Dagblad voor Schiedam Omstreken.
De Financier.
34ste Jaargang
Donderdag 23 November 1911.
No. 10177.
Beitenlaidgch Nieuws.
De oorlog tusschen Italië
en Turkije.
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland 2.—per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren,Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Familieberichten 20 cent per regel.
Handelsadvertentiën van 1—6 regels f 0.92elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85, Postbus no. 39.
I n Tripoli s'.
Een telegram van Stefani did. Maandagochtend
meldti
„Cienie-teioldaten gaan voort met het vrijmaken
van hot oostelijke schietveld. Een luitenant, die
aan het oostelijke front een verkenning uitvoerde,
heeft het vuur laten .openen op een groep Ara
bieren, die hij vervolgens met de balonet liet
aanvallen. De Arabieren vluchtten met achterla
ting van neigen dooden. Om elf uur vielen de
Turken aan het oostelijke front met een levendig
geweervuur een afdeeling grenadiers aan. De Ita
lianen antwoordden met hunne geweren en mi
trailleurs en brachten den vijand ernstige ver
liezen toe.
Is Middags opende die vijand het vuur op an
dere grenadiers. De Italianen joegen den vijand
Op die vlucht, zonder eenjg verlies tó lijden. Men
vond dertig lijken van Arabieren.
Vijf Italiaanschie vliegtuigen lieten bij1 een ver
kenning hammen hoven een Turksch' kampement
■vallen, dat jn brand en jn wanorde ee.ra.akte. Op
die aanwijzingen van pen ballon, heeft het schip
„Caolr Alberto" AmrojeS, een veneenigingpunt van
de Turken, en Henni beschoten.
Te Tobroek hebben op den avonld van 18 de
zer de batterijen va,n twee redoutes op een kamp
van de Arabieren., dat ,op 3 K.M. afstands lag,
gescholen. Het gebouw van de telegraaf en een.,
schans in de nabijheid, waar die Arabieren zich
siamentrokken, cm, naar het schijnt, een naclht'e--
lijken aanval te doen, werden geheel1 vernield. De
Arabieren namen de wijk, vervolgd door het gra
naatkartets vuur uit een andere redoute. Het. vu
ren hield, nadat er 44 schoten gelost waren,
'^.nachts op.
•Overdag is er te Dern a een hevig gevecht
geleverd. De Turken, die van den mist partij
hadden geLr.okkein, om dichterbij te komen, war
dien Joor epn zeer hevig' vuur van geiweren, mi
trailleurs en kanonnen van de schepen, die in
de Itaiiaansdb© redoute wiaren gebracht, terugge
slagen.
Teneinde de anne bevolking1 va,n Tripolis te
hulp te komen, h|e|eft generaal Caneva, van den
beginne af aan, koren), rijst, maïskoeken en kleeren
laten uitdelelten. Eien commissie, waarvan Ha.s-
soena pasja voorzitter is, zorgt voor de ver-
dieeling onder de Arabieren. E,ein andere, onder
leiding van den opperrabijn, houdt uitdiee'ling on-
diar de joden. De dagelijksche hedeelinig, welke
ongeveer 5000 brooêen omvat,- geschiedt onder de
armc-n, die in die moskeeën en fondoeks (maga-
zijneto) samenkomen,"
Aan de „New York Herald" wordt gemeld, dat
de verzorging van de ItaliaanSiche troepen met
drinkwater uitsluitend door de oorlogsschepen ge
schiedt. Want geen enkele van die) honderden
waterputten bevat nog drinkbaar Water.
Boeiende Roman.
(Naar het Franseh.)
90)
Marconi, de main, van de draadlooze telegraaf
is plotseling van Viareggio naar Tripolis ver
trokken, .om zijn vaderland van dienst te zijn.
Die „Corriere della Sera" verneemt uit Rome,
dat dieizer dagen ai'lillerie-ïnaterioel cn vestinigge-
schut van Bracciano- naar Tripolis afgezionden zal
woirdiejn, om de forten om Tripolis te wapenen
en den opmarsch der Italianen gemaikkelijiker te
makdn. Te Vigne di Yalle worden inlusschen proe
ven genomen met het werpen van bommen uit
een legerluchtschip.
D,e. krijgsraad te Tripolis hééft Dinsdag tot 20
jaren gevangenisstraf veroordeeld Mohammed Fet-
mi bei, die e,en zeer invloedrijke fanaticus genoemd
wordt, en die beschuldigd weid van ophitsing
der Arabieren tot oproer tegen do Italia,ansche
troepen door woorden en' hij 'geschrifte gedurende
de dagen van 23 en 25 October.
Tot dezelfde straf is veroordeeld Hamed ben
Mabiocc'k, ,ook wege|ns ophitsing, en W-qgéns het
verlaten van zijn post op 23 October.
