Dagblad voor Schiedam en Omstreken. EERSTE BLAD. 35ste Jaargang. Zaterdag 9 Maart !912. No. 10265. Dit nummer bestaat uit twee bladen en een Geïllnsireerd Zondagsblad. Offieieele berichten. Kennisgeving. Kennisgeving. Buitenlandse]! Nieuws. ABONNEMENTSPRIJS: Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter- straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders. Bureau: BOTERSTRAAT 50. PRIJS DER ADVERTENTIëN: Familieberichten 20 cent per regel. Handelsadvertentiën van 16 regels f 0.92elke regel daarboven 15 cent. Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel. Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil lijke overeenkomsten aangegaan. Telefoonnummer 85. Postbus no. 39. Inrichtingen welke gevaar, schade oi hinder kunnen veroorzaken. Burgemeester en Wethouders van Schiedam, Gelet op de bepalingen der Hinderwet, Brengen ter algemeene kennis dat op heden aan W. A. Hoek en zijne rechtverkrijgenden vergunning is verleend tot het uitbreiden zijner machinefabriek en het oprichten eeuer zuur- stolfabriek, aan de Hoofdstraat nos. 28 en 26, ka daster Sectie L. no, 1323 en 1324 (ged.) gedre ven door een gasmotor van 12 P.K. en een zuig gasmotor van 40 P K. Schiedam, 7 Maart 1912. Burgemeester en Wethouders voornoemd M. L. HONNERLAGE GRETE. Be Secretaris, V. SICKEJNGA DRANKWET. Burgemeester en Wethouders van Schiedam, Gelet op art 12 der Drankwet; Brengen ter openbare kennis, dat bij hen een verzoek is ingekomen van GlJSBERTUS VAN DER HORST, om verlof voor den verkoop van alcoholhoudenden drank anderen dan sterken drank voor gebruik ter plaatse van verkoop in de benedenvoorlocahteit van het pand Nieuwe Maas straat 2, hoek Geervlietschestraat. en herinneren, dat binnen 2 weken na deze bekendmaking tegen het verleenen van het ver lof schriftelijk bij hun College bezwaren kunnen worden ingebracht. Schiedam, 8 Maart 1912. Burgemeester en Wethouders voornoemd, j M. L. HONNERLAGE GRETE. De Secretaris, V. S1CKENGA. De nog betrekkelijk velen die, nadat enkele wettelijke voorzieningen, reeds vroeger onder het kabinet-Mackay en laatst onder het ministerie- Kuyper, ten opzichte van het bijzonder onderwijs hadden plaats gehad, meenden, dat de schoolstrijd was uitgestreden, minstens in diens scherpe reso lutie niet meer bestond, zullen door de luid spre kende feiten der laatstverloopen dagen wel tot andere gedachten zijn gebracht. In onze stad allereerst hebben wij in den loop van enkele weken dien schoolstrijd in al zijn zwaarwichtigen omvang in stads raadszaal zien gestreden. De vrijzinnigen, zij die recht voor allen als hun leidend devies willen erkend zien. hebben aan de subsidieering nog maar van het hijzonder bewaarschoolonderwijs een verwoeden tegenstand geboden die den schoolstrijd in zijn meest scherpe resolutie afteekent. Als wij zien hoe zij herhaaldelijk getracht hebben door be zwarende voorwaarden die subsidieering zoogoed als onmogelijk te maken, als wij nagaan, hoe zij de meest billijke wijzigingen van rechts op het College-ontwerp voorgesteld, herhaaldelijk hard nekkig bestreden hebben, dan besluiten wij, dat een satanische geest van haat den tegenstanders van het bijzonder onderwijs tot verzet prikkelt tegen eiken maatregel die dat onderwijs ook maar eenigszins kan bevoordeelen. De eindstemming over het bewaarschoolsubsidie-voorstel heeft nog doen zien, dat de vrijzinnigen in dit verzet tot het uiterste volhardden. Zelfs de zeer voorzichtige voorzitter kon evenmin als de welberaden wet houder hierbij betrokken, hun verwijt ontgaan, 't Was een verzet a outrance dat de nog zoo verdeelde linkerzijde in ééne uiting van het fel anti-clericalisme weer tijdelijk te zamen bracht. Niet minder heftig dan in den Raad onzer gemeente werd de strjjd om de school gevoerd in 's Lands raadszaal op het oude Binnenhof. Het onschul dig ïBouwwetteke", dat beoogt de bijzondere scho len wat beter voor den noodzakelijken schoolbouw te subsidiëeren, zoodat het