Stads- cm Gewestelijk Nieuws.
Binnenland.
lot bevelbebbeï van het oude 6e loge/korps b©
noemd was geworden.
Sedert anderhalf jaar was hij officier bij den
genera len staf van d© 42e (Trjpol ita. r use he) di
visie. Hij: wordt als een man met Europee,che
beschaving geschilderd en men kent hem een
kalme zelfbeheersching toe, die men niet Zelden
bij! bekwame mannen in Turkije aantreft,
Zijn girootsten steun vindt, hij in den chef van
den staf, Feithi, den militairen attaché U Parijs,
die ten zeer hélder verstand heeft, een jonge
fris'sche man met levendige kracht tot handelen
cn onvermoeid.
Het schijnt dat het lot Turkije bijzonder gun
siig gezind is, nu het deze beide elkaar aanvul
lende mannen aan het bedreigde en in vele op
zichten op zich zelf aangewezen deel van het
lijk geschonken heeft.
De Dardanellen.
De Porte is druk bezig de forten dnr Par-
danellen in staat van verdediging té brengen
en hen te voorzien van zwaar geschut van nieu
we constructie. Vijf-duizend man zijn ij die for
ten gelegd. De signalen, waardoor de schépen
des nachts toegang verkrijgen worden geheim gé-
houden. Een Turksche kanonneerboot, die li-ze
signalen niet kende, werd door de kanonnen -Ier
forten beschoten en moést het ruime, sop kiezen.
FRANKRIJK.
In den gisteren gehouden Franschen Minister
raad is over de te nemen maatregelen in zake de
bekende kruitkwestie beraadslaagd. Alle op het ge
beurde betrekking hebbende officieele schrifturen,
acten, brieven, berichten, commissoriale onderzoe
kingen enz. zullen gepubliceerd worden. Naar
luid van een officieuse nota, staat de regeering er
nadrukkelijk op, dat op de gansche treurige zaak
het volle licht geworpen wordt. De minister van
oorlog, Messimy, wil, naar men verzekert, de in
genieurs bij de Staats-kruitfabrieken den rang
van officieren geven, met alle rechten doch ook
met alle plichten daaraan verbonden.
DUITSCHLAND.
Bij de verkiezingen voor den gemeenteraad
te Berlijn hebben de socialisten 16 zetels ge
wonnen op de 17 die zij aan da andere partijen
betwistten, Hun winst bedraagt thans 5 i fels.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
Uit Boedapest wordt gemeld:
De minister-president heeft verklaard da1 de
onderhandelingen met de oppositie, om de stel
selmatige obstructie te doen eindigen, mislukt
zijn. De reigeeriug moet daarom niet langer aar-
zeilen om zoodanige hesluiten te nemen als haar
plicht om heit beoogde doel te bereiken, haar
zat yiuursciiiajvein.
waar Z. K. H. als gast 'van graaf Bernstorff
deelnam aan een jachtpartij. ,u
Woensdag keert de Prins naar Het Loo terug.
De Minister van Waterstaat.
Woensdag zal de Minister van Waterstaat een
reis maken van Bergen-op-Zoom naar Goes ter
inspectie van de waterkeeringen der polders in
Zuid-Beveland.
Mr. Fock.
Men meldt uit Den Haag
De oud-gouverneur van Suriname, mr. Fock, is
van buitenlandsche verblijf hier terug en nam
zijn intrek in »Hotel Paulez".
Van verlof terug.
Men meldt uit Den Haag
De minister van Buitenlandsche Zaken en de
commissaris van H. M. de Koningin in Zuid-
Holland zijn van hun verlof in de Residentie
teruggekeerd.
CHINA.
De: opstandelingen in Sjanghai beheerschen den
gébeelen omtrek, ook de spoorwegstations. Zon
der dat verzet werd 'Ondervonden vermeesterden,
de, opstandelingen Soetsjou en. Hangtsjou.
In de buiteinlaindsche concessies te Sjanghai
hoe is cht groote opwinding. Honderden Chinee-
sche firma's ontplooien aan hun winkels de vlag
van den opstand.
De correspondent te Peking van de „Daily
Telegraph" vernam uit goedé bron, dat Joeansjikai
cn den leider der opstandelingen, Dijoeënjimeng,
zr,n overeengekomen, een wapenstilstand van tien
weken te sluiten. Deze wapenstilstand maakt het
voor Joeansjikai mogelijk, onmiddellijk naar Pe
king te vertrekken.
