Gemengd Nieuws.
worden verleend, na 3- en 6-jarigen dienst toe
te kennen.
Volgnummer 131. Onderhoud van pompen en
riolen. Wij zijn op uitbreiding van het aantal
urinoirs bedacht, doch de plaatsing baart moeilijk
heid. Tot het vernieuwen en verplaatsen van
een paar urinoirs en het plaatsen van een nieuw
aan de Westerkade, nabij de Groenelaan, is reeds
besloten.
Volgnummer 140. Uitgaven voor den Reini
gingsdienst. De verkeerde toestand bij de
Vischmarkt schijnt in verband te staan met een
gebrekkige -rioleering. Naar middelen tot verbe
tering zal worden gezocht.
Wat het op diepte brengen der havens aangaat,
daarmede is men reeds bezig en er zal mede
worden voortgegaan.
Verplaatsing van de vuilnisbelt is meermalen
overwogen.
Waar verplaatsing zou beteekenen, verwijdering
van het centrum der stad, zouden de kosten der
vuiiverzameiing daardoor stijgen.
Bovendien, mocht voor het vraagstuk der vuil
verbranding een gelukkige oplossing voor onze
gemeente worden gevonden, dan is de tegenwoor
dige plaats uitnemend te noemen.
Het bedoelde rapport betreffende de vuilver
branding ligt voor de leden van uwen Raad ter
inzage.
Wij merken' op, dat dit rapport zulk een op
lossing niet aan de hand doet, doch een bijdrage
bedoelt te zijn tot een juist inzicht in deze zaak
met betrekking tot onze gemeente.
Ten aanzien van de 4 arbeiders die een loon
genoten van beneden flO.— deelt de Commissie
voor de Gemeentereiniging ons mede, dat nadat
hare begrooting voor 1912 was opgemaakt, ook
zij tot de conclusie is gekomen dat dit te laag
was en dat thans al hare werklieden een loon
van boven flO.genieten.
Volgnummer 144. Kosten van het herhalings-
onderwijs. Schoolprijzen of wandeltochten.
Met een verhooging van dezen post met f50.
a flOO.ten einde dit voor schoolprijzen of
wandeltochten beschikbaar te stellen ten behoeve
van de bizondere scholen kunnen wij ons wel
vereenigen.
Volgnummer 173. Kosten der Bewaarscholen.
Een ontwerp tot wijziging der verordening op de
subsidieering van bewaarscholen is bij ons Col
lege in behandeling.
Volgnummer 177. Kosten van het Stedelijk
Muziekkorps. Onbetwistbaar wordt door het
corps zeer veel gepresteerd. Dit jaar zijn op lof
felijke wijze reeds ongeveer 20 volksconcerten
gegevendie trouwens ook blijken door de inge
zetenen zeer op prijs te worden gesteld. Boven
dien is het korps ten allen tijde voor feestelijke
gelegenheden beschikbaar. Het komt ons dan ook
voor, dat deze uitgave zeer goed besteed is.
Waarom het genoemde bedrag, dat aan salarissen
wordt betaald, te hoog zou zijn, begrijpen wij
niet, daar o.i. moeilijk bezwaar kan worden ge
maakt tegen die van den Directeur en den Bode
en ook niet tegen de f 440.welke voor de
ongeveer 40 leden gezamenlijk beschikbaar wor
den gesteld.
Volgnummer 178. Belooning van doctoren,
heelmeesters, vroedmeesters, vroedvrouwen, enz.
De Commissie voor het Burgerlijk Armbestuur
deelt ons mede, dat in den loop des jaars slechts
2 consenten zijn afgegeven voor kostelooze ver
loskundige hulp. Zij schrijft dan verder
«Reeds in vorige jaren werd er van deze zijde
«op gewezen, dat het aantal afgegeven consenten
«geen maatstaf kan zijn voor de beantwoording
»van de vraag als thans weder is gedaan, omdat
»de behoeftigen liever een kleine som betalen -
«misschien wel een betaling bij gedeelten toezeg
sgen dan een gang maken, die voor een
«briefje" noodig is.
