Verspreide berichten.
Staten-Generaal.
B&nnenla&d.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Die „Berlin" zal hoogstwaarschijnlijk in Agjadir
blij vein, totdat liet Marokko-Verdrag door de rati-
fiee'ering van de Framlslcho Kamer geteel afgesl os
tein zal zijn.
Naar uit Biciriijn aan de „Temps" geseind wordt,
zal de Duitsiche kruisietr „Beriiin" de reed® van
Agadir verlaten, zoodra biet Marokko-VerdraigJ d'oor
de Frainjsdhie Kamer zal zijn goedgekeurd.
PERZIë.
Een stoomstebip van de Metcuriüs-Mij'. mét een
regiment Rusisisdhe troepen uit Saljani (gouv.
Bakoe), dat voor een veldtocht1 is uitgerust, a,am
boord, is vertrokken.
Uit Teheran wordt aan die „National Zeitung"
geseind1
Na het verbraken van de diplomatieke betrek
kingen staat Rusland alleen nog maar door zijn
consul-generaal melt Pcrzjë in verbinding. Dit is
in bet gehaele conflict bet, meest vernederend®
v,oor Peirzië.
CHINA.
De ,,'Agönce d'Extréme Orient" verneemt dd.
beden uit Seoel, dat de Japanscihe onderkoning
in Korea, generaal Teroutsji, zich in een inter
view over den toestand in China ongeveer aldus
beeft uitgelaten. Het gebeurde te Woetejang is,
de Chineescbe. 'toestanden in aanmerking genomen,
niets buitengewoons. Die opstand lag in den na
tuurlijken gang van zaken. Maar indien, met het
oog op dei uitbreiding der gebieurtenisisein, de mo
gendheden mochten willen tusscbenbeidte komen,
zou dat een ernstige» toestand i,n bet leven roe
pen. Japan moei. dus zijn maatregelen nemiein. De
Chinieesche regeering heeft nog slechts één middel
om zich uit de moeilijkbeden te redden en dat
is, de hulp van Japan in te roepen. En z-elfs
indien de ('hineesche regeering dat niet moclht
vragen, zou bet toch de plicht zijn van Japan,
Engeland en Rusland om in te grijpen, teneinde
den vrede in het Verre Oosten, de onschendbaar
heid van China en bet voor tbieis taan der Mantsjoe-
dynastie te verzekeren. Mochten de mogendheden
China willen verdeelen, dan zou Japan, die stuk
ken nemen, waar het meer in heit bijzonder zijln
invloed doet gelden. Japan zou niet kunnen dul
den da,t door een der andere mogendheden het
bestaande evenwicht verbroken wordt.
Op een vraag of de Jaipanischie ragéerinlg zijn
besluit reeds had genomen, antwoordde generaal
Terautsji: „Dat weet ik niet; maar het staat
vast, dat Japan geien enkelen kant van het vraag
stuk buiten beschouwing' laat."
SAN DOMINGO.
Volgens een Wolff-bericht uit San Domingo is
de president der republiek vermoord.
Volgens een bericht van den Amerikaanschen
zaakgelastigde, zou de president doodelijk gewond
zijn.
In tegenspraak met bet bericht, dat de No
belprijs voor den vrede dit jaar niet zal wolfden
toegekend, verneemt de „Lokal Anzeig'er" uit
Stockholm, dat het Nbbel-oomit'é er ernstig aan
denkt den prijs toe te kennen aan Leon Bour-
geiois wegens zijn verdiensten voor de versprei
ding van dei arbitraige-denikbeelden,.
De „Medina", met dien Koning en de Ko
ningin van Engeland aan boord, as' op de rleis
naar Britsch Indië aangekomen te Port Said.
Lord Kitchener begaf zich onmiddellijk aan boord.
Ook de Khedive, de Turksche prins Z,oca-ted-din
en de Egyptische- minister-president kwamen- den
Koning en Ide Koningin begroeten.