De „Times laat zich uit Peking seinen, dat
hel nu vaststaat, dat Sjanghai eigenlijk' het mid
delpunt is van de revolutie. Dit heeft in Peking
prooien indruk gemaakt; en men is er daar van
overtuigd, dat ook Tientsin en Takoe naar de
rebellen zullen overgaan.
Nog verneemt de „Times" uit Sjanghai, dat
de hoofden der opstandelingen verklaard heb
hein dat hét z.g. Vóór-Parlement te Peking geens
zins het Chiueesche volk vertegenwoordigt. Het
volk toch blijft er op aandringen, dat de Mam
tsjoe-'dynastie' zal worden verdreven.
Naar luid van een bericht uit Peking aan de
„New York Herald" heeft de bevelhebber over
bet internationale eskader voor Hankou, de Brit
st he admiraal V insloo, aan de Bri'.schei au tori
teiten doen weten, dat de tijd gekomen wa.3 óm
buiftnlandschfe troepen te zenden naar Sjanghai,
Elke mogendheid behoorde een afdeeling. van 1500
ma;n te zenden.
lTit Peking wordt aan de „Daily Mail" geseind,
dat de rebellen te Hankou een nota hadden11over
handigd aan Joeansjikai, waarin autonomie voor
de provinciën geëischt wordt en de verbanning
dei Mamtsjoodynastie naar Jehol (een plaats ten
noorden van Peking).
Naar luid van een telegram uit Keixeng heb
ben die regeerings troepen eergisteren Toengwan
heroverd. De opstandelingen leden hevige ver
liezen en trekken terug in de richting van Si
anfoe.
Armenwet.
De commissie van voorbereiding uit de Tweede
Kamer voor de herziening der Armenwet is ge
reed met haar verslag en hare besprekingen met
den Minister van Binnenlandsche Zaken. Tegen
December wordt het verslag tegemoet gezien,
tenzij vooraf nog overwogen moeten worden even
tueel door Kamerleden in te dienen amendemen
ten op het ontwerp.
Staatscommissie Burgerlijke Rechtsvordering.
Bij K. B. is ingesteld eene Staatscommissie
tot voorbereiding van de herziening van het Wet
boek van Burgerlijke Rechtsvordering en aan deze
commissie opgedragen als eindresultaat van haar
onderzoek aan de Kroon aan te bieden een of
meer ontwerpen van wet, van toelichtende me-
moriën vergezeld, houdende hetzij eene nieuwe
regeling van het burgerlijk procesrecht in zijn
geheelen omvang, hetzij eene op zich zelf staande
herziening van die bepaalde gedeelten van het
thans geldende recht, die naar het bevinden
der commissie niet ongewijzigd mogen blijven,
zullende de Staatscommissie, indien zij ter rich-
tige vervulling van de haar verstrekte opdracht
daartoe termen aanwezig acht, bevoegd zijn hare
werkzaamheden uit te strekken tot een of meer
der onderwerpen, geregeld in de eerste zes titels
van het vierde Boek van het Burgerlijk Wetboek.
In deze commissie zijn benoemd tot lid, tevens
voorzitter dezer Staatscommissie: mr. S. Gratema,
raadsheer in den Hoogen Raad der Nederlanden
te 's Gravenhagetot lid, tevens secretaris mr.
A. E. Bles, Ra^d-Adviseur aan het Depart, van
Justitie te 's Gravenhage tot leden mr. A. Ane-
ma, hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te Am
sterdam mr. H. L. Drucker, oud-hoogleeraar aan
de Rijks Universiteit te Leiden, lid van de Tweede
Kamer der Staten Generaal te 's Gravenhage
mr.(jH. Hesse, raadsheer in het gerechtshof te
Arnhem mr. J. Limburg, advocaat en procureur,
lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal te
s Gravenhagemr. B. C. J. Loder, raadsheer in
den Hoogen Raad der Nederlanden te 's Graven
hage j jhr. mr. G. A. Michiels van Kessenich
advocaat en procureur te Roermond; jhr. mr. A.
F. C. Van Sasse van Ysselt, raadsheer in het ge
rechtshof, lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal te 's Hertogenbosch.
Aan deze Staatscommissie is als adjunct secre
taris toegevoegd mr. H. C. J. Groot, adjunct
commies aan het Departement van Justitie te
's Gravenhage.
Prins Hendrik naar Schiermonnikoog.
