Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
De Financier.
34ste Jaargang.
Woensdag 22 November 1911.
No. 10176.
Buitenlandse!! Nieuws.
De oorlog tusschen Italië
en Turkije.
tEtJILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Familieberichten 20 cent per regel.
Handelsadvertentiën van 1—6 regels 0.92elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
De strijd in en om Tripolis.
De „Kölnische Zeilung" heeft twee brieven uit
Tripolis, de eerste is van 13, de tweede van 14
dezer gedag teek eind. Hij vergelijkt hetgeen de Itali
anen met hun meer dan 30,000 man, die van
alles rijkelijk voorzien zijn, en hun machtige vldiot
lo de anderhalve maand dat de oorlog reeds
duurde, hebben uitgericht, met hetgeen het hand
jevol Turken tot stand giehraeht heeft. Vermoe
delijk staan in do buurt van Tripolis minder
dan 2000 Turksehe soldaten, ,en zij zijln niet op
een punt vereenigd. De Italianen zijn gekomen,
om het land te veroveren, zij zijn theoretisch dé
aanvallers. In de praktijk is dje verhouding echter
heel anders. D'e Turken zijn tol den aanval over
gegaan, en sedert meer dan een maand vallen
2Ü aan met een volharding, waarvoor die be
wondering geen woorden heeft en die bij geen
Europqesch leger mogelijk zou zijn) 1 en meit een
hi'Oted, die in de heele wereld niet te overtrefféh
is. Zonder ophouden hebben zij de Italianen be-
stookt en teruggedrongen in verdedigende stel
lingen. Mem kan de zaak draaien zooals1 men wil,
maar men kan niet anders zeggen dan dat de
Italianen in hun versterkt k;amp rondom Tripolis
door die Turken belegerd worden. De Italianen
hebben wel verkenningen uitgevoerd, maar tot
nogtoe hebben zij het niet gewaagd, olm d)e Tur
ken en Arabieren aan te vallen.
Het gebied, dat de Italianen in Tripolis bezet
hebben is maar 1 deel tegen 24,999 ideelen die
unhezet zijn. Wat ds nu do uitgemaakte zaak,
Waarvan de Italianen dien moind zoo vol hebben.
Moeit men erkennen dat 20 vierkante kilometers
Eeizet zijn of erkennen dat' 499,880 vierkante kilo
meters onbezet zijn? De Italianen ha.didbni den
kbjein dezer niet alleen, ondanks hun ineerier-
Eeid in elk opzicht, geen voortgang buiten hunne
Vaste stelling, laat staan buiten het bereik van
Eunne scheepskanonnen gemaakt de bezetting
Van de Goerdizji-tuinen en van een hoogte (Ha-
midié), vlak bij zee, beteekOnt geen uitbreiding
Van het bezette gebied maar zij hebben zelfs
kernein verspeeld en zijn teruggetrokken.
Wat moet er nu verder gebeuren? De Italianen
Weten liet zeiven niet en zijn hoogst zenuwachtig
geworden. De opperbevelhebber van het expe
ditie-leger in Tripolitanië en Barka beeft wel in
na;un de vrije hand om te handelen, zooalsi hem
SOeddunkt. Maar dat heeft slechts betrekking op
Eet geval, dat er krijgsverrichtingen gaahdte zijn.
u echtjqr is- het de vraag, of de krijigtevertóchtingien
da;n niet begonnen zullen worden, en in deze
kwejstie kan alleen de
a'hen
^dn, kan men aannemen, dat eerlang de optaarsch
Van de Italiaansche troepen naar het binnenland
Zal beginnen. Maar de regeering zou om nede-
va,n. birmenlandscbe politiek de even kost-
al leen de regeering beslissen. Als
militaire overwegingen diein doorslag ge-
Boeiende Roman.
(Naar het Franseh.)
bare als gevaarlijke' onderneming willen uitstellen
in dei vermoedelijk ijdele hoop;, dat een sluiting
van den vrede die onderneming doelloos zou
maken. Het. is onvermijdelijk, dat de Italianen
een teleurstelling zullen ondervinden. Rn die zal
erger worden, naarmate de oorlog langer gerekt
wordt.