«De hier bedoelde kosten moeten naar onze
«meening niet uitsluitend beoordeeld worden naar
«de diensten op consent verricht, maar beschou-
«wen wij als een middel om d« vestiging van
«vroedvrouwen te verzekeren.
«De afgegeven consenten zijn slechts geldig
«tegenover de vroedvrouw van de wijk."
Volgnummer 182. Subsidie Stads-Ziekenhuis.
Naar wij vernemen, is bij de Commissie van
Administratie voor het Stads-Ziekenhuis een
nieuw plan voor een nieuw Ziekenhuis in behan
deling, dat eerstdaags bij ons College zal worden
ingediend.
Wat de boeking der uitgaven voor onvermo
gende patiënten aangaat, herhalen wij ons ant
woord van verleden jaar op een gelijke vraag
zie blz. 361 der bijlagen van het raadsverslag, bij
volgnummer 184, waar wij schreven
«Volgens art. 21 der Verordening ophetStads-
«Ziekenhuis komen de kosten van onvermogende
«patiënten ten laste van de inrichting, die een
«instelling van weldadigheid is evengoed als het
«Burgerlijk Armbestuur. De tegenwoordige boe-
«king is derhalve correct, zij het dat ook voor
«het tegenovergestelde stelsel veel te zeggen is."
Grondbedrijf. Opgemerkt moet worden, dat
het verbreeden van de sloot tusschen het in wei
land te veranderen gedeelte van het Zuider-Gors
en den Frankelandschen dijk niet op zich zelf
noodzakelijk is doch alleen om daardoor grond-
specie beschikbaar te verkrijgen, wanneer men
het nieuwe grasland aldaar zou wenschen teega-
liseeren. Wij moeten daartegen echter bezwaar
maken, omdat dit kostbaar zou zijn, zonder dat
het voor het land noodig is.
Volgnummer 214. Onvoorziene uitgaven.
Ook wij vinden deze post laag genoeg, doch de
begrooting liet geen hoogere raming toe.
Volgnummer 225. Het maken van een tweede
verbinding tusschen de rivier en de binnenwate-
rep. Wij zullen doen wat ons mogelijk is om
het in exploitatie brengen van de gronden aan
de Westzijde te bevorderen. Het verband met de
z. g. tweede verbinding zien wij echter niet in.
Ontvangsten.
Volgnummer 2. Huur van huizen en andere
gebouwen. Zeker zou het thans, nu huizen zoo
goedkoop worden verkocht, geen geschikte tijd
zijn om huizen van de gemeente te verkoopen.
Volgnummer 3, no. 10. Het exercitieveld met
ingang van 1 Januari 1910 tot wederopzegging in
gebruik gegeven aan de Schiedamsche Football-
en Cricketclub «Hermes". Wij kunnen mede-
deelen, dat wij ter zake van het terrein met de
Vereeniging in correspondentie zijn.
Volgnummer 13. Brug-, kaai-, haven-, kraan-,
sluis-, dok- en veergelden. Art. 13 van het haven
reglement verbiedt dat met door mechanische
kracht voortbewogen vaartuigen sneller wordt
gevaren dan met vaartuigen welke worden voort-
geboomd, zoodat de schipper welke sneller vaart
zich aan een vervolging bloot stelt.
Volgnummer 14. Marktgelden, wik-, weeg- en
meetgelden.
Art. 15 der Precario-verordening houdt ten
gerieve van den handel de bepaling in, dat het
op gemeentegrond laten liggen vanjgeloste of ter
inlading aangevoerde goederen gedurende 24 uren
vrij is. Zoodoende kan de kade doorloopend doch
met wisselende goederen door een firma bezet
worden, zonder dat belasting verschuldigd is.
Volgnummer 15. Keurloonen.
