Verspreide berichten.
Staten-Generaal.
Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
De »DaiIy Telegraph" verneemt uit Sjanghai,
dat de opstandelingen de muren van Nanking in
de lucht zullen laten vliegen, indien generaal
Tsjang mocht blijven weigeren te eapituleeren.
De muren van den stad zijn reeds tot dat doel
ondermijnd. Het plan om de muren in de lucht
te doen vliegen was door de revolutionairen ge
heim gehouden voor de buitenlandersechter
was dezen de raad gegeven, de stad te verlaten.
De correspondent te Sjanghai van de Londen-
sche sTimes" interviewde een leider der opstan
delingen, Woesingfang en gaf dezen den raad zoo
spoedig mogelijk een centraal bewind van de
revolutionairen te volgen.
Toen Woetingfang opmerkte, dat zoo'n centraal
bewind reeds bestaat, werd dat door den sTimes"-
man ontkend. De journalist wees b.v. op de uit
drukkelijke verklaring van Lijoeënghoeng, dat het
republikeinsche parlement te Woetsjang zal bij
eenkomen.
De sTimes" verneemt uit Peking dat de bui
tenlanders niet behoeven te vreezen voor niet-
betaling van de vervallende coupons der buiten-
landsche leeningen, welke gegarandeerd worden
door de opbrengst der zeetollen. Want zoowel
de aanhangers der regeering als de opstandelingen
willen beide dat het rijk al zijn verplichtingen
tegenover het buitenland zal nakomen.
Men verwacht te Peking ieder oogenblik het
uitbreken van een opstand in Tibet tegen de
Chineezen.
Volgens de sAction" zou er ook omtrent het
op Kongo betrekking hebbende gedeelte van de
Fransch-Duitsche overeenkomst reeds oneenigheid
zijn. Duitschland zou beweren dat in het aan den
Kongo en den Oebangi grenzende gebied, dat
door Frankrijk is afgestaan, ook de eilandjes, die
tegenover dat gebied liggen, begrepen zijn. Frank
rijk zou daartegenover beweren, dat al het af
gestane gebied in het vergelijk is opgesomd.
Het Dominikaansche gezantschap te Ham
burg heeft het »Fremdenblatt," gemachtigd mee
te deelen, dat door den moord op president
Caceres orde en rust nergens in de republiek zijn
verstoord. De aanslag is in de buurt van de
hoofdstad gepleegd. Een van de misdadigers is er
zelf bij omgekomen. De anderen zijn gepakt. De
ministers hebben de regeering in handen geno
men en een nationaal congres samengeroepen om
een tijdelijken president te kiezen.
De door den Franschen minister van koop
handel uitgeschreven internationale tentoonstelling
voor automobiel wezen en vliegtechniek zal van
den oden October 1912 tot 5 Januari 1913 ge
houden worden in het Grand Paleis des Arts te
Parijs. De eerste zes weken zullen aan de vlieg
techniek, de tweede zes weken aan de automo
bielindustrie gewijd zijn.
Naar uit Dantzig wordt gemeld, heeft de
nieuwe pantserkruiser «Moltke" tijdens zijn proef
vaart, bij een krachtsontwikkeling van 50.000
P.K., de buitengewone snelheid van 30 zeemijlen
per uur bereikt.
Uit Berlijn wordt bericht, dat op 1 Decem
ber a.s. zeven Turksche officieren als luitenant
dienst zullen nemen in het Duitsche leger.
De Kreteusers zullen Zondag a.s. een ge
wapende volksvergadering houden. Een door 74
afgevaardigden van alle partijen, uitgezonderd die
der Veuizelospartij, onderteekende oproeping is
reeds over het eiland verspreid. Men zal op die
volksvergadering 210 afgevaardigden uit alle di
stricten kiezen, die te zamen een revolutionair
parlement zullen vormen, dat terstond in Galetas
bij Kanea zal bijeenkomen.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Donderdag 23 Nov.
Indische Begrooting.