Uit Ro-me wordt geseind:
olgchs de aanwijzingen van een kabelballon
hicieft de gSppaintiserdë kruiser „Carlo Alberto" gis-
tic-ire'n Amroes gébombardeerid. Een gedeelte va;n
dein vijand, trok 'zich, terug naar Ben Saïd, een' an-
dielr gedeelte naar Bon Scafa,. Daarop beschoot
het oorlogsschip Ben Saïd, waarop jd'e vijand zich
geheel naar Bou Scafa terugtrok. De „Carlo Al
berto" heeft tot in den nacht het. zeer doeltref
fende vuur op dein tierugtrekkendlen vijand ge
richt.
ITet schijnt, dat het gdheele leger van Turken
en Arabienen zich .op den terugtocht bevindt.
Die correspondent van de „Frankfurter Zt!g."
meldt d.d. 14 November uit Tripolis
Voor igenjgie dagen is een in Turkse,he geva.n
genschap geraakte Italiaan -ontvlucht. Hij ver
telt, dat hij voortreffelijik behandeld werd, en
dat dtei verplegingskwestie het bielegéteinde legér
geen groots moeilijkheden verschaft. Op een an
deine vraag', die tot ernstige bedanking aanleidinjg
geeft, wjs't de man daarentegen geen bescheid;
over de organisatie n.l. van dien gezondheidsdienst
bij de Turken. Zij, hebben bij het uitbreken van
dein oorlog geen tijd gehad dezen gewicihtigen
tak van dienst, waarin zich biets laat impfovi
sieieren, ©enigermate op de vetedschte hoogte té
brengen. Een bewijs daarvoor is het ook, dat
nog voor den eersten grooten aanval een porie
mentair den Italiainen om geneesmiddelen en ver
band middelen heeft verzocht. Het zou zeker geen
schending dier onzijdigheid heteekenen, wanneer
een niet oorloigvoioren.de mogendheid, krachtens
ambtelijk of particulier initiatief, de Turken hier
iin zou willen heipen. Ook in den Boerenoorlog
zijn uit verschillende landen afdeelingen van. het
Roode, Kruis in bet kamp der Boeren gezonden.
Diq bijzondere positie, die Duitschland tegeiniover
de heide oorlogvoerenden inneemt, zou zeker de
doorvoering van een dergelijke, in het belang
der mqns'cbelijkhcid dringend gewenschte onder
neming minnen bevorderen.
Naar men weet, is het sedert dé Roode Halve
Maan moglelij'k gemaakt zich over land naar het
oorlogstfcirrein te begeven.
Waarom het Duitsche Roode Kruis in den oor
log om Tripolis nog niet in actie is getreden,
hqeft de directie als volgt aan het „Berliner
Tgb.' toegelicht:
Het Duitsche Rood.e Kruis heeft totnogtoe gëte-
nqrleii werkzaamheid voor den Turksch-Italiaan-
sch.cn ooiioig ontplooid, en wel daaroim niet, om
dat. tot. nog toe door geen der ooriogivoereude
reigae,ringen de wOnisch is geuit, dat het Duitsche
Roode Kruis zou optraden. Bij den echter tot
nogtoe niet zeer uitgebteidqn oorlog is het ook
mogelijk, dat de door d;e regeeringen in Italië
,c|n Turkije getroffen sanitaire maatregelen vol
kom,ejn voldoende zijn, zopidat' vreemde b.ulp voor-
loopiig niet noodzakelijk is. Anders was bet in
dertijd in den Rus.sisch-Japanschen oorlog, toen
hot Duitsche Roodje Kruis .onmiddellijk in actie
ikwam, omdat bij dezen oorlog met verwondingen
in} groiotei getale gerekend moest worden. In den
Tiipolis-ioortog zal hqt Duitsche Roode Kruis nau-
d if kis behoeven op te treden.
ENGELAND.
Na een levendig debat over de spoorwegkwes
tie, nam gister het Lagerhuis met 167 tegen 198
stemmen de resolutie aam, voorgesteld door Lloyd
Geiorge, waarin de wensen van het Lagértiuis
werd uitgedrukt, dat de regeering haag invloed
zou aanwenden, om de vertegenWoordiegrs der
inaatsChappijem en het piersomee-l te bewegen sar
men te komen, teneinde te beraadslagen, wat de
helste wijizei jis, om aan hef rapport der Konink
lijke commissie, die bijeenkwam na de spoor
wegstaking, gevolg te geven.
De. kiiwreohfvrouwcn verbrijzelden de ramen
van verschillende magazijnen en restaurants aan
helt Strand. De dames droegen de steenen in
kleine linnen zakken, waarvan zij de banden als
slingers gebruikten. Alle magazijnen aan het
Strand worden door de politie bewaakt.
Er werden 220 vrouwen gearresteerd.
FRANKRIJK.