Omtrent het keurloon op het vleesch is reeds
door Uw Raad een beslissing genomen, zoodat wij
deze zaak kunnen laten rusten.
No. 32 van de Uitgaven van de begrooting van
het Grondbedrijf-Perceel XIV
Getracht zal worden de kosten van verbetering
der wegen in het Sterrebosch zooveel mogelijk te
beperken, doch men houde in het oog dat men
moet zorgen, dat de huurders van de bouw- en
tuingronden, hun producten behoorlijk kunnen
wegvoeren, en dat door dat vervoer de wegen
nogal te lijden hebben.
Het is de vraag, of het tot tuingrond maken
van het bedoeld met zand opgehoogde terrein
grenzende aan de stoomhoutzagerij van de firma
Van Deventer en Zn., met het oog op de kosten
loonend zou zijn. Dit zal worden overwogen.
Eveneens zal het in tuingrond veranderen van
weiland aan de Westzijde van het Spuikanaa]
worden overwogen.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
M. L. HONNERLAGE GRETE.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Schiedam, 11 October 1911.
Treinontsporing. Gisterochtend om
streeks 9 uur is bij Zevenaar de goederentrein uit
Elten ontspoord. Het treinverkeer werd hierdoor
3 uren gestremd. De remmer werd onbelangrijk
aan het hoofd verwond.
Vechtpartij. Men meldt uit Almelo:
Twee schooljongens, Gerrit Schoenmaker, 9jaar,
en Gerrit Kappert, 11 jaar, kregen ruzie. De jonge
S. gooide den kleinen K. op de straat en trapte
hem zoodanig op den linkerarm, dat deze ver
brijzeld werd.
Co neer pen in gevangenissen. Do
wensch, de maatschappelijk uitgestoolenen, de ge
vangenen, het leven achter de gevangenismuren
wat driaigtei'ijker te maken en ook wellicht hen
tegen dcm deprimeereniclien invloed van het g'c-
vang'enisl'even wat meer weerstamdsvermoigén te
gevien, beeft in Engeland het plan doen ontstaan,
in de groote gevangenissen, op gezette tijden,
goed© muziek te doen boorteu. Een Lond'emsch
orkest is bereid gevonden zijn medewerking te
verleenen, en een gevangenistourne©'door het
land te maken. Een dezer dagen had in de g'rooto
gevangenis te Maids tone, het eerste concert plaats,
hetwelk voor de1 500 gevangenen gegteven en on
getwijfeld door hen gewaardeerd is gtewiordén.Meér
dan de helft der gevangenen te Maidstone, zijn
daar reeds langer dan 10 jaar.
De nieuwe Zepp.elin. Het Zeppelin
luchtschip Schwaben is gisterochtend om vijf uur
te Dusseldorp opgestegen, over de provincie West-
falen gestevend, om tien uur over Bremen heen
gekomen en langs de spoorlijn naar Hamburg
gegaan, waar het om half twaalf aankwam. Het
is om vijf uur goed en wel te Berlijn geland.
Bijna tegelijkertijd heeft het Zeppelin-luchtschip
L Z 9 van Oos uit een tocht van 20 uur gedaan.
Aan boord van het luchtschip was een militaire
commissie voor de overneming en Zeppelin was
zelf gezagvoerder. Het kruiste over het dal van
den Rijn. Woensdagavond om zeven uur was het
opgegaan, gistermiddag om drie uur is het geland.
Een geleerde schoorsteenveger.
Men zou een geleerd man allerminst onder
schoorsteenvegers zoeken. Hun baantje vereischt
weinig kennis, en de omgang met roet kan kwa
lijk 't verstand scherpen. Maar toch blijkt dat
vuile werk geen beletsel te zijn om er een helder
hoofd bij te hebben.