In Westfalen blijft het gisten en stuurt
men langzaam maar zeker op een nieuwe mijn
werkersstaking aan. De oude mijnwerkersveree-
niging hield, volgens een telegram aan de avond
editie van het »Berl. Tagebl." in 14 verschillende
plaatsen van het Ruhrgebied sterk bezochte ver
gaderingen, die zich met de loonkwesties inlieten.
Overal werden moties aangenomen, waarbij den
mijnwerkers verzocht werd, aan de mijndirecties
nieuwe looneischen te stellen.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Maandag 20 Nov.
De heer Vliegen vervolgt de algemeene
beschouwingen over de Indische begrooting met
de opmerking, dat de welvaart en voorspoed van
Indië, waarover men juicht, alleen Nederlandsche
belangen betreden, niet die van Indië in zijn
geheel. Ten bewijze van dit laatste wijst spr. op
stilstand in de landrente en op achteruitgang van
enkele middelen. Voor financieel optimisme is er
geen aanleiding. Ook in andere opzichten heeft
spr. klachtencriminaliteit, hygiëne, dure rijst.
Spr. behandelt de plannen om Indië een ver
tegenwoordigend lichaam te geven. Men make
daarvan geen college van Europeanen. Vóór alles
financieele zelfstandigheid. Spr. dringt aan op
spoedige reorganisatie en centralisatie van ons
bestuur in Indië.
De belastingen drukken ongelijk op Europeaan
en inlander. Dit en te veel bureaucratie verhelpe
men (door decentralisatie, welke ook de irrigatie
en het spoorwegwezen zou bevorderen.
Financieele zelfstandigheid zou aan groote wer
ken ten goede kunnen komen, aan de inlandsche
coöperatie en aan den inlandschen aanplant van
katoen, thee, tabak en suiker.
Spr, wil voor de koffie en ook voor den onder
grond staatsexploitatie.
Spr. komt op tegen het verleenen van conces
sie aan het Ned. Indisch Landsyndicaat ea tegen
het verschaffen van werkkrachten aan dergelijke
ondernemingen. Hij klaagt over bevoorrechting
van de groote ondernemingen ten koste van den
inlander. Deze ondernemingen moeten zwaarder
belast worden.
Spr. betoogt, de heeren Bogaardt en Scheurer
bestrijdende, dat men in Indië moet krijgen een
zelfstandig volk, staande op eigen beenen.
De heer Van V 1 ij m e n zegt, dat onze regëe-
ring de Portugeesche moet duidelijk maken, dat
zij ons verontschuldiging' heeft aan te bieden.
Voorts betoogt hij, dat alleen het Christendom
den Javaan gelukkig kan maken.
De heer L o h m a n besprak eveneens Timor.
Had hij aanvankelijk den indruk dat de gouver
neur-generaal verontschuldigingen had aangeboden,
bij nader onderzoek is hem echter gebleken dat
noch den gouverneur-generaal, noch onze regee
ring in deze eenig verwijt kan treffen. Er blijkt
ook dat de Portugeesche Regeering nimmer is
opgekomen tegen het betoog dat wij rechten
kunnen doen gelden op de landstreek Lakmaras;
wel was deze landstreek niet feitelijk in ons bezit.
Spreker achtte het optreden der Portugeezen on
rechtmatig en keurde het goed, dat de gouver
neur-generaal troepen zond. Maar we hadden
ons moeten bepalen tot een afwerende houding,
ter bescherming van het betwiste gebied en van
de bevolking. Het incident van 18 Juli, dat aan
leiding gaf tot de geheele kwestie, moest de
goede trouw van ons gouvernement in een ver
dacht licht stellen. De gouverneur-generaal had
uitdrukkelijk gelast om niet aanvallend op te
treden. Zeer begrijpelijk is daarom dat de
gouverneur-generaal aan de Portugeesche autori
teiten heeft bericht (niet zijn leedwezen over het
al dan niet wettige van het optreden uitgesproken
heeft) dat dat aanvallend optreden niet was in
overeenstemming met zijn instructie. Zij leed
wezen heeft hij alleen uitgedrukt over het sneu
velen van drie militairen. In deze treft dus
niemand blaam.