tekort aan school ruimte in de groote steden te eerder opgeheven wordt, heeft aanleiding gegeven tot een harts tochtelijken strijd, zooals de Tweede Kamer in langen tijd niet te aanschouwen had gegeven. Waar men Terlaan hoort getuigen, dat hij geen stap verder zal zetten op den weg der subsidiee ring en als mr, Tydeman daarna te beduiden geeft, dat men van rechts maar moet zeggen hoe veel men hebben wil, waaraan vriend Roodhuyzen toe voegt" wij moeten 't toch betalen, dan be grijpt men, dat ook in 's Lands wetgevende ver gadering de schoolstrijd nog lang niet uit is. De venijnige uitlatingen, vooral tegen de klooster scholen, toonen, dat het anti-clericalisme op het Binnenhof welig tiert. Zeer terecht heeft het hoofd van het Kabinet, als minister van binnenlandsche zaken het »wet- teke" verdedigend, dat anti-clericalisme gebrand merkt en den vinger op de pijnlijke wondeplek gelegd. De minister meent, dat het verzet van liberale zijde tegen dit eenvoudig wetje alleen hieruit te verklaren is, dat men van liberale zijde den groei van het bijzonder onderwijs, den bloei der bijzondere scholen, volstrekt niet wil. Met zijne gewone scherpzinnigheid heeft ook vooral baron Van Wijnbergen den kloogterhaat gehekeld, vragend of de religieuze onderwijzers niet vrij zijn, met hetgeen zij van hun salaris overhouden te doen wat zij willen, en verzekerend dat het oversehot niet voor anaichistische doeleinden zal worden aangewend. Zoo woedt in Stad en Land de onverkwikke lijke schoolstrijd in nieuwe feldheid. Het denk beeld van rechts elijkheid van het openbaar en bijzonder onderwijs blijkt bij de vrijzinnige voor standers der openbare scholen maar geen burger recht te kunnen verkrijgen. De school behoort hun en de Rijksschatkist en de Gemeentekas be- hooren alleen voor de corifeeën van het openbaar onderwijs open te staan. De gehate clericalen moeten wel aan het onderwijs meebetalen, maar mogen niet hun rechtmatig deel opeischen in het geen van overheidswege voor het onderwijs wordt besteed. Van het denkbeeld allen te doen ge nieten van hetgeen door allen wordt opgebracht! komt bij de vrijzinnigen niets in. Dat heefl*de eindstemming over het Bouwwetje, waarbij zuiver rechts tegen links werd gestemd, afdoende be wezen. Voor allen die christelijk denken, die voor hunne kinderen een school naar hunne overtuiging wen- schen, waar het onderwijs zich bij de ouderleer aanpast, blijlt 't dus zaak het geweer bij den voet te houden, te b 1 ij v e n strijden voor het goed recht der bijzondere school, die rechtsgelijkheid op onderwijsgebied, die wij als loyale burgers van den staat mogen en moeten eischen. Die strijd moet vooral gestreden worden bij de Raads- en Staatsverkiezingen. Als straks het groote verkie zingsjaar 1913 nadert, vinde 't ons, door de veel zijdige ervaring in 1912 geleerd, vaardig en be reid den goeden strijd om de school waardig en moedig te voeren. Dan klinke ook door onze gouwen het lied dat onze zuiderbroeders met zoo veel geestdrift hebben ^aangeheven »Zij zullen haar niet hebben, de schoone ziel van het kind". Voor die gelukkig in onze onze stad weinige ouders die het gewicht van dien grooten strijd nog niet gevoelen, moge het nu weer gebeurde een leerzaam vermaan zijn. Als de voorstanders van het openbaar onderwijs, de mannen der loge en van hare bedekte stichtingen, die onder het mom van het algemeen heil, het bijzonder doel nastreven, zich tegen de bijzonder school zoo ver zetten, dan moet die school wel een sterke dam zijn tegen hun onzalig streven, dan houdt zij zeker de zoo ontvankelijke kinderziel verre van de be smetting van ongeloof en onverschilligheid door de noodlottige neutraliteit der openbare school ge kweekt. Houden die hier bedoelde weinigen in 't bijzonder, de vele vrienden van het bijzonder onder wijs in 't algemeen, dit steeds in 't oog en voeren zij den goeden strijd voor de billijke rechtsgeliikheid op onderwijsgebied steeds met die onverwinlijke