Te Parijs is sedert eenige dagen een nieuw
zedenschandaal ontdekt.
Een bekend anti-clericaal politicus, directeur
van het anti-Katholieke schendblad «Lanterne" is
een der hoofdpersonages, die in dit schandaal be
trokken is en thans ook gearresteerd is.
Victor Flachon zoo is de naam van dit in
dividu eischte nog voor enkele dagen in de
«Lanterne" de uitdrijving der zusters van de
Onbevlekte Ontvangenis, de vriendinnen der al
lerarmsten.
Met hem zijn nog in het schandaal betrokken
een bekend fabrikant, Allard, een Poolsche Jood,
Karajewsky, die gevlucht is en nog enkele «da-
mes" «vriendinnen" van Flachon. Waarschijnlijk
zullen meerdere arrestaties volgen.
Het schandaal heeft een reusachtigen omvang
aangenomen, zeker door een gebrek aan waak
zaamheid der politie. Niet ten onrechte kan dit
geweten worden aan de radicale regeering, die
meer zorg heeft voor de uitdrijving der klooster
zusters, dan voor het handhaven der openbare
zedelijkheid en de bescherming der jeugd.
De thans gedetineerde oud-directeur der sLan
terne", Flachon, wiens aandeel in het zedenschan
daal vrijwel vaststaat, maakte, naar de «Figaro"
verzekert, deel uit der Staatscommissie belast
met de hervorming der... zeden-politie.
BELGIS.
De Kamer heeft gister de heraaidslaginjg1 -over
den toestand van het leger voortgezet.
De minister van oorlog detelde mecte, dat de
nieuwe mitrailleurs op hun laatst 15 April gele:
verd zullen w of Jen. Dq organieke sterkte van
dei 48 batterijen artillerie zal' voor het .einde van
December bereikt zijn. Verder heeft men ruim
18.000 opvordering,'spaanden. Wat d;e ruiterij be
treft, ontkent de' minister' de noodzakelijkheid niet
om haar te, versterken. Voopts komt hij in verzet
tegen het verwijt, dat liiji zou voorgesteld hebben
om bij eten aanval die tweede verdedigingslinie
van Antwerpen prijs te géven. De minister be
sloot met zich te verklaren togen een wijziginjg
van de legiemwoordigte' militierivet voor zij cte voll'e
uitwerking heeft kunnen hebben.
Daarna .werd de vergadering1 verdaagd.
PERZIë.
De financieele adviseur Morgan Snuster wei
gert af te treden, doch hij besloot de gendarmes
terug te roepen, die hij ter bewaking van de
geconfiscoerde vaste goederen van prins Sjoea-cs-
Sultane in Teheran daar had geplaatst,
Dei Russische troepen zullen niet naar Kaswin
gaan, indien dé Perzische regeering onmiddel
lijk excuses maakt. Het Perzische parlement blijft
echter weigeren de benoeming goed te keuren
van een ministerie, dat dge excuses zou moeten
makqn.
Het derde bataljon Kaukasisohe sap'peurs is
Bakoe -gepasseerd op dton doortocht naar Perzië.
Naar men verneemt, heeft Perzië op raad van
Engelland erin toegestemd, om aan die eischen van
het ultimatum van Rusland te voldoen.
CHINA.
Een telegram uit Tiënts-in van gister meldt,
dat de toestand te Honan-fote hachelijk is. De
Europeescbe vrouwen nemen dé vlucht. Ook de
toestand in Nanking moet hachelijk wezen. De
keizerlijke troepen daar zouden omsingeld zijln
door een krijgsmacht van opstandelingen, die
hun in getalsterkte d'e baas is en die allten!
toevoer afsnijdt, zoadat dé stad zich spoedig zal
moqten .overgeven.
Het was niet zonder inzicht dat Ferrari op
ueze wijze Mordy herinnerde aan de beweegrede-
neto die deze had, den bankier te haten. Het
onderhoud met Alguazil, daags na de zitting van
net Aardrijkskundig Genootschap, was den land-
nderzoeker levendig voor den geest gebleven,
"elke personen droegen kennis van de door
ustaaf Marchand verschuldigde acceptation, haar
JUist bedrag en de onmogelijkheid waarin deze
ni'keerde, ze te betalen De bankier en zijn
eeémployeerde," had Alguazil geantwoord en door
nvvederlegbare gevolgtrekkingen was hij tot het
esluit gekomen dat Stephan Mordy de moorde-
^aar was van René Bernard, daarvoor omgekocht
off Odon Wegrow, zijn tegenwoordige patroon,
door Stanislaus Gonda, zijn voormaligen patroon
eze laatste had er belang bij zijn gelukkigen
v,e,.?ttl'QIiaar te doen verdwijnen voor diens hu-
met Calixte de Courson.