De correspondent van de sLokal-Anzeiger"
seint uit Konstantinopel
Volgens een telegram uit Tripolis, hebben de
Turken zoodra de Italiaansche vloot de reede had
verlaten, een hevigen aanval- op de Italiaansche
stellingen gedaan, onder leiding van den Moete
sarif van Fezzan, Sami bei. Verschillende belang
rijke stellingen werden ingenomen, 80 Italianen
gevangen genomen en naar het binnenland ge
voerd. Bij een aanval bij Dzjeri vielen nog 80
gevangenen den Turken in handen.
Hetzelfde blad heeft het volgend telegram d.d
17 dezer van zijn correspondent te Tripolis over
Tunis ontvangen
De toestand op het oorlogsterrein blijft dezelfde.
Dagelijks den geheelen dag door wordt de gehoele
linkervleugel der Italianen van het zeestrand tot
aan de woestijn door Arabische schutters lastig
gevallen. De stortregens van de laatste vier dagen
hebben de droge beddingen van het binnenland
met water gevuld. Vannacht stroomde het
water in verscheidene snelstroomende beken, tot
midden in de stad. Alle loopgraven staan vol
water en bij Boemiliana zijn zeis alle schansen
weggespoeld. Ongeveer 20 muildieren zijn door
den stroom meegesleurd. De kanonnen van mid
delbaar kaliber van een pantserkruiser, die bij
Henni waren opgesteld, zijn in den drassigen
grond weggezakt. De geheele oase is een bodem-
looze modderpoel. De stortregens houden aan.
Volgens een bericht van de Agence Ottomane
d d. 17 November, hebben de Turken Mesrie en
de cavalleriekazerne weer bezet en hebben zij na
eeD hevigen strijd de stellingen van Ahmed Missa
in de nabijheid van de Moskee Amoera genomen.
Hun rechtervleugel zou tot Toegoed Reis door
gedrongen zijn.
Dd. 21 dezer wordt uit Tripolis gemeld
Gisteren hebben hier verscheidene kleine ge
vechten plaats gehad. De Arabieren hebben ern
stige verliezen geleden. Vijf vliegtuigen hebben
bommen geworpen in een Turksch kamp, dat in
brand geraakte.
Ook in Tobroek en Derna hebben gevechten
plaats gehad.
In Bengazi en in Homs is de toestand
wijzigd.
Het s Berliner Tageblatt" drukt onder begrijpe
lijk voorbehoud het volgende bericht af van zijn
correspondent te Konstantinopel
Een telegram uit Tripolis meldt, dat een Itali-
aansch bataljon genietroepen tijdens de over
strooming bij het aanleggen van schansen door
het water overvallen is en dat slechts 30 man
zich heeft kunnen redden.
De Italiaansche vloot.
Volgens een bericht uit Konstantinopel aan de
«Kölnische Zeitung", heeft Italië Rusland ambte-
onge-
89)
*Wij staan beiden voor een onmogelijkheidgij
mij niet bewijzen, dat ik de moordenaar,
All kan
Alleen
g"8
u niet aantoonen, dat ik onschuldig ben.
te Parijs is het mogelijk door bekrachti-
b -.. mijner opgaven, door confronteeringen het
Wijs te leveren dat ik op geenerlei wijze noede
ls Werkt heb tot den dood van René Bernard,
ho h u'' deze sneeuw die
H,dt. en vertrekken wij naar Parijs."
l®rra,'i antwoordde niet onmiddellijk. Hij wor-
e met een teleurstellingmet de kans die
fin yerloopen voor Manrits Belcoq Het was
René Bernard,
mij gevangen
zÜn toekomst te verzekeren door een
(j^^yyend pleidooi in een opzienwekkende zaak,
®ch fr6n j°n8en advocaat de mogelijkheid te ver-
ttei
h Eij den verdwenen geëmployeerde opgespoord,
rotn gevonden en door een stoute krijgslist over-
VaUn Eadhet was voor hem, dat hij der
neD haron Plock op den boord des gletscher
V^ossoi
Werd
2aak
liet
was voor hem, dat hij den
ord des gletscher
ns voerde om hem daar uit te booren.