Het levende bewijs daarvan is de Engelsche
schoorsteenveger Walter Hunt, te Streatham
woonachtig en de «learned chimneysweep" ge
noemd. Hij is 53 jaar oud, begon zijn loopbaan
als zeeman en misschien was 't de vertrouwelijk
heid met water, die hem bewoog naderhand
brandweerman te worden. En nadat hij heel wat
schoorsteenbranden mee had gebluscht, ging hij
de schoorsteenen van roet zuiveren, terwijl hij in
zijn vrijen tijd ijverig studeerde, ernstig nadacht
en allerhande geschriften pende over ethnologie
en anthropologie.
De leer der samenleving trok hem echter onder
't schoorsteenvegen 't meest aaD. Hij vestigde in
Engeland de aandacht op zich door een scherp
zinnig geschrift, waarin hij de vraag besprak, of
het Britsche ras achteruitgaande is. Het roet
hield zijn optimisme onaangetast, en hij beant
woordde die vraag, op merkwaardig deductieve
wijze, ontkennend.
Het bestuur der University Extension Lectures,
getroffen door zijn helder verstand, zond hem
voor een maand ter studie naar Oxford. En thans
heeft dat bestuur hem aangesteld tot docent in
de sociologie.
Het tegenwoordige Turksche leger.
Het „Biei'linier Tagteblatt" behelst oen overdruk
van hef oordeel, dat de bekende reorganisator
van het Turksche leger ven der Goltz pasja
kortgeleden neerschreef.
De bruikbaarheid van het Turksche soldaten-
materiaal, zoo meent deze bij uitstek deskundige,
wordt algemeen erkend do ar iedereen, die er
ooit mede gewerkt heeft. Het is gewillig, aapper,
tevreden en tot volhouden in staat. Het heeft
gevoel voor al wat met den oorlog in verband
staat. Hef verwijt geen goed soldaat te zijn is
voor ejen Turk een zware beleediiging. Zijlne ge
voelens word err dan ook nog niet misleid door
ophitsing ot vitterij5 van anti-militarisme; into
gendoel worden zij geprikkeld door dein ievendigen
wensch van het gansche volk om uit militair
oogpunt weer Krachtig te worden en onder de
groote mogendheden weer1 in aanzien te komen.
En een machtige overlevering bezielt bovendien
do troepen, een traditie, die niet alleen wortelt
in den veboveringstijid, waarop ieder Muzelman
nog trots is, maar welke enk in de latere oor
logen haren oorsprong vindt. Da heldendaden
van Plewna leven in de herinnering voort en
terecht, zooals blijken mag pit de uitspraak van
een ooggetuige, die verklaarde zijn grootste be
wondering te moeten uitspreken .over het krijgs
haftig© van het furksche leger, waarin officie
ren en manschappen gedurende den gansehen
veldtocht zich gedroegen als ware helden door
hun onversaagdheid bij tegenspoed, door niet
te, klagen hij het ergste lijden, door hun rpga-
wektheid ondeT alle .omstandigheden.
En wa,t de; Turksche soldaat thans nog ver
mag, zoo vervolgt dan deze gewezen opper,1 rit
meester der Ottomaanische landmacht, is geble^
ken bij de in Europa, weinig bekende belege
ring van Sanaa (Jemen) in 1905. Toen na een
ongelooflijk lijden de overblijfselen van het dtyw
pere garnizoen door capitulatie vrijen aftocht
verkregen, verscheen buiten de poort een schaar
van ongeveer duizend wankelende, uitgeteerde
gedaanten om den marsch naar de kust te be
ginnen, en was ©r verbazing onder de Arabische
belegeraars, die na de hardnekkige verdediging
twintig maal' zooveel Turken verwacht, hadden.
All© overigen waren omgekomen, zonder dat zich
ondier de troepen één teeken van tuchteloos
heid of van verlangen naar de overgave had
geopenbaard.
Ook groote bevattelijkheid van nature en een
zeldzame gave om aanstonds partij te: trekken
van alle omstandigheden kenmerken de Turk
sche manschappen. Een eigtenaardigheid van het
leger is het feit, dat 'het uitstekende resultaten
te zien gleven kan ondanks gering© hulpmidde
len en onvoldoende voorbereiding.
