Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
De Financier.
- 34ste Jaargang
Woensdag II October 1911.
No. 10141. -
Buitenlandscb Nieuws.
De oorlog tusschen Italië
en Turkije.
FEUILLETON
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Familieberichten 20 cent per regel.
Handelsadvertentiën van 1—6 regels f 0.92elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
1 ta li aanschel troep en naar het 0.01-
l1 o g' s t e: r r e1 i n.
Maandag is uit Napels he!t eerste deel van
het expeditiecorps, in tegenwoordigheid van den
Koning', na,ar het oorlogste min vertrokken. De
bevolking was buitengewoon geestdriftig.
De naar hef oorlogisterrein vertrokken troepen
macht bestaat uit infanterie, artillerie en een
compagnie genie.
Naar verluidt, is heit eerste militaire transport
niet naar Tripolis gegaan, maar te Tobnook aan
land gazet.
Volgens de „Matina" heeft de bezetting van
Tobroelk niet zionder weerstand te ontmoeten
plaats gehad. Het fort, dat gebombardeerd werd,
schoot terug era da Turken vuurden van de in
de nabijheid gelegen hoogten. De stad gaf zich
vervolgens over.
T ri polis.
De telegraafkabel naar Tripolis is hersteld en
werkt weer.
De Turken te Tripolis zijn oip bevel vuh de
regeering uitgezet; hun aantal bedraag|t ongeveer
300. Onder hen bevinden zich de onder-wali en
de. gezagvoerder van de „Dema". Zij; zijn met
de „Assyria" vertrokken, onder geleide van een
torpedojager.
Volgens de „Messagero" zijn er bij bet helm-
bardement van Tripolis honderden personen in
de forten gedood.
De oorlogscorrespondent der „Temps" is te
Tripolis aangekomen en zendt via Malta een korte
beschrijving van het gevecht, dat er plaats gehad
heeft tusschen de Turken, die de stad willen
heroveren em de Italiaanse he troepen. De be
schrijving eindigt met een zin, die karakteristiek
is voor de'zen mierkwaardigeu oorlog: „De Italia
nen hebben geen enkelen gesneuvelde, maar wel
hadden ze groot» vermoeidheid te doorstaan.
Men heeft de Arabische politie te Tripolis op
geheven en is doende een nieuwe in te richten
om de wederopleving van de handelsbeweging' te
begunstigen.
Een gedeelte der Turksche troepten, dait zich
op vijf mijlen afstand van de stad bevindt, gebrek
heeft aan 'levensmiddelen en in een toestand van
algeheele wanorde verkeert, verzoekt over een
overgave te onderhandelen. Gouverneur Borea
Ricci is daarmede begonnen.
Er schijnt nog niet besloten te zijn, of men
onmiddellijk tot de bezetting van het ach'eri'nnd
zal overgaan, dan wel de geleidelijke onderwier
ping van de hoofden der stammen zal' afwachten.
De blokkade van Tripolis is door Italië opge
heven, maar do Italiaansche vloot bleef o,p de
reede liggen.
Een aanval1 af ge si ago in.
Do Turksche minister van oorlog maakt bekend,
Boeiende Roman.
(Naar het Franseh.)
61)
Laat ik eens zien of enkele stukken niet onbe
schadigd zijn gebleven I" en hij onderzocht de
asch voorzichtig en nauwkeurig. Hij wis niet
dat de rechterlijke ambtenaren gedurende hun
onderzoek op den 17en September de asch reeds
nagezien hadden er een stuk van een dagblad in
gevonden hadden, waarop het Duitsche woord
*Zeitung" en de datum 25 Mei 1867, nog leesbaar
Waren.
Ferrari kon zien dat de verbrande papieren
tamelijk groot en vrij dun moesten geweest zijn.
Maar dat was ook alles. Voor den schoorsteen
staande, woelde hij in zijn baard en dacht na.
Plotseling kreeg hij ingeving
*De moordenaar schijnt die papieren onder den
rooster opeengepakt te hebben, zou hij er ook op
den rooster enkele verbrand hebben
Hij liet zich op de knieën vallen en keek op-
'ettend de verbrande kolen na.
*Ja, ja, vervolgde hij, hier zitten ook stukken
yan verbrand papier tusschen. maar slechts weinig.
Hoe komt dat. Er kunnen ook brandende stuk-
in den schoorsteen zijn gevlogen en het is
dal een Italiaansch oorlogsschip op den 7den
October geitraiclbl heeft troepen te ontschepen te
Der na (Barka), doch daarin verhinderd is ge
worden door het Turksche garnizoen.
Het oorlogsschip beschoot de stad, vernielde
verscheidene openbare gebouwen en vertrok
daarop.
De Turken hadden 4 dooden en 7 gewonden.