De artikelen der Indische begrooting zijn aan
de orde. Bij de le afdeeling van het hoofdstuk:
uitgaven in Ned.-ludië (regeering en hooge colle
ges) protesteert de heer Buys tegen het hooge
traktement van den G.-G. en van diens staf. als
ook van de Rekenkamer Het stamboek der bur
ger! ambtenaren wordt veel te duur en de reis
kosten van den G.-G. zijn te hoog. De tafel- en
receptiegelden moeten afgeschaft. Spr. vraagt naar
de redenen, die geleid hebben tot de belangrijke
vermindering van den post: invoering van een
verbeterde werkwijze bij de dep irtementen.
De neer Bogaardt wil geen partieele trak-
temeutsverlaging, maar ook geen algemeene in
dezen duren tijd.
De Minister van Koloniën (de heer de
Waal Malefijt) zegt, dat traktement en reiskosten
van den G. G. niet te hoog zijn en dat in aanzien
van de receptie- en tafelgelden de omschrijving
niet deugt.
Hierna worden de artikelen 112 z. h. s. aan
genomen.
Bij de afdeeling, welke het Dept. v. Justitie
betreft, dringt de heer Van Hamel aan op be
spoediging van een nieuwe Indische strafrechts
pleging. Wachten op de wijziging van artikel
75 Reg. Regl. (invoering van de wetboeken, waar
op de rechtspraak berust) ter wille van de chris
ten-inlanders acht spr. onnoodig en ongewenscht.
Het karakters van de voorgestelde wijziging in
de politierechtspraak keurt spr. goed. Spr. criti-
seert de in Indië gevolgde bewijsteer en dringt
aan op wegnemen van formalisme ter betere
ontwikkeling van ons koloniaal rechtswezen. De
rechter moet minder lijdelijk zijn. De uitwerking
van een verbeterde regeling van de preventieve
hechtenis zal vooral afhangen van de Ind. auto
riteiten. Spr. beveelt vrijlating onder borgtocht
aan.
De heer Van Idsinga bespreekt ook de
voorgenomen wjjziging van art. 75 Reg. Regl. en
vraagt op we'ke moeilijkheden men gestuit is bij
de voorbereiding van de uitvoering van dit arti
kel. Wil men een nieuw volksrecht De christen
inlanders worden niet gebaat door wijziging van
dat art. van het Reg Regl. Men brenge een na
tionaal Ned. recht in Indië voorzoover het volks
recht daar verdween. Spr. protesteert tegen het
scheppen van een fantasierecht in Indië naast het
nationaal Nederlandsche.
De heer D u y s komt op voor de drukpersvrij
heid in Indië en z^gt, dat de pers daar hooger
staat dan hier.
De heer De Stuers laakt de preventieve-
hechtenisregeling.
De heer Schaper vraagt nauwlettend toezicht
bij de uitzending van ambtenaren.
Eindstemming over de Militiewet: aangenomen
met 53 tegen 34 stemmen.
Hierna spreekt de heer Schaper voort om
er op te wijzen, dat met de nieuwe koelieordon
nantie nog met alles in orde is gekomen.
De heer D u y s dringt aan op instellingen van
een kadaster in Indië.
De vergadering wordt verdaagt tot 's avonds.
Avondzitting.
J u s t i e-B egrootin g 1912.
Besloten wordt bij de algemeene beschouwin
gen ook te behandelen de kosten van het Rijks
tucht- en opvoedingswezen, waarna de algemeene
beschouwingen worden geopend.
De heer J a n n i n k betuigt zijne ingenomen
heid met 's Ministers mededeelingen inzake zijn
plannen met de administratieve rechtspraak en
de voorwaardelijke tenuitvoer legging van straf
Spr. kwam op tegen den ongelijkmatige toepassing
in de verschilllende rechtsressorten, van de bepa
lingen omtrent de uitkeeringen door ouders
bij ontzetting uit de ouderlijke macht. In het
ressort 's-Gravenhage wordt de verplichting tot
uitkeering zeer dikwijls opgelegd, zelfs méér kee-
ren dan in verschillende andere ressorten te zamen.
Waar dit het geval is. gaat het niet aan boven
dien nog eens de bevoegdheid te scheppen, nala
tige ouders, bij niet betaling der uitkeering, in
Rijkswerkinrichtingen op te nemen. Laat men
liever de Voogdijraden eens op het verschil wijzen
dat omtrent het gebruik maken van bestaande
bevoegdheden in de verschillende ressorten be
staat.
