambts
halve op de kiezerslijst gebracht.
Voorts zijn de kiezers in de volgende groepen
te onderscheiden belastingkiezers 797.097, huur-
kiezers 22.254, loon- en pensioenkiezers 41.328,
spaarkiezers 7.684, examenkiezers 4173, of in
totaal 75.439 kiezers krachtens art. 1 b.
Het geheele aantal kiezers voor de Kamer is
van 1910 en 1911 met 17,997 of 2.06 toege
nomen de verschillende groepen, onderscheiden
naar den grondslag waaraan zij hun kiesrecht
ontleenen, waren toen respectievelijk afgenomen
met
Belastingkiezers 3.23, kiezers krachtens art.
1 b—-9,24 waaronder huurkiezers 8,74, loon-
kiezers 10,10, spaarkiefers 5.37, examen
kiezers10.62, de ambtshalve- en aangiftekiezers
onderscheidenlijk met 2.81 en 9.50%.
Lichtwachter-matroos-raadslid.
Men meldt uit Vlissingen
De minister van Marine heeft aan den licht-
wachter-matroos, den heer J. de Meij, alhier,
toestemming verleend tot het waarnemen van het
lidmaatschap van den gemeenteraad, waarvoor
telkens een verlof zal worden verleend van een
dag-
Telefoongesprekken tarief.
Men meldt ons uit Den Haag
Naar verluidt, zouden de plannen tot herziening
van den telefoon-abonnementsprijs, welke in
ovjrweging zijn, beoogen de invoering van een
opklimmend gesprekken-tarief.
Misbruik van portvrijdom.
De minister van Binnenlandsche Zaken heeft
aan Gedeputeerde Staten verzocht om aan de
gemeentebesturen mede te deelen, dat de minister
van Waterstaat zijne aandacht heeft gevestigd op
een wijze van geooorloofd gebruik maken van
portvrijdom, hierin bestaande, dat aan port onder
worpen dienstbrieven, ter uitreiking aan derden,
worden toegezonden aan een tusschenpersoon,
voor de dienstcorrespondentie met wien de afzen
der vrijstelling van briefport geniet.
De minister wijst er op, dat in het algemeen
waar de uitreiking van brieven geschiedt door
bemiddeling van een tusschenpersoon, voor de ver
zending der brieven aan dien tusschenpersoon
geen gebruik mag worden gemaakt van eventueele,
voor dienstcorrespondentie tusschen afzender en
tus chenpersoon bestaande vrijstelling van brief
port.
Dr. A. H. L. llensen.
Niet 28 October a.s., zooals wij meldden, doch
op 26 October zal de ZeerEerw. Hooggel. Heer
Prof, Dr. Hensen te Warmond zijn 25 jarig pro
fessoraat herdenken. («N. Haarl. Ct.")
L. Pincoff -f-
Volgens particulier telegram aan het «R. Nbl",
is L. Pincoff, oud 84 jaar, stichter van de Rot-
terdamsche havenwerken te Feijenoord, gister
middag te New-York overleden1
De Middenstands-Enquête.
Naar de «R.-K. Middenstander" verneemt, vor
dert de arbeid der middenstandenquête met rasse
schreden.
In alle kleinere gemeenten beneden 2000 zielen
1S_ ^t onderzoek geëindigd en niet minder dan
370 verslagen zijn hierover reeds verschenen.
In de groote gemeenten tusschen 2000 en 20.000
zielen vlot de arbeid buiten verwachting. Reeds
54 rapporten zijn van deze gemeenten gepubli
ceerd, en deze arbejd zal van het grootste belang
zijn bij het opstellen van het eindrapport, want
de verslagen zijn met de grootste zorgvuldigheid
bewerkt.
In de gemeenten boven 20.000 zielen wordt het
onderzoek nog voortgezet naar bijzondere bedrij
ven. Zoo werd o a. in Amsterdam het koek- en
banketbakkersbedrijf onderzocht, alsmede dat der
schoenmakers en apothekers, te Haarlem het dro-
gistenbedrijf, te Utrecht de kleedingindustrie, te
Maastricht de rund- en spekslagers, te Nijmegen
de hotelhouders, te Breda, de bakkers, te 's-Bosch
de handelaars in comestibles, voedings- en genot
middelen en te Arnhem de bakkers, enz.
Al deze verslagen zijn reeds gedruk en aan de
leden der enquête-commissie toegezonden.
Ook worden nog onderzocht de goed- en zilver
industrie te Schoonhoven, het mandemakersbe-
drijf te Kerkdriel en Amerzoden, en het klouipen-
makersbedrijf te Best.
Als deze verdagen zijn afgedrukt, zal de p,om-
missie beginnen met haar eindrapport, hetwelk
een lijvig en belangrijk stuk werk belooft te
worden.
De commissie denkt binnen drie jaar met haar
arbeid gereed te zijn.
Spoorlyn Gouda—Utrecht.