Z. K, H. Prins Hendrik is gistermorgen, te
ruim 7 uur, per auto van Leeuwarden vertrokken
naar Oostmahorn. andaar werd de reis voortge
zet met de ïTeo Lotte" naar Schiermonnikoog
Volksbadhuis.
In de week van 29 Oct.-4 Nov. 1911 werden
genomen 250 baden.
lste kl. 2de kl.
kuipbaden 19 kuipbaden 31
regen 19 regen 165
school
kinder d a 5 ct. 16
leen om d;oor de oprichting van gemeentelijke
.banken, doch ook om doior hef onder toc/Jch
der Overheid stelten der particuliere huizen, ie-
gén deze misbruiken op le treden.
Een aantal bepalingen heeft de wvt dan ooi
mei betrekking tot. dat doel gegeven.
Het grootste misbruik dat is te vreezen, is
natuurlijk de woeker.
Doch bij de aangeboden verordening1 is gel mik
gemaakt van d'ei wettelijke bevoegdheid om max
ma. ie stellen voor de beleen ren te.
Deze maxima zijin bepaald, rekening gelioad-n
moil elders (Opgedane ervaring.
Zij hef dlat zij aanmerkelijk hooge-r zijn dan die
welke voor gemeentelijke banken, plegen te gel
den, zoo is toch' bij hunne' toepassing ©ener
zijds woeker uitgesloten, en mag, naar B en W.
vernamen, anderzijds verwacht worden, dat het
bedrijf behoorlijk rendabel zou zijin.
Hef komt B. en W. voor, dat dan onder de
werking der wettelijke bepalingen, aangevuld met
die. van de aangeboden verordening, onder hét
aan bet Gemeentebestuur door de wet opgelegd
toezicht, kan worden afgewacht, Welke de wer
king, der particuliere huizen zal zijn.
Slechts wanneer de praetijk daarna de nood/a-
Kclijkheid van een gemeentelijke bank zou aan-
fiOonen, zouden B. en W. tot de oprichting' daar
van willen overgaan.
Zoover het bedoeld adres aangaat, stellen B.
en W. voor, .adressanten met een én ander jn
kennis te stellen.
Nog zij' hef B. ©n W. veirgUnd op te merken,
dat de. Vaststelling der verordening spoedleischend
is.
Want voor een der particuliere banken*) is
reeds cle toelating gevraagd, bedoeld lij art.. 13
der Wet. En daarop moet vofgens art 15 binnen
twee maanden zijin. beschikt.
Binnen die'n lijd moet derhalve de verordening
zijn vastgesteld en bovendien goedgekeurd dopt
hoeren Gedeputeerde Staten, zullen voor die in
richting, althans ten aanzien van de Iccalitciten
eiscben Kunnen' worden gesteld.
Ten slotte kunnen B. en W. medodeelen, dat
het ontwerp in overeenstemlming met de Com
missi© voor de Strafverordeningen is opgemaakt.
Naar aanleiding van het advies vin de Ge
zondheidscommissie merken B. en W. op, da!
het voorschrijven van maatregelen strekkende on:
te verzekeren, dat ieder pandgever zijn eigen
pand terug krijlgt, niet behoort tot de punten, die
de wet aan de Gemeentebesturen ter regeling
heeft overgelaten, doch dat art, 19 der wel,' door
voo- t" schrijven, dat een dubbel van het pand
bewijs aan het pand wordt gehecht, hierin reeds
voorziet.
Voor twee part. banken. Red.
Pandjeshuizen.
B. ein W. hebben den Gemeenteraad ter goed
keuring aangeboden een ontwerp-vepordenimg1,
waarbij regelen worden gesteld voor particuihi-e
ba ruien van leenjng, zulks ingevolge artikel 37,
Ié lid dei- Pandhuiswet 1910 (Stbl. no. 321).
B. en W. merken op, dal hierdoor voldaan
wordt aan hef tweed© gedeelte van het verzoek
van het Hoofdbestuur der Nationale Vereeiniging
tot bestrijding van den Woeker, gedaan bij hx.u'
adres aan den Raad van 14 September 11., welk
adres in handen van B. en W. werd gesteld
om advies.
Wel is .waar zeggen B. en W. -- strekte
dat verzoek in de eerste en voornaamste plaat-,
om op te wekken tot de oprichting: van een
gemeentelijke bank van leaning, zulks met beroep
op de bepaling van art. 2 der wet, dat in elke
gemeente, waarin aan een gemeentelijke* beuk
behoefte bestaat, zulk een bank moet A-orden
opgericht.