Weliswaar staan daartegenover ook nationale
zwakheden, zooals o. a. de, zorgeloosheid, die
zich onder den warmen zuidelijken hemel maar
af te sterk doet gevoelen, en de neiging olm
dadelijk te berusten in schijnbare beschikkingen
van ©en hoogtere macht, waardoor de Turken te
spocdijg iets voor een beletsel aanzien, als hel
ten hoogste een Kleine hindernis mag heeten.
Niet zoo goied alb met de soldalen is het
rnelt de officieren gtesteld. Hiun ontbreekt de noo
dig© zelfstandigheid. De bevolking mist nog! die
toereikende breed© en gelijkmatig ontwikkelde ont
wikkelde laag, die de noodig© krachten zou kun
nen verstrekken voor het officierskorps. En daar
is dit korps ook nog,, tan minste wait de lagere
rangen betreft, te zeer vermengd met bestand-
deielén, die uit de gelederen zijn voortgekomen
tin daarom hun rang' uiitlslbiteind als loon voor
hun vroeger goed gedrag beschouwen,, naaist elé-
meïifeln, die vrain de militaire steholen komen en
diei wél vooruit willen. Eerst als bet giebelde
officierskorps olp de militaire opleidingsinricbtin-
gejn zal zijin oinitKluan, kan bat legér tot 'het peil
van moderne troepen worden opgeheven.
Voorts is do inwendig©1 dienst, waaraan men
tegenwoordig mot recht zooveel waarde hecht,
nog zeter onvolkomen bij' deze troepen. De Oos
terling heeft van huis uit roedsi weinig! glevoel
voor de beteekenis' van kl©iinigb©den, die bij zijn
beroep bebooïeni. Bijl de Moslims! leeft nplg vee]
van dein trots der oud© veroveraars; zij achten
zich epn volk van höeirtsicihersi, wien het niet past
zich in te l'abein mot ding(eai van ondergeschikten
ajarM. Men houdt 'rüojg gaarn© huis met. guïie hand,
Wat tot nadoei tag* d(ei stenKMs leidt' bij het
gebruik van klleteding en uitrusting. Deze trek
komt ook tot uiting bij de opleiding, waar men
al te spoedig zich bezig houdt met de hoofd
zaken van traepenaanvoering, om daarbij echter
de beteekenis van dien nauwgezetten en moei
lijken arbeid van minder aanzien, welke alleen
tot den goeden afloop van het groote werk kan
leiden,, geheel uit het oog te verliezen. De por
sitie van compagnies-, eskadrons- en batterij-Com
mandanten, is in het Turksche leger een geh.vi
afhankelijke, waardoor deze chefs dan ook niet
de voornaamste ciragers van de verantwoordelijk
heid voor de orde en opleiding der manschappen
kunnen zijn. De dienst wordt zoodoend© buiten
gewoon eenvormig volgens zorgvuldig bewerkte
roosters, welke du regimentscommandanten op
maken. Tien jaren zullen er noodig zijn Om dit
te veranderen. Dan eerst kunnen de jongere offi
cieren van de militaire schalen met bun moderne
Icgeropvattingen de kapiteinsrangen bezet heb
ben.
Doch de manoeuvres, waarbij do Sultan Mo-
hamed V zijn belangstelling door persoonlijke
verschijning heeft getoond, hebben door dit onge
hoorde feit, een buitengewone beteekenis gekre
gen voor het Turksche leger, dat diopr den aldus
opnieuw gek noopten band tusschen den Groeten
Heer en zijn legerscharen, thans weer bezield
schijnt met een krijgshaftigen geest als in oude
tijden. Men mag nu spreken van een nieuw tijd
perk in de geschiedenis van het Ottomaansche
léger, zoo heeft bij die gelegenheid de Turksche
minister van oorlog verklaard.