kracht en die algeheele toewyding welke zjj ten volle verdient. ENGELAND. De mijnwerkersstaking. De pogingen om tot vrede in het mijnwerKeli's- conflict te geraken, worden nog steeds met kracht voortgezet, zonder echter nog tot eenig tastba,ar resultaat te hebben geleid. De premier, Asquith, verzocht het vertegen- woordiegnd comité der mijneigenaars, om gis ter,- Vrijdag1, ochtend een bespreking' met hem te houden. Daarvóór zouden de patroons van Wales nog een afzonderlijke vergadering hou den. De „Industrial Council" heeft haar zittingen verdaagd tot de volgende week, hetgeen erop zou wijzen, dat de staking minstens tot in het begin van de volgende week zal voortduren, en voorts beteekent, dat de premier en het ini- nisteriiel comité de onderhandelingen thans we der idfirect voeren, zonder de bemiddeling van de „Industrial Council." Asquith weigerde Donderdag, een datum voor de stakingsdebatten in het Lagerhuis vast te stel len, zeggende, dat de huidige toestand bespre kingen. in het Lagerhuis vooralsnog niet nood zakelijk maakt. Het uitvoerend comité van den mijn werkers- bond publiceerde Donderdag een lange verkla ring, waarin het er zich over beklaagt, dat zijn houding door de bladen verkeerdelijk is be oordeel. Het ontkent, dat geweigerd is, te on derhandelen over de loontarieven. Integendeel zijn de vertegenwoordigers der mijnwerkers te MUen tijde bereid, hierover te beraadslagen, en dan tevens aan te toonen, waarom zij van hun looneischen niet kunnen afstappen. Er schijnt ove rigens te dezer zake groote oneeinigheid onder de leiders der mijnwerkers te heerschen. De prijs van het brood zal, zoo wordt ge meld, te Londen nog deze waak nogmaals een verhooging ondergaan. De. „Morning Leader" brengt het bericht, door andere bladen bevestigd, dat de noodlottige toe stand in handel en industrie sedert Donderdag nog meer is verergerd, daar er nog ten groot aantal fabrieken het werk hebben stop gezet, waardoor nogmaals duizenden arbeiders tot werk loosheid gedoemd zijn. Indien de staking nog weinige dagen langer duurt, zal er gebrek aan visdh komen, daar de stoomtrawlers bij gebrek aan kolen niet kunnen uitvaren. Te Grimsby moeten de reeders nu reeds 36 shilling per ton steenkool betalen. De bemanning van den mailstoomer „Phila delphia", die dezer dagen te Southampton aan kwam, uit 250 koppen bestaande, loopt ledig, en als de „New-York" beden (Zaterdag) te Sout hampton aankomt, zjjn er nog eens 250 man zon der werk. Er is letterlijk niet ééne vakvereemiging in ge heel Engeland, die niet meer of minder zwaar getroffen is door de mijnwerkersstaking, «ie de draaglkrac-ht der werkloozenfondsen cp een zeer harde proef stelt. In dit opzicht is deze noodlottige staking 'n les geweest, benevens een practisch bewijs van de saamhoorigheid der verschillende takken van industrie, dat wellicht zal leiden tot het formu- leeren van voorstellen toit een ontwerp-, waarbij het aan eene bepaalde industrie ten stelligste ontzegd wordt, een staking te beginnen, voor en aleer alle andere industrieën zijn geraadpleegd. De eischen van de „Amalgamated Society of Engineers", met zijn 122,000 leden, netraffende de werkloosheidsuitkeering, zullen al zeer zwaar drukken. Zij hebben per week recht op 10 shil ling toelage. Een menigte kleine machinefabrieken hebben haar deuren reeds gesloten en op het eind dezer week zullen verscheidene duizenden arbeiders in het machinevak en machinisten om hun toelage komen. Er zal de volgende week minstens 10,000 pond noodig zijn, om de werklooze leden van genoemden bond hun toelage te geven. Duurt de staking nog langer dan 14 dagen, dan zal dat cijfer verdriedubbeld moeten worden. Ee „Amalgamated Society of Railway Servants" bevindt zich al in een even neteligen toestand en haar geldmiddelen slinken op schrikbarende wjjze. Berichten uit all® deelen des lands verhalen dezelfde droeve geschiedenisfabrieken en werk plaatsen, werven, ateliers gesloten, verlaten