Doch in deze gemeente wordt reed..: in de
behoefte voorzien door eenig© particuliere ban
ken.
Nu zal men misschien geneigd zijn dadelyk te
denken aan de misbruiken, waarvoor d:e parti
culiere huizen helaas zoo dikwyls bekend staan.
Doch megi vargete daarbjj niet dal, de Pand- i
huiswet juist in hef leven is geroepenniet al-
Bepalingen betrekkelijk wielwjjdte vrachtwa
gens en velgbreedte sleeperswagens.
Door de Commissie voor de Gemeentewerken
wordt aangedrongen op invoering in onze Ge
meente van voorschriften gelijk die ten vorigen
jare in Rotterdam zijn vastgesteld op de wiel-
wijdte van vrachtwagens en de velgbreedte van
sleeperswagens, zulks in het belang van de bruik
baarheid en instandhouding der straten. Zij heeft
een onderzoek ingesteld, waaruit, voorzoover zij
kon nagaan, bleek, dat hier slechts 10 wagens
met te kleine wielen in gebruik zijn, doch dat er
daarentegen slechts 4 vrachtwagens zijn, die aan
den eisch omtrent de velgbreedte voldoen alles
in den zin der Rotterdamsche bepalingen.
De Gemeente Rotterdam heeft het in werking
treden der bedoelde voorschriften verschoven tot
I Januari 1914, ten einde belanghebbenden een
behoorlijke termijn te laten om hun wagens in
overeenstemming te brengen met de nieuwe
eischen.
B. en W. konden zich met het gevoelen der
Commissie voor de Gemeentewerken wel veree
nigen en hebben daarom de Commissie voor de
Commissie voor de Strafverordeningen verzocht
de noodige strafbepalingen te ontwerpen.
Het door haar opgemaakt ontwerp bieden B.
en W. den Raad ter vaststelling aan.
Nader zij opgemerkt zeggen B. en W. in
hun desbetreffend schrijven aan den Raad dat
de maatregelen tenopzichte der velgbreedte niet
is beperkt tot de sleeperswagens, maar ook is
uitgestrekt tot de hier veel voorkomende molen-
en spoelingwagens.
Overigens is voor de sleepers wagens het Rotter
damsche criterium van een afstand der assen tot
2.5 Meter overgenomen.
De in werking treding is voorgesteld op gelijk
tijdstip als te Rotterdam, waarbij men in-het oog
moet houden, dat onderscheidene wagens hier
thuis behoorende, ook naar Rotterdam rijden,
zoodat zij ook zonder bepalingen onzerzyds reeds
aan de voorgestelde eischen zouden moeten
voldoen.
Bij kennisneming van de voordracht zal blijken,
dat de nieuwe bepaling behoort te worden onder
gebracht in art. 17 der Verordening op het rijden
en in de plaats kan treden van de tegenwoordige
vooischriften van dat artikel, die verouderd mogen
ieeten.
dansclubs, die worden gehouden in nabyzijnde
inrichtingen.
Het betreft hier z.g. besloten clubs, d.w.z waar
aan het publiek geen toegang wordt verleend,
zoodat artikel 15 van de Verordening op de tap
perijen, dat voor openbare danspartijen vergun
ning eischt, niet van toepassing is.
Waar deze clubs door muziek, rumoer enz wel
degelijk naar buiten werken en door hinder aan
omwonenden zeer goed de openbare orde kunnen
verstoren, komt het de Comm. voor de strafver
ordeningen voor, dat ook deze evengoed als de
openbare aan overheidstoezicht moeten worden
onderworpen.
De Commissie heeft daartoe een aanvulling van
de verordening op de tapperijen ontworpen.
Volgens de voorgedragen bepaling zullen ver
gunning- en verloflocaliteiten niet zonder vergun
ning van den Burgemeester voor genoemd doel
einden beschikbaar mogen worden gesteld.
Niet telkens behoeft vergunning gevraagd. Zy
is van doorloopenden aard, zij het opzegbaar, ter
wijl aan de vergunning voorwaarden kunnen wor
den verbonden.
Daartoe wordt voorgesteld een artikel 15bis in
de Verordening op de tapperijen in te voegen en
in verband daarmede de strafbepalingen van arti
kel 24 te wijzigen.
Nog is door den Commissaris van Politie op de
wenschelijkheid gewezen, dat vischwinkels, waar
gelegenheid wordt gegeven om daar visch te komen
eten, onder politietoezicht worden gesteld.
