Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
34ste Jaargang
Donderdag 12 October 1911.
No. 10142.
Buitenlandse!! Nieuws.
De oorlog tusschen Italië
en Turkije.
Sta ten-Generaal.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per inaand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Familieberichten 20 cent per regel.
Handelsadvertentiën van 1—6 regels f 0.92elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel.
Voor herhaaldelijkadverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Gevechten in Tripolis
Er komen thans berichten over1 ver s-dhi Rende
gevechten, die in Tripolis hebben plaats gehad
tusschen de Italiaansche en Turksche troepen.
Volgens de „National Zeitung" ontving de
Porte uit Tripolis een ambtelijk telegram oiver
de beschieting der stad. Naar luid van diit be
richt boorde het Turksche vuur ae Italia-ansehe
torpedoboot „Garibaldino" in den grond en stekte
het twee pantserkruisers buiten gevocht.
De Turksche overheid zegt, in tegenstelling
met de Italiaansche berichten, dat Tripolis zich
niet zelf overgegeven heeft. De troepen hebben
zich op eenige kilometers van de stad terug
getrokken', waar zijl versterkte stellingen hebben
ingenomen.
De Senoessis stroomén in groeten getale toe.
Zij zijn goed gewapend en stellen zich ter be
schikking van Risjad bei.
De stemming van de troepen en van de be
volking is goed. Levensmiddelen en schietvoor
raad zijn in voldoende mate aanwezig.
Volgens een telegram uit Tripolis aan do „Cor-
riere del-la Sera" bevinden een duizendtal Tur
ken, voorzien van kanonnen, zich op 5 uur af
stand van Tripolis ein 3 uur verder 700 man.
Eenige honderden, waarhij! Munir pasja, staan
3n Zuidelijke richting.
Over het nachtelijke gevecht hij Tripolis sm-r.-t
de Romëinsche- correspondent van de „Lokal'-An-
zeiger" nog de volgende bijzonderheden.
V-oor de waterputten bij: Boem-eliana har kap:-
tein-ter-'zee Cagni schansen laten opwerpen en
voorposten opgesteld. Deze berichtten in aen
uacht van Maandag op Dinsdag, het naderen
van 500 man vijandelijke troepen, infanterie en
cavalerie. Cagni liet de schansen door ongeveer
1000 mariniers bezetten en beval den vijand tot
°P 100 meter te laten naderen en vervolgens met
snelvuur te ontvangen. Het gevecht duurde 40
Minuten. Do vijand trok volkomen ordelijk terug
achterlating van 3,do-oden en 1 gewonde.
He Italianen verschoten 120 patronen per man.
'Ook werd de vijand met kartetsvuur beschoten.
Een gewonde vertelt, dat de hoofdmacht der
■hurken bij Charian lag, waarheen zich 2000 Tur-
k&r- hadden teruggetrokken, hopende zich met de
Arabieren te kunnen vereenigen.
Dit Malta wordt aan dei „National Zeitung'f
Seseind
Hier is heit bericht ontvangen, dat de Italianen
T'i Tripolis 3 Turksche kruitmagazijnen in de
lucht hebben laten vliegen. In de omgeving der
stad vonden ettelijke gevechten plaats, waarbij
"tide partijen aanzienlijke verliezen leden.
He ..Tribunal' verneemt uit Tripolis, dat in den
la°P van het nachtelijke gevecht bij de water-
Putten van Boe-mi li ana de oorlogscorrespondenten
ln Te nabijheid van de Italiaansche geveclhtslijn
te-n grom aantal Bedouïonen hebben aangetrof-
jvn, die aan lepra leden en bij de aankomst Jer
a li an en uit Tripolis vertrokken waren.
Hen afdeel'img troepen is gistermiddag om 12
uur tei Tripolis aangekomen en z-oinder bijzonder
v°orval aan land gegaan.
He Italiaansche regeering heeft levensmiddelen
naar Tripolis verscheept voor de uitgehongerde
'uiandsche bevolking, welke levensmiddelen he-
Qwi in de stad zijn aangekomen.
