Dagblad voor Schiedam en
TWEEDE BLAD.
De Financier.
34ste Jaargang.
Zaterdag 4 November 1911.
No. 10161.
Staten-Generaal.
FEUILLETON.
Gemengd Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent°en' per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland 2.— per kwartaal
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Familieberichten 20 cent per regel.
Handelsadvertentiën van 1—6 regels f 0,92elke regel daarboven 15 cent
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel.
Voor herhaaldelijk ad verteeren worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85, Postbus no. 39.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 3 Nov.
M i 1 i t i e w e t.
Het aangehouden artikel 65 der Militiewet
(onderzoek van bezwaren tegen de loting door
den Commissaris der Koningin) en artikel 57
(uitspraken van de keuringsraden) worden beide
na een opmerking van den heer Ter Laanz.h.
s. aangenomen.
Artikel 67 (gelegenheid tot het verkrijgen van
een bewijs van voorgeoefendheid) zou (ïoor een
amendement van den heer Van V 1 ij rr. e n
geheel vervallen. Hij verdedigt dit denkbeeld op
grond van de schade voor den dienst, welke men
door het regeeringsartikel zou zien.
De voorzitter zegt, dat de voorgestelde
schepping geen amendement mag heeten.
De heer Marchant licht zijn amendement
op artikel 67 toe om de examenvereischten voor
de voorgeoefendheid bij alg. maatregel van be
stuur te laten omschrijven, niet bij de wet. De
eischen, in de wet gesteld, zijn veel te zwaar.
De heer Thomson bespreekt twee amende
meuten. Het eerste wil de gelegenheid open
stellen bij ziekte het examen later te doen het
andere belooft medische hulp of schadevergoeding
voor de slachtoffers van ongelukken bij het exa
men. Hij noemt evenals de vorige spr. het exa
men acrobatisch.
De heer T e r L a a n verdedigt een amendement
ter oprichting van cursussen voor het militaire
vooronderricht in alle gemeenten, waar zich vol
doende jongelieden aanmelden. Dit zou een stap
zijn naar het volksleger. Hij bestrijdt het stand
punt, in dit opzicht door den »papieren" generaal
Van Vlijmen ingenomen.
De heer Duymaer van Twist wijst op
de beteekenis van vooroefening. Hij bespreekt de
eischen van het vooronderrichtvooral niet schie
ten op Zondag. Het amendement-Van Vlijmen
(schrappen van de vooroefening) keurt hij af.
De door den heer Thomson gewenschte vergoe
ding ter zake van ongelukken bij het examen zou
een gevaarlijk precedent scheppen voor andere
examens.
De heer Oosterbaan zal voor het amen
dement-Marchant stemmen (exameneischen in
jdg. maatregel van bestuur), 't Schieten moet op
het pogramma.
De heer Thomson verdedigt zijn amende
ment betreffende de examen-ongelukken, steunt
het amendement-Marchant, klaagt over te zware
exameneischen en veroordeelt het amendement-
Van Vlijmen.
De heer Tydeman bespreekt de vooroefening
'n verband met de eerste oefening. Hij noemt
fen eersten oefeningstijd van 6^ maand, voor
len, die vooronderricht genoten, tweeslachtig met
het oog op vroegere beweringen, dat 8£ maand
nauwelijks genoeg zou zijn. Hij vindt die 6£
maand zeer gevaarlijk voor den geheelen opzet
an de Miliiewet. Lichamelijke volksontwikkeling
s goed, maar moet geen premie zijn voor kort
'enen zoo kweekt men geen berusting in den
h|enstplicht. Lichaamsontwikkeling is een zaak,
n 'os van den dienstplicht behartigd moet.
Hij verdedigt het amendement-Marchant.
De heer V e r h e y verdedigt artikel 67. Hij
cht in het algemeen reeds 6£ maand voldoende.
77)
Boeiende Roman.
(Naar het Franseh.)
XXIV.