Nu reeds komt het voor, dat in zulk een huis,
vooral in de nachten na Zaterdag en Zondag, als
de tapperijen gesloten zijn, bezoek plaats heeft
door lieden, die daar gebakken visch komen eten,
hetgeen meermalen aanleiding heeft gegeven tot
ongeregeldheden, terwijl drankwetovertredingen
zeer zeker plaats hebben, doch daarbij wordt
zooveel voorzichtigheid betracht, dat het maar
hoogst zelden gelukt er een te constateeren.
Daarom wordt voorgesteld, verschillende bepa
lingen van de verordening op de tapperijen in
dezen van toepassing te verklaren, o.a. die van
het sluitingsuur.
Tot dat doel houdt de voordracht, behalve bo
ven aangeduide wijziging der verordening, de in
voeging in van een artikel 11 bis.
len slotte strekt het voorstel om uit de ver
ordening en haar titel te doen vervallen wat be
trekking heett op loterijen, welk onderwerp thans
door de wet is geregeld, waardoor de gemeente
lijke bepalingen van rechtswege zijn vervallen.
Politietoezicht op de z.g. besloten dansclubs
en plaatsen, waar gelegenheid wordt ge
geven tot het nuttigen van spijzen.
Bij Burgemeester en Wethouders is geklaagd
over den hinder, 's Zondags ondervonden van
Verbod zwemmen en baden buiten openbare
zwemplaats.
De Commissie voor de Strafverordeningen zegt
in een schrijven aan den Raad
Den jongsten zomer is weder gebleken, dat het
zwemmen en baden in de Maas ongewenschte
toestanden in het leven roept.
Bijvoorbeeld werd gezwommen en gebaad aan
de Oosterhaven, bij de Maaskade, bij destoom-
houtzagerij van de firma Van Deventer Zn. en
bij de arbeiderstuinen aldaar ook in het
nieuwe Spuikanaal
Wel is waar, waren- dan de jongens van bad-
broek voorzien, doch geconstateerd is, dat zij voor
bet overige naakt rondliepen, terwijl meisjes van
14 a 15 jaar en jonger naar hen stonden te
kijken.
Ook gat het zwemmen bij de Oosterhaven aan
leiding tot verwoestingen en strooperijen in de
bouwlanden aldaar.
Door afsluiting voor het publiek van den toe
gang tot de arbeiderstuinen is het zwemmen
daar reeds tegengaan, doch de Commissaris van
Politie, die op de bovenaangeduide toestanden
wees, verzocht een aanvulling van de Politie
verordening.
Bij overweging kwam het ons voor, dat met
het oog eenerzijds op de omstandigheid dat de
maagdelijke toestand van den oever der rivier
met haar grienden, die als het ware tot zwem
men en baden uitlokte, in den jongsten tijd een
totale verandering heeft ondergaan, anderzyds dat
een uitnemende openbare zwemplaats op ruime
wyze kosteloos voor een ieder gelegenheid tot
zwemmen en baden aanbiedt, nu ook het zwem
men en baden buiten die zwemplaats, dat met
het oog op zedelijkheid, orde en veiligheid maar
gevaar oplevert, kan worden verboden.
Wij stellen U daarom voor artikel 14, dat nu
reeds het zwemmen en baden verbiedt aan den
openbaren weg binnen de .bebouwde kom, als
mede in het Spuikanaal en de rivier de Maas in
de nabijheid van het Ooster- of Westerhavenhoofd,
zoodanig te wijzigen, dat het overal verboden is
buiten de openbare zwemplaats.
Dit voorstel bieden wy U hierbij ter vaststel
ling aan. v
Sociale Cursus.
Het volgende verslag wordt ons ter plaatsing
gezonden
De bijeenkomst van Vrijdag 3 November werd
door den voorzitter met gebed geopend. Er werd
mededeeling gedaan van een kleine reglements
wijziging voor den soc. cursus, omreden tegenwoor
dig alle Katholieken, ook niet Bondsleden, toegang
hebben. Vervolgens werd bekend gemaakt, dat op
17 Nov. de weleerw. pater B. G. Verhey van de
Singelkerk als spreker zal optreden met een nader
te bepalen onderwerp. De voorzitter hoopt dan
op een stampvolle zaal.
De heer T. J. H. Mouwens betreedt alsnu de
katheder, om ons ter afwisseling van de sociale
lezingen nu eens te vertellen over oude gebruikeo