De heer Kuyper bestrijdt het jongste boek
van dr. Snouck Hurgronje, dat een spaak in het
wiel steekt ten aanzien van het vaststaande goede
oordeel over de zending. Deze schrijver komt
tot de betreurenswaardige conclusie, dat de aan
sluiting tusschen de Oostersche en de Westersche
Maatschappij moet verkregen worden, maar slechts
tot stand te brengen is door op zijde zetting van
den godsdienstigen factor en op uitsluitend neu
trale wijze moet geschieden. Maar neutraal is
niet Christelijk, niet Islamitisch, niet Roomsch,
enz., maar eenvoudig modern. En aldus zou de
modernistische levensbeschouwing wórden over
gebracht op de Indische scholen. Dan zou de
Indische volksopvoeding dus worden gesloten
buiten elke confessioneele richting.
De uitkomst zal zijn, dat de Javaan zal loswee-
ken van den Islam. Slechts enkelen zullen tot
de vrijdenkerij overgaan, maar het grootste deel
zal terugvallen tot het Hindoeisme. En alzoo zou
de regeering er toe medewerken Om de Javanen
naar het Heidendom terug te brengen. Laat ze
dan liever bij den Islam blijven.
Beteren weg om tot aansluiting van de Ooster
sche bij de Westersche beschaving te komen,
achtte spr. betere regeling van het bijz. onderw.,
met gouvernem.-onderw. als aanvullend onderw.
Regel worde betere subsidieering van het bijzonder
onderwijs, dat moet primeeren. Hieromtrent
treedt spreker in nadere beschouwingen. Als men
dezen weg opgaat zal een Indische schoolstrijd
voorkomen worden.
De heer Bos acht voor Indië een goede op
lossing van het vraagstuk der Oostersche vreem
delingen van het hoogste belang. Hij beveelt een
liberale politiek tegenover hen als de beste op
lossing aan.
Een tweede belangrijke factor is de ontwikke
ling van de Inlandsche bevolking. De politiek van
den gouverneur-generaal Van Heutsz, heeft ons
op dat gebied reeds veel goeds gebracht. In die
richting moet worden voortgegaan, en decentra
lisatie moet het kenmerk van het beleid in Indië
worden. Maar het gaat daar nog te langzaam mee.
Uitvoerig zet spreker zijn zienswijze ten aan
zien dier decentralisatie nader uiteen. Spreker
bepleitte voorts zelfstandigheid voor verschillende
bedrijven, voornamelijk van de spoorwegen en
trad daarna in linancieele beschouwingen. Hoewel
de Minister blijkens zijn Memorie van Antwoord,
niet deelt de optimistische stemming van de
Indische Regeering, oordeelde spreker dat het
niet zoo mooi is als in de Openingsrede wordt
voorgesteld. Spreker is 't in dit opzicht met veel
eens, van hetgeen de heer Vliegen betoogde.
Heden, Woensdag, zal spreker zijn rede voort
zetten.
Van het Loo.
Z. K. H. Prins Hendrik, vergezeld van zijn
adjudant jhr. Van Suchtelen van de Haere, ver
gezeld heden Dinsdagavond voor eenigen tijd naar
Dobbin voor het houden van jachtpartijen.
Standbeeld voor Willem III.
Z. K. H. Prins Hendrik heeft het eere-voor-
zitterschap aanvaard van het hoofdcomité voor
oprichting van een standbeeld voor Stadhouder
Willem III.
H. M. de Koningin-Moeder.
H. M. de Koningin-Moeder is voornemens den
eersten December in Den Haag terug te keeren.
Nederland en Frankrijk.