Door karabijnschoten.
jDen volgden morgen, zijnde Zaterdag 20
topVfrn^)er' vei'liet Stephan Mordy zijn apparte-
de k nietPietr-° Ferrari hoorde hem halfluid
q bewoordingen van een brief, dien hij aan
<jat°n Wegrow richtte, overlezen. Het scheen
\v de..redactie van dit schrijven moeilijk was,
zinn herhaalde verscheiden keeren dezelfde
daar' zijn W001'den wegende en dan hier en
Doch dit artikel is noodig voor de bevordering
van de lichaamsontwikkeling bij het volk.
Het program voor de vooroefening is een proef,
moet daarom niet in de wet.
De heer V a n Veen bestrijdt het amende-
ment-Thomson inzake de vergoeding bij ongeluk
ken tijdens het examen. Dat examen is een vrij
willige daad, dat geen band schept tusschen den
staat en den examinandus.
De Minister van O o r 1 o g (de heer Colijn)
verdedigt het artikel, dat steunt op zijn overtui
ging, dat 9£ maand oefening gegrond op harmo
nische lichaamsontwikkeling tot een beter eindre
sultaat zal leiden dan lange oefening in de kazerne.
De minister handhaaft de opneming van het
program in de wet om het zoodoende te be
veiligen tegen jaarlijksche aanvallen in de Kamer.
Minister Heemskerk bestrijdt het
amendementTer Laan om overal cursussen op
te richten en wel omdat er geen voldoende leer
krachten te vinden zullen zijn. Ten aanzien der
vergoedingen voor ongelukken bij het examen,
sloot de Minister zich aan bij het standpunt van
den heer Van Veen.
Dit systeem van vergoedingen zou zijn een on-
gewenschte uitbreiding van het begrip pensioenen.
De Min. Van Oorlog verklaarde nader
tegen het amendementThomson, bedoelende om
uitstel te verleenen van deelneming aan het exa
men als men door ongesteldheid verhinderd is,
doch onder deze mits dat de termijn nooit later
kan zijn dan 30 November, in verband met de
inlijving.
Een vrij scherpe gedachtenwisseling ontstond
tusschen den Voorzitter en den heer Mar
chant die zich, nadat de voorzitter op kortheid
had aangedrongen en medegedeeld had dat ver
schillende heeren van repliek hadden afgezien,
het recht voorbehield om te repliceeren en nog
amendementen in te dienen op de exameneischen.
Als de voorzitter wil haasten, spreker is voor
ernstige behandeling.
De Voorzitter meent dat de heer Mar
chant hard is tegenover den voorzitter.
Na eenige ophelderingen wederzijds werd dit
incident gesloten en ging de heer Marchant
over tot het houden zijner repliek, waarbij hij
scherp critiseerde dat minister Colijn, door iets
in de wet op te nemen om het aan de controle van
de Kamer te onttrekken, een verkeerde wijze van
wetgeving volgt.
De Voorzitter wil het artikel heden-mid
dag nog afhandelen waartegen verschillende leden
protesteeren.
Het aitikel zal toch niet afgehandeld kunnen
worden, want - zoo kondigt de heer Thomson
o.a. aan er komen nog wel acht amendementen
op de programma-eischen.
Op een gegeven oogenblik voegt de V o o r z i t-
ter den heer Ter Laan toe: gaat u dan op mijn
plaats zitten. De voorzitter blijft aandringen op
afhandeling heden van het artikel. De stemming
°vei net artikel en dus over het programma zal
eerst later plaats hebben.
Men blijft echter protesteeren en de heer M a r-
chant doet nu het formeele voorstel om de beraad-
slaging te schorsen tot Dinsdag a.s.
Na nog eenig verder eenigszins verward debat
verdaagt de voorzitter de vergadering tot a s.
Dinsdag 11 uur.