^Maar als nu de onschuld van Stephan Mordy
wezen werd, wie moest men dan verdenken?
sari Was 'n k°°P eeni£ nieuw mysterie in het
raS van Odon Wegrow te ontdekken, dat
Ferrari zijn geëmployeerde tegen hem ophitste.
Daai bij hoopte hij nog, dat de steeds klimmende
haat tusschen de beide medeplichtigen een ge
weldige scheiding veroorzaken mocht, die mis
schien het sluiten van het syndicaat verhinderen
zou.
De landonderzoeker zag wel dat hij doel getrof
fen had door dusdanig te spreken, want Mordy
antwoordde weer met die beklemming zijner
kakebeenen, welke hem op een kwaadaardig dier
deed gelijken.
Wees gerust I Als ik Odon Wegrow in het ver
derf kan storten en mijn revanche nemen op de
affaire van Sadowa, zal ik het doen al moest ik
ook daarvoor afzien van de vijftigduizend frank,
welke mij bij het slagen mijner onderhandelingen
zijn beloofd."
Ferrari hervatte zijn arbeid van 't wegruimen
der sneeuw, bevrijdde de borst van den gevangene
en maakte zijn armen los, zoodanig dat hij zich
zelf kon helpen. Na een half uur was het werk
afgeloopen. Maar Mordy, geheel pijnlijk en ver
stijfd, kon slechts met moeite armen en beenen
bewegen om vooruit te komen moest hij leunen
op den schouder des landonderzoekers, die hem
ondersteunde en zelfs hem op lastige passages
droeg. En ongetwijfeld vermoedde niemand der
genen, die hen zag binnenkomen, te Chamonix
iets van het drama dat in de sneeuw op den
gletscher der Bossons was afgespeeld.
Krachtige wrijvingen herstelden den bloedsom
loop bij Mordy. Den volgenden dag na het lezen
van de nummers van »Le Courrier Politique", liet hij
zich naar Sallanches brengen, vergezeld van Fer
rari, die hem in 't oog hield. Daar brachten zij
den nacht door. Mordy maakte haast de zaak af
te doen, want hij wilde voor het einde der week
te Genève terug zijn om de aangevangen onder
handelingen met Raab en Zorndorf af te sluiten
ook toonde hij een grooten moed gedurende den
tocht, hoewel die zeer moeilijk is van Sallanches
naar Roche-sur-Forron en van daar naar Parijs.
En terwijl de trein voortrolde vroeg Pietro Ferrari,
den blik op den tegenover hem zittenden reisge
noot gevestigd, zich af
«Heeft hij waarheid gesproken of mij voorge
logen? Is hij, ja of neen, de moordenaar?
Is Gustaaaf Marchand onherroepelijk verloren,
of rest er nog eenige hoop hem te redden
XXVII.
De vriend des ministers.
Op Vrijdag 26 November, te 42 uren, stapten
Pietro Ferrari en Stephan Mordy aan 't station
Lyon te Parijs uit den trein. Dadelijk lieten zij
zich per rijtuig naar het Paleis van Justitie bren
gen volgens de groote wijzerplaat in het fronton
van het gebouw, dat den achtergrond vormt van
het binnenplein, was het half één toen zij daar
aankwamen. Zij draaiden onder het gewelf linksaf
en langs die trap, welke Gustaaf Marchand twee
maanden te voren opging, klommen zij naar de
ZÜID-AFRIKA.
Reuter seint uit Bloemfontein:
Het congres der nationale partij, Jat bijgewoond
werd id oor vele Engélsclhe afgevaardigden, .njet-
lcden dier partij1, uit allé provincies, is gister
bureelen der rechters van instructie.
«Is mijnheer Jules Queyrat te spreken vroe»
Stephan Mordy aan een schildwacht, die bij den
ingang van de gang stond.
«Hebt gij uw lastbrief om te verschijnen
vroeg de soldaat.
«Ik heb er geen; maar ziehier mijn naam op
dit papierlaat dit aan mijnheer Queyrat over
handigen hij zal mij dadelijk ontvangen."
Dit gebeurde. Toen Ferrari gezien had, dat
Mordy het bureel van Queyrat binnentrad, ging
hij heen zijn taak was afgeloopen. Thans was
hij er zeker van dat zijn gevangene hem niet be
drogen had.
Groot was de verwondering des rechters, toen
hij op het hem overhandigde papier las«Ste
phan Mordy verlangt u te onderhouden over de
zaak René Bernard." Zij groeide nog aan, toen
de aangekondigde verscheen, niet met gebogen
hoofd, met het uiterlijk van een schuldige, die,
door wroeging gedreven, zich komt overleveren,
maar met den vastberaden gang, de besliste hou
ding van een getuige, die de justitie wil helpen
met zijn voorlichting. Zonder weifeling gaf hij
deze verklaring
fWordt vervolgd).