Reuter seint dd. gisteren, dat Deschanel als
rapporteur over buitenlandsche zaken, ook mel
ding maakte van de reis van president Fallières
naar Nederland, welke de goede betrekkingen, die
tusschen Nederland en Frankrijk bestonden, nog
had verbeterd.
Waterweg Rijn—Maas.
Reuter meldt uit Aken, dat daar vertrouwelijke
beraadslagingen zijn gevoerd door de commissie
tot voorbereiding en bevordering van een vaarweg
voor groote schepen, te verbinding van Rijn en
Maas.
Er werd een vereeniging tot dat doel opge
richt, die haar zetel zal hebben in Aken, en die
haar bemoeiingen zal uitstrekken tot Keulen en
de industrieplaatsen aan den Boven Rijn, en tot
Nederland en België.
De Haagsche politie.
Door den heer De Meester is ingetrokken de
motie, in 1010 door hem bij de behandeling van
de gemeentebegrooting in Den Haag voor 1911
ingediend, en welke luidde
»De Raad besluit
den heer burgemeester te verzoeken den raad,
voor zooveel noodig, na een door hem, burge
meester, ingesteld onderzoek, in te lichten omtrent
de toestanden bij de politie alhier, zoowel in
hoogere als in lagere rangen, onder meer ook
omtrent de onderlinge samenwerking van het
hoofd en het personeel der politie, zoomede om
trent de vraag, of, en zoo ja, hoe het corps moet
worden georganiseerd om een geheel voldoenden
bewakings- en controledienst te verkrijgen,
en gaat over tot de orde van den dag."
Deze intrekking geschiedt in verband met de
mededeeling van den voorzitter van den gemeen
teraad in de vergadering van 27 October jl., dat
hij tegenover den raad, inzake de politie, niet zal
zijn een gesloten boek; dat er moet komen een
toestand van vertrouwen van de burgerij in de
politie en van den raad in de politie, en dat daar
aan 't geven van inlichtingen bevorderlijk is.
Vrijzinnig-Democratische Bond.
De Haagsche correspondent van de »Tel."
schrijft
Van betrouwbare zijde werd ons medegedeeld,
dat eenige afdeelingen van de Vrijzinnig-Demo-
cratischen Bond, niet tevreden over de op de
jongste algemeene vergadering gevallen beslissing,
inzake het vraagstuk der ouderdornsverzekering,
zullen trachten zoo spoedig mogelijk nog eens een
stemming over het principe: staatspensioen of
geen staatspensioen, te verkrijgen. Zij meenen,
dat de stemming op de bedoelde vergadering door
allerlei factoren onzuiver is geweest. Onze zegs
man, die ook tot de afgevaardigden, en niet tot
de minste onder hen, behoorde, zeide ons, dat er
zelfs aan gedacht wordt een buitengewone verga
dering aan te vragen. Velen schijnen stellig van
meening, dat de bond zich nog geenszins tegen
het staatspensioen uitgesproken heeft.
Y enezuela.
De »Amigoe di Curagao" wijdt een beschou
wing aan de bijeenroeping in buitengewone zitting
van het Venezolaansche congres en geeft een ver
taling, van de bij die gelegenheid door president
Gomez uitgesproken rede. Het blad teekent er bij aan
De aandachtige lezing van deze presidentieele
boodschap heeft op ons den indruk gemaakt, dat
Venezuela aan den vooravond staat van een nieuw
tijdperk van voorspoed en opbloei. Wel is waar
staan al de voorgestelde plannen nog slechts op
papier. En wij weten bij ondervinding, hoe groot
daar de afstand is tusschen een voorstel en de
uitvoering ervan. Doch het verdient de opmerk
zaamheid dat ditmaal de President in zijn bood
schap ook den vinger legt op de wonde, wat tot
nu tóe bij onze naburen zoo zeldzaam pleegde te
geschieden.
Hij spoort de redenen op van de achterlijkheid
van het land, ondanks den onschatbaren rijkdom
zijner natuurlijke hulpbronnen, en geeft de mid
delen aan, die tot opbloei kunnen leiden.