Tuips tod en. Hef is een ideap] der hygiënis-
fe|n die bevolking onider te brengen in wijd ui teen
gebouwde wijken van kleine huisjes, elk yan zijn
dezp ,ae uitdrukkingen wijzigende. Dank zij
land n8zaamheid, deze herhalingen kon de
^Uiri°r^eiZ0e^er een Passa&e opteekenen well
Werd Jker uitgesproken, door hem verstaa
8eerr°°i Simon Haab vernam," schreef de
haam yeerde aan z'i11 Patroon, „dat het in uw
hu "j was dat ik hem voorstellen deed, maakte
eindp bemerking dat gij hem reeds op het
temt .van -Augustus of in het begin van Sep-
er aangeboden hadt in een syndicaat te
treden en hij dit afwees, omdat de heer Stanis
laus Gouda er geen deel van uitmaakte.
„De heeren Raab en Zondorf zullen niet toe
treden tot de nieuwe combinatie, waarvan ik
hun gisterenavond de bases blootgelegd heb,
tenzij de heer Gonda in deze het voorbeeld
geeft.
„Ik zal mijn handteekening onder, zijn naam
zetten, heeft woordelijk de Weensche bankier
gezegd. Ik herhaal u dus hetgeen ik u in mijn
brief van 16 dezer schreef, gij moet in elk ge
val mijnheer Gonda overhalen, wilt gij uw
onderneming doen slagen."
„Ziedaar eenige phrasen," dacht Ferrari ter
wijl hij zijn kopie in de portefeuille borg, „welke
goud waard zijn. Door Maurits in de rechts
zitting van het hof van assises voorgelezen,
zullen zij, hoop ik, wel een beetje indruk ma
ken."
Daar het naar twaalf uren liep, ging de land-
onderzoeker zijn ontbijt nemen in het café des
Alpes waar hij eenige minuten later Mordy zag
binnenkomen die insgelijks aan tafel plaats
nam
Ferrari stapte het eerst op en had de vol
doening op te merken, dat hij van verrre ge
volgd werd door den valschen baron Plock.
Onder het rooken zijner sigaar, richtte hij zich
met langzame schreden naar de söhietbaan,
waar zich reeds eenige liefhebbers bevonden.
Onnoodig te zeggen dat zij den reiziger nieuws
gierig opnamen en hem volgden toen hij zich
cigieln tuintje voorzien. Xo(t de verwezenlijking" van
dit ideaal beeft dte- tuinstad-beweging een zeer
krachtigen stoot jglegleven.
De' vraag' Wat mien onder eon tuinstad beeft
ta verstaan wordt nog alfijid velschillend, en vaak
onjuist beantwoord. Er zijn «f, die reeds van eeri
tuinstad metenen te; mogen spréken wanneer in
eje-n of andere' plaats die huizen wat ruim van
elkaar staan, met hier en daar een tuintje er
tuisschtein, of wanneer èen buitenwijk of voorstad
zich door b ree de straten, met voter de meeste
huizen een tuintje onderscheidt. Verder zijn er
listige grondspeculanlen, dip hun villa parken dc-n
naam „tuinstad" geven, om aldus profijt te trofc-
kdn van de guinStigte reputatie die het woord „tuin
stad" reeds in d'e openbare meening heeft ge
wonnen.
Toch heeft men hier allerminst met tuinsteden
in de eigenlijke en werkelijke beteekenis van liét
woord te dolen. Een tuinstad is bet is vellicht
niet overbodig het in herinnering te brengen
eten volgens vast plan gebouwde kolonie van
meier of minder groote woningen met tuintjes,
op goedkioiotpeinj grond, die onvervreemdbaar eigen
dom blijft! Idler gemeenschap (Staat, gemeente, coö
peratie), zóódanig, dat elke grond specula tic vin
teraein uitgesloten is en de waardevermeerdering
tein bate der gemeenschap' gewaarborgd blijft.
Hel is' bekend, dat vooral n Engeland
feitelijk het land van oorsprong de tuin
stad beweging bloeit, en daar reeds zéér omvang
rijke verblijdende resultaten heeft bereikt. Dat
echter dezjé beweging van een zuiver Eng'elscihe
steieds meer een internationale begint te worden
blijkt o.a. uit hetgeen ook in Duitstehland op dit
gebied reeds' is gepresteerd.