De uitzetting der Italianen.
Uit Konstantinopcl wordt aan de „Vpssiscjjie
Zeitung" geseind:
Blijkbaar bestaat het sterkste verschilpunt tus
schen de regeering en hot comité in cle uitzet
tingskwestie. De regeering is geneigd, overeen
komstig hetgeen de Duitsche gezant von Mar-
schall heeft aanbevolen, van de uitzetting af tie
zien. Het bl'ad Servet-I-Sinoem" echter, dringt
in oen aanval op de Osmanischien Lloyd, die den
gezant zeer gematigd ondersteunde, er op aan,
dat alle Italianen zonder ondierscheid worden uit
gezet. Waarschijnlijk laat de regeering do beslis
sing aan het parlement pver.
Aan het „Berliner TagebLatt'1 wordt voorts ge
seind
Uit Saldniki worden oproerige betoogingen gte-
mel'd, waarbij de bevolking eiscbf, dat het ver-
banningsbesluit tegen de Italianen onmiddellijk
uitgevoerd wordt.
Uit de kringen van het comité wordt gemeld,
dat het comité met de Duitschgezinde politiek,
die ook door het kabinet-S,aid pasja gevoerd wordt,
zeer ontevreden is.
Zaterdagavond komt de Kamer bijeen. In niet-
MohammeAaanseiiie comite-kringan Koestert man
wantrouwen tegen de Kamer, omdat men voor
opruiende panislamietische redevoeringen van de
afgevaardigden vreest.
Geen vrede?
De te Konslantinopei verschijnende „Tanin1
heeft een fel' artikel tegen de Turksche regec-
ring, omdat deze gemeend heeft, dat thans het
oogenbiik vojor vredesbemiddeling gunstig was.
Terwijl de geheele beschaafde wereld verontwaar
digd is over Italië en vol afkeer protesteert,
zegt het blad, doen wij Osmanen heetemaal' niets.
Hebben wij niet eens moed datgene uit te voeren
wat wij kunnen doen? Wat noemt de regeering
den nieuwen stand van zaken, die zoo gunstig
is voor den vrede? Die bestaat hierin, dat Italië
onze havens vernield, zijn troepen geland en
onze eer met voeten getreden heeft,. Als wij
ons daarom voor Italië willen, buigen, dan had
den wij het eerder kunnen J.oen, toen er nog
ge,en bloed gevloeid was en onze torpedobooten
nog niet vernield waren.
Hel blad stelt voor, dan maar een bord m
Europa en eon in Azië uit te hangen met het
opschrift: „Grond te koop!"
De „Tanin" meent, dat Turkije Tripolis be
houden of desnoods verliezen moet met c,cre.
Zij betreurt ook, dat er nog geen beslissing ge
nomen is tot uitzetting van de Italianen, liet
ontbreken van een prijlsgereeht, dat Turkije al
ook mogelijk dat de misdadiger, dit ziende, het
papier onder den rooster heeft gebracht. De schoor
steen moet geveegd worden, 't Is waar als ik
dat door een schoorsteenveger laat doen bedient hij
zich daartoe van een ijzeren krabber, waarmede
hij de half verkoolde papieren die hier en daar
nog vastzitten in duizend stukjes scheurt. Ik zat
zelf dat zaakje wel opknappen. Laat ik eerst
een zien hoe de schoorsteen gebouwd is. Hij trok
den rooster weg, ruimde de asch en de sintels
op, maakte de vuurplaat schoon en stak zijn hoofd
in de schoorsteenopening. Naar boven ziende,
ontwaarde hij het daglicht. Het was dus een
recht opgetrokken schoorsteen en daardoor ge
makkelijk schoon te maken.
Ferrari dacht er al over na, hoe dit het best
te doen was, toen hij bemerkte dat het achterste
gedeelte van den vuurhaard door een muurtje
van baksteenen ter hoogte van 7ü centimeter was
afgesloten. De opening daarachter deed zich
aan het gezicht voor, als een geopende zak. Met
veel moeite bracht Ferrari zijn arm over het
muurtje heen en stak zijn hand naar beneden.
Toen hij ze weer terugtrok zat ze vol roet.
sliet is juist zooals ik vermoedde!" zeide hij,
daar het roet, zich achter dit metselwerk opge
hoopt heeft is het zeer wel mogelijk, dat stukjes
papier die eerst in den schoorsteen zijn opgezo
gen, daarachter weer teruggevallen zijn. Ik zal
dat muurtje afbreken."
Hij gebruikte een haardijzer als breekijzer en
een steel van ean kolenschop bij wijze van hef-
lang had moeten oprichten, doet zich thans' on
aangenaam gevoelen. 'Alen weet nog maar steeds
niet nauwkeurig, wat Turkijte als contrabande be
schouwt en of het récht had tot het in beslag
nemen van kleine visschersbooten, zooals dat
te Smyrna op grooite schaal1 is geschied.