ha vens, voor anker liggende stoombooten, die de plaats hunner bestemming niet meer konden be reiken, stijgende prijzen. Ee terugslag in Frankrijk doet zich steeds erger gevoelen. Zoo heeft de „Compagnie Générale Transatlantique" het noodig gevonden, bekend te maken, dat haar stoombooten voo'rloopig met beperste snelheid zullen varen, met het oog op het besparen van steenkool. De snelheid zal niet hooger zijn dan die, welke, volgens de maileni- tracten, beslist vereischt is. Berichten aan de „Daily Mail" ontleend mel den, dat de mijnwerkersstaking in ieder geval niet zal eindigen voor het midden van de volgende week, daar de mijnwerkersbond, die alle schik kingen moet bekrachtigen, niet voor Maandag op zijn vroegst bijeen komt. De Schotsche mijneigenaars, door de pegeering naar Londen ontboden, zjjn daar gisteren (Vrij- aag) aangekomen. De onderstaatssecretaris van Binnenlandsche Zaken liet Vrijdag de vertegenwoordigers der voor naamste spoorwegmaatschappijen bij zich komen, teneinde met hen den toestand te bespreken, die door de staking geschapen is. Doel der bespre kingen was, na te gaan, in hoeverre de maat schappijen in staat zijn, haar dienst, zij het be perkt, gaande te houden en in welke mate zjj bij machte zijn, haar eigendommen te bescher men. In verschillende steden hebben de gemeente besturen, zooals reeds gemeld, de electrische straatverlichting tot het allernoodzakelijkste be perkt. Ook andere electrische bedrijven hebben hier en daar reeds zwaar onder de staking ta lijden. Te Blackburn heeft het gemeentebestuur besloten, den tramdienst tot de helft in te krim pen, en van iedere twee booglampen der straat verlichting er slechts één te laten branden. Te Leeds is de prijs van petroleum 54 o/o stegen. Ook te Cambridge is de openbare ver lichting tot de helft beperkt, terwijl aan de in woners is verzocht, zoo zuinig mogelijk met hun gas te zijn. In Midlothian, bij West Calder, zijn Woens dagnacht de eerste, en tot dusverre de oenige, stakingsonlusten voorgevallen. De gebouwen van de Tarbrax-mijn werden vernield en de machine- loods verbrand door stakers. In de mijn werkten eenige niet-aangesloten ar beiders en nauwelijks was dit bekend in do om liggende dorpen, of de mijnwerkers, waarondea vele Polen, bestormden de mijn, richtten de boven genoemde schade aan en dwongen de niet-aange- slotenen den arbeid neder te leggen. Op uitnoodiging van den minister van binnen landsche zaken zijn de vertegenwoordigers van de voornaamste spoorwegmaatschappijen in het Ver- eenigde Koninklijk gistermiddag aan het ministe rie van binnenlandsche zaken bijeengekomen ten einde den door de kolenstaking geschapen toestand te overwegen en zich te vergewissen in hoever de maatschappijen het verkeer op de ljjnen kun nen handhaven. De beraadslaging is geheim. Tienduizend kraan- en spoorwegmannen zjjn door de kolenstaking aan de haven van Glasgow werkeloos geworden. Uit Londen wordt geseind Een belangrijke ontwikkeling van den loop van zaken in de kolencrisis kan vermeld worden. De regeering heeft beide partijen uitgenoodigd ge meenschappelijk met haar samen te komen. Het bestuur van het verbond van mijnwerkers heeft toegestemd in een zoo spoedig mogelijk bijeen roepen van een nationale vergadering der mijn werkers ten einde haar het voorstel voor te leggen, doch het is niet in staat een aanneming daarvan aan te raden, tenzij het beginsel van het mini mum loon van de bespreking wordt uitgesloten. Een offieieele bekendmaking zegt, dat de re geering meent, dat haar reeds aan de partijen voorgelegde voorstellen de billijkste middelen tot het tot stand brengen van een vergelijk aan de hand hebben gedaan, doch met het oog op de moeilijkheid om zonder onderlinge bespreking verder te komen had zij dezen stap gedaan. De nationale bijeenkomst van vertegenwoordi gers der mijnwerkers zal Maandagavond plaats hebben.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1912 | | pagina 1