De heer Van Vuuren, kan niet inzien dat
er geen reden is tot scherper dwang en releveerde
een geval waarin bij de ontheffing uit de ouder
lijke macht een Protestant benoemd werd tot
voogd over een katholiek kind, niettegenstaande
een katholieke commissie voor kinderbescherming
te Utrecht zich bereid had verklaard de voogdij
op zich te nemen. Spr. meende, dat de rechtbank
te Alkmaar, welke in deze zaak vonnis had ge
wezen, daarmede rekening had moeten houden.
De godsdienst van het kind mag niet in gevaar
komen. Voorziening op dit punt achtte hij noodig.
De heer Bogaardt wil geen inlandersin
de hooge magistratuur. De Ned. en de Ind.
Pers kunnen niet vergeleken worden. Men kan
wat meer persvrijheid in Indië toelaten.
De Minister van Koloniën zegt indie
ning en toelichting van een herziening van de
politierechtspraak toe bij suppletoire begrooting.
De min. prijst het werk der Staatscomm. voor
het Indisch Privaat- en Strafrecht.
De min. zal met voorbeelden de noodzakelijk
heid van wijziging van art. 75 Reg. Regl. aan-
toonen. Op de wenken nopers het bewijs zal
worden gelet. Kostelooze rechtsbijstand voor in
landers zal worden overwogen.
De preventieve-hechtenisregeling is als verbe
tert borgstelling te laten storten zal worden
overwogen.
De pers is vrij genoeg in Indië. De min. be
spreekt de gevallen, waarbij de uitzending van
ambtenaren critiek had uitgelokt.
De koelietoestanden zijn reeds verbeterd een
onderzoek naar de werving is hangende.
Na replieken wordt het debat over de afdeeling
justitie gesloten.
Bij art. 23 (opium-exploitatie) erkent de heer
Schreurer dat de regeering het gebruik van
opium tracht te beperken, maar een feit is, dat
zij door de opium-regie den afschuw van den
inlander voor het opium heeft verminderd. De
regeering moet het middel volgens een vast plan
terugdringen.
De heeren Schaper en Van VI ij men
sluiten zich hierbij aan.
De Minister betoogt, dat de regie beperkend
werkt en de regeering het gebruik van opium
systematisch tegengaat.
De heer Ankerman sprak zijn groot ver
trouwen uit in het beleid van deze Minister en
prees diens optreden ter bestrijding van de zede
loosheid. Met bijzondere sympathie heeft spr.
vernomen, wat de Minister denkt te doen voor
den geestelijken bijstand in gestichten waar kin
deren worden opgenomen. Hij prees mede 's Mi
nisters vastheid van karakter, gebleken o.a. uit
diens houding in zake de totalisator-kwestie en het
eeds-vraagstuk. Spr. vestigde 's Minister aandacht
op de verzorging der verwaarloosde jeugd en de
toepassing der kinderwetten, speciaal ook wat be
treft de uitkeeringen door de ouders en sprak er
zijne verbazing over uit, dat de heer Jannink tegen
scherper dwangmiddelen in deze is, hetgeen abso
lute oubeJtendheid met de practijk verraadt
Intusschen gaf spr. toe, dat de secretarissen der
voogdijraden meer één lijn moesten trekken. Spr.
wenschte scherpere middelen tegen de ouders, die
in gebreke blijven de uitkeeringen te betalen.
De heer Snoeck Henckemans kwam op
tegen de rede van den heer Van Vuuren wat be
treft de benoeming van voogden door den rechter.
Spr. zet het Alkmaarsche geval uitvoerig uiteen.
Het kind was bij Protestantsche menschen 3i/2
jaar liefderijk verpleegd.
De heer Schaper juichte de beslissing van
de Alkmaarsche Rechtbank toe, besprak eenige
punten van het Arbeidscontract en vroeg om eene
strafbepaling tegen de gedwongen winkelnering.
De heer D u y s achtte de door den Minister
gebrachte hulde voor de uitvoering der zedelijk-
heidswetten wat voorbarig.