Het aantal' der door de in omd-erwei^ing ge-
Arabieren ingeleverde geweren bedraagt
Gistermorgen zijin 12 oorlogsschepen en 19 tran-
i 01 Hcheipen voorbij Malta gestoomd, koers zet-
"Cnd& [n (ie richting van Tripolis.
I n T u r k ij' e.
Hen comité van Turksche dames richt een
Prn<?p tot vopCj p,m p6t uiterste tegen.-
slan<l te bieden.
150 W'°fl SlC^1,0tPsHapiteins boden zich aan om met
nian kosteloos berichten en zaken aan ae
es n eden troepen in Tripolis over te brengen.
- an Pm „Berliner Tageblatt" wordt uit Kon-
?ia.nt;
mopel gedeind
Assi-m bei heeft het ambt van minister van
buitenlands-che z-aken aanvaard.
Op dit oogenblik wordt de oorlog in de -open
bare belangstelling op den achtergrond gedron
gen door de binncniand'sche politiek. Doordat het
comité d-e-n oorlog tot hot uiterste wil, zou hot
tegenwoordige ministerie zwak staan on de kan
sen. van Hiltmi pasja zouden vc-rbeterd zijn. Maar
m-e-r vergeel, dat het comité in dezen tijd niets
zonder Maobmoed Sj effect kan en deze schijnt
geen oorlog tot Kef uiterste te willen. Ook is het
mogelijk, dat Said zich niet om liet comité be
kommert en do Kamer o-ntbindt, als zfe -onhan
delbaar blijkt.
Uit Salouiki komen berichten omtrent oneenig-
hcid in hel comité, Ja, de comité-partij zou ont
bonden zijn. De waarheid moet spoedig blijken.
Van het uit het l'a;nd zetten der Italianen ho-ort
men nie-tis meer jen dat zal wel zoo blijven, tot
bet parlement geopend is. Deze opening kan nog
luidruchtig genoeg worden.
De, correspondent van het „Berliner Tageblatt"
te Ween-en seint, dat hij1 uit authentieke bron
verneemt, dat de Turksche reg-eeiriing in het Tri-
polis-vraagstuk de volgende h-o-uding panneemt
De Turksche- regeering heeft aan de mogieind-
beden haar geneigdheid te kennen gegeven o-m
roeit Italië te onderhandelen pn heeft verklaard,
dat zij wil erkennen, dat Italië in Tripolis op
bijzondere voorrechten aanspraak maken kan. De
ze verklaring we-rd echter door de mogendhe
den, die er naar streven om tusschen Italië en
Turkije een bemiddeling tot stand te brengen,
voor heit tot stand brengen der bemiddeling we
dienen. Aan de Turksche regeering wordt de ra,ad
gegeven om meer besliste voorstellen te doen.
Tot nog toe, is er te Konstantinopel' geen be
slissing over genomen, of de Turksche regeering
dergelijke v-oorste-llen aanhangig zal maken, vóór
dat de- Kamer weer bijeenkomt, dan wel dat zij
eerst een votum van de Kamer zal afwachten.
Het is m-ogelijk, dat de- Turksche- regeering de
Kamer voor een v-oldongein feit zal plaatsen Jn
dit g-evai zal zij' waarschijnlijk genoodzaakt zijn
óf de Kamer te ontbinden óf zeif af te treden.
To-b roek.
De beweerde konkelarijen van Duitschland te
Konstantinopel1, ten-einde Turkije -over te halen
tot den afstand van Tripolis aan Italië tegen een
zekere schadevergoeding, ma,ken veel indruk op
de -anti-Duitsche bladen in Engeland. En lat te
me-er wegenis het gerucht, dat Duitschland als
loon voor zijn moeite den afstand van de- pracht-
havc-n To-broek in de- provincie Barka-, bezuiden
Kreta, zal vragen, onlangs bezet door de Italianen,
en waar Duitschland een gr-oote oorlogshaven
zou willen vestigen.