Graantransporten.
De Londensche graanbeurs heeft een telegram
uit Nikolajef ontvangen, volgens hetwelk stoom-
booten weer begonnen zijn, voor Lohden bestemde
ladingen graan in te nemen. Turkije heeft n.l.
verklaard, dat onzijdige schepen de Dardanellen
vrijelijk mogen doorvaren, een verklaring die hier
een aanmerkelijke opluchting veroorzaakt heeft.
Toch was het vermeende besluit der Porta, om
graan als oorlogscontrabanda te beschouwen; ver
dedigd in de Londensche radicale pers.
De «Star" bijv. juichte dat besluit toe en schreef,
vóór de de onjuistheid van het aan de Porte toe
geschreven besluit gebleken was, dat Turkije
volkomen in zijn recht was om graan tot oorlogs
contrabanda te verklaren. Want elke stoomboot
met graan, die de Hellespont doorvaart, vervoerde
misschien graan voor de Italiaansche troepen in
Tripolis of elders. Turkije moet dit graanvervoer
beletten, al treft het verbod ook de mogendheden,
die het optreden van Italië ten opzichte van Tri
polis gedoogden en goedpraatten en het piraten-
werk van Italië door de vingers gezien hebben.
Op den Balkan.
Uit Sofia wordt aan de «Lokal-Anzeiger" ge
seind
Het gerucht handhaaft zich, dat de divisie van
Stara Zagora zou zijn gemobiliseerd. Het ministe
rie van oorlog loochent weliswaar dit bericht,
maar inderdaad schijnen maatregelen tot mobili
seering genomen te worden.
De correspondent van de «Daily Chronicle" te
Petersburg zegt uit gezaghebbende bron vernomen
te hebben, dat de Tsaar te Livadia een buiten
gewonen ministerraad bijeen heeft geroepen ter
beraadslaging over den toestand, die zoo hachelijk
wordt geacht, dat Russische troepen in Kars en
Tiflis zijn samengetrokken.
Allerlei nieuws.
De „Frankf. Zlg." verneemt uit Konslantinopei,
dat Italië, in gevolge de ernstige vertooigen van
verschillende .mogendheden, van h'et plan afge
zien heeft, om de Dardanellen te blokkeeren.
Een Italiaansche wetenschappelijke expe
ditie, in de binnenlanden van Tripolis, voor wel
ker ltoi gevreesd werd, is behouden in Fessan
aangekomen. Zij zal' over Sokna terugkeeren.
Met hoe groate strengheid do Italiaansche
regeering haar berichteuni on opo lie over den Ito-
liaansch-Turkschcn oorlog handhaaft, blijkt uit
een telegram uit Syracuse, meldend, dat die cor
respondent van de „Messagero" wegtens verraad
van. staatsgeheimen gearresteerd is. Hij had. aan
zijn blad berichten verstrekt over troepenconcen
tratie en bewegingen van de vlooi.
Tengevolge van den oorlog zijn Ier ree de
van Taganrog en omliggende havens ongeveer
25 milliocn pud koopwaren opgehoopt, waaronder
boom, en slaagde er in een steen uit te breken,
toen volgde een tweede, een derde, totdat het
geheele metselwerk gesloopt was. Toen dit werk
afgeloopen was, bevond hij Jzich tegenover een
zwarte hoop, waarin het niet ipogelijk was, wat
dan ook te ontwaren. Hij trok het roet bij kleine
hoopjes naar zich toe en zifte het tusschen de
vingers. Eensklaps ontsnapte hem een kreet van
blijdschap. Hij hield verschillende stukjes papier
in de hand, die in elkaar waren gefrommeld voor
men ze op het vuur had geworpen. Zij waren
zoo vast in elkaar geknepen, dat de vlam er niet
door had kunnen dringen en bij gebrek aan lucht
was uitgedoofd.
Tot een prop ineengedrukt hadden deze snip
pers slechts aan de uiteinden vuur gevat. Door
de zuiging van lucht een eind in den schoorsteen
omhoog getrokken, waren zij weer neergevallen
en in de ruimte achter het muurtje terecht ge
komen.
Ferrari ging met die overblijfselen naar het
venster bracht ze in het voile licht en met bui
tengewone voorzichtigheid, ten einde ze niet te
scheuren, schudde hij de stukjes papier zachtjes
en blies er haaldelijk over, om het roet er af te
krijgen. Weldra had hij het genoegen te ont
dekken, dat het drie stukken van een krant waren,
waarop Duitsche woorden, in gothiseh karakters
gedrukt, te onderschtiden waren. Het papier
was door den gloed van het vuur geel geworden,
uitgedroogd, half verschroeid en bros geworden,
zoodat Ferrari met de grootste voorzorg moest
70 o/o graan, dat hoofdzakelijk voor Italië ge
reed werd gehouden.