Spr. bepleit vervolgens wijziging van eenige
bepalingen op het Arbeidscontract en critiseerde
de uitvoering er van door de rechterlijke macht.
Voorts bracht hij ter sprake de brochure-Schel
lens, waarin verschillende met name genoemde
rechterlijke ambtenaren te Rotterdam worden
beschuldigd ten eigen bate griffierechten te hoog
te hebben berekend. Spr. vroeg, waarom deze
heeren vrij-uit gaan, terwijl een werkman, die een
kleinigheid steelt, de kast in gaat. De schrijver
laat zelfs uitkomen, dat de Min. wel op de hoogte
moet zijn van dergelijke practijken.
Spr. vroeg dringend nadere verklaringen van
den Minister en bepleitte ten slotte betere rege
ling van den rechtstoestand der ambtenaren.
De Minister van Justitie deelde mede
dat as Maandag zijn antwoord inzake de admi
nistratieve rechtspraak de Commissie van Voor
bereiding zal bereiken. Wat de Alkmaarsche
voogdijzaak betreft, het zou de ondergang der
Kinderwetten zijn, indien men bij de toepassing
in de een of andere richting proselieten ging ma
ken. De practijk der kinderwetten is zóó, dat
wetswijziging overbodig is. Ook ten opzichte van
het invorderen van opgelegde uitkeeringen is nog
geen reden tot ingrijpen aanwezig.
Omtrent de werking der zedelijkheidswet, kan
spreker geen bepaalde gegevens verstrekken. De
bestrijding der pornografie is uitnemend, het spel
is uit, één poging daartoe is Zondag onderdrukt
de bepalingen tegen souteneurs enz. werken goed
Spr is vast overtuigd, dat hij het volgend jaar
een massa gegevens zal kunnen geven, want de
wetten werken tot heil en zegen van het volk.
De feiten in de brochure-Schellens, zeer onge
lijke hefling van griffierechten, waren een gevolg
van de vroegere regeling die thans vervangen is
door uniformiteit in de heffing dier rechten. Voor
een strafrechtelijke vervolging was geen grond,
betoogde de Minister.
Wat het arbeidscontract betreft, de zaak van
de gedwongen winkelnering hoort grootendeels
thuis bij den Minister van Landbouw.
Alleen tot het brengen van desbetreffende straf
bepalingen in het Wetboek v. Strafrecht zou de
Minister moeilijk tot herziening daarvan kunnen
overgaan. Ook het dwingend maken van de an
dere bedoelde bepalingen, gaat thans evenmin.
Wat de Amsterdamsche socialist Fortuyn schreef
n.l. dat de toepassing der wet op het arbeids
contract door de rechterlijke macht op voldoende
wijze geschiedt, geldt, naar 's Ministers oordeel
niet alleen voor Amsterdam, maar in 't algemeen.
Spr. heeft de belanghebbenden vroeger nimmer
gerustgesteld ten opzichte van het behoud van
den totalisator. Wel heeft de Minister in een on
derhoud met het bestuur der Ned. Harddraverij
en Renvereeniging beloofd voor het behoud van
den totalisator te zullen strijden, indien het be
stuur zou waken tegen misbruiken. Op een des
betreffende vraag had de Minister gezegd, geen
reden te zien voor het bestuur tot het bezoeken
van Kamerleden, 't Is niet zeker dat het amende:
ment zou zijn verworpen als wel alle Kamerleden
waren bezocht. Misschien had het amendement
dan nog meer stemmen gekregen. Na replieken
en na dupliek van den Minister wordt de verga
dering tegen middernacht verdaagd tot heden,
Vrijdag.
Incident in de Tweede Kamer.
Men seint ons heden uit Den Haag
De heer Jhr. de Savornin Lohman
protesteerde heden in de Tweede Kamerzitting
tegen de beschuldigingen, door den heer Schaper
tegen den schoonzoon van den heer Lohman ge
uit. De schoonzoon des heeren Lohman was di-
rècteur van een bank, toen deze failleerde. Hij
solliciteerde naar een betrekking in Indië bij de
Justitie, welke betrekking hem werd toegezegd
nog vóór de rechter zich in de zaak mengde.