De krijgshaftige: anti-Duitsche- „Globe" ver
klaarde gister, dat Engeland zulks niet zou
kunnen toestaan, want een groote o-ortogshaven
aan de kus-t van Tripolis, di-e aan een gro-ote
mogendheid toebehoort, z-ou de waard,e van Gi
braltar en Malta belangrijk verminderen en inder
daad de gehe-ele strategische positie van Enge
land in de Middelland-schei Zee in gevaar brengen.
De „Globe" schijnt de geruchten omtrent oen
afstand van Tobroeik aan Duitschland niet te
gelooven, do-ch verklaart, dat haar standpunt het
zelfde zou blijven, onverschillig welke gr-oote mo
gendheid Tobroe-k in bezit krijig't, teneinde er een
machtige oorliogshaven te vestigen. De Brilsohe
legeering behoort onverwijld en onbewimpeiu te
verklaren, dat, zij-' zulks niet zo-u kunnen gedo-i-gen
en er een c-asus belli van zou maken.
Op den B a Ik a n.
Naar de „Neue Freie Press©" meldt, heeft er
Maandag een bespreking plaats gehad tusschen
koning Ferdinand van Bulgarije e-n Jen minister
president G-esjof. De bespreking betrof den door-
den Turksch-Italiaanschen oorlog geschapen toe
stand o-p dein Balkan.
Gesjof uitte zich in Weeane-n op zeer ge rus t-
sttTiende wij'ze. Hij verklaarde, dat hij niet ge
leefde, dat het o-p den B-alkam tot moeilijkheden
zou komen, welke- andere mogendheden in een
conflict zo-iidcin kurmem be-trokken. Bulgarije zelf
was ze-er vreedzaam gestemd en zo-u niets onder
nemen om dc-n vrede op het schiereiland in
gevaar te brengen.
De „Tanin" verneemt, dat verscheidene Itali
aansche officieren over Boedapest naar Sofia zou
den gereisd zijin.
Een telegram uit Sal-oniki meldt:
Do troepenbewegingen aan beide zijden van
de- Turksch-Grieksche grens houden nan.
De Turksche pers wijdt hoofdartikelen aan de
Balkansitatem. Zoowel de- J-ong-Turksche ,.Taniu"
als de gewoonlijk meer' gematigde bladen „Ikdam"
en „Jeni Gazeta"' w-enschen vrede met hen.
Do „Tanin" spoort de regeering' aan om ter
vermijding van elk misverstand d-e bemiddeling
van de groote mogendheden in te roepen, opdat
do vrede op den Balkan niet gestoord worde.
De Marokkaansche kwestie.
Het op Marokko- betrekking hebbende gedeelte
van de Duitsch-Framsche overeenkomst is gister
te Berlijn geparafeerd. De daarmede samelmhain-
gc-nde compensatie-onderhandelingen zijn weer
begonnen.
DUITSCHLAND.
Bij de interpellatie-debatten over de prijsver-
hooging van de ïervensmiddelen jn de Beiersche
Kamer is de redevoering van den Gemtrum-afge-
vaardigde dir. Heim met spanning tegemoet ge
zien. Deze heeft zich nu als Volgt uitgelaten:
Op helt oogenblik bestaat geen vleeschduurte
en het geschreeuw o-ver den vleeschnood is over
dreven. W-el' -e-cht-er zal het volgen-de jaa,r een
vïeeschduurte ontstaan, want Beieren, en ook
gehinp-i: kan in ziin behoefte aan
vleteSch zelf niet meer voorzien. Om de-zein gewis
naderenden vl-eestehnood tenminste e-emgermato
te kunnen 'tegengaan, is dr. Heim voor het invoe
ren van Fra-nstoh vee en van bevroren vlecscih
uit Argentinië, en vierder voor terugbetaling aan
d-e verbruikers van de invoerrechten op mai-s,
en, in geval het noodig zal zijin, voor een kort
stondige opheffing van do agrarische tollen. Hij
m-ertct daarbij' -op-, dat hij- wel' wist, dat h-e-m de-ze
ketterij duur te sitaan zo-u komen. Óverige-ris waar
schuwde hij er voor, om in d-e pers en in ver
gaderingen den nood grooter voor te stellen dan
hij- is, -omdat men daardoor -ai[sluitend, icten graan
handel en de-n tUsschenhandel aanmoedigt om
de- prijizen nóg meer in de hoogte te schroeven.