De vlieg©n-toor 1 og. De gezondheidscommis
sie te Chicago heeft een eigenaardige wijze van
voorlichting ingevoerd. Bijv. een aanplakbiljet,
waarop Wordt aangetoond, hoe men in het zo
merverblijf typheusie koorts kan krijgen. Men ziet
den vertrekkeuden trein, de kinderen drinken, uit
een pomp nabij een mesthoop, do groote men-
schem baden vlak bij een riool en bij eon pic
nic-partij komt een zwerm vliegen, terstond na
eiein bezoek aan een privaat, op de etenswaren
zitten. Vooral de vliegen worden duchtig bestookt.
Zeilfs op oouranten-'omslagcn staan krachtige aan
sporingen tot den verdelgingsoorlog: „waar vlie
gen voorttellen, sterven de babies," „één
vlieg, heden gedood, bespaart het doodeu van
een millioen over twee maanden" „vuil -f-
vlieigen -j- vingers koorts"; en van overheids
wege Wordt verkondigd:
„This is our summer battle-cry
Muzzle the dog; swat kill) the fly."
Ook wordt raad gegeven om de vliegen af te
houden van vuilnis en mest, die niet Kan wor
den verwijderd of om de larven en eitjes daarop
te dooden, bijv. het besproeien met' keroseen
waarin 1 pet. ruwe carbol, of met ijzersulfaat-
oplossing. (N. T. v. G.)
Dichtheid en gewicht van de aarde
en van de maan. De natuurkundigen Richard
en Krieger-Menzel hebben practisch een door wij
len den Müncbener hoogleeraar Jolly aangegeven
onderzoekingsmethode toegepast tot berekening
dor dichtheid en zwaarte der aarde en der maan.
De uitkomsten volgens die nieuwste methode ko
men tamelijk wel overeen met de vroeger verkre
gen resultaten. Als eindresultaat werd gevonden,
dat de aarde zoo zwaar is als een bol van
gelijken omvang met 5,05 maal de lichtheid van
zuiver water. Heit volumen der aarde is 2650
millioen Kubiekmijlelke kubiekmijl water weegt
-108.600 millioen ton, en dus is het gewicht van
don aardbol 5960 trillioen ton. Reeds vroeger
had de Jezuïet Karei Braun voor do dichtheid
der aarde gevonden 5,527, en dienvolgens voor
haar gewicht 5987 trillioen ton; prof Wilsing,
te Potsdam, vond voor gewicht 6100 trillioen ton
en Bailey, te Londen, voor 'n 70 jaren 0040
trillioen ton. Betrekkelijk zijn deze verschillen
niet zeer groot, volstrekt genomen echter nog
geweldig, want zij. bedragen nog ongeveer 7 a
8 maal do zwaarte van het water aller oceénen
te zamen.
Ook het gewicht en de dichtheid der maan
heeft men nog eens berekend. Uit .le grootte
der storingen, welke de kleine planeet Eros op
haar baan om de zon van de maan ondervindt,
heeft Hinks berekend, dat de massa der maan
81,50 maal kleiner is dan die der aarde. Prof.
New comb had vroeger hiervoor gevonden 8155
en prof. Gill 81,76, zoodat de maanmassa ver
moedelijk ongeveer 81,6 maal kleiner is dan de
aatdmassa; haar géwicht zou dus ongeveer 73,5
trillioen ton bedragén.
V rou wenkies reoh t in Calif or n i Uit
Ntw-York wordt betreffende den thans tiina vol
kdig bekenden uitslag dei stemming, en Wel in
tegenspraak met een blijkbaar te vroeg verzonden
telegram, geseind, dat een meerderheid van 3000
ten gunste van vrouwenkiesrecht is uitgebracht.
In al die platteiandsdistricien was de meerderheid
aanzienlijk. Daar Californië de belangrijkste slaat
van heit westen is, is deze uitslag van te meer
beteekenis voor de aanstaande presidentsverkie
zing. daar Taft verklaarde voorstander van vrou
wenkiesrecht te zijn.
LM II -