Men schr ijft ons
Leidde gebrek aan ruimte op het Staatsspoor
wegstation Utrecht tot het maken van een apart
buurtstation voor het locaal verkeer tusschen
Utrecht NunspeetBaarnZeist, bij hetontwerp-
doortrekking der lijn GoudaSchoonhoven naar
Utrecht, tevens de kortste spoorverbinding van
Uselstein met Utrecht, wordt in overweging ge
geven nog een tweede doch veel eenvoudiger
buurtstation in de nabijheid van dit Staatsspoor
wegstation aan te leggen. Dit derde station zou
eventueel tevens als eindpunt van andere ge-
wenschte lijnen kunnen dienen. Op doorgaand
verkeer van goederenwagens der hoofdspoorwegen
werd daarbij gerekend.
Loodhoudende Verven.
Men meldt uit Amsterdam
Een viertal soc -dem. Gemeenteraadsleden stel
len den Raad voor het volgende besluit te nemen
De Raad besluit, dat bij de uitvoering van
werken voor rekening der gemeente Amsterdam,
hetzij deze werken worden uitbesteed of in eigen
beheer worden uitgevoerd, geen loodhoudende
verfstoffen zullen worden gebruikt.
B en W. kunnen voor bijzondere werken of
gedeelten van werken het gebruik van loodhou
dende veifstofïen voorschrijven, waarbij tegelijker
tijd de maatregelen moeten worden vastgesteld,
welke ter bescherming van de gezondheid der
werklieden, met de verwerking dier verfstoffen
belast, behooren te worden genomen.
Zaandam contra Amsterdam.
In de raadsvergadering, welke Donderdagavond
te Zaandam is gehouden, bracht het raadslid, de
heer Duys, opnieuw de kwestie ter sprake van
het geschil, dat gerezen is tusschen de gemeenten
Zaandam en Amsterdam, in verband met een
aanvrage om huur van terrein en water, ingediend
door de firma Altius Sc Co. te Amsterdam.
Amsterdam heeft zelfs naar aanleiding daarvan
de onderhandelingen met Zaandam over uniformi
teit van tarieven en ligdagen afgebroken.
In een Augustus-nummer deden we daarvan
reeds mededeeling on gemeld is toen, dat B. en W-
toezegden alle correspondentie voor de raadsleden
ter visie te leggen.
Dit is gebeurd en de heer Duys is tot de con
clusie gekomen, dat de gemeente Amsterdam vol
komen gelijk had, wijl het dagelijksch bestuur
van Zaandam, naar zijn meening, heeft getracht
de zaak zóó te verdraaien en zóó leugenachtig
voor te stellen, dat de gemeente Amsterdam niet
anders kon doen, dan de onderhandelingen afbre
ken. De spreker ging daarbij uit van de veronder
stelling, dat firma Altius expres de gemeente Zaan
dam tegenover Amsterdam heeft uitgespeeld, om
daardoor zelf financieel voordeel te behalen, door
dat zij voordeeliger voorwaarden kon bedingen.
Ook deed hij uitkomen, dat de burgemeester van
Zaandam hier weer de schuld had door op zoo
advocaatachtige wijze te antwoorden.
De voorzitter antwoordde op zeer waardige wijze
en stelde de zaak in een geheel ander licht. De
kwestie was gerezen over den huurprijs van een
terrein. Dit was een onbeschoeid en niet geouti
lleerd. De prijs daarvoor was op 15 cent per
vierk. M. begroot in navolging van den prijs voor
onbeschoeide terreinen in Amsterdam. Maar in
verband met de aan te brengen beschoeiing enz.
was de prijs op 26 cent gesteld.
B. en W. van Zaandam hebben aan Amsterdam
gevraagdZeg ons dan eens, wat gij voor die ter
reinen rekent. Maar daarop kwam geen antwoord
en het college van B. en W. van Zaandam is dan
ook van meening, dat de gemeente Amsterdam
meer schuld aan de verwijdering heeft dan
Zaandam.
De heer van Holt pleitte ten gunste van de
opvatting van B. en W. en deed als zijn meening
uitkomen, dat de heer Duys opnieuw den burge
meester een hak wilde zetten. Ook deze spreker
had het dossier bestudeerd en was tot de over
tuiging gekomen, dat Burg. en Weth. van Zaan
dam zeer correct hadden gehandeld en dat hun
geen blaam kon treffen. Deze moest vallen op de
firma Altius, die de aanbieding van Zaandam
tegenover Amsterdam had uitgespeeld.
De heer Brinkman was de meening toegedaan,
dat de heer Duys het gemeentebelang al zeer
slecht had gediend door zyn interpellatie en dat
de geheele kwestie beschouwd moest worden als
een misverstand. Burg. en Weth. van Amsterdam
en de Commissie voor de Handelsinrichtingen
aldaar hadden zijns inziens uit een schrjjven van
Burg. en Weth. van Zaandam een verkeerde
conclusie getrokken.
In zijn repliek werd de heer Duys tegenover
den voorzitter en eenige raadsleden zoo beleedi-
gend, dat een 6-tal leden als protest de vergade
ring verliet. Het eind was, dat de door den heer
Duys gestelde motie, afkeurende het beleid van
Burg. en Weth. in deze aangelegenheid, met 8
tegen 4 stemmen, die der sociaal-democratem
werd verworpen. («Tel.")
De Gouverneur van Suriname.
Hedenmergen heeft bar»* Vaa Asbeck, benoemd