Mordy onschuldig erkend, dan stond de
Voor Marchand slechter dan ooit. Want
alleen had hij dan den moord gepleegd,
maar hij had dien ten laste van een ander wil
len brengen. Deze beschouwing zou, het was
duidelijk, haar invloed uitoefenen op de waar
deering der gezworenen, zou hen ontstemmen
tegen den beschuldigde, wiens verdediging zeer
moeilijk, zoo niet onmogelijk gemaakt was.
Onder zulke verhoudingen bleef ervoor Maurits
niets over dan te weigeren voor Marchand te
pleiten, was zijn zaak reeds vooruit verloren.
Nu Ferrari, in het plan dat hij najoeg, Mordy
nutteloos beschouwde, ging hij hem uit zijn
sneeuwgevangenis verlossen. Hij zou hem echter
naar Parijs vergezellen om zich te vergewissen
dat Mordy niet gelogen had. Maar vooraf richtte
hij tot hem deze kleine redevoering.
Gij weet dat ik uw verleden in Oostenrijk ken
gij zijt een losgebroken galeiboef. Ik kan de
Öostenrijksche politie de noodige aanwijzingen
geven en niet lang zou het duren of gij keerdet
in het bagno terug. Gij zult mij dus wel het
genoegen doen zeer oplettend te luisteren naar de
voorwaaiden, die ik stel op uw bevrijding uit de
sneeuw-gevangenis, waarin gij begraven zijt:
deze voorwaarden moet gij volgens de letter ver
vullen. Als gij er een enkele verwaarloost, zal ik
onmiddelijk den Oostenrijkschen gezant te Parijs
of den consul in de stad, waar gij u bevinden
moogt, kennis geven en hij zal u laten vatten.
Gij weet dat ik woord houd en voor geen hinder
paal terugdeins als ik besloten heb een plan ten
uitvoer te brengendus gij zult mij stiptelijk
gehoorzamen.
lijk het besluit meegedeeld om over te gaan tot
blokkade-maatregelen in de Aegeïsche Zee. Het
gaat hier waarschijnlijk om de Dardanellen.
Volgens berichten van elders, heeft de beschie
ting van Akaba door de Italianen 50 minuten
geduurd: 150 schoten werden er gelost. De be
volking verliet de stad. Menschenlevens zijn niet
te betreuren. Verscheidene regeeringsgebouwen
zijn vernield.
Uit Milaan wordt gemeld dat in de haven van
Tarente talrijke kolenschepen bezig zijn, de oor
logsschepen van kolen te voorzien. In het arse
naal wordt dag en nacht met koortsachtige haast
gewerkt. Torpedobooten en torpedovernielers lig
gen in lange rijen achter elkaar. Men zegt dat er
een derde expeditiekorps wordt uitgerust, dat
bestemd is om de eilanden van den Archipel en
eenige punten van de Klein-Aziatische kust te
bezetten.
Aan het »Berliner Tageblatt" wordt uit Kon
stantinopel geseind
De Porte heeft besloten, om bij de mogendhe
den, die aan de Haagsche vredesconferentie deel
genomen hebben, te protesteeren wegens het
nieuwe bombardement van Akaba, dat in de open,
onversterkte stad aanzienlijke schade heeft aange
richt en in strijd is met het volkenrecht-
De sTribuna" zegt, dat het bombardement van
Akaba niet bevestigd is.
Het «Berliner Tageblatt" verneemt uit Kon
stantinopel
De grootvizier zal heden in den ministerraad
voorstellen, om scherpe maatregelen te nemen
tegen de Italianen-in Turkije, als de Italianen
weer een open stad mochten beschieten.