PORTUGAL.
Telegrammen uit Lissabon m-elden, dat de roya
listen hun positie handhaven te Tinheiro-Velho,
bij- d-e P-ortugeesteih-Spaanseihe grens. De republi
keinsrhe tro-e-p-en pogen hen te omsingelen. 300
jagers en 150 man cavalerie vertrokken naar het
noorden d-es lands.
CHINA.
Het Petersburgsche Teltegraafagentscbap- ver
neemt uit Hankou he-t volgende over de inne
ming van Wo-eitsjaing door de revolutionairen:
De- troepen hebben gemeene zaak' gemaakt mét
de opstandelingen. De Europ-eesche nederzettin
gen worden alle door gewapenden bewaakt. Een
Amwikaansch, een Japansch en twee Engelsche
stoomschepen liggen klaar om de vrouwen en
kinderen der Europeanen aan boord te nemen.
Het Pe-te-rsburgsche Telegraaf agentschap seint
voorts uit Hankou, dat de generaal1, di-e het he
vel voert ovc-r de militie-troepen in de provincie
h-oe-pe. bij dagorder heeft laten bekend maken,
dat de Chiniee-zen voornemens zijin, dc Mantsjoe-
dynasfie- te v-erjagon e-n dat daarom de staat,
van beleg is afgekondigd. Hij' deelt mede, dat
mei den dood zal worden gestraft: ieder die de
zaak der Mantsjoe's steunt, iets tegen buiten-
.anders onderneemt, of zich schuldig maakt aan
ongeregeldheden of verstoring der orde.
Ter hoogte van Haiibou kruisen drie Chinee-
sthe oorlbigssehiepe,n.
Uit Hank-o-u seint Reuter hog:
De toestand in Woe-tsjang, dat tegenover Han
kou aan do overzijde der Jang-'tse ligt, wordt
ernstiger. H-e-t vechte-n wordt voortgezet. De
vrc-e-mde-lingen zijin echter veilig; de hoofden der
opsta,ndelingein hebben een proclamatie uitgevaar
digd, waarin da voligelimgtein worden aangespoord
den vreemdelingen gee-n letsel aan (e doen.
De consuls -hebben om verderen bijstand van
-oorlogsschepen geseind, Japansehe en Amerikaan-
s'che kruis-ers worden hedenn-a-dlit verwacht. Alle
koopvaardijschepen in de haven liggen onder
stoom. Europcieischie vrouwen en kinderen gaan
hedennacht aan boord al's voorzorgsmaatregel.
I)c onderkoning v.a,n Wo-otsjang heeft een ver
slag aan de rege-ering te Peking gezonden, waarin
hij verklaart siede-rt verscheidene weken van liet
bestaan van een uitgebreide revolutionaire -orga
nisatie to Woe-tsjang onderricht te zijn geweest.
De-n 9d-en dezer vernam- hij-, dat het uitbreken
van den .opstand te middernacht zou plaatsvin
den Onmiddellijk is hij to-e-n overgegaan tot hot
nemen van maatrege-lén tot onderdrukking van
de bew-e-ging; 32 samenzweerders zijn in hech
tenis genomen, op geschriften, nagemaakte ze
gels en ontplofbare stoffen werd beslag gelegi.
De geschriften deden het voornemen kennen H-oe-
P'-. lot basis der onderneming te maken om later
de Jang-'tse provincies daarin te betrekken, in 't
bijzonder Hoenan.