Uit Essen wordt gemeld: De nadeelige in
vloed van den oorlog tusschen Italië en Turkije
in de Belgische Kleineiseninduslrie, waarbij de
uitvoer haar den Levant een belangrijke rol
speelt, doet zich reeds gevoelen. Er is een go
voelige stremming in het verkeer ingetreden. In
de hoofdplaatsen, zooals in Solingen, liggen op
gestapeld op de stations groot.e hoeveelheden voor
uitvoer bestemde waren, die worden opgehouden.
In vele bedrijven werd de productie tot. op to)
beperkt.
Naar uit Serajewo geseind wordt, vervoeren de
spoorwegen in Bosnië sedert drie dagen geen
vrachtgoederen meer, daar zij uitsluitend gebruikt
worden voor het vervoer van krijgsvoorraad en
geschut naar de grenzen.
De «Secoio" meldt uit Weenen, dat de chef
van den Oostenrijkschen generalen staf den Kei
zer van de volstrekte noodzakelijkheid overtuigd
heeft, in het zuiden en in het zuid-oosten strate
gische spoorwegen aan te leggen en het aantal
voor een mobilisatie beschikbare spoorwagens
aanzienlijke te vermeerderen. Daarbij werd er
echter de nadruk op gelegd, dat Oostenrijk-Hon-
garije met de meest vreedzame bedoelingen be
zield is en alleen verdedigende maatregelen ge
troffen zullen worden. Er wordt beweerd, dat de
mobilisatie van de legercorpsen van Agram en
Temesvar voor de deur staat.
Volgens een telegram uit Saloniki, van de
Agence Ottomane, worden in Doelen aan de
Bulgaarsche grens ijverige militaire maatregelen
genomen. In de dorpen op de grens worden
wapenen uitgedeeld. Een bataljon infanterie is
naar Tsjipirli gezonden en aldaar ingekwartierd.
Uit Uskub wordt aan de «National Zeitung"
berichtIn den omtrek van Ipek en Djakowa,
alsmede in heel Noord-Albauië, heerscht kennelijk
groote onrust onder de Albaneezen, wat gemak
tot een opstand kan leiden. De Jong-Tmkeu
probeeren dit door geld en beloften te voorkomen.
De Albaneezen plunderen en moorden overal,
omdat zij niet door de Turksche overheid worden
vervolgd.
Volgens een gerucht zijn de Albaneezen voor
nemens een aanval op Durazzo te doen, ten einde
een mogelijke Italiaansche actie te ondersteunen.
De Marokkaansehe kwestie.
Gister heeft de Fransche ministerraad zich
beziggehouden met de schadeloosstellingen in
grondgebied, die aan Duitschland zouden zijn toe
te kennen, doch het resultaat der besprekingen
is geheim gehouden.
De bijeenroeping der Fransche Kamers zal tot
den 31 sten October of zoo noodig nog tot den
7den November worden uitgesteld, in de hoop,
dat de onderhandelingen dan geëindigd zullen zijn.
ENGELAND.
Te Portsmouth is gisteren weer een opper-
dreadnought voor de Engelsche vloot van stapel
geloopen, de «King George V", nu het grootste
te werk gaan, om de verschilleude blaadjes van
elkaar te trekken, daar ze bij de geringste on
voorzichtigheid in duizend stukjes konden gaan.
Eindelijk kon hij ze lezen. Op het eerste stuk
bevond zich een gedeelte van een artikel, in het
Duitsch gesteld. Ferrari vertaaide het halfluid in
het Fransch.
«Het is nauwelijks een jaar geleden, dat de
rampspoedige veldslag bij Sadowo, Oostenrijk uit
het Duitsch Verbond deed treden en Pruissen de
opperheerschappij in Noord-Duitschland verzeker
de, of reeds wil Bismark zijn invloed tot over
den Rijn uitbreiden en het Fransche Rijk het
hoofd bieden."
»De veldstag bij Sadowa werd den 3 Juli 1866
geleverd, dacht Ferrari, «het blad is van het
daaropvolgend jaar, dus van 1867. Ik moet dieu
datum onthouden, dat kon me later nog wel van
dienst zijn. Laat ik eens kijken wat op den an
deren kant staat."
Hij las
«Naarmate het proces zijn loop votode werd
de toestand voor de beschuldigden ernstiger. Van
het hoogverraad dat den voornaamste beschuldigde
ten laste werd gelegd, heeft men het onomstoo-
telijk bewijs in handen gekregen.
(Wordt vervolgd).