De kosten van den oorlog.
Bij officieuze nota wordt medegedeeld, dat de
uitvaardiging van een koninklijk besluit ophanden
is, waarin machtiging verleend wordt tot hel
openen van een buitengewoon krediet van 65
millioen lire om te voorzien in de uitgeven voor
de expeditie naar Tripolis sedert het begin der
vijandelijkheden tot 30 November.
In Egypte,
Die door Turken en Egypfcenaren in geheel
Egypte voor Eet Turksehe oorlogsfonds verzamel
de bijdragen holoopon ongeveer een millioen gul-
dén. In dit bedrag zijn dé bijdragen voor de R/wde
Halvei Maan niet inbegrepen.
Sinds d:ti jongste onlusten in Alexandrië moe
ten geen verdere b-etooginlgten meer zijln voorge
vallen, En dat in weerwil van bet feit, dat be
richten over de in Tripolis gepleegde gruwelen
■in geheel Egypte verbreid zijn.
DÜITSCHLAND.
Volgens biet rapport van de begr'iotingsom-
missi-e uit den Rijksdag heeft von Kiderlen Wacli-
ttir in de vergadering van 17 November over de
voorgeschiedenis van dé Fra-nsch-Duitsché'* over
eenkomst van 4 November uitvoerige miededlee-
ling-en verschaft.
Dein 24.sten Juli werd aan den gezant te Lon
den opgedragen daarop> te wijzen, dat aan een
groot deel van dé Engelsche en de gehéelé Fran-
«Eerste voorwaarde: gij moogt met niemand
over mij spreken, noch met den rechter van
instructie, nog met Odon Wegrow, noch met
iemand wien het ook zij. Gij zult aan Queyrat
zeggen dat gij uit de dagbladen de beschuldiging
vernomen hebt, die op u drukt en dat gij ge
komen zijt om er u van te zuiveren. En dat zal
waar zijn want zoodra wij in logement de Cha-
monix teruggekomen zijn, zal ik u onder de oogen
geven de nummers van »Le Courrier Politique", die
u de zaak in al haar bijzonderheden zullen mede-
deelen.
«Tweede voorwaarde gij zult aan uw patroon
niet schrijven, noch hem telegrafeeren iets van
hetgeen gij door mij te weten zijt gekomen of
van hetgeen tusschen ons is voorgevallen. Gij
zult hem niet gaan spreken noch vóór uw ver
schijning bij den rechter van instructie, noch
daarna, in het geval dat gij in vrijheid gelaten
werd. Kortom, gij zult met hem geen gemeen
schap van welken aard ook mogen hebben, van
verre of van nabij betrekking hebbende op de
vermoording van Renè Bernard, uitgezonderd bij
de confronteeringen, die Queyrat zou kunnen
eischen.
«Derde voorwaardegij moogt geen voet in de
Fondary-straat zetten, tenzij gij er heengevoerd
wordt op bevel van den rechter van instructie.
»Gij begrijpt dat het inachtnemen van deze
voorzorgen onontbeerlijk is, zoowel om mij uw
onschuld te bewijzen, als om ze der justitie aan
te toonen.
sche pers de toen juist bekend' geworden rede
voering van den Emgielschen minister van finan
ciën aanleiding lot heftige aanvallen op Duitsch
land had gegeven. Buiten beschouwing kon wor
den gelaten, in hoeverre deze uitwerking beoogd
was geworden. Die Engelsche reg'eerinig zou zich
echter niet aan don indruk kunnen onttrekken,
dat dieze uitwerking van de rede van een harer
leden hier in hooge mate ontstemming moest wék-
kén. Duitschland had Frankrijk voortsellen ge
daan, welke geheel oprecht en aannemelijk sche
nen. Zij hadden betrekking op gteb'ieden, in welke
de Enge-lsdhe belangen noch direct noch indirect
betrokken waren. Wanneer Engeland nu toch
meende wenschen te moeten uitspreken, zoo kon
hef die langs, den gewonen diplomatioken weg
doën toekomen. Wanneer in weerwil -daarvan de
EinigelscJre regeering door een van haar leden- in
T openbaar verklaringen liet afleggen, die op
zijn minst als -een waarschuwing aan ons adïtes
koodien worden uitgelegd en die zoowel door En
gelsche als door Framsche bladen werkelijk als een
aan een dreigement grenzende, waarschuwing) wa
ren -opgevat, zoo viel het moeilijk, hiervoor de
gronden te vinidien. Zou de Engelsche regeering:
heit voornemen hebben, den politieken toestand,
ingewikkeld te maken en tot een gewelddadige
ontlading te brengen, dan had zij zeker geen
beter middel kunnen kiezen dan die redevoering
van den minister van financiën.