In bet jaar 1902 werd daar de eerste Duitsche
Tuinstadvereeniging opgericht: als resultaat van
baar arbeid kan zij thans wijzen op de schoon®
tuinsteden Helleran met 149, Hüttenau met 1G6,
Stockfeld (voorstad van Straatsburg) met 450 wo
ningen. Verder zijin er de tuinsteden Batsliof bij
Kcnigsberg met 51, Nürnberg met 80, Wareisdek
(bij Hamburg) met 58, Hopfemgarten (bij Maagde
burg) met 90 woningen. Wanneer men h.'erbij in
aanmerking neemt, dat al deze tuinsteden, met
uitzondering van een paar huizen van Slockfeld
feitelijk de beide laatste jaren zijn gebauwd en
dal in Berlijn, Mannheim, Stuttgart, Munch en,
Hamburg e;n nog vele andere plaatsen, eveneens
coöperatieve vereenigingen voor den aanleg, van
tuinsteden bestaan, die binnen kotten tijd met
bouwen zullen' beginnen, blijkt voldoende hoezeer
do tuinstadbeweiging ook in Duitschland is gio-
groeid en ongetwijfeld een schitterende toekomst
tegemoet gaat.
Blijkbaar wordt ook in dat rijk de, groote be
teekenis der tuinsteden, eenerzijds ais een, zoo
niet algeheel©, dan toch gedeeltelijke oplossing
van het woningvraagstuk, anderzijds ais de ver
wezenlijking van een der eerste eischen eenér
goede hygiëne, in steeds breedere kringen inge
zien,
naar de honderd-vijftig meters lange baan be
gaf.
Ferrari wikte de karabijn, die men hem gaf
met de hand, legde aan en gaf vuurde kogel
trof de schijf vrij ver van het middelpunt.
„Te veel linksmerkte Mordy, die juist
binnenkwam, eenigszins spottend op.
„Kijk!" dacht Ferrari, „de aanmerkingen van
gisteren hebben de ij delheid van mijn man ge
prikkeld Dat geeft gelegenheid om met hem
in gesprek te komenik zal er gebruik van
maken I"
En hij antwoordde:
„Inderdaad, mijnheer, 't is te veel links.
Wat zal men eraan doen? Ieder zijn beurtgisteren
weekt gij te veel rechts, heden mik ik te veel
linksdat is een vereffening.
Hij vatte de karabijn weer op en opnieuw
maar ditmaal omdat hij het met opzet deed
trof hij de schijf nabij den omtrek.
„Te veel linksherhaalde Mordy.
Ferrari fronste de wenkbrauwen en antwoordde
niet, alsof hij zich over deze bemerkingen ge
raakt gevoelde.
Nauwelijks den bediende tijd gunnende, op
nieuw te laden, bracht hij het wapen haastig
aan den schouder, gaf zich bijna geen oogenblik
tijd tot mikken, brandde los, en nogmaals ver
hief zich, meer en meer spottehd, Mordy's
stem
„Te veel links 1"
De toeschouwers onderdrukten met groote
Ver va lsc bin g van chocolade. Een zeer
belangrijk strafproces werd voor korten lip te
Leipzig glcvoerd tegen een chocolade-fabrikant,
die heldert tal van jaren het publiek vervalscihte
chocolade geleverdl had. Hij leverde lit product
af ondieif verstehillenille benamingen, en h|et getuigt
zeker van zijin g'roote vindingrijkheid, dat de na
me-in ,,rcin'i', „igaramtirt rein,", „feinste Alpenmilc'h-
chocolade'„rniit Melbl bereitet mdt, Zusatzè" en
©imdielijlk „mit feans,tem(!) Weizenmebl und Speise-
öl bereitet'" alle betrekking had-dien op eenzelfde
artikel, nl. chocolade, waarbij de dure cacaoboter
voor eein zeer groot deel vervangen was ge
worden doojr.... sesamolie terwijl bij de „Alpen-
mjcih" een weinig melkpoeder toegevoegd' was.