Onze kolonie heeft er grootste belang bij, den
loop der aanstaande gebeurtenissen, die in deze
republiek wellicht het uitvloeisel zullen zijn van
dit congres, met bijzondere nauwlettendheid gade
te slaan. Onze handel, scheepvaart en industrie
zullen, wanneer deze plannen werkelijkheid wor
den, zonder eenigen twijfel er den terugslag, hetzij
ten goede, hetzij ten kwade, van ondervinden, en
het is zaak overeenkomstig de verandering van
het getij de bakens te verzetten.
De duurte.
Het antwoord der regeering betreffende de op
merkingen van de Tweede Kamer over de duurte
der levensmiddelen in het V.V. op Hoofdstuk I
der begrooting, luidt aldus
»Uit den tegenwoordigen stand der prijzen van
verschillende eerste. Ie vensbehoeften ontstaat voor
diegenen onder hen, die met een gering inkomen
in de behoeften van hun gezin hebben te voor
zien, inderdaad ongelegenheid, en met het oog op
den invloed, welke buitengewone omstandigheden,
naar men hopen mag, van tijdelijken aard, op de
prijzen hebben uitgeoefend, is een noodmaatregel
van regeeringswege ten aanzien van die categorie
wel gerechtvaardigd. Tegen eene tijdelijke ver
hooging van loon of salaris blijft echter naar
het oordeel der regeering het groote bezwaar
bestaan, dat het gezin zich gewent aan egn inko
men, dat met den datum, waarop de loonsver-
hooging een eind neemt, weer wordt verlaagd.
Dit bezwaar wordt grootendeels ondervangen door
eene. uitkeering of gratificatie in eens. Wel is
waar is het niet mogelijk bij de tijdelijk uit
schaarschte voortspruitende duurte van sommige
levensmiddelen, de gezinnen in staat te stellen
geheel op gelijke wijze als zij dat gewoon zijn in
hunne behoeften te voorzien, maar zoodanige
gratificatie zal hun, naar verwacht mag worden,
de mogelijkheid brengen, ernstigen nood af te
wenden. De regeering is daarom voornemens op
de verschillende hoofdstukken der begrooting de
noodige gelden aan te vragen, ten einde allen
rijksambtenaren en beambten en vrijwillig die
nenden militairen die gehuwd zijn of als weduw
naar een of meer kinderen beneden den leeftjjd
van 18 jaar te hunnen laste hebben, en wier jaar-
Iijkseh bruto-inkomen f 1000 niet overtreft, voor
eens een bijslag te geven van f 20.
»Na het voorafgaande zal het begrijpelijk zijn,
waarom in de Openingsrede van de duurte van
sommige levensmiddelen werd gezwegen. De
zaak eischte een onderzoek, en eene betuiging
van leedwezen, zonder meer, over de duurte van
sommige artikelen en over de daaruit voortvloeiende
bezwaren beteekende niets."
Liturgische schoolplaten.
Reeds sedert geruimen tijd is uitgezien naar
een reeks platen A\e priester en onderwijzer in
staat stellen, zond^1 profaan te worden. sRoomsch
zaakonderwijs" te geven. Het doel daarmee be
oogd, was het volk vertrouwd te maken met den
dienst en de zinnebeeldige beteekenis van kerk
bouw, kerkmeubelen, kerksieraden, liturgische
gewaden enz. Aan den bedoelden, meermalen
uitgesproken wensch is thans voldaan. Op initia
tief van den zeereerw. heer H. J. van de Ven,
pastoor te Scheveningen, en den heer Chr. L.
Wesseling Mzn., hoofd der R. K. Paroch. School
aldaar, zijn een viertal liturgische schoolplaten
ontworpen, die" beoogen bij de katholieke jeugd
juiste begrippen te vormen betreffende den vorm,
den dienst en de beteekenis van zaken, die bij
den Roomschen eeredienst in gebruik zijn.