Daarop had de gezant gemeld, dat minister
Grey had toegezegd van de mediedeelingem betref
fende de voornemens van Duitschland, om naar
geen gebied in Maroikko te streven, in het parle
ment geen gebruik te maken, docih de minister
had opgemerkt, dat hij dan ook geen middel
bezat om de, met betrekking tot de vermeende
voornemens met het optreden te Agadir, ver
wekte -onrust weg te nemen. D,e rede van den
minister van financiën had de minister als ge
matigd verdedigd. Zij bevatte geen dreigement te-
gén Duitschland.
D-e gezant had dien minister daanop> opnieuw
op heit feit gewezen, dat de Engelsche en Fran-
sche pers de redevoering als een tegen Duitsch
land gerichte dreiging hadden opgevat. De minister
had er toen op gewezen, dat Duitsch land's even
tueel voornemen, het herstel van den status quo
alloe-n te bewerken, et toe zou kunnen leiden, dat
do Marokkaansche kwestie een nog ernstiger be-
teeikemis kreeg. Tegen de -opvatting, dat de En
gelsche regeering e:en Duitsch-Fransch vergelijk
niet zou wenschen, had de minister verzet aan-
g ei eek end. Hij moest er echter op wijken, dat in
geval do Engelsche belangen in dein loop van de
Marokkaansche kwestie geraakt werden, die| Engel
sche regéering ze zou moeten behartigen.
De gezant had geantwoord, dat niemand Enge
land dit recht betwistte. De Duitsch'e regeering
had nooit, beoogd, over Engelsche belangen of
rechten te beschikken. Als het geval zich voor
deed, zou de medewerking van de andere mo
gendheden, die de Akte van Algeciras, ondertee
kend hadden, lot hét herstel van den status quo
«Vierde voorwaarde: als gij iets nieuws ver
neemt over de zaak, waarin ik belang stel, moet
gij mij onmiddelijk schrijven onder de initialen
P. F., poste restante, te Parijs.
«Weet dat als ik u deze voorwaarden opleg, ik
dit doe met de zekerhèid dat ik ingelicht word, als
gij ze niet stipt vervult. Den eigen dag, dat gij
ze schendt, zal ik u aan de Öostenrijksche politie
overleveren.
«Neemt gij deze bepalingen aan
sik neem ze aan," antwoordde Stephan Mordy.
sGoed 1 Uw vrees naar het bagno terug te
keeren,staat mij in voor uw woord. Uw haat voor
Odon Wegrow verzekert mij tevens dat gij mij
helpen zult, den moordenaar van René Bernard
te ontdekken."
«Mijn haat voor Odon Wegrow Hoe zoo Ik
begrijp u niet."
«Gij begrijpt mij op dit oogenblik niet, maar
denk slechts na Ten slotte zal u den zin mijner
woorden wel duidelijk worden, Herinner u alleen
maar, herinner u gestadig dat Wegrow met mil-
lioenen omsprong en in zijn hotel der avenue
d'Elau woonde gedurende de lange jaren, die gij
lijdende en den kogel voortslepende in het bagno
doorbracht."
UEordt vsrwigd)-
- - *»Gn. 7l'in fnolrn m of f a uornrnha nn n Hnnn nar