Werd nu een „rein" of een zelfs „garaniirt reiin."
monster geheel onzuiver en1 vervalscht bevonden,
dan haddien natuurlijk de personen, met de eti
ket teering belast, zich „vergist" en de man zelf
achtte zich 'Onrechtvaardig1 beschuldigd en
werd ook in eerst© instantie vrijgesproken. Het
hof tei Leipzig dacht er echter anders over pn
de: bewijzen voor zijn schuld waren zoo over
tuigend, dat hij' tot 1200 mark boete veroordeeld
wiend, en tevenzoo- werd zijn pettelmeel (boekhou'er
ein maesiteriaieeht) met boeten gestraft.
Dr. Van Hamel Roos en Harmens schrijven
in hun Mdlxl., legen vervalschingien, dat zij dn
medcdeeling dezer feiten ook voor ons cacao-,
en chocola,de-'proiduceerend land van grhot be
lang achten. Ton. eerste ter waarschuwing voor
beh, die in ons land zuiver© cacaoboter zonden
Willem Vervangen do-or, oliën, gesteunJ dorr
heit ontbreken van een behoorlijke wetgeving,
en ten tweede, om aan te dringen op het op
volgen van de Duitsche bepaling, waarbiji aan
genomen wordt, d;at chocolade minstens 30 pet.
cacao tmoeit bevatten (de Belgische wet' pischt
35 pet.), terwijl, behalve specerijen, verder slechts
suiker en cacaoboter daarin mag voorkomen.
Het is herhaalde malen geconstateerd da!. cho
colade-Soorten hier te lande-, aan dit voorschrift
niet voldoen en dat veel schillen, kleurstof, min
derwaardige cacaoboter en meel in de goedkoopje
(zonder merk verkochte) soorten voorkomen Wie
go-ede waar wil hebben, betale daawo -r een goe
den prijs en eisch© artikel met naam of merk
van den fabrikant voorzien en weigere - - ia het
belang van beurs en gezondheid zoowel kinnen-
als buitenlandsc-h ongemerkt fabrikaat, dal voor
fabelachtig goedkoope prijzen aan «laa man ge
bracht wordt.
Tabak en bloieid vaat verk'a lki n g; Elk
arte heeft valn pookjefs wte-1 eens klachten viernolmen
ovier pijn, onrust, druk in die hartstreek en hart
klopping. De- gieiwone verklaring dezer subjectieve
bezwaren is' dan, 'dat ze door overmatig rooken
ten vergiftiging door nicotine zijin te voou-schijn
geroepen. Een wetenschappelijke verklaring1 der
klachtcln hels'tond evenwel niet, d.w.z;. er bestond
geen beschrijving van de anatomische verande
ringen van' ïtetf hart, welke door nicotine ontstaan
moeite hun lachtlust. Zij zagen den baan-
meester aan met een blik, die beteekende
„Die liefhebber, wiens bekwaamheid gij met
zooveel ophef aankondigdeh is inderdaad niet
sterk 1"
„Aan u de beurt, mynheer!" zei Ferrari
barsch de karabijn op tafel leggende en zich
naa.i zijn tegenstander keerende. Daar gij met
mij durft spotten, zult gij mij ten minste een
les willen geven, toonen hoe een bekwaam
schutter het moet aanlegden 1"
Mordy, aldus voor het 'feit gesteld, kon niet
anders dan toegeven. Hij mikte langdurig
zorgvuldig, en toen hij hét schot gelost had,
constateerde o.e landonderzoeker met zyn kalm
ste stem
„Te veel rechts I"
Mordy gaf nogmaals vuur en zoo mogely k nog
droger klonk hetzelfde woord
„Te veel rechts!"
De toeschouwers konden zich nu niet langer
bedwingen, zy barsten in lachen uit, juist ter
wijl een derde kogel in het middelpunt vloog.
Eensklaps kreeg de landonderzoeker een in
geving misschien had hij een middel gevonden
zijn tegenstander op Fransch grondgebied te
lokken. Hij zou het ten minste beproeven.
QEötcÜ nersolgi].
^clclV A -j-, Uil