De vier platen hier bedoeld geven resp.Bij den
ingang der kerk (klokkedoop)Inhet priesterkoor
(lof in de MeimaandDe inkleeding van den
kloosterling (inkleeding van den Benedictijn) en
De kleeding van den priester (voor de Hoogmis).
Voor alles zijn de platen, zeer net afgewerkt
zoowel wat de zaken als de personen betreft,
daarop voorgesteld, het middel om de kin
derlijke belangstelling voor de betrokken zaken
te wekken. Mogen zij in ruimen kring versprei
ding vinden!
Weerbericht
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 21 Nov. 1911, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 760.7 te Horta.
Laagste barometerstand 735.6 te Whisby.
Verwachting tot den volgenden dag aanvan
kelijk matige tot krachtigen wind, uit westelijke
richtingen met regen of hagelbuien. Later tijdelijk
opklarend, ten slotte zuidoostelijke tot zuidelijken
wind, met toenemende bewolking en kans op
regen. Mogelijk nachtvorst, iets zachter overdag.
Volksbadhuis.
In de week van 12 18 Nov. 1911 werden
genomen 226 baden.
lste kl. 2de kl.
kuipbaden 16 kuipbaden 26
regen 18 regen 153
school d
kinder a 5 ct. 13
De Etalagewedstrijd.
Wij vestigen er de aandacht van onze lezers
op, dat morgen (Woensdag) de étalage wedstrijd,
waarvan verschillende berichten in onze courant
het toekomstig succes voorspelden, een aanvang
neemt.
Beter nog dan de vorige maal is ditmaal deze
wedstrijd geregeld. Door de ervaring geleerd,
heeft men de feilen die zich bij den wedstrijd
enkele jaren geleden deden kennen, vermeden en
heeft men de leemten, die onvermijdelijk bij een
eerste proef moesten bestaan, aangevuld. De
wedstrijd strekt zich thans ook over de ge
heele stad en over nagenoeg alle vakken uit.
In vier groote groepen luxe, huishoudelijk,
voedings- en genotmiddelen en kleeding ver
deeld, omvat hij nagenoeg alles wat tot de dage-
lijksche behoeften behoort of het leven aangenaam
en opwekkend maakt.
De talrijke deelnemers in de verschillende af
deelingen, 'tzij al of niet met mededinging, zullen
zeker al 't mogelijke doen, om hunne artikelen
op 't voordeeligst te doen uitkomen, ze zoo te
plaatsen, te étaleeren, dat ze noodzakelijk de aan
dacht trekken moeten. Wij hebben bij een
vorige gelegenheid hiervan proeven gezien, die
bewijzen, dat de Schiedamsche winkeliers in de
kunst van étaleeren niet bij hunne vakgenooten
in den vreemde achter staan. Zij hebben ook
door een rijke keuze van artikelen, zelfs van die
welke men in Schiedam niet dacht te vinden,
doen zien, dat 't niet waar is, men in Schiedam
»geen keus" heelt, dat men naar den vreemde moet
om het liefst verlangde te bekomen.
Onder de verbeterde omstandigheden, waaron
der een tweede wedstrijd, door de ervaring van
den eersten gesteund, wordt gehouden, vertrou
wen, dat dit alles nog veel beter zal zijn. Aan
het Schiedamsche publiek is 't nu te tooneh, dat
zij het volijverig streven onzer winkeliers om
eventueele koopers naar wensch te bedienen, op
prijs stellen. Moge 't dat toonen door in de
dagen van den wedstrijd van 2229 dezer
de étalages onzer winkeliers met aandacht te
gaan be/ichtigenzij zullen daarbij veel leeren
wat hun tot heden onbekend bleef, naar wij ho
pen tot voordeel onzer nijvere middenstanders.
I
Bij de lijst van deelnemers is nog te voegen
in de 2e afdeeiing die firma J. van Meurs,
Singel. Het aantal deelnemers in deze afdeel ing
is dus 12.
Voorts is in de 4e afd. Kleetting nog een