Volgons de laatste berichten zijn liet pa'e-s
van den onderkoning en h-et gebouw van de
wdalkist in vlamm-ein opige-gaan. Een gedeelte
der artillerie heeft gemuit. De tao-tai heeft den
comuls verzocht de vre-emde oorlogsschepen te
Kei asten met de bewaking van den toegang lot de
naven.
De onderkoning heeft om onmiddellijke afzen
ding van de leerste divisie uit' Tientsin ver/.jrht.
De consuls hebben geweigerd te voldoen aan
hel verzoek der ChineescJhe overheid om den
patrouilledi-enst op de rivier te verrichten. De
opstandelingen hebben den consuls verzocht on
zijdig te blijven. E-en proclamatie is uitgevaar-
aandoet of de-n ha-nde-1 belemmert, m-ot. onthoof
ding bedreigd w-o-rdt.
De tr-ouvvgebleven troepen vluchten naar Han
kou, achtervolgd d-oor de- opstandelingen.
Bericht-en uit Chinje-esclhe bron melden, dat de
-opstandelingen in Tsjietsjoean Kiating en Vaehnw-
foe hebb-en veroverd.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Woensdag 11 Oct.
Na voorlezing der notulen verkreeg dadelijk de
heer Drucker het woord, om er op te wijzen,
dat deze notulen in de herinnering terugroepen
de gebeurtenissen van eenige weken geleden.
Iedereen wenscht dat aan de heerschende span
ning een einde komt en met goeden wil van beide
zijden, acht spreker dit dan ook mogelijk in den
zin als door invloedrijke persorganen reeds is
aangegeven, n.l. indiening alsnog van een voorstel
tot het zenden van een adres aan de Koningin,
zonder meer inzake het kiesrecht.
De heer Troelstra bepaalde zich vooiioopig
er toe te herinneren aan een vroegere verklaring
dat als de rechterzijde alsnog bereid zou ziju eeu
adres in behandeling te doen nemen desoc -dem.
fractie haar houding zou herzien.
De heer Nolens verklaarde namens de geheele
rechterzijde, dat zij geen bezwaar had bij indie
ning van zulk een voorstel, dit te behandelen nog
voor de behandeling van de Indische begrooting.
De heer T r o e 1 s t r a diende naar aanleiding
dezer verklaring alsnu een voorstel in, strekkende
om krachtens artikel 96 van het Reglement van
Orde, een adres aan H. M. de Koningin te ont
werpen, waarin verzocht wordt, voorstellen tot
grondwetsherziening door de Regeering te doen
indienen, nog in den loop van deze legislatieve
periode, in verbarid met de urgentie van het
kiesrechtvraagstuk.
De soc.-dem. fractie heeft geen bezwaar tegen
behandeling van het voorstel voor de behandeling
van de Indische begrooting en verklaarde tevens,
namens de fractie, dat indien deze wijze van
werken gevolgd wordt, de fractie er niet lan
ger bezwaren tegen heeft evenals
voorheen in goede orde metdeKa-
mer saam te werk en,
De Voorzitter stelt nu voor dit voorstel te
doen drukken en ronddeelen en tevens reeds thans
te bepalen, dat het zal behandeld worden voor de
discussie over de Indische begrooting.
Conform wordt besloten.
Eenige hartelijke woorden wijdde de voorzitter
aan de nagedachtenis van het overleden oud-lid
der Kamer, laatstelijk lid der Rekenkamer, Mr.
G. J. Goekoop.
De Voorzitter deed vervolgens het voorstel
om den 17en October aan te vangen met de open
bare behandeling van de Militiewet.
De heer Schaper gat echter in overweging
den voorrang te verleenen aan de Bakkerswet"
die van ouderen datum is, daarbij in alle opzich
ten rijp voor openbare behandeling, hetgeen met
de wijziging der Militiewet niet het geval is. Duj.
niet vooï voI'd©ondo ^clxu-uiavil UTII cllSi gri0DiLl.Si.lg
UJ^iA. VV tlcli lil iUIUUAj Ul'O Mdjii V1 CGijDi<Uf iiHgt'ii iVifU.