Toen hij was vrijgesproken, werd hij geplaatst
niet bij de rechterlijke macht maar op de secre
tarie van Justitie. Wat de zaak zelf betreft, noch
de rechter-commissaris, noch de rechtbank, noch
de curator in het faillissement konden eenig be
wijs van oneerlijkheid in de administratie vinden.
Hij heeft alleen te veel vertrouwen gehad in an
deren. Hy heeft niet gespeculeerd met het geld
van anderen in zijn eigen voordeel, maar zelfs
zijn eigen niet onbelangrijk vermogen opgeofferd
om zijn cliënten zooveel mogelijk te redden.
De heer Schaper haadhaatde zijne beschul
digingen. Hij zeide alleen dan de beschuldigingen
te zullen terugnemen, indien de onschuld blijkt
door het onderzoek eener commissie, welke hij
benoemd wil zien.
Terwyl de heer Schaper sprak verliet
de geheele rechterzijde de verga
derzaal.
Hot park Zorgvliet.
Prof. Henri Evers, hoogleeraar in de architec
tuur aan de Technische tloogeschool te Delft de
Rijksbouwmeester Knuttel te 's-Gravenhage en de
architect-ingenieur J. Limburg aldaar, hebben zich
bereid verklaard eventueel zitting te nemen in de
commissie van advies, inzake beoordeeling der
bouwkundige waarde van de villa-ontwerpen voor
de bebouwing van het Park Zorgvliet te 's-Gra
venhage.
Herziening Burgerlijk Procesrecht.
De staatscommissie voor de herziening van het
burgerlijk procesrecht zal Zaterdag door den
minister van Justitie worden geïnstalleerd.
Gemeenteraad.
Aanvullingsagenda voor de Raadsvergadering op
Dinsdag 28 November 1911.
14. Behandeling van het ontwerp-plan van
uitbreiding van het Noordelijk gedeelte met het
daaromtrent ingediende bezwaarschrift van den
heer Herman Jansen.
De uitslag van den étalage-wedstrijd.
De uitspraak van de jury heeft zich niet laten
wachten. Nadat zij gister-avond ook de étdlages
bij het licht beschouwd had, ontvingen heden de
prijswinners namens het comité een schrijven,
waarin hun werd medegedeeld, welken prijs hun
was toegekend. Het meerendeel der bekroonden
deed aanstonds het schrijven dat hun succes ver
meldde, bij de étalages zien.
De jury had zeker vooral ditmaal, waar de wed
strijd zulk eene uitbreiding nam, geen gemakke
lijke taak. Toch heeft zij, ook naar het oordeel
van het groote publiek, voor zoover wij dat tot
heden konden vernemen, loon naar werk gegeven.
Hare uitspraak luidde als volgt
Afd. I. Luxe.
Ie prijs: Verguld Zilveren Medaille, A. Bakkers,
Hoogstraat; 2e prijs: Zilveren Medaille, J. A.
Vester, Hoogstraat; 3e prijs: Bronzen Medaille,
C. H. van Dijk, Oostsingel; Eervolle vermelding,
M. van Achterberg, Hoogstraat.
Afd. II. H u i s h o u d e 1 ij k.
le prijs: Verguld Zilveren Medaille, G. L. Kamp;
2e prijs: Zilveren Medaille, L. Kamp; 3e prijs:
Bronzen Medaille, P. Poppenzijn; Eervolle ver
melding, Brinkman Co., idem J. D. van Meurs.
Afd. III. Voedings- en Genot
middelen,
le prijs: Verguld Zilveren Medaille, P. C. Koot;
2e prijs: Zilveren Medaille. J. Mak Wzn.; 3e prijs:
Zilveren Medaille, D. Hagers fa. Noack; 4e prijs;
Zilveren Medaille, 11 Feelders; 5e prijs: Bronzen
Medaille, J. II C. van Waart; Eervolle vermel
ding, L. van Dijke, M. Melchers, Jb. Poot, J. Noorde-
graaf.
Afd. IV. K1 e e d i n g.
le prijs: Verguld Zilveren Medaille, P. Wolsky;
2e prijs: Zilveren Medaille, fa J. de Goederen;
3e prijs: Bronzen Medaille, J. Woensdrecht— Pluym;
4e prijs: Bronzen Medaille, Gebr. Langemeijer;
Eervolle vermeldingen, L. Nieberg, C. J. Markus,
C. van Wijngaarden, fa. Perre de Jongh.
Het comité van den étalage-wedstrijd, de uit
spraak van de jury volkomen aanvaardend, acht
het van belang hierbij te doen opmerken, dat de
firma P. C. Koot, hare etalage op dusdanig tijd
stip gereed had, dat zij mogelijk van andere uit
stallingen in die branche kennis kon nemen.
Dr. J. Endtz.
Den 8en December zal de heer dr. J. Endtz
alhier den dag herdenken, waarop hij vóór 25
jaren te Leiden tot med. doet. is gepromoveerd.
Aanbesteding.
Door B. en W. werd gisterenmiddag aanbesteed
lo. de levering van haver ten dienste der
gemeente-reiniging.
Ingekomen waren 2 biljetten P. Treurniet voor
f9.40-en A. Roosing voor f9.48 per 100 kilo.
De levering werd gegund aan A Roosing.
2o. voor het weghalen aan de gemeente-reini
ging van lompen, papier enz. gedurende jaar 1912
van het terrein der gemeente-reiniging.
Ook hiervoor waren slechts 2 biljetten inge
komen en wel vanG. W. J. van der Sloot voor
f359.40 en J. van Gelderen voor f500.Het
werd gegund aan J. van Gelderen.
Voor de levering van roggebrood zal een nieuwe
inschrijving worden gehouden.
Giste r-m iddag is door de politie
met eenige emmers water een brandje gebluscht
in de R. K. Coöperatieve Bakkerij aan de Hoog
straat alhier. In de keuken aldaar had de lijst
van den schoorsteen vlam gevat.
Door de commissie van toezicht
op het middelbaar onderwijs is uit haar midden
in de plaats van den heer mr. H. M. C. Poort
man, die tot voorzitter werd benoemd, tot secre
taresse gekozen mevr. C. van der SchalkNie uwhof.
AGENDA VAN VERGADERINGEN ENZ.
S c h i e d a m.
Zondag 26 Nov. 8 u. S. O. V. nlnternos". Soirée
amusante.
Dinsdag 28 Nov. 2 u. Gemeenteraad.
Woensdag 2—4 u. Stedelijk Museum. Doelep-lein.
De duurte. In de gisteren gehouden verga
dering van den Utrechtschen gemeenteraad werd
met 21 tegen 8 stemmen een voorstel van Burge
meester en Wethouders aangenomen om, ter te
gemoetkoming in de duurte, aan de ambtenaren,
beambten en werklieden in vasten dienst der ge
meente, over "wier arbeidstijd de gemeente ten
volle beschikt, een som gelds uit te keeren, be
rekend over 15 weken naar een wekelijksche te
gemoetkoming van 60 cent voor gehuwden zon
der kinderen, beneden den leeftijd van 16 jaar
of voor kostwinners, 70 cent voor gehuwden of
weduwnaars met een kind, 80 cent voor gehuw
den of weduwnaars met twee kinderen, 90 cent
voor gehuwden of weduwnaars met drie kinderen,
een gulden voor gehuwden of weduwnaars met
vier of meer kinderen beneden de 16 jaar, met
dien verstande, dat het weekloon met uitkeering
tezamen niet meer sjal bedragen dan ƒ18.30 per
week; en voorts gedurende 15 weken een geljjke
uitkeering aan het tijdelijk personeel voor zoo
ver dit langer dan 8 weken in dienst der gemeente
is en de gemeente ten volle over hun arbeidstijd
beschikt.
Ontploffing. Bij de firma Krol Co.,
aan de Zwarte water te Zwolle, is gisteren een
ontploffing ontstaan, doordat de arbeider G. S.,
die bezig was een vat te vullen, er met de lamp
te dicht bij kwam. Beide bodems werden uit het
vat geslagen, en den arbeider werden beide bee-
neu verbrijzeld. Een 30-tal ruiten van de fabriek
zijn stukgeslagen. De man is naar het Sophia-
